Fuqarolar – ma’muriy huquq subyekti sifatida - Huquqshunoslik - Slaydlar

Fuqarolar – ma’muriy huquq subyekti sifatida

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

257.900390625 KB

Ko'chirib olish

Fuqarolar – ma’muriy huquq subyekti sifatida O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining ma’muriy-huquqiy maqomi Ma’muriy huquqning asosiy subyektlaridan biri - bu fuqarolardir. O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, xorijiy davlatlarning fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar ma’muriy- huquqiy munosabatlarga kirishib, ma’lum bir subyektiv huquq va majburiyatlarga ega bo‘lishlari mumkin. www.arxiv.uz 01 0A 02 0E05 1007 17 19 1C 17 1F 1502 17 17 100F 0E0A 0402 0A 0405 1207 10 0A 0402 11 04

• fuqarolarning ma’muriy-huquqiy holatini tashkil etadi.Fuqarolarning davlat boshqaruvi sohasidagi (ma’muriy huquqiy munosabatlardagi) huquqlari, erkinliklari, majburiyatlari, javobgarligining yig‘indisi — • masalan, davlat hokimiyati • organlari, davlat va nodavlat tashkilotlari, korxona, muassasa vajamoat birlashmalari hamda ularning mansabdor shaxslari bilano‘zaro aloqasi natijasida vujudga keladi.Bu munosabatlar fuqarolarning ma’muriy huquqning boshqa subyektlari bilan, www.arxiv.uz

Fuqarolarning huquq va majburiyatlari Qonunchilik hujjatlarida nazarda tutilgan asoslardan, qonunchilik hujjatlarining umumiy negizlari va mazmuniga ko‘ra ularning fuqarolik huquq hamda majburiyatlarini keltirib chiqaradigan harakatlaridan vujudga keladi. www.arxiv.uz 230F 0C021B 02 0A 0C110D 12 0A 04022010 24 0A 12

a • qonunda nazarda tutilgan shartnomalar va boshqa bitimlardan; b • qonunda huquq va majburiyatlar vujudga kelishining asosisifatida nazarda tutilgan davlat organlari yoki fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari hujjatlaridan; d • qonunda yo‘l qo‘yilgan asoslar bo‘yicha mol- mulk olish natijasida; e • fan, adabiyot, san’at asarlarini yaratish, ixtirolar va boshqa intellektual faoliyat natijasida; www.arxiv.uz

Fuqarolarning ma’muriy-huquqiy holati Konstitutsiyaviy va ma’muriy huquq normalari bilan tartibga solingan – fuqaro huquqiy holatining ajralmas qismi hisoblanadi. www.arxiv.uz

Fuqarolarning ma’muriy-huquqiy munosabatlardagi huquq va majburiyatlari ularning konstitutsiyaviy huquq va majburiyatlaridan kelib chiqadi hamda ma’muriy-huquqiy aktlarda o‘z ifodasini topadi. Fuqarolar o‘zlariga tegishli bo‘lgan huquqlarini, shu jumladan ularni himoya qilish huquqini ham o‘z xohishlariga ko‘ra tasarruf etadilar www.arxiv.uz 01 0A 0A 04 01 0207 11

Fuqarolarning o‘z huquqlarini amalga oshirishdan voz kechishi bu huquqlarning bekor qilinishiga olib kelmaydi, qonunda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno. Fuqarolar o‘z huquqlarini amalga oshirishi bilan boshqa shaxslarning huquqlarini hamda qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini buzmasliklari shart. www.arxiv.uz

Fuqarolar o‘z huquqlarini amalga oshirishda jamiyatning ma’naviy-axloqiy prinsiðlari va normalarini hurmat qilishlari lozim. Fuqarolarning boshqa shaxsga zarar yetkazishiga, boshqacha shakllarda huquqni suiiste’mol qilishiga, shuningdek, huquqni uning maqsadiga zid tarzda amalga oshirishga qaratilgan harakatlariga yo‘l qo‘yilmaydi. Fuqarolarning ma’muriy- huquqiy holatini amalga oshirishda ma’muriy huquq layoqati va ma’muriy muomala layoqatiga egabo‘lishi katta ahamiyatga ega. www.arxiv.uz

Fuqarolarning ma’muriy huquq layoqati inson tug‘ilishi bilan vujudga keladi va tug‘ilgandanoq qonunchilikda belgilangan huquq va majburiyatlarga ega bo‘lishni anglatadi. Huquq layoqati inson shaxsi bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, uni cheklash yoki undan mahrum etish mumkin emas. Amaldagi qonunchilikka binoan ma’muriy huquq layoqati - qonunda belgilangan tartibda faqatgina sud tomonidan cheklanishi mumkin. Fuqarolarning ma’muriy huquq layoqati uning vafot etishi bilan bekor bo‘lishi mumkin. www.arxiv.uz

