Maʼmuriy huquqning subʼektlari - Huquqshunoslik - Slaydlar

Maʼmuriy huquqning subʼektlari

Yuklangan vaqt:

21.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

573.8349609375 KB

Ko'chirib olish

Maʼmuriy huquqning subʼektlari Ma’muriy huquqning subyektlari – bu ma’muriy-huquqiy munosabatlarda ishtirok etuvchi va ma’lum huquq hamda majburiyatlarga ega bo‘lgan jismoniy va yuridik shaxslar, davlat organlari hamda jamoat birlashmalari hisoblanadi.

Huquqlar MajburiyatlarJismoniy shaxslar huquq subyekti sifatida Jismoniy shaxs - bu huquqiy munosabatlarning ishtirokchisi bo'lgan har qanday inson. U o'zining tug'ilishi bilan huquq subyekti bo'ladi va vafoti bilan bu maqomini yo'qotadi. Jismoniy shaxslar huquqiy munosabatlarda turli rollarda ishtirok etishlari mumkin, masalan, mulk egasi, ishchi, xaridor, jinoyatchi va boshqalar ❌ Davlat va jamiyat tartib-qoidalariga rioya qilish. ❌ Maʼmuriy huquqbuzarlik sodir etmaslik (masalan, yo‘l harakati qoidalarini buzmaslik, soliqlarni o‘z vaqtida to‘lash). ❌ Davlat organlari xodimlariga qonuniy talablarini bajarishda to‘sqinlik qilmaslik. ❌ Atrof-muhit va jamoat mulkiga zarar yetkazmaslik.Shaxsiy huquqlar – daxlsizlik, sud himoyasi, erkin fikr bildirish. Ijtimoiy va iqtisodiy huquqlar – mehnat qilish, tadbirkorlik bilan shug‘ullanish, ijtimoiy himoya olish Maʼmuriy- huquqlar – davlat organlari qarorlarini shikoyat qilish, jarimalarni qonuniy tartibda kamaytirish yoki bo‘lib- bo‘lib to‘lash.

Huquqlar • Litsenziya olish • Shartnomalar tuzish • Sudga murojaat qilish Majburiyatlar • Soliq toʼlash • Hisobot topshirish • Qoidalarga rioya qilish Yuridik shaxslar Yuridik shaxs - bu qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan, muayyan mulkka ega bo'lgan va o'z nomidan mulkiy va shaxsiy nomulkiy huquqlarga ega bo'lishi mumkin bo'lgan tashkilotdir (korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va boshqalar). Yuridik shaxslar ma'muriy huquqiy munosabatlarda turli rollarda ishtirok etishlari mumkin Yuridik shaxslarning ma'muriy huquqiy holatini tartibga soluvchi qonun hujjatlari: * O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi * Fuqarolik kodeksi * Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi kodeks * "Yuridik shaxslar to'g'risida"gi qonun * Boshqa qonunlar va normativ-huquqiy hujjatlar

Davlat organlari va mansabdor shaxslar Mansabdor shaxslarDavlat organlari va mansabdor shaxslar maʼmuriy huquqning muhim subyektlaridan hisoblanadi. Ular davlat nomidan ish koʻradilar va maʼmuriy-boshqaruv faoliyatini amalga oshiradilar. Davlat organlari va mansabdor shaxslarning maʼmuriy huquqiy maqomi ularning vakolatlari, funksiyalari va vazifalarida belgilanadi. Oliy davlat hokimiyati organlari (Oliy Majlis, Prezident); * Respublika davlat boshqaruvi organlari (Vazirlar Mahkamasi, vazirliklar, davlat qoʻmitalari); * Mahalliy davlat hokimiyati organlari (viloyatlar, tumanlar, shaharlar hokimliklari); * Sud organlari; * Prokuratura organlari; * Ichki ishlar organlari; * Milliy xavfsizlik xizmati

Mahalliy oʼzini oʼzi boshqarish Asosan mahalla fuqarolar yigʻinlari shaklida faoliyat yuritadi va ular maʼmuriy-huquqiy subyekt sifatida turli vakolatlarga ega. Mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlari: 1. Konstitutsiya (105-modda) va 2. “Mahalliy davlat hokimiyati toʻgʻrisida”gi Qonun asosida faoliyat yuritadi. Mahalla fuqarolar yigʻinlari: Jamoat boshqaruvi organi hisoblanadi, lekin davlat organi emas. Hokimiyat vakolatlarini toʻldiruvchi organ sifatida ishlaydi. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish tizimida mustaqil qarorlar qabul qilish huquqiga ega. Ularning qarorlari davlat organlari qarorlariga zid bo‘lmasligi kerak.

Chet el fuqarolari Oʻzbekiston Respublikasining Maʼmuriy javobgarlik toʻgʻrisidagi kodeksi va boshqa qonun hujjatlariga koʻra, chet el fuqarolari ham maʼmuriy huquq subyekti hisoblanadi. Ular Oʻzbekiston hududida boʻlganida mahalliy fuqarolar bilan teng ravishda maʼmuriy javobgarlikka tortilishi mumkin, lekin ayrim holatlarda ularning maxsus huquqiy maqomi hisobga olinadi. Baʼzi chet el fuqarolari maxsus maqomga ega bo‘lishi mumkin: Diplomatik va konsullik xodimlari – xalqaro huquq normalariga ko‘ra, ularga nisbatan maʼmuriy choralar cheklangan yoki qo‘llanilmaydi (Vena konvensiyasi asosida). Xalqaro tashkilot vakillari – ayrim maxsus maqomga ega bo‘lishi mumkin.

Huquq va majburiyatlar Oʻzbekiston qonunchiligiga koʻra, chet el fuqarolari quyidagi huquqlarga ega: ✅ Shaxsiy xavfsizlik va mulk huquqi ✅ Mehnat qilish va tadbirkorlik bilan shug‘ullanish ✅ Taʼlim olish va tibbiy xizmatlardan foydalanish ✅ Sud va huquqiy himoya huquqi Lekin ularning baʼzi majburiyatlari ham bor: ❌ Oʻzbekistonga kirish-chiqish va yashash qoidalariga rioya qilish ❌ Migratsiya va viza qoidalarini buzmaslik ❌ Mahalliy qonunlarga amal qilish

Javobgarlik 1 Jarima 2 Ogohlantirish 3 CheklovMaʼmuriy huquqbuzarliklar uchun turli jazolar belgilanadi – jarima, ogohlantirish, muayyan faoliyat bilan shug‘ullanish huquqidan mahrum qilish, deportatsiya (chet el fuqarolari uchun).

Xulosa Maʼmuriy huquq subyektlari jamiyatda huquqiy tartibni saqlash va davlat boshqaruvini samarali amalga oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Har bir subyekt o‘z huquqlarini bilishi, majburiyatlarini bajarishi va qonunlarga rioya qilishi zarur. Shu bilan birga, davlat tomonidan ularning huquqlari himoya qilinishi kafolatlanadi.

O'xshashlar

Maʼmuriy huquqning prinsiplari va maʼmuriy huquq bilan tartibga solinadigan munosabatlar

Xalqaro huquqning tizimi

Xalqaro huquqning asosiy prinsiplari

O’zbekiston Respublikasida huquqning asosiy manbalari

Normativ-huquqiy hujjat - huquqning manbasi