Кинематика асослари - Fizika - Slaydlar

Кинематика асослари

Yuklangan vaqt:

02.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1532.705078125 KB

Ko'chirib olish

Кинематика асослари

Режа: 1.Тўғри чизиқли ва эгри чизиқли текис харакат кинематикаси. 2.Моддий нуқта. Саноқ ситемаси. 3.Йўл. Траектория. Кўчиш. Тезлик.Тезланиш. 4. Айланма ҳаракат Мақсади: Бу маъруза машғулоти жараёнида талабаларга тўғри чизиқли ва эгри чизиқли текис ҳаракат кинематикаси. Саноқ системаси.Моддий нуқта. Йўл. Траектория. Кўчиш Тезлик. Тезланиш. Айланма ҳаракат тўғрисида билимлар бериш. Талабаларда физиканинг кинематика бўлимига доир масалалар ечиш кўникма ва малакаларини ривожлантириш.

ФИЗИКА фани – табиат ҳодисаларининг оддий ва умумий қонуниятларини, моддалар тузилиши ва хусусиятларини, уларнинг ҳаракати қонуниятларини ўргатувчи фандир.2F 0D2E 12 15 2904

Физика фанининг амалий аҳамияти ФИЗИК АЭЛЕКТРО- ТЕХНИКА РАДИО- ЭЛЕКТРОНИ КА Машина ва механизмлар назарияси Қуёш энергетикасиТЕЛЕКОММУНИ КАЦИЯ ВА РАДИОАЛОҚАЭНЕРГЕТИКАНАНОТЕХНОЛ ОГИЯмикроэлектр оника2F 01 05 06 0908 0A 06 04 10 1112 1612 17 15 1F 22 0908 04 29 0A 06 0E05 0B2A 17 2B15

Механика – механик ҳаракат ва жисмларнинг ўзаро таъсир қонуниятларини ўрганиш билан шуғулланувчи физиканинг бўлимидир. • Кинематика – жисмлар ҳаракати қонуниятларини, ҳаракатнинг келиб чиқиш сабабларини эътиборга олмай, ўрганади. • Динамика – жисмлар ҳаракати қонуниятларини, ҳаракатнинг келиб чиқиш сабабларини билган ҳолда, ўрганади. • Статика – жисмлар тизими, тўпламининг мувозанат ҳолати қонунларини ўрганади.0D 11 10 2E 31 13 01 041415 102C 312B 34 2F 01 0F 102C 312B 34 2F 01 3A 10 17

ХБТ ( SI , Système International d’Unités ) — халқаро бирликлар тизими ХБТнинг асосий бирликлари: Узунлик бирлиги – метр ёруғликнинг вакуумда 1/299 792 458 с вақт интервалида босиб ўтган йўлидир Масса бирлиги – килограмм килограммнинг халқаро прототипи массасига тенг бўлган масса бирлигидир0D3C 0102 38 01 10 3F 10

Вақт бирлиги – секунд 133 - цезий атомининг асосий ҳолатидаги иккита ўта нозик энергетик сатҳлари орасидаги ўтишга тегишли 9 192 631 770 нурланиш даврларига тенг бўлган вақтга айтилади. Электр токи кучи бирлиги – ампер 1 метрли ўтказгичнинг ҳар бир қисмида 2.10 -7 Ньютон таъсир кучи ҳосил қиладиган, вакуумда 1 метр оралиқда жойлашган, ҳисобга олмайдиган даражада кичик кўндаланг кесим юзасига эга бўлган, чексиз узунликдаги тўғри чизиқли параллел жойлашган ўтказгичлардан ўтаётган ўзгармас ток кучига айтилади.

Саноқ тизими Жисмларнинг фазодаги вазиятини аниқлашга имкон берадиган, қўзғалмас жисм билан боғланган координаталар тизими фазовий саноқ тизими деб аталади. 3A1215 09 41 12 2E 24141A1417 14 36 12

Исталган тенг вақт ораликларида жисм ҳар хил кўчса, бу ҳаракат нотекис ҳаракат деб аталади. Агарда вақт ўтиши билан тезлик модули ошиб борса, у ҳолда ҳаракат тезланувчан ҳаракат деб аталади, тезлик модули камайган ҳолда - секинланувчан деб аталади. Нотекис ҳаракатда нуқтанинг t1 - t2 вақт оралигида босиб ўтган йўли S қуйидаги интеграл билан ифодаланадиv(t)dt s   2 1 t t02 2D 1C 2215 36 10

Ҳаракатнинг кинематик тенгламаси моддий нуқта ҳаракати қонунини ва координаталар ёки r радиус векторнинг t вақтга боғлиқ функционал боғланишини ифодалайди. ( ) ( ) ( ) ( ) x x t y y t и ли r r t z z t       42 10 17 25 0B 101C1236 16 05 1016 35 14

Ҳаракат траекторияси – бу танланган саноқ тизимига нисбатан ҳаракатланаётган жисмнинг чизган чизиғидир. 0r  A Z X Y r  r   S  B42121C1225 24

Моддий нуқтанинг тезлиги - бу нуқта ҳаракати траекториясига уринма бўйлаб йўналган, модули босиб ўтилган йўлдан вақт бўйича олинган хосилага тенг бўлган вектор катталикдир. У ҳаракатнинг жадаллигини ва берилган вақт моментидаги йўналишини белгилайди. 1 t 2 t O   1 t  v   2 t  v ср  v 1 r  2 r  r  10 11 24 10 10 0C10 32 1612 16 10 26 17

