Bitim tushunchasi va turlari - Huquqshunoslik - Slaydlar

Bitim tushunchasi va turlari

Yuklangan vaqt:

30.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

11295.224609375 KB

Ko'chirib olish

BITIM TUSHUNCHAS I VA TURLARI 010203 0306 02050C

REJA :  1. BITIMLARNING TUSHUNCHASI VA TURLARI  2. BITIMLARNING MUDDATLARI  SHARTLI BITIMLAR  BITIM SHAKLLARI  BIRJA BITIMLARI  BITIMLARNING HAQIQIY SANALISH SHARTLARI0D 01 12 01 15 01 07080B 01 0102 01 0102 01 0102

BITIM NIMA? Bitimlar deb, fuqarolar va yuridik shaxslarning fuqarolik huquq va burchlarini belgilash, o‘zgartirish yoki bekor qilishga qaratilgan harakatlariga aytiladi. 010203 09 011B 29 25 23 28 27 2D

Bitim fuqarolik huquqining asosiy institutlaridan hisoblanadi. BITIM INSTITUTI- bitimlarni tuzish tartibi va shakllarini, ularning turlari va mazmunini, haqiqiy emas deb hisoblash shartlarini, ularning haqiqiy emasligini tan olishining huquqiy oqibatlarini belgilab beruvchi fuqarolik huquqiy normalari yig’indisdan iborat01 1F 2D 01 1C 1C 221D 26 28 23 2D 1B

Bitim shaxslarning erki bilan tuziladi. Bitimlarning mazmunini quyidagi belgilar tashkil qiladi:  Bitim- erk-irodani ifodalovchi hujjat;  Haqiqiy harakat natijasida vujudga keladi;  Bitim fuqarolik-huquqiy munosabatni vujudga keltirish, o’zgartirish va bekor qilishga maxsus yo’naltirilgan bo’ladi;  Bitim fuqarolik qonunchiligi bilan tartibga solinuvchi huquqiy munosabatni vujudga keltiradi.-A01 01 27 01 011B 01 08 2B 01 05 01 1D 28 1D 01 011B 1C 1D

Bitimlar uhun quyidagi shartlar bo’lishi muhimdir:  Bitim tuzuvchi shaxs fuqarolik huquqining subyekti hisoblanishi;  muayyan bitimni tuzuvchi shaxsda bu bitimni tuzish erki boʻlishi va bu erk ma'lum huquqiy oqibatlar tug'dirishga qaratilgan boʻlishi;  shaxsning erki muayyan yuridik fakt hisoblangan harakatda o'zining tashqi ifodasini topishi lozimligi, ya'ni ma'lum shaklda izhor qilingan boʻlishi kerak.01 01 011B1C 01 1D26 291F 2328 01 2C 28 1B

Bitim o’zlarining belgilari bo’yicha quyidagi turlarga bo’linadi:  Bir, ikki va ko’p taraflama bitimlar;  Haq baravariga va tekinga tuziladigan bitimlar;  Konsessual va real bitimlar;  Kazual va Abstrakt bitimlar;  Fidustiar bitimlar;01 2726 01 011B20 01 08 01 17 01 05 17 01 3C

Bir, ikki va ko'p tomonlama bitimlar: FKning 102-moddasida belgilangan boʻlib, unda bitimlar bir taraflama, ikki taraflama yoki ko'p taraflama (shartnomalar) boʻlishi mumkinligi, bitim tuzish uchun qonun hujjatlariga yoki taraflarning kelishuviga muvofiq bir tarafning xohishi zarur va yetarli bo'lsa, bunday bitim bir taraflama bitim hisoblanishi, shartnoma tuzish uchun ikki taraf (ikki taraflama bitim) yoki uch yoxud undan ko'p taraf (ko'p taraflama bitim) kelishib xohish bildirgan boʻlishi kerakligi belgilangan. Har qanday shartnoma bitim hisoblansa ham, har qanday bitim shartnoma bo'la olmaydi. Aksariyat bitimlar shartnoma hisoblanishi mumkin. Shu sababli shartnomaga aksariyat hollarda bitim qoidalari qo'llaniladi.

