Ўзбекистон Республикасида Қонунчилик палатаси - Huquqshunoslik - Slaydlar

Ўзбекистон Республикасида Қонунчилик палатаси

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

688 KB

Ko'chirib olish

Ўзбекистон Республикасида Ўзбекистон Республикасида Қонунчилик палатасиҚонунчилик палатаси РЕЖА: РЕЖА: Парламент тарихиПарламент тарихи Қонунчилик палатаси вазифалариҚонунчилик палатаси вазифалари Қонунчилик палатаси кенгашиҚонунчилик палатаси кенгаши www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Ҳуқуқий давлатчиликни шакллантириш кўплаб муаммоларни Ҳуқуқий давлатчиликни шакллантириш кўплаб муаммоларни бартараф этиш билан боғлиқ бўлган мураккаб ва давомли бартараф этиш билан боғлиқ бўлган мураккаб ва давомли жараёндир. Парламентаризм принциплари асосида фаолият жараёндир. Парламентаризм принциплари асосида фаолият кўрсатувчи давлат институтлари билан боғлиқ масалалар кўрсатувчи давлат институтлари билан боғлиқ масалалар Ўзбекистонда ҳуқуқий давлатчиликнинг қарор топишига Ўзбекистонда ҳуқуқий давлатчиликнинг қарор топишига тааллуқли муаммолар силсиласида муҳим ўрин тутади. Чунки тааллуқли муаммолар силсиласида муҳим ўрин тутади. Чунки XXI асрнинг бошларига келиб оддий бир ҳақиқат - тўла XXI асрнинг бошларига келиб оддий бир ҳақиқат - тўла ваколатга эга бўлган парламентсиз мамлакатда тўлақонли ваколатга эга бўлган парламентсиз мамлакатда тўлақонли демократия бўлиши мумкин эмаслиги яққол кўзга ташланиб демократия бўлиши мумкин эмаслиги яққол кўзга ташланиб қолди. Бинобарин, фуқаролар демократия тўғрисидаги қолди. Бинобарин, фуқаролар демократия тўғрисидаги тасаввурларини аввало давлатни идора этишда ўзлари тасаввурларини аввало давлатни идора этишда ўзлари иштирок этишларининг реал имконияти билан, қолаверса иштирок этишларининг реал имконияти билан, қолаверса парламент орқали қонун ижодкорлиги жараёнига таъсир парламент орқали қонун ижодкорлиги жараёнига таъсир кўрсата олиш имкониятлари билан боғлайдилар.кўрсата олиш имкониятлари билан боғлайдилар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Парламент тарихи асрлар билан Парламент тарихи асрлар билан ўлчанади.ўлчанади. Замонлар ўзгариши билан Замонлар ўзгариши билан парламентларнинг роли ҳам изчил ўзгариб, парламентларнинг роли ҳам изчил ўзгариб, унинг моҳияти янги ғоялар, тамойиллар унинг моҳияти янги ғоялар, тамойиллар билан, шаклланиш ва фаолият кўрсатиш билан, шаклланиш ва фаолият кўрсатиш тажрибаси билан бойиб бормоқда. тажрибаси билан бойиб бормоқда. Парламентаризм ғояси биринчи минг йиллик Парламентаризм ғояси биринчи минг йиллик бўсағасида Римда, Англия ва Испанияда халқ бўсағасида Римда, Англия ва Испанияда халқ мажлислари шаклида юзага келган бўлиб, мажлислари шаклида юзага келган бўлиб, шундан сўнг давлат анжумани даражасига шундан сўнг давлат анжумани даражасига кўтарилгунга қадар яна бир неча тараққиёт кўтарилгунга қадар яна бир неча тараққиёт босқичларидан ўтди.босқичларидан ўтди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Шу зайлда парламент давлат институти сифатида узоқ тарихни Шу зайлда парламент давлат институти сифатида узоқ тарихни босиб ўтди. Парламентаризм тараққиётининг бош тенденцияси босиб ўтди. Парламентаризм тараққиётининг бош тенденцияси шундан иборатки, парламентлар ижтимоий турмушда марказий шундан иборатки, парламентлар ижтимоий турмушда марказий ўрин тутади. Табиийки, ҳар бир давлат парламентнинг ўрин тутади. Табиийки, ҳар бир давлат парламентнинг тузилиши ва фаолият кўрсатиш масалаларини ўзича ҳал этади. тузилиши ва фаолият кўрсатиш масалаларини ўзича ҳал этади. Лекин бу кенг амалиётида ҳисобга олинадиган мушгарак Лекин бу кенг