Yerga mulkchilik huquqi va yerdan foydalanish huquqini o’rganish - Huquqshunoslik - Slaydlar

Yerga mulkchilik huquqi va yerdan foydalanish huquqini o’rganish

Yuklangan vaqt:

27.06.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1176.603515625 KB

Ko'chirib olish

Yerga mulkchilik huquqi va yerdan foydalanish huquqini o’rganish

REJA: 1. Mulk huquqi tushunchasi. 2. Yerga nisbatan davlat mulkining huquqiy asoslari. 3. Yerga nisbatan mulk huquqining sub’ektlari va ob’ektlari.

Mulkchilik shakllari Xususiy mulk – ayrim kishilar va guruhlarga tegishli bo‘lgan hamda daromad topishga qaratilgan mulk Davlat mulki - ne’matlarning davlat tomonidan o‘z vazifalari bajarishi uchun o‘zlashtirilishi Yakka tartibdagi xususiy mulk – ne’matlarning alohida olingan mulkdor tomonidan o‘zlashtirilishi Korporativ xususiy mulk - ne’matlarning ma’lum maqsad yo‘lida o‘zaro birlashgan mulkdorlar mulkiga asoslangan korxonalar tashkil etish orqali o‘zlashtirilishi

• Jamoa mulk sub’ektlari (tasarruf etuvchilar) sifatida jamoa korxonalari, xo’jalik jamiyati va shirkatlari, aksionerlik jamiyatlari, xo’jalik birlashmalari (uyushmalari), jamoat va diniy tashkilotlar bo’lishi mumkin. • Aralash mulk, ya’ni huquqiy shaxslar va fuqarolarning mulki ham mavjud bo’lishi sababli, bu mulk sub’ektlari sifatida qo’shma korxonalar, xorijiy fuqarolar, xorijiy tashkilotlar va xorijiy davlatlar chiqadi.

AMALDAGI YERGA OID HUQUQLAR &#55357;&#56524; Prezident farmoniga (https://lex.uz/docs/-5450176) ko‘ra, hozirgi kunda yerga oid huquqlarning ➖ doimiy foydalanish, ➖ ijara ➖ mulk huquqi turlari amal qiladi. Maʼlumot uchun, meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik, doimiy egalik, vaqtincha foydalanish huquqlari bekor qilingan. ❗️ Bekor qilingan huquqlar bilan avval berilgan yerlar saqlab qolinib, ijaraga berilgan yerdagi binolar sotilganda yerga bo‘lgan ijara huquqi ham yangi mulkdorga o‘tadi.

Yerlarga nisbatan mulkchili k masalasi o’rnatilg an normativ hujjatlar Yer kodeksining 16 va 18- moddalarida “ O‘zbekiston Respublikasida mulkchilik to‘g‘risida”gi Qonunning 19- moddasida “ Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunning 5-moddasida

• Mulkchilikning «huquqlar to’plami» o’z ichiga quyidagi 11 ta huquqni oladi: • Egalik huquqi, ya’ni ne’matlar ustidan to’liq jismoniy nazorat o’rnatish huquqi; • Foydalanish huquqi, ya’ni ne’matlarning foydali xossalarini o’zi uchun qo’llash huquqi; • Boshqaruv huquqi, ya’ni ne’matlardan foydalanishni kim va qay yo’sinda ta’minlashini hal etish huquqi; • Daromad olish huquqi, ya’ni ne’matlardan foydalanish orqali natija olish huquqi;

Suverenlik huquqi, ya’ni ne’matni begonalashtirish, iste’mol qilish, o’zgartirish yoki yo’q qilish huquqi; Xavfsizlikni ta’minlash huquqi, ya’ni ne’matni eksportatsiya qilinishi hamda tashqi muhit tomonidan zarar keltirilishidan himoyalash huquqi; Ne’matni merosga berish huquqi; Ne’matga ega bo’lishning muddatsizligi huquqi; Ne’matdan tashqi muhitga zarar etkazuvchi usullar orqali foydalanishni taqiqlash huquqi; Qarz uchun to’lov sifatida javobgarlik huquqi, ya’ni qarzni uzishda ne’matdan to’lov sifatida foydalanish imkoniyatini qo’llash huquqi; Qoldiq tavsifidagi huquq, ya’ni buzilgan vakolatlarni tiklanishini ta’minlovchi tartib va muassasalarning amal qilishi huquqi.

