Huquqni amalga oshirish - Huquqshunoslik - Slaydlar

Huquqni amalga oshirish

Yuklangan vaqt:

07.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

232.255859375 KB

Ko'chirib olish

Huquqni amalga oshirish

SEMINAR REJASI: • Huquqni amalga oshirish tushunchasi va shakllari • Huquq normasini qo’llash – huquqni amalga oshirishning muhim shakli sifatida • Huquq normasini qo’llash jarayoni bosqichlari • Huquqni qo’llash hujjatlari tushunchasi, xususiyati va turlari • Huquqni qo’llash hujjatlarining normativ-huquqiy hujjatlardan farqlari • Huquqdagi bo’shliqlar va ularni bartaraf qilish yo’llari • Huquq analogiyasi va qonun analogiyasi • Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalar va ularni hal etish usullari

HUQUQNI AMALGA OSHIRISH TUSHUNCHASI VA SHAKLLARI Huquqni amalga oshirish – bu davlat tomonidan yuridik jihatdan mustahkamlangan va kafolatlangan imkoniyatlarning amalga oshirilishi bo’lib, huquq normalarini kishilar va ularning tashkilotlar faoliyatida hayotga tatbiq etilishidir

HUQUQNI AMALGA OSHIRISH TUSHUNCHASI VA SHAKLLARI Huquqni amalga oshirishning NHH larda ko’rsatilgan qoidalarni qo’llanish darajasiga ko’ra: Huquqiy faoliyat davomida amalga oshiriladigan umumiy vazifalar va tamoyillar o’z ifodasini topgan qonunlar hamda moddalarning muqadimmalarida ko’rsatilgan umumiy ko’rsatmalarni tatbiq etish Huquq subyektlarining huquqiy maqomini va vakolatlar doirasini o’rnatuvchi umumiy normalarni tatbiq etish Muayyan huquqiy munosabatlarga oid huquq normalarini tatbiq etish

HUQUQNI AMALGA OSHIRISH TUSHUNCHASI VA SHAKLLARI Huquqni amalga oshirish subyektlariga ko’ra quyidagi turlarga bo’lish mumkin: Individual Jamoa tomonidan 01 0C 03 08 22 23

HUQUQNI AMALGA OSHIRISH TUSHUNCHASI VA SHAKLLARI Huquq subyektlari faoliyati xarakteriga ko’ra huquqni amalga oshirish quyidagicha tasniflanadi: Huquq normalariga rioya qilish – taqiqlovchi normalar Huquq normalarini bajarish – majburiy ko’rsatmalar Huquq normalaridan foydalanish – ixtiyoriylik Huquq normalarini qo’llash – qaror, buyruq, farmoyish

HUQUQ NORMASINI QO’LLASH – HUQUQNI AMALGA OSHIRISHNING MUHIM SHAKLI SIFATIDA Huquqni qo’llash – huquq normalari talabini amalga oshirishning asosiy shakllaridan biri huquq normasini to’la-to’kis tatbiq etish uchun vakolatli organ yoki mansabdor shaxsning aralashuvi talab etilgan hollarda zaruriyatga aylanishi hokimiyat xarakteriga egaligi

HUQUQ NORMASINI QO’LLASH – HUQUQNI AMALGA OSHIRISHNING MUHIM SHAKLI SIFATIDA Huquqni qo’llash belgilari: Davlat hokimiyati funksiyasini qo’llash vakolatiga ega bo’lgan organlar yoki mansabdor shaxslar tomonidan amalga oshirilishi Individual xarakterga egaligi Muayyan huquqiy oqibatlarni – subyektiv huquq, majburiyatlar, javobgarlikni o’rnatishga yo’naltirilgan bo’lishiMaxsus belgilangan protsessual shakllarda amalga oshirilishiIndividual xarakterga ega bo’lgan yuridik qaror chiqarish

