logo

Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи. Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи

Yuklangan vaqt:

14.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

452.4892578125 KB
Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи. Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи  Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи қандай юзага келади ?  Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқининг мазмуни ?  Табиатдан фойдаланиш мумкинми ?  Қайси ҳолатларда табиатдан фойдаланиш ҳуқуқининг вужудга келади ва бекор бўлади ? Табиий ресурсларга нисбатан мулк ва фойдаланиш ҳуқуқи  Ўзбекистон Республикасининг қонунларига мувофиқ табиий ресурслар асосан давлат мулки ҳисобланади.  Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 214-моддасига мувофиқ ер, ер ости бойликлар, сув, ҳаво хавзаси бўшлиғи, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси республика мулки ҳисобланади.  Ўзбекистонда фақат айрим ҳолларда, яъни Ер кодексининг 18-моддасида кўзда тутилган ер участкалари жисмоний ва юридик шахсларнинг мулки бўлиши мумкин. Табиий ресурсларга нисбатан мулкчиликнинг ўзига хос хусусияти  Табиий ресурсларнинг ажралмаслиги ;  Табиий ресурсларнинг бебаҳолиги, баҳосизлиги ёинки қийматининг йўқлиги ;  Табиий ресурсларнинг моддийлиги; Ўзбекистон Республикаси Конституциясида табиий ресурсларга нисбатан мулкчилик  Бирин чидан, табиий ресурслар объектлар доираси белгилаб қўйилган: ер, ер ости бойликлари, сув, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳамда бошқа та биий заҳиралар.  Иккинчидан, табиий ресурслар умуммиллий бойлик дир. Демак, барча Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ва келгуси авлодлар ундан фойдаланишга ҳақли. Табиий ресурсларга нисбатан мулк ҳуқуқи мазмуни Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи  юридик ва жисмоний шахсларнинг табиат объектлари, табиий ресурслар ва табиий комплекслардан фойдаланиш билан боғлиқ фаолиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари мажмуи сифатида ифодаланади. Табиатдан фойдаланиш турлари  Умумий фойдаланиш  Махсус фойдаланиш Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқининг вужудга келиш асослари  ваколатли давлат органларининг ҳужжатларидан;  шартнома ва битимлардан;  суднинг қароридан;  табиатдан фойдаланиш ҳуқуқини берадиган лицензия асосида;  давлат рўйхатидан ўтказилиши шарт бўлган табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи, тегишлича рўйхатдан ўтказилган пайтдан бошлаб. Табиатдан фойдаланиш ҳуқуқи бекор бўлиш асослари  табиатдан фойдаланиш ҳуқуқидан ихтиёрий воз кечилганда;  фойдаланишнинг белгиланган муддати тугаганда;  юридик шахс тугатилган ёки якка тадбиркорнинг фаолияти тугатилган тақдирда;  табиий ресурслардан белгиланганидан бошқа мақсадларда фойдаланилганида. Фойдаланиш учун адабиётлар  1.Ўзбекистон Республикасининг Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017-2021йилларда “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантиришнинг бешта устивор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси” gov.uz /uz/ documen t/2  2.Ўзбекистон Республикасининг Президент Шавкат Мирзиёевнинг “Камолот” ёшлар ижтимоий ҳаракатининг IV қурултойидаги нутқи. Жисмоний ва маънавий етук ёшлар- эзгу мақсадларимизга етишда таянчимиз ва суянчимиздир.//Халқ сўзи,2017 йил 1 июль  3.Президент Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлис палаталари, сиёсий партиялар ҳамда Ўзбекистон Экологик ҳаракати вакиллари билан видеоселектор йиғилишидаги маърузаси. Парламентимиз ҳақиқий демократия мактабига айланиши,ислоҳатларни ташаббускор ва асосий ижрочиси бўлиши керак.// Халқ сўзи,2017 йил 13 июль Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар  1.Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси,”Ўзбекистон”,2016  2.