To‘lqin funksiyasi va uning statistik ma’nosi - Fizika - Slaydlar

To‘lqin funksiyasi va uning statistik ma’nosi

Yuklangan vaqt:

23.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1629.294921875 KB

Ko'chirib olish

www.umft.uz To‘lqin funksiyasi va uning statistik ma’nosi01 0C11

www.umft.uz  Shredinger tenglamasi  Potensial chuqurlikdagi zarrachalar holati  Tunnel effekti Ma’ruza rejasi14

www.umft.uz To‘lqin funksiya modulining kvadrati fazoning koordinatali nuqtasida, berilgan vaqtda t ≥ 0, zarrani topish ehtimoli zichligini ω aniqlaydi. To‘lqin funksiyasining ehtimollik ma’nosi (Maks Born 1926-yil) 01 1B

www.umft.uz To‘lqin funksiyasining ehtimollik ma’nosi (Maks Born 1926-yil) dω= dV - dt vaqt momentida dv sohada zarrachani topish ehtimolligi ω= - t vaqtda V sohada zarrachani topish ehtimolligi = - ehtimollik zichligi 01 1B

www.umft.uz To‘lqin funksiyasining xususiyatlari Hajm elementida mikrozarrachani topish ehtimolligini belgilovchi to‘lqin funksiyasi quyidagi talablarga javob berishi zarur: 1) Chekli (ehtimolligi birdan oshmasligi kerak) 2) Aniq qiymatli 3) Uzluksiz (ehtimollik sakrab o‘sishi mumkin emas)01

www.umft.uz x o‘qi bo‘ylab harakatlanayotgan E energiyali va p impulsli erkin mikrozarrachaning to‘lqin funksiyasi: =A= A bu yerda A – qandaydir doimiy kattalik. Ixtiyoriy yo‘nalishda harakatlanayotgan zarrachaning to‘lqin funksiyasi: =A= A impulsli erkin zarrachani impulsi dan gacha mumkin bo‘lgin impulslarga ega bo‘lgan de Broyl yassi to‘lqinlari majmuasidan iborat to‘lqin paketi ko‘rinishida tasavvur etish mumkin: = Erkin mikrozarrachaning to‘lqin funksiyasi

www.umft.uz Shredingerning umumiy tenglamasi potensial energiyali kuch maydonida zarracha harakatlanayotgan bo‘lsin. Kvant mehanikasida mikrozarrachalarning har xil kuch maydonlaridagi harakatini ta’riflovchi harakat tenglamasi zarrachalarning to‘lqin xususiyatini yoritib berishi zarur bo‘ladi. Asosiy tenglama to‘lqin funksiyasiga nisbatan va elektromagnit to‘lqinlarni xarakterlovchi to‘lqin tenglamasiga o‘xshash bo‘lishi kerak. Bunday tenglama Shredingerning umumiy tenglamasi deb ataladi va quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi: Laplas operatori26

www.umft.uz To‘lqin funksiyasi uchun chegaraviy shartlar 1. Zarrachaning to‘lqin funksiyasi chekli, aniq va uzluksiz bo‘lishi kerak; 2. Hosilalar uzluksiz bo‘lishi kerak; 3. Zarrachaning topish ehtimolligini integrallash mumkinligi; bu shart oddiy hollarda ehtimollikni normallashga olib keladi. =1 01

www.umft.uz Devorlari cheksiz baland bo‘lgan potensial chuqurlikdagi zarrachaning holati Chuqurlik atrofidagi statsionar holatlar uchun Shredinger tenglamasi: yoki Shu tenglamaning yechimi:2817 25

www.umft.uz bu yerdan bu yerdan Chuqurlik devorlari cheksiz baland bo‘lgani uchun, zarracha potensial to‘siq Ichida bo‘ladi, uni to‘siqdan tashqarida topish ehtimolligi nolga tengdir. Chuqurlik chegarasida uzluksiz to‘lqin funksiyasi ham nolga aylanadi. ℓ kenglikdagi potensial o‘rada bo‘lgan m massali mikrozarracha energiyaning xususiy qiymatlari deb ataladigan aniq qiymatlarga ega bo‘ladi.

www.umft.uz Tunnel effekti Zarrachaning E to‘la energiyasi baryer balandligidan kichik bo‘lgan holda potensial to‘siq orqali o‘tishi Tunnel effekti deb ataladi. Agar klassik zarracha quyidagi energiya bilan E= ishqalanishsiz sirpanib h balandlikli tepalikka ko‘tarilib kinetic energiya potensial energiyaga aylanadigan A nuqtaga kelganda orqaga qayta boshlaydi. T=E-U kinetik energiya manfiy bo‘laolmasligi sababli, potensial baryerni hatlab o‘taolmaydi. Klassik nazariyada bunday o‘tish mumkin emas01

www.umft.uz FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 1. Abduraxmanov Q.P., Egamov O‘. UMUMIY FIZIKA KURSI 2. Савельев И.В. Основы теоретической физики, 1,2,3 том, 1991г. 3. Трофимова Т.И. Курс физики,1990 г. 4. А.Н.Огурцов. Лекции по физике . 5. Яворский Б.М., Детлаф А.А., Лебедев А.К. Справочник по физике. 6. Оплачко Т.М.,Турсунметов К.А. ФИЗИКА, часть 2, 2006 г.2B

www.umft.uz TA’LIM SAYTLARI VA INTERNET RESURSLARI 1. fizika.uz – talabalar va fizika o‘qituvchilari uchun sayt 2. neutrino.ucoz.ru – TATU Fizika kafedrasi dotsenti O. E. Tigayning shaxsiy sayti 3. estudy.uz – TATU talabalari uchun fizikadan masofaviy ta’lim tizimi 4. Yenka.com 5. http://phet.Colorado.edu/ 6. http://www.falstad.com/mathphysics.html 7. http://www.quantumatomica.com.uk/download.html 8. http://school-collection.edu.ru01

O'xshashlar

Kvant optikasi

Statistik termodinamika muammolari

Ideal suyuqlik uchun D.Bernulli tenglamasi . D.Bernulli tenglamasining energetik va geometrik ma’nosi

Markaziy simmetrik maydonda zarrachaning harakati

Tizimning mikroskopik xususiyatlarini o‘rganishda statistik va termodinamik usullar. Ideal gaz qonunlari