logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Adabiyot
  4. Ulugʻbek Hamdam

Ulugʻbek Hamdam

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

259.2080078125 KB
Ko'chirib olish
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI MUQIMIY NOMIDAGI QO’QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI   O’ZBEK TILI VA ADABIYOTI FAKULTETI   II “S” guruh talabalarining O’zbek adabiy tanqidchilik fanidan ULUG’BEK HAMDAM HAYOTI VA IJODI MAVZUSIDA TAYYORLAGAN     TAQDIMOTI O’qituvchi : Z.QOBILOVA       Qo’qon - 2016 ULUGʻBEK HAMDAM REJA: 1.ULUGʻBEK HAMDAM HAYOTI VA IJODI 2.ULUGʻBEK HAMDAM TURKUM ASARLARI 3.SHERIYATIDAGI AYRIM QIRRALAR ULUGʻBEK HAMDAM Ulugʻbek Hamdam (Hamdamov Ulugʻbek Abduvahobovich) 1968 yil, 24 aprelda Andijon viloyati, Marhamat tumani, Yuqori Rovvot mahallasida duradgor oilasida tugʻildi. 1985 yilda oʻrta maktabni oltin medal bilan tamomladi. 1986 va 1988 yillar orasida Ukrainada askarlik xizmatini oʻtagan. 1988-1993 yillarda ToshDU ning oʻzbek filologiyasi fakultetida tahsil olgan. 1992-93 yillarda esa davlatimiz tashabbusi bilan oʻqishga yuborilgan talabalar safida Turkiyaning Koʻnyo shahrida taxsilni davom ettirgan. 1993- 1994 yillarda Sharqshunoslik institutida turk tilidan dars bergan. 1994-1996 yillarda Hozirgi Milliy Universitet oʻzbek filologiyasi fakultetining kunduzgi aspiranturasini oʻqigan. 1997 yilda "30-yillar oʻzbek sheʻriyatida "sof lirika" muammosi" (Oybek sheʻrlari misolida) mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini yoqlagan. Ilmiy rahbari - filologiya fanlari doktori, professor Umarali Normatov. Hozirda "XX asr oʻzbek sheʻriyati badiiy tafakkur tadrijining ijtimoiy- psixologik asoslari" mavzusida doktorlik dissertatsiyasi ustida ishlamoqda. Ilmiy maslahatchi - filologiya fanlari doktori, professor Naim Karimov. 1997-2009 yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining Alisher Navoiy nomidagi Til va Adabiyot institutida katta ilmiy xodim. 2009- yildan beri "Sharq yulduzi" jurnalining bosh muharriri lavozimida ishlab kelmoqda. Oilali, bir oʻgʻil va bir qizi bor. Ulugʻbek Hamdam bir necha nasriy, nazmiy hamda adabiy-tanqidiy toʻplamlar muallifi. Uning ilk nasriy kitobi 1998 yilda "Yolgʻizlik" nomi bilan chop etilgan. Toʻplamdan shu nomdagi qissa va qator hikoyalar oʻrin olgan. "Yolgʻizlik" muayyan bir qiziq voqea-hodisaning badiiy talqiniga bagʻishlangan asar emas, unda anʻanaviy obrazlar, tasvirlar, manzaralar, dialoglar yoʻq: u - janriy jihatdan ham biz koʻnikib qolgan realistik qissalardan tubdan farq qiladi. Tanqidchilik "Yolgʻizlik"ni nasrimizdagi yangilanishlardan yaqqol darak berguvchi oʻziga xos ramziy asar sifatida baholadi. Hikoyalarida ham muallif inson qalbining hamishalik bezovta, tahlikali qismini tasvirlashga urinadi. Yozuvchining 1997 yilda yozib tugatilgan va 2002 yilda eʻlon qilingan "Muvozanat" romani adabiy hayotimizda