Ўзбекистон Республикасининг «Табиатни муҳофаза қилиш тўғрисида»ги қонуни//Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси.-1993.- № 1.-37-модда.  3.Ўзбекистон Республикасининг«Сув ва сувдан фойдаланиш тўғрисида»ги қонуни//Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси.-1993.-№5.-221- модда.  4.Ўзбекистон Республикасининг«Атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш тўғрисида»ги қонуни//Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси.-1997.- №2.- 52- модда.  5.Ўзбекистон Республикасининг “Ҳайвонот дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида”ги Қонуни. Ўзбекистон Республикаси 19.09.2016 й. “Халқ сўзи” газетасининг 2016 йил 20 сентябрдаги 185 (6620)  6. Ўзбекистон Республикасининг “Ўсимлик дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида”ги Қонуни. Ўзбекистон Республикаси 21.09.2016 й. “Халқ сўзи” газетасининг 2016 йил 22 сентябрдаги 187 (6622)  7.Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида давлат бошқаруви тизимини такомиллаштириш тўғрисида" 2017 йил 21 апрелдаги ПФ-5024-сон Фармони.// "Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",2017 йил 10 май, 18- сон, 317-модда.  8.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 21 апрелдаги «2017-2021 йилларда маиший чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тизимини тубдан такомиллаштириш ва ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ–2916-сонли қарори.//«Халқ сўзи» газетасининг 2017 йил 22 апрелдаги 80 (6774)  9.Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 28 апрелдаги “Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-2935- сонли қарори.//«Халқ сўзи» газетасининг 2017 йил 29 апрель  10.Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитасини ташкил этиш тўғрисида»ги 2017 йил 11 майдаги ПФ-5041-сонли Фармони.// «Халқ сўзи» газетасининг 2017 йил 13 майдаги 95 (6789)-сони  11. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 31 майда қабул қилинган,”Ерларни муҳофаза қилиш ва улардан оқилона фойдаланиш борасида назоратни кучайтириш, геодезия ва картография фаолиятини такомиллаштириш, давлат кадастрлари юритишни тартибга солиш чора- тадбирлари тўғрисида”ги Фармони. Тавсия этиладиган адабиётлар.  1.Холмўминов Ж.Т.,Нарзуллаев О.Х.”Ҳайвонот дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида”ги қонунига шарҳ.-Тошкент, 2014.-124-бет.  2.Экология ҳуқуқи: Дарслик//Ж.Т.Холмўминов, Н.Б.Шоимов, О.А.Камалов, О.Ж.Холмўминов. Т.: Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2014  3.Холмўминов Ж.Т.Экологик таҳдидларнинг олдини олиш ва хавфсизликни таъминлашда экологик-ҳуқуқий таълим-тарбия. Монография.Тошкент:ТДЮУ, 2015.-326-бет.  4.Холмўминов Ж.Т., Шодиметов Ю.Ш. Экологик ҳуқуқ.Олий таълим муассасалари учун дарслик-Тошкент, Чинор-ЭНК,Фан ва технология нашри, 2015.-512-бет.  5.Холмўминов Ж.Т. Экологик таҳдидларнинг олдини олиш ва уларни бартараф этиш ҳуқуқий муаммоларининг илмий-назарий таҳлили. Монография.Тошкент:ТДЮУ, 2016.-344-бет. Мустақил тайёрланиш учун топшириқ Қозоғистон Республикаси фуқароси А. Ўзбекистон Республикасида ов қилишга рухсат олиб, ушбу рухсатнома асосида ов қилиб, 5 (беш) та лочин овлаган. Мазкур овлаган лочинларни ўз мамлакатига олиб чиқиб кетаётганда, давлат божхона қўмитаси вакиллари уни тўхтатиб, мазкур лочинларни у олиб чиқиб кета олмаслиги, агар олиб чиқиб кетиш истаги бўлса бу ҳолда улар учун алоҳида ҳақ тўлашлиги лозимлиги тушунтиришди. Аммо, Қозоғистон Республикаси фуқароси А. ушбу лочинларни овлаши учун рухсатнома олиб, овлаганлигини айтиб, ҳеч қандай бошқа ҳақ тўламаслигини айтди ва Ўзбекистон Республикасидаги ўз давлатининг ваколатхонасига шикоят билан мурожаат қилди. Мазкур ҳолат бўйича ўз муносабатингизни билдиринг. Эътиборингиз учун рахмат!