амалиётида ҳисобга олинадиган мушгарак белгилар бўлиши мумкин эмас, деган маънони англатмайди, белгилар бўлиши мумкин эмас, деган маънони англатмайди, албатта. Шу муносабат билан парламент институтлари қарор албатта. Шу муносабат билан парламент институтлари қарор топиши ва ривожланиш тажрибаси ўрганилишини таъминлаш, топиши ва ривожланиш тажрибаси ўрганилишини таъминлаш, тарихдаги уларнинг аҳамиятини, ўрнини англаш, улар тарихдаги уларнинг аҳамиятини, ўрнини англаш, улар табиатининг ҳозирги пайтдаги тадрижий гараққиёти ва табиатининг ҳозирги пайтдаги тадрижий гараққиёти ва моҳиятини тушуниб етиш, келгусида уни ривожлантириш моҳиятини тушуниб етиш, келгусида уни ривожлантириш истиқболларини белгилаб олиш жуда муҳимдир.истиқболларини белгилаб олиш жуда муҳимдир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Ўзбекистон қонун чиқарувчи олий органининг қарор топиши Ўзбекистон қонун чиқарувчи олий органининг қарор топиши ўзига хос жиҳатларига эга. Бу аввало тарихий ўтмишга боғлиқ. ўзига хос жиҳатларига эга. Бу аввало тарихий ўтмишга боғлиқ. Миллий ўзлик давлат қурилишининг турли шакл ва усулларини Миллий ўзлик давлат қурилишининг турли шакл ва усулларини назарда тутади. Шундай қурилишнинг танлаб олинган муайян назарда тутади. Шундай қурилишнинг танлаб олинган муайян усули эса миллий-тарихий ўзига хослик билан умумжаҳон усули эса миллий-тарихий ўзига хослик билан умумжаҳон тамойилларининг синтезидир. Зеро, ҳар қандай ижтимоий тамойилларининг синтезидир. Зеро, ҳар қандай ижтимоий воқеликни англаш учун биринчи навбатда у муайян тарихий воқеликни англаш учун биринчи навбатда у муайян тарихий босқичнинг конкрет шароитларида қай тарзда юзага босқичнинг конкрет шароитларида қай тарзда юзага келганлигини, ўз тараққиётида қайси асосий босқичлардан келганлигини, ўз тараққиётида қайси асосий босқичлардан ўтганлигини, ана шу ривожланиш жараёнида қай даражада ўтганлигини, ана шу ривожланиш жараёнида қай даражада ўзгарганлигини, истиқболда унинг қай тарзда ҳаракат қилишини ўзгарганлигини, истиқболда унинг қай тарзда ҳаракат қилишини англаб олиш муҳим эканлиги бежиз эмас. Ана шу қоидалар ҳар англаб олиш муҳим эканлиги бежиз эмас. Ана шу қоидалар ҳар қандай ижтимоий воқеликни, шу жумладан парламент сингари қандай ижтимоий воқеликни, шу жумладан парламент сингари муҳим институт масаласини кўриб чиқишда алоҳида аҳамият муҳим институт масаласини кўриб чиқишда алоҳида аҳамият касб этади. Қолаверса, амалиётнинг далолат беришича, касб этади. Қолаверса, амалиётнинг далолат беришича, парламентаризмнинг қарор топиши ўта мураккаб, баъзан эса парламентаризмнинг қарор топиши ўта мураккаб, баъзан эса машаққатли жараёндир.машаққатли жараёндир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Унда тарихий даврнинг ўзига хос жиҳатлари, ҳар бир алоҳида мамлакатнинг Унда тарихий даврнинг ўзига хос жиҳатлари, ҳар бир алоҳида мамлакатнинг ижтимоий ва давлат ҳаёти, миллий анъаналари, халқнинг ҳуқуқий маданияти ва ижтимоий ва давлат ҳаёти, миллий анъаналари, халқнинг ҳуқуқий маданияти ва сиёсий хоҳиш-иродаси намоён бўлади. Табиийки, ижтимоий амалиётнинг сиёсий хоҳиш-иродаси намоён бўлади. Табиийки, ижтимоий амалиётнинг ривожи, тарихий тараққиётнинг кечиши мамлакат қонун чиқарувчи органи ривожи, тарихий тараққиётнинг кечиши мамлакат қонун чиқарувчи органи тўғрисидаги назарий тасаввурларни ҳам ўзгартириб боради.тўғрисидаги назарий тасаввурларни ҳам ўзгартириб боради.  