oʻziga xos voqea boʻldi. Roman shu kecha-kunduzda yashab, mehnat qilayotgan zamondoshlarimiz va ularning qalb tovlanishlari haqida. Asarda xalqning turli qatlamlariga mansub va har-xil sohalarda ishlaydigan qator qaxramonlar borki, ularning oʻy-tashvishlariyu maqsad- intilishlari zamonamiz kishilarining ruhiyatlari bilan uygʻunlashib ketadi. Asar bosh qaxramoni Yusuf murakkab davr evrilishlaridan insonga munosib bir tarzda chiqish uchun kurashadi. "Muvozanat" mustaqillik yillarining qaynoq kayfiyatini aks ettirgan realistik asar sifatida akademik M. Qoʻshjonov, professorlar O.Sharafiddinov, U. Normatov, A. Rasulov, S. Sodiqov, N. Xudoyberganov, D. Quronov, yozuvchilar P. Qodirov, J. Abdullaxonovlar tomonidan yuksak baholandi. U. Hamdamning "Isyon va itoat" romani eʻtiqod va iymon masalalariga bagʻishlangan boʻlib, asar qaxramonlari tiriklik mantigʻi va ruh halovatini har ikki dunyo toʻgʻrisidagi mushohadalar yordamida idrok etishga urinadi. Romanda dunyoning yaratilishi toʻgʻrisidagi rivoyatlar zamondosh insonning hayoti bilan mantiqiy uygʻunlashtiriladi. Roman professor tarjimon N. Vladimirova tomonidan rus tiliga tarjima qilingan, alohida kitob holida chop etilgan. Muallifning "Sabo va Samandar" romani ishq mavzusida salaflarga ergashib bitilgan asar boʻlib, unda pok va yuksak muhabbat tuygʻusi zamondoshlarimiz qismati orqali sharaflanadi. Ulugʻbek Hamdamning "Tangriga eltuvchi isyon", "Atirgul" va "Seni kutdim" nomli sheʻriy toʻplamlari chop etilgan. Shoir sheʻrlarida ruh qichqirigʻini, qolipsiz, jilovsiz va hayajonli kechinmalar oqimini tuyish mumkin. Ularda kelish va ketish, nur va zulmat, oq va qora, doʻst va dushman kabi tushunchalar yonma- yon yashaydi hamda shoir iztirobi bilan ziynatlanadi. 2010 yilda nashrdan chiqqan "Uzoqdagi Dinura" nomli kitobiga muallifning bitta qissasi, yangi hikoyalari hamda asosan, soʻnggi yillar mahsuli boʻlmish sheʻrlari kiritilgan. Istiqlol yillari muallifning "Badiiy tafakkur tadriji" va "Yangilanish ehtiyoji" nomli adabiy tanqidiy-toʻplamlari eʻlon qilindi. Ularda XX va XXI asr avvalidagi oʻzbek, qisman jahon adabiyoti va adabiyotshunosligi muammolari tadqiq etiladi. U. Hamdam J. Rumiyning "Ichindagi ichindadir" va prof. U. Turonning "Turkiy xalqlar mafkurasi tarixi" nomli asarlarini turk tilidan oʻgirgan. Ulugʻbek Hamdamning xilma-xil janrlardagi badiiy va ilmiy asarlari markazida zamondosh insonning ziddiyatli mikroolami tadqiqi turadi. "ULUGʻBEK HAMDAM" TURKUMIDAGI ASARLAR.  Bir piyola suv ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Haykallar oroli ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Koʻzini ochib yumgan odam ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Lola ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Musulmon ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Otash ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ]  Pillapoya ( hikoya ) [ Ulugʻbek Hamdam ] "ULUGʻBEK HAMDAM” SHERIYATI GUL EKARDIM... Suv ostida dimiqib tolgan  Odam kabi bo‘g‘ildim yomon...  