Erkin Vohidovning “O’zbegim” qasidasida Vatan madhi - Adabiyot - Slaydlar

Erkin Vohidovning “O’zbegim” qasidasida Vatan madhi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1099.908203125 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: ERKIN VOXIDOVNING “ O’ZBEGIM” QASIDASIDA VATAN MADHI

ERKIN VOHIDOV

ERKIN VOHIDOVErkin Vohidov — taniqli oʻzbek shoiri va jamoat arbobi. 1936 yilning 28 dekabrida Oltiariq tumanida oʻqituvchi oilasida tugʻilgan. Toʻqqiz yoshida otasidan, bir yildan soʻng onasidan ajralgan. Toshkentlik togʻasi Karimboy Sohiboev qoʻlida tarbiyalangan. ToshDU (hozirgi OʻzMU)ning oʻzbek filologiyasi fakultetida (1955—1960) tahsil olgan. Soʻng turli nashriyot va gazeta-jurnallarda ishladi. Respublikamiz yoshlarining birinchi jurnali «Yoshlik»ning asoschisi (1982). U I va II chaqiriq Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi deputati. Hozir qoʻmita raisi vazifasida ishlamoqda. Keyingi yillarda Oʻzbekiston Oliy majlisining qoʻmita raisi vazifasida ishlamoqda. Uning birinchi kitobi «Tong nafasi» 1961 yilda chop etildi. Shundan soʻng uning «Qoʻshiqlarim sizga» (1962), «Yurak va aql» (1963), «Mening yulduzim» (1964), «Nido» (1964), «Lirika» (1965), «Palatkada yozilgan doston» (1966), «Yoshlik devoni»(1969), «Charogʻbon» (1970), «Quyosh maskani» (1972), «Tirik sayyoralar» (1978), «Sharqiy qirgʻoq» (1981), «Kelajakka maktub» (1983), «Muhabbat» (1984), «Hozirgi yoshlar» (1986), «Iztirob» (1991), «Yaxshidir achchiq haqiqat» (1992) kabi sheʼriy toʻplamlari nashr qilindi. Shoir inson ruhiyatining nozik va ilgʻash mushkul manzaralarini taʼsirchan aks ettiradi. Odamni komil koʻrmoq istagi uning sheʼrlari asosini tashkil qiladi.

O'ZBEGIM Tarixingdir ming asrlar Ichra pinhon o'zbegim, Senga tengdosh Pomiru Oqsoch Tiyonshon, o'zbegim. So'ylasin Afrosiyobu So'ylasin O'rxun xati, Ko'hna tarix shodasida Bitta marjon, o'zbegim. Al Beruniy, Al Xorazmiy, Al Farob avlodidan, Asli nasli balki O'zluq, Balki Tarxon, o'zbegim. O'tdilar sho'rlik boshingdan O'ynatib shamshirlarin Necha qon, necha sulton, Necha ming xon, o'zbegim. Tog'laring tegrangda go'yo Bo'g'ma ajdar bo'ldi-yu, Ikki daryo - ikki chashming, Chashmi giryon, o'zbegim. Qaysari Rum nayzasidan Bag'rida dog' uzra dog', Chingizu Botu tig'iga Ko'ksi qalqon, o'zbegim. Yog'di to'rt yondin asrlar Boshingga tiyri kamon, Umri qurbon, mulki toroj, Yurti vayron, o'zbegim. Davr zulmiga va lekin Bir umr bosh egmading, Sen - Muqanna, sarbador - sen, Erksevar qon, o'zbegim. Sen na zardusht, sen na buddiy, Senga na otash, sanam, Odamiylik dini birla Toza imon, o'zbegim. Ma'rifatning shulasiga Tolpinib zulmat aro, Ko'zlaringdan oqdi tunlar Kavkabiston, o'zbegim. Tuzdiyu Mirzo Ulug'bek Ko'ragoniy jadvalin, Sirli osmon toqiga ilk - Qo'ydi Narvon, o'zbegim. Mir Alisher na'rasiga Aks-sado berdi jahon, She'riyat mulkida bo'ldi Shohu sulton, o'zbegim. Ilmu she'rda shohu sulton, Lek taqdiriga qul, O'z elida chekdi g'urbat, Zoru nolon, o'zbegim.

VATANIMIZ BOSHIGA MUSIBATLI KUNLAR TUSHGANIDA HAM O'Z ISTIQLOLI UCHUN QALBDAGI TUYG'ULARINI BARALLA AYTA OLGAN BU SHOIRIMIZGA TASANNOLAR AYTSAK ARZIYDI. UNING HAR BIR SHE'RLARIDA INSONNING YURAGIDA HIS UYG'OTADIGAN KUCH MAVJUD.

"O’zbegim" qasidasi haqida O’zbekiston xalq yozuvchisi O’tkir Hoshimov bilan bo’lib o’tgan suhbatlarimizdan birida shunday degan edilar: "Haqiqiy ijodkor o’z xalqining fidoyi va sodiq farzandi bo’ladi. Bu hamma zamonlarga, hamma xalqlarga xos udum. Erkin Vohidovning talay asarlari bunga misol bo’la oladi. Birgina "O’zbegim"ni oling! O’z vaqtida shoirning boshiga ko’p savdolar solgan, "peshonasini g’urra qilgan" bu qasidani o’zbekning gimni deyish mumkin. Ammo bu oddiy madhiya, faxriya emas. Hajmi kichik asarda xalqimizning ming yillik tarixi, quvonch va iztiroblari g’oyat tabiiy, g’oyat teran aks etgan. Bir maktabga borganimda butun sinf bolalari "O’zbegim"ni boshidan oxirigacha jo’r bo’lib yoddan o’qiganini ko’rganman va xalqimizning shunday shoiri borligidan faxrlanganman..."

