logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Biologiya
  4. Evolyutsion jarayonlar va ularning umumiy qonuniyatlari. Antropogenez

Evolyutsion jarayonlar va ularning umumiy qonuniyatlari. Antropogenez

Yuklangan vaqt:

31.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

17793.01953125 KB
Ko'chirib olish
Evolyutsion jarayonlar va ularning umumiy qonuniyatlari. Antropogenez «Biologiya evolutsiyasiz hech qanday ma’noga ega emas» 1973 Fedosiy Grigorevich Dobrojenskiy Hayotning paydo bo’lish gipotezasi Biokimyoviy evolutsiya O’z-o’zidan paydo bo’lishi Panspermiya kreatsinizm Hayot bu materiya mavjudligi asosiy shakli va uning biologik shaklini o’zida mujassam etadi. Tirik organizmda nafaqat kimyoviy jarayonlar balki biologik muhim jarayonlar kuzatiladi bu jonsiz tabiatdan farqlanuvchi omil hisoblanadi. Birinchi hayot ta’rifi haqida Engelson fikr yuritgan,u Hayot bu oqsil va uning kimiyoviy o”zgaruchanligini bildiradi. Hozirgi kunda eng to’g’ri fikr Volkenshteynga tegishli:”Yerda mavjud bo’lgan tirik organizmlar biopolimerlardan ya’ni oqsillar,nuklein kislotalardan tuzilgan,ular o’z-o’zini idora qiladigan va yarata oladigan ochiq sistemalardir. Qadimdan odamlar Kimmiz? Nimamiz? Qayerdanmiz? Degan savolga javob qidirishadi. YERDA HAYOTNING paydo bo’lishi haqidagi nazariyalar Kreatsinizm Panspermiya Biokimyoviy evolutsiyaO’z-o’zidan paydo bo’lish Biokimyoviy evolutsiya gipotezasi 20-yillar Oparin va Xoldeyn bir biriga bog’lanmagan holda uglerodli birikmalar tirik organizmlarda biokimyoviy evolutsiya natijasida paydo bo’lishi o’rganishgan. Oparinning fikricha dastlabki atmosferada turli xil to’yingan gazlardan tashkil topgan kuchli chaqmoq chaqqanda shuningdek ultrabinafsha nurlar va radiatsiya to’lqinlari ta’siridan organik birikmalar bo’lgan va ular birlamchi okeanlarni hosil qilishadi.Organik birikmalar ma’lum sharoitda quyuqlikni hosil qiladi-koaservatlar,probiontlar sifatida ko’rilgan. Evolutsion ta’limotning asoschisi Charlz Darvin 1809 yil shifokor oilasida tug’ilgan. 1831- yil Kembrij universitetini tugatgan. Bigl kemasi sayohati «Hayvonlar-biz kabi og’riq,kasallik ,o’lim,ochlikda bizning og’alarimizdir, qullar bizning og’ir damlardagi do’stlarimiz,shuning uchun ularning hammasi bitta ajdoddan kelib chiqqandur. » Charlz Darvin Zamonaviy odamning tizimli kelib chiqish holati Ko;p hujayralilar Xordalilar tipi Umrtqalilar Yo’ldoshlilar Primatlar turkumi Odamsimon -lar sinfi Odamlar oilasi (gominnidlar ) Odam turkumi Uquvli odam turi Uquvli odam turining uquvlisiHayvonot olami Sutemizuv- chilar sinfi Parapitek Driopite k Ramapitik avstro lopite k arxan trop palea ntrop Neon ant- ropMaymun- lar Avstrolopiteklarning ajdodi Sharqiy Afrikada 4,5-6,5 mln yil oldin topilgan.Tishlari hozirgi odamlarnikiga o’xshash bo’lib , bosh miyasining hajmi 500 sm3,tanasining og’irligi 33-55 kg. Tik yurishga moslashgan Qadimgi odam -uquvli odam o’zlaridan qurol qoldirishi bilan bog’liq.Bo’yi 150 sm;bosh miyasining hajmi 100 sm3. Qadimgi odam-neondertal.Miya qutisining hajmi 1400 sm3,har xil qurollar yasashgan,nutqi rivojlanishini boshlagan.Hozirgi odamning anatomik tipi-kramanon- neoantrop. Bo’yi 180sm,miyasining hajmi 1600 sm3,miya qismi shakli yuz qismiga nisbatan