Haq baravariga va tekinga tuziladigan bitimlar:  Haq baravariga tuziladigan bitimlar bo'yicha tomonlardan har biri qarshi tomon foydasiga muayyan bir mulkni topshirish, pul to'lash, ishni bajarish, biror bir xizmat ko'rsatish singari harakatlarni qilish majburiyatini oladi.  Tekin, ya'ni haq to'lanmay tuziladigan bitimlar asosida tomonlardan birigina ikkinchi tomon foydasiga biror-bir harakat qilish majburiyatini oladi. Bu yerda qarshi (muqobil) ijro yo'q. Masalan, hadya, foizsiz qarz, mulkdan tekin foydalanish (ssuda) toʻgʻrisidagi shartnomalarni koʻrsatish mumkin.081F2705231F201F291F201B 1C26331B1E 01 08 231B1C 1C 1C 231B20 1C 231B20 2D 1D1F 01 03 1C 1C 1C 27 27 2D 25 2C

Konsessual va Real bitimlar  Konsensual bitim deb, huquq va majburiyatlarni oʻzaro kelishish va bunday kelishuvni lozim tartibda rasmiylashtirish paytda vujudga keltiradigan bitimga aytiladi. Mulk ijarasi, mahsulot yetkazib berish, pu- drat, kontraktatsiya singari shartnomalar konsensual bitim hisoblanadi.  Real bitim deb, oʻzaro kelishuvga muvofiq, ashyolar yoki pulni top- shirish paytida huquq va majburiyatni vujudga keltiradigan bitimga aytiladi. Real bitimlarga qarz, omonat, yuk tashish shartnomalarini misol qilib ko'rsatsa bo'ladi.17 01 17 1D 29 1C 29 1F 2A 2B 2C 2D 01 0D 2B 2A 2D2627 29 1F2A 281D 2C 2B

Bitimlar asosining mohiyati va ularning amal qilishiga ko’ra Kazual va Abstrakt (mavhum) bitimlarga bo’linadi.

Fidustiar bitimlar.  Bunday bitimlar oʻzaro ishonchga asoslanadi. Topshiriq, vositachilik, mol-mulkni ishonchli boshqaruvga berish kabi bitimlar tomonlarning shaxsiy ishonchi bilan bog’liq .3C 01 01 1B2C2D 03 1D 23282C 231B1C1B 2C2D 232830 13

Bitimlarning muddatlari va shartli bitimlar  Huquq subyektlari o’rtasida tuziladigan bitimlar muayyan muddatlarda ijro etiladi va bekor bo’ladi .01 231B1C1B 01 08 28 1C26 23 1D 22 23 13

Bitimlar muddatlar quyidagicha:  a) ma'lum kun, oy, yil bilan (masalan, 2015-yil 15-sentabr);  b) ma'lum vaqtning o'tishi bilan (masalan, bir yarim yildan keyin o'tishini ko'rsatish)  d) ma'lum bir voqea yuz berishi (masalan, daryo orqali yuk tashish muz erishi) bilan belgilanadi.  Agar bitimda uning ijro etilish muddati ko’rsatilmagan bo’lsa, bunday bitim muddatsiz hisoblanadi.011B 01 1F 3E 01 23 3E 2B 01 21 3E 1C 23 01 0B 1D 2328 1D

Shartli bitim nima ? taraflar oʻrtasida tuziladigan bitimning amalga oshirilishi yoki bekor boʻlishi, biror-bir shartga bog'lab qo'yilishiga aytiladi. Shartli bitimlar ikki xil ko’rinishda bo’ladi:  a) sharti kechiktirilgan;  b) bekor boʻlish sharti bilan tuzilgan bitimlar. Agar taraflar huquq va burchlarning kelib chiqishining yuz berishi yoki bermasligi noma'lum bo'lgan holatga bogʻliq qilib qo'ysalar, bitim sharti kechiktirish sharti bilan tuzilgan hisoblanadi. Agar tarafning huquq va burchlari bekor boʻlishining yuz berishi yoki bermasligi noma'lum holatga bogʻliq qilib qo'ysalar, bunday bitim bekor bo'lish sharti bilan tuzilgan bitim hisoblanadi.07 1C 2C 07 01 1F3F052C 01 233F0523 291F 2F 2B 291F 2F 2328

Bitim shakllari  Bitim shakli - erkni bayon etish usulidan iborat. Erk og'zaki, yozma va boshqa usullarda bayon etilishi mumkin. Shunga ko'ra bitim ham tegishli shakllardan iborat. Bitimni shakli uni haqiqiy deb hisoblash (FKning 354 366-moddalari), taraflar o'rtasida nizo kelib chiqqan taqdirda, ularning huquq va burchlarini isbotlash uchun yuridik ahamiyatga ega.01 01 01 26 29 1D26 1C22 2C 3E 1C1F 1C1F 2326 1F

Jeton, patta yoki odatda, qabul qilingan boshqa belgi berish tasdiqlangan bitim agar qonun hujjatlarida boshqacha tartib belgilangan bo’lmasa, ogʻzaki shaklda tuzilgan bitim hisoblanadi. Qonunda indamasdan sukut saqlash orqali ham bitim tuzilishi mumkinligi nazarda tutiladi. Bu holda xalqimizning qadimdan mavjud “ Sukut- rozilik alomati” amal qiladi.10 23 1F 23 1C 1828 1C 01 45 20 1F

