Qattiq jismlarning xossalari. Deformatsiya turlari - Fizika - Slaydlar

Qattiq jismlarning xossalari. Deformatsiya turlari

Yuklangan vaqt:

29.05.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3331.46484375 KB

Ko'chirib olish

Qattiq jismlarning xossalari. Deformatsiya turlari

01 02 03Reja Qattiq jismlarning asosiy xossalari va ahamiyati. Deformatsiya turlari va ularning ta'siri. Qattiq jismlarning xossalari: elastiklik va plastiklik.

1 2 3Qattiq Jismlarning Asosiy Xossalari Qattiq jismlar, asosan, ularning tuzilishi va xossalari bilan bog'liq. Ularning zichligi, qattiqligi va deformatsiya qobiliyati kabi xususiyatlar, muhandislik va materialshunoslikda muhim ahamiyatga ega. Har bir qattiq jismining o'ziga xos xususiyatlari bor. Zichlik - qattiq jismlarning massasi va hajmi o'rtasidagi munosabatni ifodalaydi. Yuqori zichlikka ega materiallar ko'pincha mustahkam va bardoshli bo'ladi, bu esa ularni qurilish va sanoat sohalarida ishlatishga imkon beradi. Issiqlik va elektr o'tkazuvchanligi qattiq jismlarning muhim xususiyatlaridir. Materiallar orasida issiqlik o'tkazuvchanligi yuqori bo'lganlar, masalan, mis va alyuminiy, elektr o'tkazuvchanligi yuqori bo'lgan materiallarga misol bo'ladi. Bu xususiyatlar, shuningdek, deformatsiya jarayonlariga ta'sir qiladi. Photo by AltumCode on Unsplash

Qattiq Jismlarning Ahamiyati Qattiq jismlar kundalik hayotda muhim rol o'ynaydi. Ular qurilish, transport, va iste'mol tovarlarida qo'llaniladi, shuningdek, texnologik jarayonlarda asosiy element sifatida xizmat qiladi. Sanoat va texnologiyada qattiq jismlar ahamiyati kuchli. Ular yuqori sifatli materiallar sifatida ishlatiladi, bu esa ishlab chiqarish samaradorligini oshiradi va innovatsiyalarni rag'batlantiradi. Qattiq jismlarning ekologik ta'siri muhimdir. Ularning barqarorligi, qayta ishlanishi va ekologik xavfsizligi zamonaviy jamiyatlar uchun dolzarb masala hisoblanadi. Qattiq jismlar barqaror rivojlanishda katta ahamiyatga ega. Ular atrof-muhitga salbiy ta'sirini kamaytirish va resurslarni samarali foydalanish uchun zarurdir.

Deformatsiya turlari Qattiq jismlarning deformatsiyalari Deformatsiya turlari elastik, plastik va boshqa turlarga bo'linadi. Elastik deformatsiya qattiq jismlarning boshlang'ich holatiga qaytishiga imkon beradi, plastik deformatsiya esa jismlarning shaklini o'zgartiradi. Deformatsiya turlari qattiq jismlarning fizik xususiyatlariga ta'sir qiladi. Elastik deformatsiya vaqtinchalik bo'lsa, plastik deformatsiya jismlarning mustahkamligini pasaytirishi mumkin. Deformatsiya va qattiq jismlarga ta'siri Elastik deformatsiya qattiq jismlarning stressga bo'ysunishini ko'rsatadi, plastik deformatsiya esa ularning ichki strukturasini o'zgartiradi. Deformatsiyalar qattiq jismlarning xossalariga ta'sir qiladi, masalan, kuchlanish, mustahkamlik va uzayish darajalariga. Bu xususiyatlar materialning foydalanish muddatiga ta'sir qiladi.

