logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Huquqshunoslik
  4. Ҳуқуқий ҳулқ-атвор. Ҳуқуқбузарлик ва юридик жавобгарлик

Ҳуқуқий ҳулқ-атвор. Ҳуқуқбузарлик ва юридик жавобгарлик

Yuklangan vaqt:

25.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

283.2958984375 KB
Ko'chirib olish
Ҳуқуқий ҳулқ-атвор. Ҳуқуқбузарлик ва юридик жавобгарлик РЕЖА 1. Ҳуқуқий хулқ-атвор: тушунчаси, турлари. Ўзбекистон республикасида қонунга итоаткор шахсни шакллантириш масалалари. 2. Ҳуқуқбузарлик тушунчаси ва белгилари. Ҳуқуқбузарликнинг юридик таркиби 3. Ҳуқуқбузарлик субъекти ва объекти, субъектив ва объектив томони. 4. Ҳуқуқбузарлик турлари. Жиноят ва қилмиш. 5. Ҳуқуқбузарликнинг ижтимоий сабаблари. Уларни олдини олиш ва бартараф этиш йўллари ва воситалари. 6. Юридик жавобгарлик: тушунчаси, белгиси, турлари. 7 . Юридик жавобгарлик мақсади, функциялари ва принциплари. Юридик жавобгарликни истисно қилувчи ҳолатлар. 8 . Ўзбекистон республикасида юридик жавобгарликни либераллаштириш борасидаги суд-ҳуқуқ ислоҳотлари. ҲУҚУҚИЙ ХУЛҚ-АТВОР – бу ҳуқуқ нормаларига мос келадиган, юридик оқибатларни келтириб чиқарадиган, ижтимоий фойдали аҳамиятга эга бўлган, ҳуқуқ субъектларининг онгли равишдаги хулқидир. • Бу фуқароларнинг, мансабдор шахсларнинг қўшимча вақт, куч-ғайрат, баъзан эса моддий маблағ лар сарфлаш билан боғлиқ бўлган бир мақсадга йўналтирилган, та шаббусга асосланган қонуний фаолиятидир.ФАОЛ ҲУҚУҚИЙ ХУЛҚ-АТВОР • Хулқ-атворнинг ушбу тури доирасида фуқаролар ўзларининг ҳуқуқий мажбуриятла рини бажарадилар, юридик аҳамиятга молик бирон-бир хатти-ҳара катни содир этадилар.ОДАТИЙ ҲУҚУҚИЙ ХУЛҚ-АТВОР • Бундай ҳулқ-атворли шахслар ҳуқуқ кўрсатмаларига мос фаолият юритсаларда, бунда улар ушбу ҳаракатларни давлат мажбурловидан, ноҳуқуқий ҳатти-ҳаракатлари учун тегишли тартибда жазоланишларидан қўрққанликлари учун амалга оширадилар. ПАССИВ (МАРГИНАЛ) ҲУҚУҚИЙ ХУЛҚ-АТВОР Ҳуқуқий хулқ-атвор элементлари: субъектлар (жисмоний ва юридик шахслар); объектлар (предмет ва субъект ҳулқ-атвори); объектив томони (ҳулқ-атворнинг ҳаракат ва ҳаракатсизлик кўринишлари); субъектив томони (субъектнинг масъулиятлилик даражаси). – бу ҳуқуқ ва муомала лаёқатига эга субъект томонидан ҳаракат ёки ҳаракатсизлик кўринишида содир этиладиган, ҳуқуқ нормалари талабларига зид келувчи ҳамда шахсга, мулкка, давлатга ва бутун жамиятга зарар келтирувчи ижтимоий хавфли қилмишдир. ҲУҚУҚБУЗАРЛИК ҲУҚУҚБУЗАРЛИКНИНГ АСОСИЙ БЕЛГИЛАРИ: Жамият ва шахс учун ижтимоий хавфлилик; Ҳуқуққа зид харатерга эгалиги Айбли қилмиш Зарарли оқибат келтириб чиқаради • – бу ҳуқуқ билан тартибга солина диган ва муҳофаза қилинадиган ижтимоий муносабатлардир. Жиноят ҳуқуқи назариясида жиноятларнинг умумий, махсус ва бево сита объектлари фарқланади.