Қонунчилик ҳокимияти давлат ҳокимиятининг муҳим таркибий қисми Қонунчилик ҳокимияти давлат ҳокимиятининг муҳим таркибий қисми бўлиббўлиб , уни такомиллаштириш давлат ҳокимияти бутун тизимининг тарихий , уни такомиллаштириш давлат ҳокимияти бутун тизимининг тарихий эволюцияси билан боғлиқ. Шу сабабли қонун чиқарувчи олий органларнинг эволюцияси билан боғлиқ. Шу сабабли қонун чиқарувчи олий органларнинг қарор топиши ва ривожланиши муаммоларини ҳар томонлама таҳлил этиш қарор топиши ва ривожланиши муаммоларини ҳар томонлама таҳлил этиш давлат қурилиши назарияси ва амалиёти учун, Ўзбекистон давлат қурилиши назарияси ва амалиёти учун, Ўзбекистон парламентаризмининг келажаги учун теран аҳамшгг касб этади. Айни пайтнинг парламентаризмининг келажаги учун теран аҳамшгг касб этади. Айни пайтнинг ўзида истиқболни белгилаб олиш учун ўтмишни чуқур ва холис ўрганмоқ зарур. ўзида истиқболни белгилаб олиш учун ўтмишни чуқур ва холис ўрганмоқ зарур. Ўзбекистон Республикаси Президенти И. А. Каримов таъкидлаганидек: Ўзбекистон Республикаси Президенти И. А. Каримов таъкидлаганидек: "Миллатни асраш керак, миллатни асраш учун эса унинг ҳақиқий тарихини "Миллатни асраш керак, миллатни асраш учун эса унинг ҳақиқий тарихини ўрганиш, авайлаб ҳимоялаш керак". Демак, тарихий ёндашув сиёсий-ҳуқуқий ўрганиш, авайлаб ҳимоялаш керак". Демак, тарихий ёндашув сиёсий-ҳуқуқий таҳлилнинг ажралмас қисми бўлиб, усиз сиёсий воқеликка ҳаққоний баҳо бериб таҳлилнинг ажралмас қисми бўлиб, усиз сиёсий воқеликка ҳаққоний баҳо бериб бўлмайди. Ўзбекистанбўлмайди. Ўзбекистан 1991 1991 йилйил 1 1 сентябрдасентябрда давлатдавлат мустақиллигигамустақиллигига эришгачэришгач , , давлатдавлат ҳокимиятинингҳокимиятининг энгэнг муҳиммуҳим институтлариданинститутларидан бирибири сифатидасифатида миллиймиллий парламентнипарламентни ривожлантиришнингривожлантиришнинг сифатсифат жиҳатиданжиҳатидан янгиянги босқичибосқичи бошландибошланди . . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Миллий парламентаризм нинг асосий давр лари Биринчи давр: 1991-1994 йиллар иккинчиси: 1995-2004 йиллар учинчи давр: 2005 йилдан ҳозирги пайтгача. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Ўтиш даври парламенти деб аташ мумкин бўлган охирги Ўтиш даври парламенти деб аташ мумкин бўлган охирги чақириқ Олий Кенгаш давлат бошқарувининг мутлақо янги чақириқ Олий Кенгаш давлат бошқарувининг мутлақо янги органларини ташкил этишнинг, ижтимоий йўналтирилган органларини ташкил этишнинг, ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётига асосланган адолатли демократик бозор иқтисодиётига асосланган адолатли демократик жамият қуришнинг ҳуқуқий негизи бўлган Ўзбекистон жамият қуришнинг ҳуқуқий негизи бўлган Ўзбекистон Республикаси Конституциясини қабул қилди.Республикаси Конституциясини қабул қилди. Парламент ёш Парламент ёш давлатнинг суверенитетини мустаҳкамлашга қаратилган давлатнинг суверенитетини мустаҳкамлашга қаратилган «Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллиги асослари «Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллиги асослари тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикаси Президенти сайлови тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикаси Президенти сайлови тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг Давлат герби тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг Давлат герби тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг Давлат мадҳияси тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг Давлат мадҳияси тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг давлат тили тўғрисида»ги, «Ўзбекистон Республикасининг давлат тили ҳақида»ги, «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов ҳақида»ги, «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов тўғрисида»ги ва бошқа бир қатор қонунларни қабул қилди.