Bir siltanib chiqsaydim suvdan,  Bu o‘limdan qolsaydim omon,  Qo‘shiq aytib berardim Sizga!.. Qo‘shiq aytib o‘tardim Sizga,  Topganimni bag‘riga joylab.  Borlig‘imni ishonib so‘zga,  Gul ekardim Vatanim bo‘ylab,  Bo‘ston bo‘lib ketardi so‘ngra... MEN TIKKAN BAYROQ Yana she’r keladi yurakka oqib,  Yana keragingni anglayman, dilbar!  Yana men oltinsoch daraxtga boqib,  Mangu qo‘shiq haqda suraman o‘ylar... Yana sen o‘zingdan bermaysan darak,  Yana men urushman tip-tinch dunyoda!  Bo‘gziga tig‘ kelgan jondek jonsarak  Teshilar yo‘lingda ko‘zim behuda... Yana sen bordaysan, lekin topmayman,  Yana men izlayman, yo‘kdaysan biroq!  Mangu ikkilikning o‘rtasi - VATAN,  Mangu IZTIROBdir men tikkan BAYROQ! XUDOYIMNING QO’SHIG’I Ko‘zlaringni ko‘zimga tikib,  Yuragimdan hikmatlar so‘rgil.  Jon ildizing jonimga ekib,  Nafasimdan titrablar turgil. Arosatda to‘lg‘anmagil, bas,  Olovlarning baridan voz kech:  Yuragingning siridan emas,  Dunyolarning kiridan voz kech! Umr axir kelmaydi qaytib,  Armonlarni parchalab ketgil.  Xudoyimning qo‘shig‘in aytib,  Xudoyimning qoshiga yetgil... KAPALAK Gul labida o‘ltirar nuqul,  Yo‘q, adashdim, raqs tushadi ul.  Umri ozdir guldan- da, biroq  Parvo qilmas ham kuladi ul... MANGU ISHQ ORZUSI Seni kutib umrim o‘tsaydi...  Visolingta yetmasam, mayli.  O’lim quchgan asnoda ham sen  Yuragimda bo‘lsayding, Layli... Seni kutib umrim o‘tsaydi. Men ishqimni qo‘yardim  U Kun Xudoyimning tarozusiga  Va hukmini kutardim tag‘in  Umid etib ishq orzusiga,  Ey yuzlari hamisha gulgun!.. Seni sevib umrim o‘tsaydi... SENGA QAYTGUVCHI... Har kuni kuyingda ming bora o‘lib,  Ming bora tirilgan aftoda menman.  Baxtu baxtsizliging belanchagida  Adoqsiz tebrangan ovora menman.  Ich-ichimga botgan badkor tig‘ingdan  Xayoli g‘alvirdek sadpora menman,  Bir kuni bari bir yorib qafasing,  Bot Senga qaytguvchi hur yora menman... DIL, BOSHLA!.. Ruhim dengiz yanglig‘ mavjlanur, mavjlanur...  Jismim sohil kabi yo‘l to‘sar, yo‘l to‘sar...  Lahzalar vabodek chang solur, chang solur...  Dil, boshla! Kechiksak: sen qusur, men qusur!  Bag‘rim olam bo‘lib chayqalur, chayqalur!.. Kimsan sen? Ko‘yingda begona - devona,  Tonglarni kutadir to‘lg‘ona - to‘lg‘ona?  Quyoshim? Va menmi bechora - parvona?!  Yasharman demakki, ko‘p yona, xo‘p yona... Ishqim osmon qadar yuksalur - avjlanur,  Borliq naq ko‘ksimda mavjlanur, mavjlanur!.. INSON Ikki g‘ordir - ikki ko‘zim,  Qalbim unda gazli xazina.  Vujud - otim, aqlim - jilovim,  Ming asrdir yo‘ldaman, mana... Manzil esa... manzil ko‘p yiroq,  Xayolning ham qo‘llari yetmas.  Zafar - mening o‘zimman, biroq  Mag‘lubiyat yonimdan ketmas!..

O'xshashlar

Mustaqillik davridagi epik asarlar
Nosiruddin Rabg‘uziy
Badiiy asarda g’oya
Abdulla Avloniy 3
Maxtumquli she’rlari