O‘zbekiston Respublikasi hududidagi yer resurslariga nisbatan mulk huquqi O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksida, “O‘zbekiston Respublikasida mulkchilik to‘g‘risida”gi, Yer kodeksida va “Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi qonunlarda belgilanagan. Mulk huquqi yerlar kimga tegishliligini va mulkdorlarning tabiiy resurslarga nisbatan vakolatlarini anglatadi. Yerga nisbatan mulk huquqi uni egalik qilish, foydalanish hamda tasarruf etish jarayonlarida namoyon bo‘ladi.

Yerga nisbatan davlat mulkining huquqiy asoslari . Yerlar O‘zbekiston Respublikasining qonunlariga muvofiq asosan davlat mulki hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 214- moddasiga muvofiq yerlar respublika mulki hisoblanadi Fuqarolik kodeksining 214-moddasi ikkinchi qismiga asosan respublika mulki bo‘lgan mol-mulkni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi Hukumati yoki ular tomonidan maxsus vakil qilingan organlar, agar qonunda boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, tasarruf qiladilar. Fuqarolik kodeksining 170- moddasi yerga va boshqa tabiiy resurslarga bo‘lgan mulk huquqini Fuqarolik kodeksi bilan birgalikda boshqa qonunlarda ham belgilanishini ko‘zda tutadi.

Yerlarni davlat nomidan tassaruf etishni O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, mahalliy davlat hokimiyati organlari amalga oshiradi. Mazkur organlarning tabiiy resurlarni tasarruf etish bo‘yicha vakolatlari Yer kodeksi, mazkur organlar to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida belgilangan.

O‘zbekiston Respublikasi Yer kodeksining 18-moddasida yer uchastkasini xususiy mulk huquqi asosida berish hollari belgilangan. Shuni ta‘kidlab o‘tish lozimki, amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq faqat mazkur normada qayd etilgan hollardagina yer uchastkasiga nisbatan yuridik va jismoniy shaxslarning mulk huquqi vujudga kelishi mumkin. . Yerga nisbatan mulk huquqining sub’ektlari va ob’ektlari. yer uchastkalariga bo‘lgan mulk huquqining sub’ektlari yer va boshqa ko‘chmas mulkdan maxsus yo‘nalishda foydalanadigan yuridik va jismoniy shaxslar Yerlarga nisbatan mulk huquqining ob’ekti umumiy ko‘rinishda yer fondi yoki aniq ko‘rinishda yer uchastkalari

O‘zbekiston hududidagi barcha yerlar, mulk, egalik va foydalanish huquqi asosida yuridik va jismoniy shaxslarga tegishliyligidan qat’iy nazar yer fondini tashkil etadi. Yer kodeksining 8- moddasiga muvofiq barcha yerlar foydalanish maqsadlariga qarab sakkizta toifaga bo‘linadi.

Yer fondi toifalari

Mavzuga tayyorgarlik ko’rishda tavsiya etiladigan adabiyotlar ro’yxati 1. O’zbekiston Respublikasining Yer kodeksi. 2. Yer huquqi– Asqar Nigmatov o’quv qo’llanma “Toshkent islom universiteti”– 2001. 3. Yer huquqi - M.R.Mirzaabdullaeva, M.A.Muqumov, Z.X.Xafizova. Toshkent - 2016 Qo’shimcha adabiyotlar: 1. M.B.Usmonov va bosh. «Yer huquqi». –T.: TDYuI, 2002. –b.380 2. B.Usmonov «Yer huquqi» // O’quv qo’llanma.-T.: 2004. –b.25 3. Т.F.Radostina, Z.Х.Unarova Zemelnoye pravo // Uch. Metodicheskoye posobiye. – T.: 2004. –s.26

E‘tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

Yer huquqi tushunchasini o’rganish

Yer huquqi manbalarini o’rganish

Ayollar huquqini himoya qilishda xalqaro va milliy mexanizmlar

Rim huquqida mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlar

Mulk huquqi