тўғрисида»ги ва бошқа бир қатор қонунларни қабул қилди.  Олий Кенгашнинг ўн иккинчи сессияси 1994 йил 23 сентябрда Олий Кенгашнинг ўн иккинчи сессияси 1994 йил 23 сентябрда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига биринчи сайловни Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига биринчи сайловни 1994 йил 25 декабрда ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилди.1994 йил 25 декабрда ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Уч босқичда (1994 йил 25 декабрда, 1995 йил 8 ва 22 январда) Уч босқичда (1994 йил 25 декабрда, 1995 йил 8 ва 22 январда) бўлиб ўтган сайлов якунларига биноан 245 нафар депутатдан бўлиб ўтган сайлов якунларига биноан 245 нафар депутатдан иборат таркибдаги парламент шакллантирилди. Сайлов кўп иборат таркибдаги парламент шакллантирилди. Сайлов кўп партиявийлик асосида ўтказилди.партиявийлик асосида ўтказилди.  Иккинчи давр: 1995-2004 йилларИккинчи давр: 1995-2004 йиллар  Олий Кенгаш ўрнига Ўзбекистон Республикасининг бир Олий Кенгаш ўрнига Ўзбекистон Республикасининг бир палатали парламенти — Олий Мажлис шакллантирилди. палатали парламенти — Олий Мажлис шакллантирилди. Биринчи чақириқ (1995-1999 йиллар) Олий Мажлис таркибида Биринчи чақириқ (1995-1999 йиллар) Олий Мажлис таркибида Ўзбекистон Халқ-демократик партиясидан кўрсатилган 69 Ўзбекистон Халқ-демократик партиясидан кўрсатилган 69 нафар, «Адолат» социал-демократик партиясидан 47, «Ватан нафар, «Адолат» социал-демократик партиясидан 47, «Ватан тараққиёти» партиясидан 14 ва «Миллий тикланиш» демократик тараққиёти» партиясидан 14 ва «Миллий тикланиш» демократик партиясидан кўрсатилган 7 нафар депутат бўлиб, партиясидан кўрсатилган 7 нафар депутат бўлиб, депутатларнинг қолган қисмини ҳокимият вакиллик депутатларнинг қолган қисмини ҳокимият вакиллик органларидан кўрсатилган шахслар ташкил этди.органларидан кўрсатилган шахслар ташкил этди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Иккинчи чақириқ (2000-2004 йиллар) Олий Мажлисга сайлов ҳокимият Иккинчи чақириқ (2000-2004 йиллар) Олий Мажлисга сайлов ҳокимият вакиллик органлари билан бир каторда бешта сиёсий партия ва вакиллик органлари билан бир каторда бешта сиёсий партия ва сайловчилар ташаббускор гуруҳлари иштирокида бўлиб ўтди. Иккинчи сайловчилар ташаббускор гуруҳлари иштирокида бўлиб ўтди. Иккинчи чақириқ Олий Мажлисда 11 нафар депутатни бирлаштирган «Адолат» чақириқ Олий Мажлисда 11 нафар депутатни бирлаштирган «Адолат» социал-демократик партияси фракцияси, 10 нафар депутатдан иборат социал-демократик партияси фракцияси, 10 нафар депутатдан иборат «Миллий тикланиш» демократик партияси фракцияси, 20 нафар «Миллий тикланиш» демократик партияси фракцияси, 20 нафар депутатга эга бўлган «Ватан тараққиёти» партияси фракцияси, 34 депутатга эга бўлган «Ватан тараққиёти» партияси фракцияси, 34 нафар депутат ташкил этган Фидокорлар миллий-демократик партияси нафар депутат ташкил этган Фидокорлар миллий-демократик партияси фракцияси, 49 нафар депутатдан иборат Халқ-демократик партияси фракцияси, 49 нафар депутатдан иборат Халқ-демократик партияси фракцияси, 107 нафар кишидан иборат ҳокимият вакиллик фракцияси, 107 нафар кишидан иборат ҳокимият вакиллик органларидан сайланган депутатлар блоки ва 16 нафар сайловчилар органларидан сайланган депутатлар блоки ва 16 нафар сайловчилар ташаббускор гуруҳларидан сайланган депутатлар блоки рўйхатга ташаббускор гуруҳларидан сайланган депутатлар блоки рўйхатга олинди. Кейинчалик «Ватан тараққиёти» ва «Фидокорлар» партиялари олинди. Кейинчалик «Ватан тараққиёти» ва «Фидокорлар» партиялари битта «Фидокорлар» партиясига бирлашганлиги муносабати билан битта «Фидокорлар» партиясига бирлашганлиги муносабати билан иккинчи чақириқ Олий Мажлиснинг иккинчи сессиясида уларнинг иккинчи чақириқ Олий Мажлиснинг иккинчи сессиясида уларнинг парламентдаги фракциялари аъзолари ҳам бирлашиб, 54 нафар парламентдаги фракциялари аъзолари ҳам бирлашиб, 54 нафар депутатни бирлаштирган битта фракцияни ташкил этдилар.