logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Geografiya
  4. Avstraliya

Avstraliya

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1355.990234375 KB
Ko'chirib olish
Avstraliya Avstraliyaning asosiy xususiyatlari O'rganisii tarixiGeografik o'rni RelyefiFoydali qazilmalariGeologik tuzilishi Eng mitti eng past eng quruq materik xaltali hayvonlar vatanisayyoramizning yaxlit noyob qo'riqxonasi, o'rtasidan Janubiy tropik chizig'i o'tadievkalipt daraxt vatani (bo'yi 2 m dan 150 m gacha), materikdagi berk havza maydom (60%) jihatidan birinchi o'rinda, yagona davlat — Avstraliya Ittifoqi bor aholisining yarmi ikkita shaharda (Sidney, Melburn) yashaydiAvstraliyaning asosiy xususiyatlari Geografik o'rni Avstraliya (lotincha „australius" — janubiy) to'liq Janubiy yarimsharda joylashgan Materik o'rtasidan janubiy tropik cliizig' i o'tganligi uchun uning shimoliy qismi issiq yoritilish mintaqasiga, janubiy qismi esa mo'tadil yoritilish mintaqasiga to'g'ri keladi. Quruqlik shimol, g'arb va janubdan Hind okeani sharqdan Tinch okean suvlari o'rab turadi Maydonining kichikligiga ko'ra unga materik-orol nisbati berishgan.Odam yashaydigan materiklardan ancha uzoqda joylashgan O'rganisii tarixi Keyinchalik, ispaniyalik L. Torres, gollandiyalik A.Tasman va boshqalar materikni o'rgandilar Shu sana Avstraliyaning kashf etilgan vaqti bo'lib, geografiya tarixiga kirdiU 1606-yilda Keyp-York yarimorolini tekshirdi va materikka Yangi Gollandiya deb nom berdiYevropaliklardan birinchi bo'lib Avstraliya quruqligiga qadam qo'ygan kishi gollandiyalik Villyam YanszondirAvstraliya odam yashaydigan materiklar orasida eng keyin kashf etilgan. Keyingi tektonik harakatlar natijasida Yangi Gvineya, Tasmaniya materik- orollari quruqlikdan ajralib qolgan.Geologik tuzilishi . Avstraliya ham Afrika singari qadimgi geologik o'tmishda Gondvana materigining bir qismi bo'lgan Platformaning botiqlari va dengiz sohillari cho’kindi tog' jinslari bilan qoplangan. Sharqiy qismidagi Katta Suvayirg'ich tizmasi gerem tog' burmalanishida ko'tarilgan. Lekin nurash ta’sitida pasayib qolganPlatformaning mustahkam kristalli zamini materikning shimolida, g'arbida va markaziy qismlarida yer yuzasiga chiqib yotadiMaterik asosini qadimgi qattiq va mustahkam platforma tashkil etadi. U Hind- Avstraliya litosfera plitasining bir bo'lagidir Demak, qadimgi magmatik va metamorfik jinslar past tog', plato va yassi tog'liklarda, cho'kindi jinslar pasttekislik, tekislik va daryo havzalarida tarqalgan Foydali qazilmalari. platina kabi rudali qazilmalar joylashgan oltinqalay rux uran rudalari mis qo'rg'oshinPlatformaning zaminida temir Cho'kindi jinslar bag'rida : fosforit osh tuzi toshko' mir qo'ng'ir ко 'mir neft tabiiy gaz tarkib topgan Avstraliva temir rux nikel uran zaxiralari bo'yicha dunyoda yetakchi o’rinda turadirangli metallar, Ko'pgina qazilma boyliklar yer yuzasiga yaqin joylashgan. Shu bois, ular arzon — ochiq usulda qazib olinadi. Avstraliya — rux. qo'rg'oshin va kumush qazib chiqarishda dunyoga mashhur Relyefi Materikning 95_%hiududi pasttekislik va yassi tog'liklardan, 5% i tog'lardan iborat. Avstraliya relyef tuzilishiga ko'ra uch qismga ajraladi. Birinchisi, G'arbiy Avstraliya yassi tog'ligidir. U vassi tog'lik va baland Jekisliklandan. iborat (13- rasm). Nurash natijasida yemirilib, pasayib qol gan balandliklar va qoldiq tog'lar ko'zga yaqqol tashlanadi. Bunga yassi tog'liklar ustidan baland ko'tarilib turgan Makdonnell (Zil cho'qqisi — 1510 m) va Xamersli (Brus cho'qqisi — 1226 m) tog'lari misol bo'ladi. Kelib chiqishiga ko'ra ularni palaxsali tog'lar guruhiga kiritish mumkin. Materikning sharqida uzoq masofaga cho'zilgan uchinchi tog'li qismi — Katta Suvayirg'ich tizmasini hosil qiladi. Bu tizmaning eng baland joyi janubiy qismidagi Avstraliya Alpi tog'lari (Kossyushko cho'qqisi, 2230 m) hisoblanadi. Tektonik yoriqlar, daralar va daryo vodiylari tog'larni alohida- aloliida massivlarga bo'lib yuborganIkkinchisi, Markaziy pasttekislik bo'lib, u materikning eng past va yassi tekisliklaridan iborat. Ular dengiz va daryo yotqiziqlaridan tuzilgan. Tekislikning mutlaq balandligi 100 m dan oshmaydi. Materikning cng past joyi (Eyr ko'li — 16 m) ham shu yerda. U Markaziy havza deb ham ataladi. Markaziy pasttekislikning shimolida Karpentariya tekisligi bor. Markaziy havzada toshloq quruq vodiylar — kriklar ko'p uchraydi. Eng kattalari Kuper-krik va Eyr- kriklardir. Bu joylar kriklar o'lkasi deb ataladi Iqlim mintaqalari Avstraliya materigida to'rtta iqlim mintaqalari tarkib topgan Subekvatorial iqlim mintaqasi Tropik iqlim mintaqasi mo'tadil iqlim mintaqasi Subtropik iqlim mintaqasi 1. Quruq tropik iqhm tipi, tekislikni egallaydi, yog'in kam (100—500 mm), yillik havo harorati 30—32 2. Nam tropik iqlim mintaqasi, Tinch okean sohilida tarkib topgan, yog'in ko'p (2000 mm gacha), yillik harorati 16 °C.

O'xshashlar

Avstraliya
Avstraliya va Okeaniya
Avstraliya faunistik oblasti hayvonoti dunyosi
Avstraliya va okeaniya tabiat zonalari
Yangi Zelandiya aholisi xoʻjaligi