Deformatsiyaning qattiq jismlarga ta'siri Deformatsiya jarayoni qattiq jismlarning fizik xossalariga ta'sir qiladi. Bu jarayon qattiq jismlarning mustahkamligiga, elastikligiga va deformatsiya chegarasiga o'zgarishlar kiritadi. 1. **Deformatsiyaning ta'siri:** Deformatsiya qattiq jismlarda stress va strain hosil qiladi, bu esa ularning xususiyatlarini o'zgartiradi. 2. **Misollar:** Misol sifatida, metallarning deformatsiyaga uchrashi ularning kuchlanish darajasini o'zgartiradi. Masalan, temirning deformatsiyasi uning mustahkamligini pasaytirishi mumkin. 3. **O'zgarishlar:** Deformatsiya jarayonida qattiq jismlarning ichki tuzilishi o'zgaradi, bu esa ularning ishlash qobiliyatiga ta'sir qiladi. Natijada, deformatsiya qattiq jismlarning fizik xossalarini o'zgartirib, ularning amaliy ishlashida muhim rol o'ynaydi.

Elastiklik: Qattiq Jismlarning Moslashuvchanligi - Elastiklik — qattiq jismlarning tashqi ta'sirga nisbatan moslashuvchanligi. - Elastiklik moduli — materialning elastik xossalarini o'lchovchi ko'rsatkich. - Misol: kauchuk, metall va plastmassalar — kundalik hayotda keng qo'llaniladigan elastik materiallar. - Elastik materiallar deformatsiyaga uchraganda, o'z holatini qayta tiklash qobiliyatiga ega. Photo by Wajih Ghali on Unsplash

Plastiklik: Qattiq Jismlarning Doimiy Deformatsiyasi - Plastiklik - qattiq jismlarda doimiy deformatsiya jarayoni. - Elastiklikdan farqi: plastiklikda deformatsiya kuch ta'siridan so'ng ham davom etadi, elastiklikda esa jismlar o'z holatiga qaytadi. - Misollar: - Polietilen (PE) - qadoqlash sanoatida keng qo'llaniladi. - Polivinilxlorid (PVC) - qurilish materiallari sifatida ishlatiladi. Photo by Goran Ivos on Unsplash

1 2 3Xulosa Qattiq jismlarning asosiy xossalari quyidagilardan iborat: 1. Tuzilish: atom va molekulalar o'rtasidagi bog'lanishlar. 2. Zichlik: materialning massa va hajmga nisbati. 3. Qattiqlik: materialning deformatsiyaga qarshi turishi. 4. Issiqlik o'tkazuvchanligi: issiqlik energiyasining material ichida tarqalishi. 5. Elektr o'tkazuvchanligi: elektr toki oqimining material ichida harakati. Deformatsiya turlari elastik va plastik deformatsiyalarni o'z ichiga oladi. Elastik deformatsiya - materialning tashqi kuchlarga ta'siridan keyin dastlabki holatiga qaytishi. Plastik deformatsiya esa - materialning doimiy o'zgarishi. Har ikkala deformatsiya turining ahamiyati sanoat va qurilishda ko'rinadi, chunki ular material tanlashda muhim rol o'ynaydi. Elastiklik va plastiklik tushunchalari muhim. Elastiklik - materialning kuchlar ta'sirida o'z holatini saqlashi, plastiklik esa - kuchlar ta'sirida o'z holatini o'zgartirishi. Bu tushunchalar muhandislarda va materialshunoslikda keng qo'llaniladi. Ular qattiq jismlarning xossalarini tushunishda va yangi materiallar ishlab chiqarishda muhimdir. Photo by AltumCode on Unsplash

Foydalanilgan Adabiyotlar 1. Ruziev, A. M. Qattiq jismlarning asosiy xossalari. Qoraqalpoq Davlat Universiteti, 2021 2. Khodjayeva, A. Sh. Deformatsiya turlari va ularning ahamiyati. O'zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi, 2022 3. Mirzayeva, S. R. Qattiq jismlarning elastiklik va plastiklik xossalari. O'zbekiston Milliy Universiteti, 2020 4. Abdullayev, S. M. Qattiq jismlarning xossalari: elastiklik va plastiklik. O'zbekiston Respublikasi Inson Resurslari Agentligi, 2023 5. Ismoilov, Z. S. Qattiq jismlar va ularning deformatsiyalari. O'zbekiston Respublikasi Texnika Universiteti, 2019

Designed by Slides CarnivalE'tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

Deformatsiya. Deformatsiya turlari

Qattiq jismlarning va biologik to’qimalarning Yung modulini aniqlash

Biofizika moduliga kirish qattiq jismlar va biologik to’qimalarning mexanik hossalari

Qattiq jismlardagi nuqsonlar

Qattiq jismlar fizikasi