депутатни бирлаштирган битта фракцияни ташкил этдилар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Иккинчи чақириқ Олий Мажлис таркибида сиёсий партияларнинг Иккинчи чақириқ Олий Мажлис таркибида сиёсий партияларнинг фракциялари ва депутатлар блокларидан ташқари қуйидаги 13 та қўмита фракциялари ва депутатлар блокларидан ташқари қуйидаги 13 та қўмита ҳам фаолият кўрсатди:ҳам фаолият кўрсатди: - Бюджет, банк ва молия - масалалари қўмитаси; - Иқтисодиётни ислоҳ қилиш - масалалари ва тадбиркорлик қўмитаси; - Фан, таълим, маданият ва - спорт масалалари қўмитаси; - Саноат, қурилиш, транспорт ва - алоқа масалалари қўмитаси; - Атроф-муҳит ва табиатни муҳофаза - қилиш масалалари қўмитаси; - Аграр, сув хўжалиги - масалалари ва озиқ-овқат қўмитаси; - Халқаро ишлар ва - парламентлараро алоқалар қўмитаси; - Қонунчилик ва - суд-ҳуқуқ масалалари қўмитаси; - Демократик институтлар, нодавлат - Ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини - ўзи бошқариш органлари қўмитаси; - Ёшлар ишлари қўмитаси; - Матбуот ва ахборот қўмитаси; - Мудофаа ва хавфсизлик - масалалари қўмитаси. - Ижтимоий масалалар - ва бандлик қўмитаси; www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Парламентда, шунингдек 3 та доимий комиссия ишлаган Оила ва аёллар Муаммолари комиссияси; Регламент, одоб ва депутатлар Фаолиятининг таъминоти комиссияси; Норматив-ҳуқуқий Атамалар комиссияси. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Мазкур босқичда қонун ижодкорлиги депутатлар ишининг бош Мазкур босқичда қонун ижодкорлиги депутатлар ишининг бош йўналишига айланди. 1995-2004 йилларда Олий Мажлис 240 та қонун, йўналишига айланди. 1995-2004 йилларда Олий Мажлис 240 та қонун, 778 та қарор қабул қилди, амалдаги қонун ҳужжатларига 1573 та 778 та қарор қабул қилди, амалдаги қонун ҳужжатларига 1573 та ўзгартиш ва қўшимча киритди, 130 тадан зиёд халқаро шартнома ва ўзгартиш ва қўшимча киритди, 130 тадан зиёд халқаро шартнома ва битимни ратификация қилди. Мамлакатнинг қонун чиқарувчи олий битимни ратификация қилди. Мамлакатнинг қонун чиқарувчи олий органи мазкур босқичда давлат суверенитетини, фуқаролар тинчлиги органи мазкур босқичда давлат суверенитетини, фуқаролар тинчлиги ва ижтимоий барқарорликни мустаҳкамлашга, жамиятда демократик, ва ижтимоий барқарорликни мустаҳкамлашга, жамиятда демократик, ижтимоий-иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришга кўмаклашадиган ижтимоий-иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришга кўмаклашадиган қонунлар ишлаб чиқиш ва қабул қилишга интилди. Натижада қонунлар ишлаб чиқиш ва қабул қилишга интилди. Натижада парламент мамлакатнинг демократик ва тараққиёт йўлидан мустақил парламент мамлакатнинг демократик ва тараққиёт йўлидан мустақил ривожланиб боришининг ҳуқуқий негизини анчагина кенгайтирди ва ривожланиб боришининг ҳуқуқий негизини анчагина кенгайтирди ва мустаҳкамлади. Мисол учун, биринчи чақириқ Олий Мажлис томонидан мустаҳкамлади. Мисол учун, биринчи чақириқ Олий Мажлис томонидан қабул қилинган «Сиёсий партиялар тўғрисида»ги, «Нодавлат қабул қилинган «Сиёсий партиялар тўғрисида»ги, «Нодавлат нотижорат ташкилотлари тўғрисида»ги, «Олий Мажлиснинг Инсон нотижорат ташкилотлари тўғрисида»ги, «Олий Мажлиснинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) тўғрисида»ги, «Фуқароларнинг ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) тўғрисида»ги, «Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари тўғрисида»ги қонунларда, бошқа қонун ўзини ўзи бошқариш органлари тўғрисида»ги қонунларда, бошқа қонун ҳужжатларида Ўзбекистон Республикаси Конституциясида асос ҳужжатларида Ўзбекистон Республикаси Конституциясида асос солинган нормалар янада ривожлантирилди.