logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Geografiya
  4. Janubiy Yevropa tabiiy geografik o’lkasi

Janubiy Yevropa tabiiy geografik o’lkasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5617.818359375 KB
Ko'chirib olish
JAnubiy yevropa tabiiy geografik o’lkasi 1 Reja: • Pireney yarim oroli • Apenin yarim oroli • Bolqon yarim oroli 2 Pireney yarim oroli • Pireney yarim oroli, Iberiya yarim oroli — Yevropaning jan.gʻarbidagi yarim orol. Maydoni 582 ming km². Atlantika okeani bilan Oʻrta dengiz oraligʻida. Pireney yarim orolio. Afrikadan Gibraltar boʻgʻozi orqali, Yevropaning qolgan qismidan esa Pirenei togʻlari orqali ajralgan. Pireney yarim orolio.da Ispaniya, Portugaliya, Andorra davlatlari va Gibraltar joylashgan. Qirgʻoq chizigʻi aksari kismida tekis. Yer yuzasi yassitogʻlik va togʻlardan iborat. Oʻrtacha balandligi 1000– 1500 m. Eng baland joyi — Syerra- Nevada tizmasidagi Mulasen togʻi (3478 m). Sohili — payettekislik. Toshkoʻmir, temir rudasi, volfram, simob, polimetall rudalari, pirit konlari bor. Iqlimi asosan, Oʻrta dengizga xos subtropik, gʻarbida sernam, okean iqlimi 3 Pireney yarim oroli 4 •   Yanvarning oʻrtacha temperaturasi 8—12°, iyulniki 18—28 . Maksimal temperatura 40°, minimali —25°. Yillik yogʻin shim.da 800– 1000 mm, togʻlarda 1500–2000 mm, ichki hududlarda 300–500 mm. Yirik daryolari: Taxo, Gvadiana, Duero, Ebro, Gvadalkvivir. Tabiiy oʻsimliklari oʻrta dengiz butalari (makvis, gariga), dasht oʻsimliklaridan iborat. Hududining 40% butazor. Oʻrmonlar ham uchraydi. 5 Pireney yarim oroli koinotdan ko’rinishi 6 Tog’lari va o’simlik dunyosi 7 8 Apennin yarim oroli • Apennin yarim oroli  - Jan. Yevropadagi yarim orol. Maydoni 149 ming km², eni 130 – 300 km, uz. 1100 km. Apennin yarim orolio.ning jan.da Kalabriya va Salenti-na, sharqida Gargano ya.o. bor. Apennin yarim orolio. Yev-ropaga Apennin tog‘lari va Lombardiya pasttekisligi orqali tutashgan. Sitsi-liya o.dan tor Messina bo‘gozi bilan aj-ralgan Apennin yarim orolio. ni g‘arbda Tirren, sharqda Adriatika, jan.da Ioniya dengizlari o‘rab turadi. Sharqiy sohillari shim.da botqoq va lagunalar kup, jan. ba-land hamda tog‘li, g‘arbiy sohillari esa o‘ydim- chuqur, tik va ko‘p joylarda jarlikdan iborat. 9 • Apennin yarim orolio.ni boshdan-oyoq Apennin tog‘lari egallagan. Tirren den-gizi sohili yaqinida vulkan (Vezuviy, Flegrey va boshqalar) ko‘p. Sohil kambar pastte- kisliklardan iborat. Apennin yarim orolio. Yevropaning subtropik mintaqasiga kiradi. Iqlimi iliq, yozi uzoq, issiq va quruq; O‘rta den-giz buyiga xos doim yashil o‘simliklar o‘sadi. Tekislik va tog‘ oldi qismlarini madaniy landshaft tashkil etadi. Apennin yarim orolio.da Italiya (hududini 73 qismi), Vatikan, San-Marino davlatlari joy-lashgan. 10 Apennin yarim oroli koinotdan ko’rinishi 11 12 Bolqon Yarim oroli • Bolqon yarim oroli — Jan. Yevropadagi yarim orol. Maydoni 505 ming km². Bolqon yarim orolio.ning materikdagi shartli chegarasi Dunay va Sava daryolaridan oʻtadi. Kichik Osiyo ya.o.dan Marmar dengizi, Bosfor va Dardanel boʻgʻozlari orqali ajralib turadi. Gʻarbdan sharqqa (45° shahrik. boʻylab) 1260 km, shim.dan jan.ga 950 km ga choʻzilgan. Bolqon yarim orolio.ni Qora dengiz, Oʻrta dengiz, Marmar, Egey, Ioni va Adriatika dengizlari oʻrab turadi. Qirgʻoqlari juda parchalangan, yarim orol atrofida mayda orollar koʻp (Shim. Sporada, Evbeya, Kiklada va boshqalar). Bolqon yarim orolio.ning katta qismi togʻlardan iborat, gʻarbiy va jan. tomonlarida togʻlar qirgʻoqqa yaqinlashib kelgan. Shim.sharqiy qismida StaraPlanina (Bolqon) togʻlari va Dobruja platosi joylashgan 13 •   Yarim orolning sharqiy qismida uncha katta boʻlmagan pasttekisliklar bor. Oʻrta Dunay va Quyi Dunay tekisliklarining jan. qismi kiradi. Sohilida Oʻrta dengiz iqlimi, markaziy va shim. qismida moʻʼtadil kontinental iqlim, togʻlik qismida esa balandlik iqlim mintaqalari hosil boʻlgan. Iyulning oʻrtacha temperaturasi shim.da 22—23°, jan.da 25—27°, yanvar niki shimla — G dan —2° gacha va janda 81 G. Yillik yogʻingʻarbida 10001500 mm, Kotor qoʻltigʻi atrofida 5000 mm, sharqiy vajan. qismida 1000 mm dan kam. Dunaydan boshka daryolari uncha katta emas, lekin gidroenergiya resurslariga boy. Eng yirik daryolari — Maritsa, Morava, Struma, Iskir, Sava. Bolqon yarim orolio. jan. qismining va Adriatika dengizi sohilining oʻsimliklari Oʻrta dengiz oʻsimliklari tipiga kiradi. Boshqa qismlaridagi oʻsimliklar Markaziy Yevropa oʻsimliklariga oʻxshaydi. 14 • Togʻlarning yon bagʻrida keng bargli va igna bargli oʻrmonlar, yuqorisida oʻtloqlar bor. Foydali qazilmalardan kumir, temir rudasi, rangli metallar (mis, rux, qoʻrgʻoshin), simob, boksit, neft bor. Bolqon yarim orolio.da Bolgariya, Albaniya, Gresiya, Bosniya, Gersegovina, Makedoniya, Xorvatiya, Sloveniya, Ruminiya, Yugoslaviya va Turkiyaning bir qismi hamda Italiyaning shim.sharqidagi kichik bir qismi joylashgan. 15 Bolqon Yarim oroli koinotdan ko’rinishi 16 Janubiy Evropadagi mashhur shaharlar va tarixiy obidalar Italiya 17 Ispaniya 18 Xorvatiya 19 Monako 20

O'xshashlar

Chirchiq-Ohangaron tabiiy geografik o’lkasi mavzularini o’qitish metodikasi
Tabiiy geografik jarayonlar
Tabiiy geografik jarayonlar 2
Surxondaryo tabiiy geografik okrugi
Qizilqum orografik o’lkasi