Qasidalar sharq mumtoz she’riyatida podsholar, amir – u, xonlar sha’niga, ular tamonidan qilingan xayrli ishlarni olqishlash maqsadida bitilardi. Erkin Voxidovning bu ijodiy jasorati shunisi bilan muhumki u yozilgan paytlari sobiq sho’ro mamlakatidagi barcha millatlar ,,sovet xalqi” degan umumiy, sun’iy nom bilan atalar edi. Qasida xalqimizning shavkatli tarixiga sayohatdan boshlanadi. O’z o’tmishini ,ota-bobolari merosini bilish millatga g’urur iftixor bag’ishlaydi,uni o’zligini anglash , haq-huquqini tanish darajasiga olib chiqadi . E.Vohidov o’zbekning ming asrlar ichra pinhon tarixini ko’hna Samarqandda saqlanib qolgan Afrosiyob Yodgorligidan, O’rxun va Enasoy daryolari qirg’oqlaridan topilgan qadimgi turkey toshbitiklaridan izlash lozimligini aytadi. Qasidada To’maris, Shiroq, Spitamen, Muqanna, Jalolliddin Manguberdi, Temur Malik, Amir Temur kabi mard farzandlari bilan faxr hissi g’urur bilan ifodalanadi. Qasida davomida o’tmishimizning yana ko’plab ibratli sahifalari varaqlanar ekan, Shoir ona xalqi tarixini mukammal talqin etmoqqa ojiz ekaniga kamtarlik ila ishora qiladi. Rus xalqining Pushkindek, inglizlarning Bayrondek ulug’ shoirlarini ham o’ziga muallim deb bilgan E. Vohidov, Navoiydek mutafakkirga merosxo’r ekanligidan faxr etadi. Har birimiz shu Vatanda dunyoga ko’z ochgan ekanmiz, ona xalqimiz bizga bergan oq sut va tuzni oqlamog’imiz, uning ravnaqi yo’lida butun kuch qudratimizni sarf etmog’imiz lozim. Inson shunday yashamog’i kerakki, xalqi undan iftiqor etsin, uni tarbiyalab voyaga yetkazganiga rozi bo’lsin.

Ikki davr kishisini ,,Ven diagrammasi” da ifodalash Erkin fikri yo’q Ozod O’zgaga tobe Hur Ota-bobolar merosidan Bilimdon bexabar Imkoniyatlari cheksiz Haq-huquqini bilmaydi Ishbilarmon Urf-odatlari mensilmagan Bunyodkor Erksiz Ma’naviy yetuk Qadriyatlari boy Texnika egasi Sho’ro davrining kishisi Mutaqillik davrinig kishisi

ERKIN VOXIDOV 75 YOSHDA!!!07 20

Ko'nyo shahridagi Mavlono Jaloliddin Rumiy maqbarasini ziyorat qilish paytida "Türkçenin Uluslararası 1.Şiir Şöleni (Turkiy tilning Xalqaro She'r anjumani) ishtirokchilari ustoz Erkin Vohidov,Azim Suyun va Xurshid Davron Turkiya Yazarlar Birligining a'zolari bo'lmish adiblar va olimlar bilan 1992 yil

Shoir bo’lsang bo’lsin qalbing Elga qurbon bo’lgulik Shoir bo’lsang, bo’lsin xalqing Senga qalqon bo’lgulik. Erkin Vohidov El suygan shoir Erkin Vohidov qo’liga ijod qalamini olganiga ham oltmish yildan ortiq vaqt o’tdi. Ustoz shoirning she’riyatga oshno bo’lishlarida G’ayratiy to’garagi, Mirtemir seminari, O’zbekiston Milliy universitetidagi ijodiy muhit katta ta’sir qilganligini ko’p marta e’tirof etganlar.. Erkin Vohidov shoir sifatida shakllangan elliginchi yillar o’rtalari, 60 - yillar boshlari jamiyatda yangi ruh, yangicha qarashlar qaror topayotgan davr edi; adabiyot va san’atda ham yangilanish belgilari paydo bo’ldi, ijod zaminiy hislarga, haqiqatga, inson qalbi manzaralariga yaqinlasha boshladi. Biroq bu jarayon osonlikcha kechgani yo’q. Shoirning she’rlari 50-yillar boshida yozgan tabiat manzaralari haqidagi bolalarcha sodda mas’um satrlaridan tortib, 1992 yili chop etilgan mardona, shafqatsiz haqiqat yog’dulari bilan yo’g’rilgan, o’zini chuqur taftish etgan qalb tug’yonidan iborat she’rlariga qadar bosib o’tgan ijodiy yo’liga nazar tashlanganda, bunga yana bir bora iqror bo’lasan kishi.

O'xshashlar

Erkin Vohidovning hayoti va ijodi. O`zbegim qasidasi

Erkin Vohidovning hayoti va ijodi. She’riyati dars ishlanma

Erkin Vohidov

Erkin Vohidov 2

XX asr o’zbek adabiyoti va uning o’ziga xos xususiyatlari