солинган нормалар янада ривожлантирилди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Парламент назорати ҳам Олий Мажлис фаолиятининг асосий Парламент назорати ҳам Олий Мажлис фаолиятининг асосий йўналишларидан бири бўлди. Олий Мажлис қўмиталари ва йўналишларидан бири бўлди. Олий Мажлис қўмиталари ва комиссиялари қонунлар, конвенциялар, миллий дастурлар ижросини комиссиялари қонунлар, конвенциялар, миллий дастурлар ижросини назорат қилиш тартибида ҳар йили 60 га яқин масалани кўриб назорат қилиш тартибида ҳар йили 60 га яқин масалани кўриб чиқдилар. Бундай назорат Қорақалпоғистон Республикаси, чиқдилар. Бундай назорат Қорақалпоғистон Республикаси, мамлакатнинг барча вилоятлари, шунингдек Тошкент шаҳрини қамраб мамлакатнинг барча вилоятлари, шунингдек Тошкент шаҳрини қамраб олди. Бир палатали Олий Мажлиснинг назорат фаолиятини таҳлил олди. Бир палатали Олий Мажлиснинг назорат фаолиятини таҳлил этиш бир қатор қонуниятларни намоён этди. Биринчидан, мамлакат этиш бир қатор қонуниятларни намоён этди. Биринчидан, мамлакат тараққиётининг янги босқичини ва ҳуқуқни татбиқ этиш амалиётини тараққиётининг янги босқичини ва ҳуқуқни татбиқ этиш амалиётини ҳисобга олган ҳолда муқаддам қабул қилинган қонунларни ҳисобга олган ҳолда муқаддам қабул қилинган қонунларни такомиллаштириш тамойили йил сайин кучая борди. Иккинчидан, қонун такомиллаштириш тамойили йил сайин кучая борди. Иккинчидан, қонун ижодкорлиги иши борган сари тармоқ тусини касб этиб, айрим ижодкорлиги иши борган сари тармоқ тусини касб этиб, айрим соҳалардаги муносабатларни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солишга соҳалардаги муносабатларни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солишга интилди. Учинчидан, бир неча қўмита ва комиссияларнинг интилди. Учинчидан, бир неча қўмита ва комиссияларнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари билан тайёрланган ҳамда муҳокамага биргаликдаги саъй-ҳаракатлари билан тайёрланган ҳамда муҳокамага киритилган ҳуқуқий ҳужжатларнинг сони ортиб борди.киритилган ҳуқуқий ҳужжатларнинг сони ортиб борди.  Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига сайлов ва икки Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига сайлов ва икки палатали парламента ўтиш (2004 йил декабрь — 2005 йил январь).палатали парламента ўтиш (2004 йил декабрь — 2005 йил январь). www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Икки палатали парламентга ўтиш муносабати билан Ўзбекистон Икки палатали парламентга ўтиш муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига ўзгартишлар киритиш асосида Республикасининг Конституциясига ўзгартишлар киритиш асосида амалга оширилган конституцион ислоҳотлар, шунингдек асосий амалга оширилган конституцион ислоҳотлар, шунингдек асосий конституциявий қонунлар қабул қилиниши натижасида Қонунчилик конституциявий қонунлар қабул қилиниши натижасида Қонунчилик палатасига сайлов ўтказилиб, у икки босқичдан иборат бўлди. Сайлов палатасига сайлов ўтказилиб, у икки босқичдан иборат бўлди. Сайлов ўтказиш учун Ўзбекистон Республикасининг Марказий сайлов ўтказиш учун Ўзбекистон Республикасининг Марказий сайлов комиссияси «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов