Tog’ jinsi namunasining hamma tomonini shartli teng bo’lmagan kuch bilan siqishda yemirilish - Geologiya - Slaydlar

Tog’ jinsi namunasining hamma tomonini shartli teng bo’lmagan kuch bilan siqishda yemirilish

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

490.5 KB

Ko'chirib olish

Tog’ jinsi namunasining hamma tomonini Tog’ jinsi namunasining hamma tomonini shartli teng bo’lmagan kuch bilan siqishda shartli teng bo’lmagan kuch bilan siqishda yemirilish va deformatsiyalanish yemirilish va deformatsiyalanish hodisasining o’ziga xos xususiyatlarihodisasining o’ziga xos xususiyatlari

Tog’ jinslariTog’ jinslari • Tog ’ jinslarining barqarorligi neft va gaz quduqlarini burg ’ ilash jarayonida quduq devori atrofini va quduq tubidagi tog ’ jinslarini parchalashda teng bo ’ lmagan kuch bilan siqadi. Agar bitta asosiy kuchlanish o ’ rnini boshqa ikkinchi bir kuchlanish tartibsiz ravishda egallagan bo ’ lsa, u holda bunday ta ’ sir etish shu quduq devor atrofida ro ’ y beradi.

Umumiy holda bu shart quyidagicha Umumiy holda bu shart quyidagicha ifodalanadi:ifodalanadi: • • Ko ’ p tajribalarga asoslangan holda - kuchlanishning • deformatsiyalanishga bog ’ liqlilik chizmasi tasvirlangan. Bu bog ’ liqlilik quyidagicha: • • (ifodada boshlanishning umumiy ko ’ rinishini 19-rasmda tasvirlangan. bo ’ lakda Guk qonuniga amal qiladi. Egri bo ’ lak qismida bo ’ lagi o ’ tish jarayonini ifodalaydi buni tugatilgan yoki plastik deformatsiyalanish yoki oraliqda mo ’ rt yemirilish jarayon yuz berish boshlanishi hisoblanadi. ).( f i  . 321    №№

• Rasmda kuchlanishning deformatsiyalanishg a bog’liqlilik umumiy ko’rinishi va tog’ jinsini har xil qiymatlarda hamma tomonlama siqish chizmasi

• Namunaning ma’lum bir zonasida plastik siljish tarqalinish i ni chegaralash h olatida bo’lsa deformatsiya kuchayadi pasayishi kuzatiladi va namunaning yemirilishi tugatiladi. Bunday hol uchun plastik modul minus yoki nolga teng bo’ladi. Agar plastik siljish barobariga namunada taqsimlangan bo’lsa, yanada mustahkam o’rnashgan bo’ladi, deformatsiyaning o’sishi faqat kuchlanishning o’sishiga bog’liq bo’lib qoladi (bo’lganda). Ammo bu jarayon ikkinchi o’tish zonasida tugaydi, keyin tarqalishini chegaralaydi va yemiradi.

• Kuchlanish nuqtalarga to’g’ri keladi, belgi Bilan belgilanib, u jism oquvchanlik chegarasi deb nomlanadi. Kuchlanish quyidagi shartni qanoatlantiradi. • jismning mustahkamlik shartiga to’g’ri keladi va belgi bilan belgilanadi. • tog’ jinslari har tomonlama siqilishining oshishi bilan oquvchanlik chegarasi ham xuddi shunday jism mustahkamligi ham oshadi. Undan tashqari plastik deformatsiyalanish jarayoni o’zgarishi kuzatiladi (deformatsiyalanish mo’rt parchalanishda ko’proq).

• jadvalda oquvchanlik chegarasining qiymati va oquvchanlik mustahkamligining tog’ jinsi namunasidagi statik sinash hollarining A.A.Shreyner qiymatiga asoslangan holati keltirilgan.

• toshli tuzning oquvchanlik chegarasi o’rtacha bosimning oshishi bilan ozgina o’zgaradi, unda oquvchanlik mustahkamligi 4 martagacha oshadi. Marmar tog’ jinslari uchun va σic ko’proq oshadi. Dolomit va qumtosh tog’ jinslarida esa boshlang’ich bosim ta’sirida plastik xossasi kuzatilmaydi, ammo mustahkamlik chegarasi 3-4 marta oshadi. Elastik deformatsiyalanish tog’ jinsi namunasining hamma tomonlama siqilishiga, jins turiga va tuzilishiga bog’liq bo’ladi. B.V.Baydyuk metodi bo’yicha har ko’rinishdagi ohaktoshlar uchun plastik deformatsiyalanish 0,07 ga bosim 700 kgk/sm2 berilganda, 0,30 bosim, 1000 kgk/sm2 angidiridlar uchun 0,05 dan to 0,30 bosim 1000-1500 kgk/sm2, alivritli tog’ jinslari uchun 0,05 dan to 0,25 gacha bosim esa 1000-1500 kgk/sm2 ni tashkil etadi.

• Tog’ jinslari namunasini har tomonlama siqish sinash metodi σ0=const • shartini ta’minlab bera olmaydi. Sinashning birinchi sxema bo’yicha holati har tomonlama siqish oshishiga ya’ni ). 3( 0 i P  

VA chiziqqacha yuklanish holati σ0 VA chiziqqacha yuklanish holati σ0 PII dan to σ0A gacha o’zgaradi PII dan to σ0A gacha o’zgaradi

Ikkinchi sxema boIkkinchi sxema bo ’’ yicha sinashda har tomonlama yicha sinashda har tomonlama siqish jarayonida kamayishni ifodalaydisiqish jarayonida kamayishni ifodalaydi ,, yaya ’’ nini • Yuklanish bu hol uchun SA chiziqda har tomonlama siqishning kamayishi PII dan to σ0A gacha davom etadi. Bundan shunday xulosa qilish mumkinki, har sxemali yuklanishni sinashda har xil xarakterli yuklanishga ega bo’lamiz va tog’ jinslarini deformatsiyalash jarayonining real holatiga ega bo’ladi. Yon tomon bosimi qiymatining o’zgarishi bilan qisman kengayishi sinashda kuzatilgan. 21-rasmda σis bilan σ0 ning bog’liqligini grafikda keltirilgan izotropli (a) va anizotropli (v) jinslar. Jinsning oquvchanlik chegarasi ikki hol uchun ham o’rtacha bosimning o’zgarish xarakteriga bog’liq ekan. O’rtacha bosimning oshishi bilan ularning o’zgarishi kamayishga olib kelar ekan.

O'xshashlar

Tog’ va tog’ oldi tuproqlari

Tog‘ jinslari

Tog’ jinslarining g’ovakligini hisoblash

Muruntau kareri sharoitida burg’ilash - portlatish ishlarining marksheyderlik ta’minoti

Foydali qazilmalar