Оний тезлик - бу ўртача тезликнинг,  t вақтни нолга интилишида, олган чегаравий қиймати ва радиус - вектор дан вақт бўйича олинган ҳосилага тенг катталикдир: Оний тезлик йўналиши ҳаракатланаётган моддий нуқта траекториясига уринма бўйлаб йўналган. бу ерданdt ds  v dt v ds   0B 1010 09 0C 04 05 10 1415 1C12 2D 09 09 09 0B15 17 392F 10 3220

Оний тезлик вектори жисм ҳаракати бўйича траекториянинг берилган нуқтасига ўтказилган уринмага йўналган, расмда v1 тезлик вектори А нуқтада, v2 тезлик вектори В нуқтада келтирилган. Ўртача тезлик вектори ҳам Δr кўчиш векторига ўхшаш йўналган ( А ва В нуқталарни бирлаштирувчи тўғри чиғиқ бўйлаб) .1 t 2 t O   1 t  v   2 t  v ср  v 1 r  2 r  r  10 0B 102418 241C 2F 2C 10 2418 2D 1015 2C 10 2E 1015 45 2418 2F 25 2F 2D 1016 092E09 15 32

Босиб ўтилган S йўлнинг t вақтга боғлиқ графиги t вақт моментида v ( t ) тезлик вектори S ( t ) эгри чизиқ уринмасига йўналган бўлади. t ўқ билан уринманинг хосил қилган бурчаги қуйидагига тенгt dS  S dt   tg dt dS3C2B1E14 10 0109 392F 05 1612 10 05 16 2C 3E 05 3F 01 3E 05 3F 20 39 10 05 2F 20 31 31

Босиб ўтилган йўл чизмасининг геометрик маъноси Нуқтанинг босиб ўтган йўл узунлиги кузатилаётган t вақт оралигида нуқта траекториясининг барча қисмлари узунликларининг йиғиндисига тенгдир. Йўл узунлиги вақтнинг скаляр функциясидир. Босиб ўтилган йўл v = v ( t ) эгри чизиқнинг t 1 дан t 2 вақт интервали билан чегараланган юзасини белгилайди.v(t)dt s   2 1 t t t 1t v 2t 3C 23 10 0E 32 10 20 10 0509 1612 24 31 39 46 1E 09 09 10 3C 2C 47 2C 3E 05 3F1022 05 29 09 36 05 2B 16 32 481A

Тезланиш – тезлик ўзгариши жадаллигини кўрсатувчи катталикдир. Ўртача тезланиш – Δt вақт оралагида  v оний тезликнинг ўзгаришини кўрсатувчи катталикдир. Оний тезланиш ёки берилган вақт моментидаги тезланиш – бу ўртача тезланишнинг нуқтадаги чегаравий қийматидир.t a    v   r dt r d dt d t a t               2 2 0 Δ Δ lim v v v

Айланма ҳаракатнинг кинематикаси Айланма ҳаракатни ифодалашда R и  қутб координаталари дан фойдаланиш қулайдир. Бу ерда R — радиус — қутбдан моддий нуқтагача бўлган масофадир,  — қутб бурчаги (бурилиш бурчаги). d  - элементар бурилишлар ,  - псевдовекторлар S   R  0539 05391B 2D 1435 30 100B 09 2117 2815 35 31 18 30 10 23 10 4010 172B 15 32 1712 0B 40 1D 3E32 32 09 100B 10 3220 33 04 10 3B

Бурилиш бурчаги - айланаётган нуқтанинг босиб ўтган ёй узунлиги  S ни, R радиусга нисбати билан ўлчанадиган физикавий катталикдир. Бурчакли кўчиш — модули бурилиш бурчагига тенг бўлган, йўналиши ўнг парманинг илгариланма ҳаракати йўналишига мос тушадиган вектор катталикдир. d     R S Δ Δ       рад  3C 10 0C 2F04 01 1514 30 10 1C 35 3C 4010 172B 39 39 10 09

Бурчакли тезлик - бурчакдан вақт бўйича олинган биринчи хосилага тенг вектор катталикдир Бурчакли тезланиш - бурчакли тезликдан вақт бўйича олинган биринчи хосилага тенг веектор катталикдир2 2 d d dt dt                                2 рад с           , , град рад c с c          d dt        3C 2A 32 32 25 3C201C 09 2A 32 2B 16

 вектор айланиш ўқи бўйлаб  бурчак тезлик вектори ўсиши томон йўналган :  тезланувчан айланишда  вектор  вектор йўналишига мос тушади ;  секинланувчан айланишда бурчакли тезланиш вектори  вектор йўналишига тескари йўналгандир. Бурчакли тезланиш090F 10 16 0C 09 10 24 18 24 0F 09 10 0C 09 16 392F 18 1E18 24 0C 10 24 3C201C

Текис айланма ҳаракат Агар бурчак тезлик  ўзгармас бўлса, айлана бўйлаб ҳаракат текис айланма ҳаракат деб аталади. Бир марта тўлиқ айланишга кетган давр Т айланиш даври деб ҳисобланади демак текис айланма ҳаракатда тезланиш ва бурчакли тезликнинг боғланиши 2 2 T T         d const dt     t     2 2 n a R R      v v 0 a   09182514 10 050C 10 12 1E20 2215 10 12 34 10 2D 10 3618 24 24 322B

O'xshashlar

Динамика

Пўлат фермаларни конструкциялаш ва хисоблаш асослари

Физикани ўқитишда Актдан фойдаланиш

Моддий нуқта

Ўлчамлар занжирини хисоблаш