Molekulyar biofizika - Fizika - Slaydlar

Molekulyar biofizika

Yuklangan vaqt:

05.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

389.1943359375 KB

Ko'chirib olish

REJA: 1. Biomakromolekulalar tuzilishining struktura asoslari. 2. Biomakromolekulalardagi ta’sirlashuvchi kuchlar. 3. Domenlar va oqsilning uchlamchi strukturasi. Molekulyar biofizika

• Biopolimerlar zanjir shaklidagi tirik va egiluvchan molekulalardan iborat, yuqori Molekulyar birikmalardir. Zanjir shaklidagi tuzilish chiziqni (oqsillar, nuklein kislotalar, kauchuk, guttapercha, sellyunoza), shoxlangan zanjir (glikogen, aminopektin) yoki fazoviy to’r (ba’zi bir oqsillar) shaklida bo’lishi mumkin. Polimerlarga ste reospesifiknik (xiralik) xarakterni bo’lib, molekulaning stereos pesifiknigi ikki tur oyna simmetriyasi- stereoizomerlar: o’ng-D va chap L-forma holatida uchraydi. Nuklein kislotalar tarkibiga qand larning D-qator, oqsillar tarkibiga esa, aminokislotalarning L-qator vakinlari kiradi. Molekulaning xiraligi qutblangan nurni turlicha yutish va burish xossalari bilan farqnanadi. Organizm uchun L- va D-formalarning antipodlari o’zaro farqlanadi. Shunday modda lar borki, ularning bir formasi zaharli bo’lsa, boshqasi zararsiz, L-aspargin kislota mazaga ega emas, ammo uning antipodi D-asparagin kislotasi shirin. Biomakromolekulalar tuzilishining struktura asoslari.

• Molekulaning stereospesifiknigi ularning kimyoviy xossalarida o’z aksini topadi. Masalan, hayvonlarning proteonitik fermentlari faqat L-aminokislotalardan tarkib topgan oqsillarni gidrolizlay oladi. Sibir yazvasi bakteriyalari po’stidagi oqsil tarkibida D-glutamin kisnota bo’lgani uchun ular proteolitik fermentlar ta’siridan parchalanadi. Oqsillar va nuklein kislotalardan tashqari ba’zi bir qandlar Biopolimerlar jumnasiga kiradi. Hujayraning muhim polisaxaridlari - kraxmal (amiloza va aminopektindan iborat ikki formada), o’simliklar sellyunozasi, bo’g’imoyeqlilar xitini, hayvon kraxmali- glikogen amilazadan farqlanib, tarmoqlangan shaklga ega.

 Oqsillar va nuklein kislotalar informasiya saqlovchi va tashuvchi makromonekular bo’lib, ularda informasiyaning kodlanishi, ularga mos aminokisnota, nukneotid "xarflari" vositasida amalga oshiriladi. Mutasiyalar tufayli informasiya teksti o’zgaradi. Polisaxaridlar Makromolekulasi bir xil zvenolardan iborat bo’lgani uchun, informasiyaga ega emas. Shuning uchun ular tayanch va oziqa vazifalarini bajaradi.  Oqsil va nuklein kislotalar molekulalari, kovalent bog’lar orqali bog’langan monomerlarning muntazam va anqk ketma-ketnilidan tashkil topadi. Mazkur ketma-ketnikdagi monomerlarning soni va takrornanish tartibi Makromolekulaning birnlmchi strukturasi . deb ataladi. Birlamchi, Ikkilamchi va uchnamchi strukturalar14

• Polimer zanjiridagi aminokislota qoldig’larining muayyan tipi va ularning muntazam ravishda davriylik bilan takrorlanib kelishi, oqsillar turi va funksiyalarining xilma- xilnigini ta’minlaydi. Nuklein kislotalarning birlamchi strukturasi qand (RNKda riboza, DNKda dezoksiriboza) bilan fosfat kislota qoldig`i ularni zvenolarining takrorlanishidan iborat. Har bir uglevod zvenosiga azot asoslaridan (adenin, timin, guanin, sitozin) birikadi, ya’ni DNK va RNK tekstlari, to’rt xarfni alifbe bilan yozilgan. RNKda timin o’rniga urasil kirgan. DNK- nukleotid tarkibi Chargaff qoidasiga bo’ysunadi: molekuladagi A soni T soniga, S esa G soniga teng, purinlar (A+G) soni piramidinlarsoni (S+T)ga teng, ya’ni (A+G)/(S+T) = 1.

Oqsil va nuklein kislotalar strukturasining o’ziga xos alohidanigi - struktura erkin energiyasining minimal kattaligi bilan xarakterlanadigan kimyoviy guruhlar barqarorligidir. Bunday holatga ko’pincha vodorod bog’lari hosil qilish orqali erishiladi. Monomerlarning fazoviy muntazamligi Ikkilamchi strukturani shakllantiradi. Amid guruhi (-N-H) vodorod atomi karbolin (-Sq0) guruh kislorod atomi bilan vodorod bog’i -Sq0 ..... H-N hosil qiladi. Aynan shu munosabat bilan DNK Ikkilamchi struktura yakka ( oqsillar va RNKda) yoki qo’sh (DNKda) spiral xarakteriga ega bo’ladi.

 Makromolekulalar fazoviy (asosan uchlamchi) strukturasining shakllanishi va mazkur struktura barqarorligining ta’minnanishida nokovalent kuchsiz Ta’sirlashishlar ham muhim ahamiyatga ega. Ular quyidagilardir.  Elektrostatik Ta’sirlashishlar. Oqsil molekulasidagi to’plagan yon guruhlar elektrostatik Ta’sirlashishlar tufayli tuz ko’priklari hosil qiladi. Neytral rN sharoitida asparagin, glutamin qismga hamda S-uch aminokislota qoldg`i ulari manfiy, lizin, arginin qoldg`i ulari hamda gistizin imidozon halqasi va N-uch aminokisnota qoldi ulari musbat zaryadga ega bo’ladi. Makromolekulalardagi ta’sirlashuvchi kuchlar

Domenlar va oqsilning uchlamchi strukturasi  Oqsilning uchnamchi strukturasi polipeptid zanjiri asosida shakllangan Ikkilamchi struktura elementlarining termodinamik jihatdan barqaror bo’lib taxlangan konformasiyasidan iborat. Oqsillarni denaturasiyalash va renaturasiyalash tajribaladi, natijasiga ko’ra, oqsilning Ikkilamchi struktura hosil qiladigan qismi katta tezlik bilan  - spiran yeki  -struktura hosil qiladi. Navbatdagi bosqichda uchlamchi struktura shakllanadi. Stafilokokklar nukleazasi 1 sekundda, metmioglobin esa 10 sekundda yig’ilib ulguradi. So’nggi paytlarda ma’lum bo’ldiki, yaxlit oqsil molekulasi (immunognobulin G, miozin, fibrinogen va b.) bir nechta ixcham, o’zaro ancha mustaqil sohalarni domenlarni o’z ichiga oladi.

E’tiboringiz uchun raxmat.E’tiboringiz uchun raxmat.0102 0C0D0E0C080B

O'xshashlar

Biofizika moduliga kirish qattiq jismlar va biologik to’qimalarning mexanik hossalari

Kvant biofizikasi elementlari va radiobiologiya

Fizika fanini boshqa fanlar bilan aloqasi analogiya haqida ma’lumot

Atom nurlarinin' awil-xojaliq eginlerine ta'sir effektleri

O’rta ta’lim maktablarining 9 – sinfida “Yorug’lik energiyasidan foydalanish” bo’limini o’qitish usullari