комиссияси «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов тўғрисида»ги Қонунга мувофиқ, сайлов участкаларига бўлинган 120 та тўғрисида»ги Қонунга мувофиқ, сайлов участкаларига бўлинган 120 та сайлов округи ташкил этди. Сайловнинг биринчи босқичи 2004 йил 26 сайлов округи ташкил этди. Сайловнинг биринчи босқичи 2004 йил 26 декабрь куни ўтказилиб, 62 нафар халқ ноиби, 2005 йил 9 январда декабрь куни ўтказилиб, 62 нафар халқ ноиби, 2005 йил 9 январда бўлиб ўтган иккинчи босқичда Қонунчилик палатасига 58 нафар бўлиб ўтган иккинчи босқичда Қонунчилик палатасига 58 нафар депутат сайланди. Сайловлар ҳам Ўзбекистонда фаолият юритаётган депутат сайланди. Сайловлар ҳам Ўзбекистонда фаолият юритаётган сиёсий партиялар, ҳам сайловчиларнинг ташаббускор гуруҳлари сиёсий партиялар, ҳам сайловчиларнинг ташаббускор гуруҳлари кўрсатган депутатликка номзодлар иштирокида бўлиб ўтди. Сайловда кўрсатган депутатликка номзодлар иштирокида бўлиб ўтди. Сайловда қуйидаги сиёсий партиялар иштирок этди: Ўзбекистон Либерал-қуйидаги сиёсий партиялар иштирок этди: Ўзбекистон Либерал- демократик партияси, Ўзбекистон Халқ-демократик партияси, демократик партияси, Ўзбекистон Халқ-демократик партияси, Ўзбекистон «Фидокорлар» миллий-демократик партияси (2000 йилнинг Ўзбекистон «Фидокорлар» миллий-демократик партияси (2000 йилнинг июнида «Фидокорлар» партияси «Ватан тараққиёти» партияси билан июнида «Фидокорлар» партияси «Ватан тараққиёти» партияси билан бирлашган), Ўзбекистон «Адолат» социал-демократик партияси, бирлашган), Ўзбекистон «Адолат» социал-демократик партияси, шунингдек Ўзбекистон «Миллий тикланиш» демократик партияси.шунингдек Ўзбекистон «Миллий тикланиш» демократик партияси. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Учинчи давр.Учинчи давр.  Миллий парламентаризм ривож топишининг учинчи даври Олий Миллий парламентаризм ривож топишининг учинчи даври Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва Сенатининг 2005 йил 28 январдаги Мажлис Қонунчилик палатаси ва Сенатининг 2005 йил 28 январдаги қўшма мажлисидан бошланиб, бунда янги икки палатали Олий Мажлис қўшма мажлисидан бошланиб, бунда янги икки палатали Олий Мажлис депутатлари ва сенаторлари амалда ўз ишларига киришдилар. депутатлари ва сенаторлари амалда ўз ишларига киришдилар. Мамлакатимиз қонун чиқарувчиларининг ана шу тарихий анжуманида Мамлакатимиз қонун чиқарувчиларининг ана шу тарихий анжуманида Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов дастурий маъруза Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов дастурий маъруза қилиб, унда жамиятимизни демократлаштириш ҳамда янгилашнинг қилиб, унда жамиятимизни демократлаштириш ҳамда янгилашнинг аниқ ва теран асослантирилган концепциясини, шунингдек аниқ ва теран асослантирилган концепциясини, шунингдек мамлакатимизни 2005 йилда ва узоқ муддатли истиқболда ислоҳ этиш мамлакатимизни 2005 йилда ва узоқ муддатли истиқболда ислоҳ этиш ҳамда модернизация қилишнинг асосий вазифаларини илгари сурди.ҳамда модернизация қилишнинг асосий вазифаларини илгари сурди.  Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси мамлакатни ислоҳ этиш ва модернизация қилишнинг давлатимиз мамлакатни ислоҳ этиш ва модернизация қилишнинг давлатимиз бошлиғи томонидан олға сурилган устувор йўналишлари ҳамда аниқ бошлиғи томонидан олға сурилган устувор йўналишлари ҳамда аниқ мақсадли вазифалари асосида ишлаб чиқилган 2005-2009 йилларга мақсадли вазифалари асосида ишлаб чиқилган 2005-2009 йилларга мўлжалланган қонунчилик фаолияти дастурини қабул қилди.