Fuqarolarning ma’muriy muomala layoqati ma’muriy huquq layoqatidan farq qilgan holda, ma’lum bir yoshdan vujudga keladi. www.arxiv.uz

Amaldagi qonunchilik hujjatlariga binoan ● fuqarolarningma’muriy muomala layoqati qisman 16 yoshdan vujudga keladi. Masalan,16 yoshga to‘lgan fuqarolar pasport olishga majburdirlar. ● Yoki ma’muriy huquqbuzarliklarning subyekti 16 yoshga to‘lgan aqli raso shaxslar bo‘lishi mumkin. Bu huquqbuzarliklar asosandavlat boshqaruvi jarayonida sodir etiladi. www.arxiv.uz

Fuqarolar 18 yoshga to‘lganda to‘la ma’muriy muomala layoqatiga ega bo‘ladilar , ya’ni O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlarida ko‘rsatib o‘tilgan huquq va majburiyatlarni amalga oshirishlari mumkin. Masalan, Vatanni himoya qilish burchi yoki saylash huquqi 18 yoshdan vujudga keladi. www.arxiv.uz

Ba’zi hollarda fuqarolarning ma’muriy muomala layoqati, ya’ni o‘zlarining harakatlari bilan davlat boshqaruvi sohasidagi huquq va majburiyatlarga ega bo‘lishlari 1 ● masalan: 21 yoshdan (xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashlariga saylanish huquqi); 2 ● 25 yoshdan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi ● Qonunchilik palatasiga saylanish huquqi); 3 ● 35 yoshdan (O‘zbekistonRespublikasi Prezidentligiga saylanish huquqi) vujudga kelishi mumkin. www.arxiv.uz

Fuqarolarning ma’muriy muomala layoqati sud organlari tomonidan cheklanishi mumkin. Masalan, fuqaro jinoyat sodir etib ozodlikdan mahrum etish jazosini o‘tayotgan bo‘lsa, bunday shaxslar ularga tegishli bo‘lgan ayrim huquq va majburiyatlarni (misol uchun saylash va saylanish huquqi, umumiy harbiy majburiyat) amalga oshira olmaydilar. www.arxiv.uz

O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksiga binoan Ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi oqibatida o‘z harakatlarining ahamiyatini tushuna olmaydigan yoki ularni boshqara olmaydigan fuqaroni sud qonun hujjatlarida belgilab qo‘yilgan tartibda muomalaga layoqatsiz deb topishi mumkin va bunday fuqaroga vasiylik belgilanadi. Fuqaroning muomalaga layoqatsiz deb topilishiga sabab bo‘lgan asoslar bekor bo‘lsa, sud uni muomalaga layoqatli deb topadi va unga belgilangan vasiylikni bekor qiladi. www.arxiv.uz

Spirtli ichimliklarni yoki giyohvandlik vositalarini suiiste’mol qilish natijasida o‘z oilasini og‘ir moddiy ahvolga solib qo‘yayotgan fuqaroning muomala layoqati – sud tomonidan fuqarolik protsessual qonun hujjatlarida belgilangan tartibda cheklab qo‘yilishi mumkin. Unga homiylik belgilanadi. Bunday fuqaro mayda maishiy bitimlarni mustaqil tuzish huquqiga ega. U boshqa bitimlarni homiyning roziligi bilangina tuzishi, shuningdek, ish haqi, pensiya va boshqa daromadlar olishi hamda ularni tasarruf etishi mumkin. www.arxiv.uz 1F0E 1508180B1A21110C 090F 13081008 160B1B 130B031811180B0A15110C 120F 08 0F02150813 240506130F110F0F 0306160216080E021C 1304 0A 230C15 08 2C021615040D08 100C 0A020F1304 10060F0E030408 0506200C 0F0E 10060F 150405060A 13040F04

Biroq www.arxiv.uz

Vasiylik va homiylik muomalaga layoqatsiz yoki muomalaga to‘liq layoqatli bo‘lmagan fuqarolarning huquq va manfaatlarini himoya qilish uchun belgilanadi. Vasiylar va homiylar o‘z himoyalaridagi shaxslarning huquq va manfaatlarini har qanday shaxslar bilan munosabatlarda, shu jumladan, sudlarda ham maxsus vakolatsiz himoya qiladilar. www.arxiv.uz

Demak ● fuqarolar o‘zlarining ma’muriy-huquqiy holatini, faqatgina ma’muriy huquq layoqati va ma’muriy muomala layoqati mavjud bo‘lganida, amalga oshirishlari mumkin. www.arxiv.uz