HUQUQ NORMASINI QO’LLASH JARAYONI BOSQICHLARI Huquqni qo’llash jarayoni bosqichlari: Huquq normalari bilan tartibga solinishi lozim bo’lgan yuridik ishning faktik tomonini o’rganish va o’rnatish Ko’rilayotgan yuridik ishga mos keladigan huquq normasini tanlab olish Ko’rilayotgan yuridik ishga mos keladigan huquq noemasining mazmunini aniqlash va uni sharhlash Ko’rilayotgan masalaga oid tanlab olingan huquq normasini qo’llashga qaratilgan akt chiqarish Huquqni qo’llash akti chiqarilgandan so’ng uning bajarilishini ta’minlash chora- tadbirlarini ko’rish Huquqni qo’llash aktining amalda bajarilishini tekshirish va uni ustidan nazorat qilish

HUQUQNI QO’LLASH HUJJATLARI TUSHUNCHASI, XUSUSIYATI VA TURLARI Huquqni qo’llash akti – bu yuridik ish bo’yicha muayyan shaxs(lar)ning huquqlarini, majburiyatlarini va u(lar)ning yuridik javobgarlik darajasini belgilovchi, yuridik faktlar va huquq normalariga asoslanib vakolatli organ yoki mansabdor shaxs tomonidan chiqarilgan huquqiy akt Yuridik ishni hal etish huquq ijodkorligi hujjatlariga nisbatan bo’ysunuvchi maqomga ega bo’lgan huquqni qo’llash aktlarida qayd etiladi Ular huquq normalariga asoslanishi hamda normativ-huquqiy hujjatlarni amalga oshirish jarayoniga individual normativ ta’sirini o’tkazish maqsadini ko’zlaydi

HUQUQNI QO’LLASH HUJJATLARI TUSHUNCHASI, XUSUSIYATI VA TURLARI Huquqni qo’llash aktlarining xususiyatlari: Vakolatli organlar va mansabdor shaxslar tomonidan chiqarilishi Aktlar qat’iy individuallashganligi, ularning muayyan shaxs va vaziyatlarga nisbatan qaratilganligi Davlat tomonidan ta’minlanishiHuquqni qo’llash aktlarining bir marotaba qo’llanilishi va shu bilan o’z vazifasini tamomlashi, ya’ni uning o’z kuchini yo’qotishi

HUQUQNI QO’LLASH HUJJATLARI TUSHUNCHASI, XUSUSIYATI VA TURLARI Huquqni qo’llash aktlarining turlari: Parlament aktlari Davlat boshlig’i aktlari Ijro hokimiyati organlarining aktlariSud hokimiyati organlarining aktlariMahalliy vakillik hokimiyat organlarining aktlari Korxona, tashkilot, muassasa rahbarlarining aktlari

HUQUQNI QO’LLASH HUJJATLARI TUSHUNCHASI, XUSUSIYATI VA TURLARI Huquqni qo’llash aktlari quyidagi tamoyillar talablariga javob berishi lozim: Asoslantirilganli k Qonuniylik Maqsadga muvofiqlik

HUQUQDAGI BO’SHLIQLAR VA ULARNI BARTARAF QILISH YO’LLARI Huquqdagi bo’shliq – bu huquqiy doiradagi ijtimoiy munosabatlarning amaldagi qonunchilikda huquq normalari bilan qisman yoki to’liq tartibga solinmaganligi Huquqdagi bo’shliqni to’ldirish usullari: yangi normativ-huquqiy hujjatlarni yaratish; huquq yoki qonun analogiyasini qo’llash

HUQUQ ANALOGIYASI VA QONUN ANALOGIYASI Huquq analogiyasi – bu muayyan yuridik ish (munosabat)ni huquqning asosiy tamoyillari va ma’nosidan kelib chiqqan holda ko’rib hal etish Qonun analogiyasi – bu o’z ahamiyati va harakatlariga ko’ra o’xshash bo’lgan ijtimoiy munosabatlarni (o’zini emas) tartibga solishga qaratilgan muayyan yuridik ishni huquq normalari asosida hal etish