мўлжалланган қонунчилик фаолияти дастурини қабул қилди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 ИккиИкки палаталипалатали парламентпарламент ташкилташкил этилгачэтилгач , , ЎзбекистонЎзбекистон РеспубликасидаРеспубликасида қонунқонун чиқарувчичиқарувчи ҳокимиятҳокимият ўзўз тараққиётидатараққиётида янгиянги поғонагапоғонага кўтарилдикўтарилди . . ЭнгЭнг асосийсиасосийси , , гарчигарчи қонунчиликқонунчилик жараёнижараёни анчаанча мураккаблашганмураккаблашган бўлсабўлса -- дада , , қабулқабул қилинганқилинган қонунларнингқонунларнинг сифатисифати сезиларлисезиларли даражададаражада ошдиошди . . ҚонунларниҚонунларни қабулқабул қилишдақилишда сиёсийсиёсий партияларнингпартияларнинг ролироли кучайдикучайди . . ҚонунҚонун лойиҳаларинилойиҳаларини партияларнингпартияларнинг фракцияларидафракцияларида олдинданолдиндан кўрибкўриб чиқишчиқиш , , ҚонунчиликҚонунчилик палатасипалатаси ялпиялпи мажлисларидамажлисларида ҳуқуқийҳуқуқий ҳужжатларҳужжатлар лойиҳаларинилойиҳаларини муҳокамамуҳокама қилишдақилишда уларнингуларнинг фикрларинификрларини албаттаалбатта эшитишэшитиш амалиётиамалиёти шаклландишаклланди .. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Қонунчилик палатаси кенгашиҚонунчилик палатаси кенгаши  Қонунчилик палатаси фаолиятини самарали ташкил этиш, Қонунчилик палатаси фаолиятини самарали ташкил этиш, палата қўмиталари ишини мувофиқлаштириб бориш, қонун палата қўмиталари ишини мувофиқлаштириб бориш, қонун лойиҳаларини тайёрлаш ишини режалаштириш масаласини лойиҳаларини тайёрлаш ишини режалаштириш масаласини дастлабки тарзда кўриб чиқишни ташкил этиш мақсадида дастлабки тарзда кўриб чиқишни ташкил этиш мақсадида Қонунчилик палатаси Кенгаши тузилади.Қонунчилик палатаси Кенгаши тузилади. Қонунчилик палатаси Кенгаши палата мажлислари оралиғида Қонунчилик палатаси Кенгаши палата мажлислари оралиғида заруратга қараб тўпланади.заруратга қараб тўпланади.  Қонунчилик палатаси Кенгашининг таркибига Қонунчилик Қонунчилик палатаси Кенгашининг таркибига Қонунчилик палатаси Спикери, унинг ўринбосарлари, фракциялар ва палатаси Спикери, унинг ўринбосарлари, фракциялар ва депутатлар гуруҳларининг раҳбарлари, Қонунчилик палатаси депутатлар гуруҳларининг раҳбарлари, Қонунчилик палатаси қўмиталарининг раислари киради.қўмиталарининг раислари киради. Қонунчилик палатаси Кенгаши ўз ваколатига кирадиган Қонунчилик палатаси Кенгаши ўз ваколатига кирадиган масалалар юзасидан аъзолари умумий сонининг кўпчилик овози масалалар юзасидан аъзолари умумий сонининг кўпчилик овози билан қарорлар қабул қилади.билан қарорлар қабул қилади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИ ТАРКИБИ Қонунчилик палатаси Кенгаши ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИ ДЕВОНИ ФРАКЦИЯЛАР ВА ДЕПУТАТЛАР ГУРУҲИ ҚЎМИТАЛАР КОМИССИЯЛАР ДЕПУТАТЛАР www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Бирлашган Миллатлар ташкилоти БМТ Тараққиё т дастури Шанхай Ҳамкорлик ташкилоти Парламентлраро иттифоқ www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Фойдаланилган адабиётларФойдаланилган адабиётлар  O’zbekiston Respublikasi KonstitutsiyasiO’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi  www.parlament.uzwww.parlament.uz  www.uz.wikipedia.orgwww.uz.wikipedia.org  www.gov.uzwww.gov.uz  www.senat.uzwww.senat.uz www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Ўзбекистон Республикасида фуқаролик жамиятини шакллантиришда сайлов тизими ва сайлов жараёнининг ҳуқуқий асослари

Юридик хизматнинг ҳуқуқий холати

Давлат бошқаруви органларининг ҳуқуқий асослари

Давлат бошқарув аппарати ва уни демократлаштириш жараёнлари

Ўзбекистонда ҳуқуқий демократик давлат қуриш ва фуқаролик жамиятини барпо этишнинг Конституциявий асослари