 Fuqarolar ma’muriy-huquqiy holatining tarkibiy qismini —  fuqarolarning davlat boshqaruvi sohasidagi huquqlari va erkinliklari,  majburiyatlari, javobgarligi tashkil etadi.  Chunki Konstitutsiyaga binoan O‘zbekiston Respublikasida  barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo‘lib, jinsiy,  irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va  ijtimoiy mavqeidan qat’i nazar, qonun oldida tengdirlar(18-m.).  Fuqarolar o‘z huquq va erkinliklarini amalga oshirishda boshqa  shaxslarning, davlat va jamiyatning qonuniy manfaatlari, huquqlari  va erkinliklariga putur yetkazmasliklari shart. www.arxiv.uz 03 01 03 14020304 11 03 0A 03 3A 03 10 03 0C 03 0C 03 01 03 0F 0E 03 18

 Fuqarolarning davlat boshqaruvi sohasidagi huquqlari va  erkinliklari, birinchi galda, O‘zbekiston Respublikasining Konsti tutsiyasi bilan belgilangan bo‘lib, bularga quyidagilarni kiritish  mumkin:  1) yashash huquqi har bir insonning uzviy huquqidir. Inson  hayotiga suiqasd qilish eng og‘ir jinoyatdir;  2) har kim erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqiga ega;  3) hech kim qonunga asoslanmagan holda hibsga olinishi yoki  qamoqda saqlanishi mumkin emas; www.arxiv.uz 03 0B 0802 03 16 1D16 09 10 03 04 03 2B 0A05 03 0A02 03 2E 0A05 03 2F 0A0710 03 0B

 4) jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan har bir shaxsning  ishi sudda qonuniy tartibda, oshkora ko‘rib chiqilib, uning aybi  aniqlanmaguncha u aybdor hisoblanmaydi. Sudda ayblanayotgan  shaxsga o‘zini himoya qilish uchun barcha sharoitlar ta’minlab  beriladi. Hech kim qiynoqqa solinishi, zo‘ravonlikka, shafqatsiz  yoki inson qadr-qimmatini kamsituvchi boshqa tarzdagi tazyiqqa  duchor etilishi mumkin emas;  5) har kim o‘z sha’ni va obro‘siga qilingan tajovuzlardan,  shaxsiy hayotiga aralashishdan himoyalanish va turar joyi daxlsizligi  huquqiga ega. Hech kim qonun nazarda tutgan hollardan va tartibdan  tashqari birovning turar joyiga kirishi, tintuv o‘tkazishi yoki uni  ko‘zdan kechirishi, yozishmalar va telefonda so‘zlashuvlar sirini  oshkor qilishi mumkin emas; www.arxiv.uz 03 3B1A081C 03 0C 03 04 03 0F 03 1011 03 0D06120C 03 150223 03 351A080E04 03 0F 1504 03 0E020302030C 13 03 13 03 12061D20 03 060F

 6) O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi Respublika hududida  bir joydan ikkinchi joyga ko‘chish, O‘zbekiston Respublikasiga  kelish va undan chiqib ketish huquqiga ega. Qonunda belgilangan  cheklashlar bundan mustasnodir;  7) har kim fikrlash, so‘z va e’tiqod erkinligi huquqiga ega.  Har kim o‘zi istagan axborotni izlash, olish va uni tarqatish  huquqiga ega, amaldagi konstitutsiyaviy tuzumga qarshi qaratilgan  axborot va qonun bilan belgilangan boshqa cheklashlar bundan  mustasnodir; www.arxiv.uz 03 2A 03 10 03 12 10 03 230E 03 3D 03 26 03 0E 03 03 041F 03 0A

 8) hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson  xohlagan dinga e’tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik  huquqiga ega;  9) O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari jamiyat va davlat  ishlarini boshqarishda bevosita hamda o‘z vakillari orqali ishtirok  etish huquqiga egadirlar. Bunday ishtirok etish o‘zini o‘zi  boshqarish, referendumlar o‘tkazish va davlat organlarini  demokratik tarzda tashkil etish yo‘li bilan amalga oshiriladi; www.arxiv.uz 03 30 070C0E0F0C 03 1F 11 03 0A050B050B070D02 03 32 150221 03 070E0A14 0F06 03 11 0F1A1B07 03 100F0E0A0B0206 0F06 03 1511 0F0E0A0706

O'xshashlar

Ma’muriy huquq

Yuridik shaxslar – fuqarolik huquqining subyekti sifatida

Ma’muriy javobgarlik

Ma’muriy hujjat

Ma’muriy sud ishlarini yuritish