ҲУҚУҚБУЗАРЛИ К ОБЪЕКТИ • – бу ҳуқуққа зид хатти- ҳаракатнинг ташқи белгисидир. Айнан шундай белгига асосан ҳуқуқбузарлик ҳақида, у қандай рўй бергани ва қанчалик зарар кел тиргани ҳақида мулоҳаза юритиш мумкин бўлади. ҲУҚУҚБУЗАРЛИК НИНГ ОБЪЕКТИВ ТОМОНИ • – бу ҳуқуққа зид айбли қилмишни содир этган шахс, яъни ҳуқуқбузардир. ҲУҚУҚБУЗАРЛИК СУБЪЕКТИ • Бу жиҳат айблов билан боғлиқ. Содир қилинган қилмишига нисбатан шахснинг руҳий муносабати сифатида айб турли шаклларга эга. У қасддан ва эҳтиётсизликдан содир бўлиши мумкин. Қасд ўз навбатида – тўғри ва эгри қасдга бўлинади.ҲУҚУҚБУЗАРЛИ КНИНГ СУБЪЕКТИВ ТОМОНИ ЮРИДИК ЖАВОБГАРЛИК - бу ҳуқуқбузарга нисбатан ҳуқуқ нормаларида кўзда тутилган санкциялар асосида давлатнинг мажбурлов чораларини қўллашдир. ЮРИДИК ЖАВОБГАРЛИК БЕЛГИЛАРИ 1. • юридик жавобгарлик давлат мажбурлов чоралари билан боғлиқ; 2. • юридик жавобгарлик ҳуқуқбузарлик билан боғлиқ; 3. • юридик жавобгарлик ҳуқуқбузар учун салбий оқибатларни келтириб чикаради 4. • нормаларнинг санкциясида ўрнатилган бўлади; Юридик жавобгарлик бу ҳуқуқбузарга нисбатан ҳуқуқ нормаларида кўзда тутилган санкциялар асосида давлатнинг мажбурлов чораларини қўллашдир. Бу чоралар: шахсий (озодликдан маҳрум этиш); мулкий (жарима); ташкилий (муайян ҳуқуқдан маҳрум этиш; ишдан бўшатиш) характерга эга бўлиши мумкин. Юридик жавобгарлик ҳуқуқбузарликнинг турларига кўра қуйидагиларга бўлинади: жиноий-ҳуқуқий фуқаролик-ҳуқуқий маъмурий-ҳуқуқий интизомий-ҳуқуқий Юридик жавобгарлик куйидаги белгилари билан характерланади: юридик жавобгарлик давлат мажбурлов чоралари билан боғлиқ; юридик жавобгарлик ҳуқуқбузарлик билан боғлиқ юридик жавобгарлик ҳуқуқбузар учун салбий оқибатларни келтириб чикаради нормаларнинг санкциясида ўрнатилган бўлади зарурий мудофаа; охирги зарурат; буйруқни ёки бошқача тарздаги расмий вазифани бажариш; муомалага лаёқатсизлик Юридик жавобгарликни истисно қилувчи ҳолатлар: Тавсия этиладиган адабиётлар 1. Scott Veitch, Emilios Christodoulidis, Lindsay Farmer. Jurisprudence: Themes and Concepts. Second edition. – London: Routledge-Cavendish, 2012. -305 p. 2. Hans Kelsen. General Theory of Law and State. – Cambridge: Harvard University Press, 2009. –516 p. 3. Исломов З.М. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. Дарслик. – Тошкент: Адолат, 2007. –916 б. 4. Одилқориев Х.Т., Тультеев И.Т. ва бошқ. Давлат ва ҳуқуқ назарияси. Дарслик / Х.Т.Одилқориев таҳрири остида. –Т.: Sharq, 2009. –592 б.

O'xshashlar

Ҳуқуқий ҳулқ-атвор ва ҳуқуқбузарлик
Юридик хизматнинг ҳуқуқий холати
Ер тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик масалалари билан танишув
Ижтимоий муносабатлар ва ҳуқуқ
Маъмурий ҳуқуқ асослари