O’simliklarni qurg’oqchilikka chidamliligi - Botanika - Slaydlar

O’simliklarni qurg’oqchilikka chidamliligi

Yuklangan vaqt:

20.05.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

414.5 KB

Ko'chirib olish

Reja: 1. Qurg’oqchilikning o’simliklar hayotiga ta’siri. 2. Qurg’oqchilikka chidamli o’simliklar. 3. O’simliklarni qurg’oqchilikka chidamliligini oshirish tadbirlari.

QURG‘O QC HI LI KKA CHIDAMLILIK - 0‘SIMLIK HUJAYRALARI, TO‘QIMALARI VA ORGANLARINING SEZILARLI DARAJADA SUVSIZLANISHIGA CHIDASHIDIR. Suvsizlanish sitoplazmani xususiyatlarini buzadi, oqsil sintezi kamayib ketadi, polisomalar ribosomalarga, ular esa o‘zlarining subbirliklarga parchalanib ketadi. Shuningdek, suvsizlik moddalar almashinuvini pasaytiradi. Buning natijasida esa o‘simliklaming o‘sishi to‘xtaydi va hosildorlik kamayib ketadi. Bu asosan generativ organlar kam hosil bo ’l ishi bilan ifodalanadi . Qurg’oqchilikning atmosfera va tuproq qurg‘oq c hi l igi xillari mavjud. Qurg‘oqchilikning asosiy sabablari bu yog‘ingarchilikning bo ’l masligi, transpiratsiya va tuproq yuzasidan suvning ko‘plab bug‘lanishidir. Ayniqsa, kuchli shamollar tuproq ildiz qatlamining qurishiga olib keladi. Atmosfera qurg‘o qc hiligi quruq va issiq havo ta’sirida havo namligi juda kam bo ’l ganda paydo bo‘Iadi. Bunda o‘simlik o‘sishdan to‘xtaydi va barg sathi kengaymaydi, natijada ekinla rn ing hosildorligi kamayadi. Qurg‘oqchilik o‘simliklar tanasida ketuvchi biosintetik jarayonla rn i k e skin kamaytiradi, oqsilla rn ing parchalanishi ro‘y berib, organik zaxira moddalar miqdori keskin pasayadi. Bu esa o‘z navbatida o‘simlik o‘sishini sekinlashtiradi

QURG‘OQCHILIK-O‘SIMLIKLA RNI SUVGA BO ’L GAN TALABINI QONDIRA OLMAYDIGAN METEOROLOGIK SHAROITDIR

Shuningdek, o‘simliklar ildiz tizimlarida fosfor almashinuvi keskin o‘zgaradi, fosforirlanish jarayoni jadalligi pasayadi. Qurg‘oqchilik oxir oqibatda o‘simliklar hosildorligining o‘ta pasayib ketishiga olib keladi. 0‘simlikla rn ing qurg‘oqchi l ikka chidamliligini birmuncha oshirish ham mumkin. B uning uchun P.A. Genkel 0‘simliklar urug‘larini avvalo biroz undirish, so‘ngra unayotgan urug‘ni oz-moz quritib ekishni tavsiya qilgan. Ushbu usul orqali o‘simliklar chidamliligini birmuncha oshirish mumkin. Hozirgi vaqtda ushbu ishlar amaliyotda keng qo‘llanib kelinmoqda. Shuning bilan birgalikda o‘simlikla rn ing qurg‘oqchilikka chidamliligini oshirishda kimyoviy uslublar ham qo ’l laniladi. Masalan, o‘simliklar urug‘larini 0,2 foizli kalsiy xlorid tuzida 18-20 soat ivitib ekish ula rni ng qurg‘oqchilikka chidamliligini oshirishda yaxshi amaliy natijalar berishi mumkin

QURG‘OQCHILIK MAYDONLARIDA O‘SADIGAN O‘SIMLIKLAR K S EROFITLAR HAM DEYILADI

Gemikserofitlar - suvsizlik va tanasining qizishini ko‘tara olmaydigan o‘simliklar. Ulardagi transpiratsiya jarayoni yuqori, lekin protoplazmaning yopishqoqligi va elastikligi yuqori emas. Ildizlari anchagina chuqur ketgan. Gemikserofitlarga shalfey, rezak kabi o‘simliklar kiradi. Cho‘lkserofitIari - bular cho ’l la rn ing boshoqli va kovil kabi o‘simliklaridir. Ushbu o‘simliklar qisqa muddatli yomg’irlardan yaxshi foydalanadi va qizib ketishga chidamlidir. Ammo faqatgina tuproqda qisqa muddatli suv tanqisligiga chidamlidir xolos. Poykilokserofitlar - o‘zlarining suv rejimini boshqara olmaydigan o‘simliklardir. Ular yuqori haroratda qizishi ammo yoz yomg’irlaridan so‘ng yana jonlanib faol hayot kechirishi mumkin. Bu o‘simliklarga biz lishayniklami misol qilib ko‘rsatishimiz mumkin . Gigrofitlar - bu o‘simliklar hujayralarida suv sarflanishini chegaralov c hi moslamalar bo ’l maydi. Hujayralari katta bo’lib, yupqa devorli qobiq va yupqa kutikula bilan qoplangan. Barglarining sathi katta, ammo og ’i zchalar yirik bo ’l sada , son jihatidan kamrok. Kutikulyar transpiratsiya yuqori, poyasi uzun, ildizlari yaxshi rivojlanmagan. Tuproqda ozgina suv yetishmasligi ham ulaming tezda so’lishiga olib keladi. Bularga mannik, mox va boshqa shunga o'xshash o‘simliklar kiradi. Mezofitlar—bular ko‘pchilik hollarda o‘rta, ya’ni oraliq 0‘simliklar ham deb yuritiladi. Ular asosan, namlik yetarli bo’lgan sharoitlarda o‘sadi. Hujayra shirasini osmotik bosimi 1-1,5 MPa atrofida bo‘lib suv yetishmasligida oson so’liydi. Ularga yaylovlarda o‘suvchi boshoqli o‘simliklar va dukkakli o‘tlar vakillari kiradi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!

O'xshashlar

O\\'simliklarning radiatsiyaga chidamliligi

O`simiklarning kasalliklarga chidamliligi, turlarga xos immunitet

Belladonna, levzeya va na’matak o’simliklar o’stirish texnologiyasi

Mirtadoshlar (Myrtaceae) oilasi

Botanika faniga kirish