HUQUQ ANALOGIYASI VA QONUN ANALOGIYASI Huquqni qo’llash subyektlari qonun va huquq analogiyasidan foydalanishda quyidagi bir qator talablar ga rioya qilishlari lozim: Ko’rib chiqilayotgan ish (munosabat) huquqiy tartibga solish doirasida bo’lishi va uning huquqiy hal etilishining talab qilinishi Qonun hujjatlarida tegishli huquq normasining mavjud emasligi Qonun hujjatlarida o’xshash vaziyatlarni tartibga soluvchi normalarni topish va shu asosda ishni hal etish (qonun analogiyasi), agar bunday norma mavjud bo’lmagan holatlarda huquqning umumiy tamoyillariga asoslanib ishni hal etish (huquq analogiyasi) Ish bo’yicha chiqarilgan huquqni qo’llash hujjatida tegishli vaziyat yuzasidan qonun yoki huquq analogiyasini qo’llash zaruriyatini asoslantirgan holda tushuntirish berish

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalar – bu muayyan turdagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlar o’rtasidagi tafovut, qarama-qarshilik, nomuvofiqlik va ziddiyatlardir Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalarning vujudga kelishi: huquqni tushunishdagi turli xil yondashuvlar, qarashlarning mavjudligi hamda milliy huquq tizim doirasidagi turli normalarning to’qnashuvi

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalarni ng belgilari: Jamiyat ijtimoiy rivojlanishida obyektiv tarzda yuzaga keladigan qarama-qarshilik va ziddiyatlar bilan bog’liqligi O’zining formal xarakterga egaligi Muayyan turdagi ijtimoiy munosabatlarnin g bir qator huquq normalari bilan tartibga solingan holda yuzaga kelishi Huquq subyektlarining o’z huquq va majburiyatlarini amalga oshirish jarayonida muayyan qiyinchiliklarni keltirib chiqarishi

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalarning kelib chiqish omillari quyidagilar: Obyektiv, ya’ni ijtimoiy munosabatlarning doimiy tarzda rivojlanib va o’zgarib borishi natijasida yuzaga kelishi Subyektiv

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Subyektiv omillar: Yetarli tarzda huquqiy madaniyat, demokratik an’analar va tajribaning mavjud emasligi Qonun va boshqa NHHlarning sifat darajasi pastligi Huquqdagi bo’shliqlarning mavjudligiHuquq ijodkorligi jarayonining lozim darajada muvofiqlashmaganligiNHHlarning qat’iy va to’liq tizimlashtirilmaganligi Tegishli davlat organlari va mansabdor shaxslar faoliyatidagi kamchiliklar byurokratizm

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Qonun hujjatlari o’rtasidagi kolliziyalarning turlari: Konstitutsiya va boshqa qonun hujjatlari Qonunlar va qonunosti hujjatlari Bir organ tomonidan qabul qilingan turli hujjatlarTurli xil organlar tomonidan qabul qilingan hujjatlarUmumiy va maxsus hujjatlar o’rtasida yuzaga keladigan kolliziyalar

QONUN HUJJATLARI O’RTASIDAGI KOLLIZIYALAR VA ULARNI HAL ETISH USULLARI Qonunchilikdagi kolliziyalarni bartaraf etishning usullari: Ziddiyatli hujjatlar o’rniga yangi NHHni qabul qilish Ziddiyatli NHHlardan bittasini bekor qilish Joriy hujjatga o’zgartirish va aniqlik kiritish Kollizion norma va tamoyillarni ishlab chiqish Kollizion holatlda yuzaga keladigan bahslarni sud tartibida ko’rib chiqish (Konstitutsiyaviy sud, Oliy sud) Huquq normalari o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf etish maqsadida mazkur normalarni sharhlash Huquq normalarini uyg’unlashtirish va qonunchilikni tizimlashtirish

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N T A S H A K K U R ! ! !

O'xshashlar

Huquqni amalga oshirish

Huquqni amalga oshirish

Huquqni amalga oshirish 2

Huquqni amalga oshirish nima

Fuqarolik huquqlarini amalga oshirish