katta. Antropogenezning harakatlanuvchi kuchlari Sotsiologik faktorlarBiologik faktorlar ODAM IRQLARI AZOLAR EVOLYUTSIYASI A’zolar evolyutsion o’zgarishlarini o’rganish Anomaliyalar, rudumentlar, atavizmlarni tushunishga A’zolarni rekonstruk- siyalashda optimal variyatlarni topishga Odam va hayvonot olami orasidagi bog’lanishlarni o’rganishgaImkon beradi EVOLYUTSION MORFOLOGIYA O’Z ICHIGA OLADI Solishtirma anatomiyani Solishtirma embriologiyani Paleontolo- giyani Vazifalari: 1. Organizmlar tuzilishi, rivojlanishi orasidagi bog’lanishlarni aniqlash. 2. Evolyutsion o’zgarishlar asosiy uslublari, yo’nalishlarini aniqlash. 3. Muhitning evolyutsion o’zgarishlarga ta’sirini aniqlash. Evolyutsion morfologiya asosiy metodi Solishtirma anatomiya Solishtirma embriologiya Paleontologiya Molekulyar biologiya, genetika, biofizika, sistematika, biogeografiya metodlaridan foydalanish“ Uchlik parallelizm” EVOLYUTSION O’ZGARISHLAR USLUBLARI 1. Asosiy funksiya kuchayishi→ yurak kameralari soni ortishi 2. Asosiy funksiya susayishi→ odamlarda chuvalchangsimon o’simtada hazm funksiyasi 3. A’zolar polimerizatsiyasi → chuvalchanglarda jinsiy sistema har bir bo’g’imda 4. Funksiyalar konsentratsiyalanishi → qon sistemasi, immun sistema (sut emizuvchilarda) 5. Funksiyalar soni kamayishi → odam qo’li→mehnat quroli 6. Funksiyalar almashinishi → so’lak bezlari→ zahar bezlari 7. A’zolar substitutsiyasi→ xorda – tog’ay, suyak funksiyasi bir xil 8. Geterobatmiya → a’zolar evolyutsiyasi xar xil darajada borishi 9. Kompensatsiya→ rivojlangan a’zolar sust rivojlanganining o’rnini to’ldiradi KORRELYATSIYALAR- RIVOJLANAYOTGAN A’ZOLAR ORASIDA O’ZARO STRUKTURAVIY, FUNKSIONAL BOG’LANISHLAR Ontogenetik Shaxsiy rivojlanish davomida Filogenetik Tarixiy rivojlanish davomida Filogenetik korrelyatsiyalar Topografik Yaqin joylashgan a’zolar orasida ko’z-kalla suyagi; nerv naychasi, xorda, ichak yurak Dinamik Funksional bog’lanishlar Nerv markazlari- retseptorlar Biologik Muhitga moslashishni ta’minlovchi → Primatlarda→ oyoqlar, miya, ko’rish funksiyalari bog’langanligi ONTOGENETIK KORRELYATSIYALAR Genetik (genom) pleyotropiya genlar birikishi, genlar o’zaro ta’siri Morfogenetik Embriogenezda hujayra va to’qimalar o’zaro ta’siri. Embrional induksiya. Ergontik (funksional) Nerv sistemasi- periferik a’zolar; mushaklar- siyaklar TURLI SINFLARGA MANSUB UMURTQALI HAYVONLARNING EMBRIONALRIVOJLANISHI: A- BALIQ, B-SALAMANDRA, C-TOSHBAQA , D-QUSH, E-QUYON, F-ODAM. UMURTQALILAR TISHLARINING EVOLYUTSIYASI. A-PERM DAVRI REPTILIYALARINING KONUSSIMON TISHLARI, B-YUQORI, TERPODONTLARNING TISHLARI, C-SODDA SUTEMIZUVCHILARNING TISHLARI, D-MAYMUNLAR AJDODINING TISHLARI, E-YUQORI MAYMUNLAR VA ODAMNING TISHLARI. UMURTQALILAR OLDINGI OYOQLARI SKELETINING GOMOLOGIYASI. A-SALAMANDRA; B-TOSHBAQA; C-TIMSOH; D-QUSH; E-KO‘RSHAPALAK; F- KIT; G-KO‘RSICHQON; H-ODAM Pallingenez Senogenez POPULYATSIYA TABIIY TANLANISH MIKROEVOLYUTSIYA MAKROEVOLYUTSIYA YASHASH UCHUN KURASH E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

O'xshashlar

Embrional rivojlanishning umumiy qonuniyatlari
Individual rivojlanishning umumiy qonuniyatlari
Oʻsish va rivojlanishning umumiy qonuniyatlari, organizm va muhit
Evolyutsion talimot klonlash
Muskullar va ularning funksiyasi