Yozma shaklda tuziladigan bitimlar ikki turga:  A) Oddiy yozma  B) Notarial idoralarda, shuningdek qonunda nazarda tutilgan hollarda, boshqa organlarda tasdiqlangan bitimlarga bo’linadi.19 1B 01 0B 01 01 2C 2F 2D 28 231B1C

Birja Bitimlari Birja Bitimlar orasida o’ziga xos xususiyatga ega.Bitimlarni Birja bitimlari deb hisoblash uchun ularni MAXSUS joylarda tuzish kerak.01 01 28 2E 22 23 2D 26 04 05 3628 2B

Birja bitimlari tuzish vaqti?  Birja bitimlarini tuzish vaqti deganda- birja savdolarining boshlanishiva tugatilishi uchun belgilangan vaqt tushuniladi.  Ushbu vaqt davomida taraflar birja aktivlarini sotib olish va sotish uchun zayovka beradilar.  Birjalar O’zbekiston Respublikasining “Birja va birja faoliyati tog’risida” gi Qonun talablari asosida faoliyat yuritadi.011B 01 011B20 2328 01 06 26 01 011B20 45 1C 30

Birja bitimi deb - birjada ro'yxatga olingan birja listingi (savdo uchun ko'rgazmaga qo'yilgan tovarlar ro'yxati)dan o'tkazilgan birja tovarlari bo'yicha savdo sessiyasi (savdo vaqti) vaqtida birja savdosi ishtirokchilari oʻrtasida tuzilgan va birja tomonidan ro'yxatga olingan bitimga aytiladi.  Birja - oldindan belgilangan joy va muayyan vaqtda, belgilangan qoidalar asosida birja savdolarini tashkil etuvchi yuridik shaxs.  Birjalar faqat aksiyadorlik jamiyatlari shaklida tashkil etiladi. Birjalar o'z faoliyatini tovar-xom ashyo, fond va valyuta birjasi turida amalga oshiradi.  Birjaning firma nomida "birja" so'zi boʻlishi kerak.01 2B 23 28 01 011B20 2728 01 011B20 011B20 1C 01 05 011B20 49 2C

Bitimlar haqiqiy sanalishi uchun quyidagi shartlarga javob berishi kerak:  birinchidan, bitimlarning mazmuni qonunga va qonun asosida chiqarilgan aktlarga, umuminsoniy qoidalarga muvofiq boʻlishi;  ikkinchidan, bitimlarni tuzuvchi shaxslar muomala layoqatiga ega boʻlishlari;  uchinchidan, bitimlar koʻrinish uchungina tuzilmay, balki chindan ham yuridik oqibat tug'dirish maqsadida tuzilgan boʻlishi;  to'rtinchidan, notarial guvohlantirishi yoki davlat ro'yxatidan o'tkazilishi lozim boʻlgan bitimlar haqiqiy sanalmasligi xavfi ostida qonun bilan talab qilingan shaklda rasmiylashtirilishi kerak.01 27 01 231B20 31 01 1B 2328 01 05 26 2D 01 1C 28 2728

 Mutlaq haqiqiy sanalmaydigan bitimlar jumlasiga qonun talablariga muvofiq boʻlmagan (FK 116-modda), O'zbekiston Respublikasining manfaatlariga xilof ravishda tuzilgan (O'zbekiston Respublikasi JKning 175- moddasi), o'n to'rt yoshga to'lmagan shaxs tomonidan tuzilgan (FK 117- modda), qalbaki va koʻzbo'yamachilik uchun tuzilgan bitimlar (FK 124-modda) o'z-o'zidan haqiqiy sanalmaydi.01 04 36 2328 473933 1D1F2F 3E473933 1D28 2C 1D28 26 28

Nizoli bitimlar jumlasiga o'z harakatlarining ahamiyatini tushuna olmaydigan yoki ularni boshqara olmaydigan fuqaro tomonidan tuzilgan (FK 121- modda) yanglishish ta'sirida tuzilgan (FK 122-modda), aldash, zo'rlik, qo'rqitish, bir taraf vakilining ikkinchi taraf bilan yomon niyatda kelishuvi yoki og'ir holatlar yuz berishi ta'sirida tuzilgan (FK 123-modda), muomala layoqati cheklangan fuqaro tomonidan tuzilgan (FK 120- modda), yuridik shaxs huquqiy layoqatidan tashqariga chiqadigan bitimlar.

E’tiboringiz uchun rahmat!050607

O'xshashlar

Rim huquqi tushunchasi va predmeti

Mulk va mulk huquqi tushunchasi va tamoyillari

Soliq huquqi tushunchasi metodi va predmeti

Jinoyat sub’yekti tushunchasi

Fuqarolik jamiyati tushunchasi