Anvar Obidjon - Adabiyot - Slaydlar

Anvar Obidjon

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2129.1923828125 KB

Ko'chirib olish

O‘zbekiston xalq shoiri Anvar Obidjon Farg‘ona viloyati Oltiariq tumanidagi Poloson qishlog‘ida 1947- yilning 8- yanvarida tug‘ilgan.

Anvar Obidjonning shoirlik faoliyati maktab davridanoq boshlangan. 6- sinfdaligidayoq „G‘uncha“ jurnalida uning „Shkafcham“ nomli birinchi she’ri chop etiladi.

Anvar Obidjon hozirgi O’zbekiston milliy universitetining jurnalistika fakultetini tamomlagan. U bir qator gazeta va jurnallarda xodim, bo’lim mudiri bo’lib ishlagan. “Cho’lpon nashriyotida bosh muharrir,direktor lavozimlarida faoliyat ko’rsatgan.

Anvar Obidjonning “Ona yer” (1974), “Ey, yorug’ dunyo”, “Ketmagil”, “Bezgakshamol bola”(1986), “Akang qarag’ay Gulmat”, “Alamazon va Gulmat hangomasi”, “Meshpolvonning janglari”(1994), “Alisher va o’g’ri” (1996), “Bulbulning cho’pchaklari”, “Odobli bo’lish osonmi?” (2001), “Bezgakshamol – 2” (2003) kabi qator to’plamlari chop etilgan.

Anvar Obidjon o’zbek bolalar adabiyotida o’ziga xos maktab yaratgan shoirlardan biri sanaladi.Bu ko’proq uning turli buyumlar, jonzot, o’simliklar haqida yaratgan asarlarida ko’zga tashlanadi. G’azal janrida yaratilgan “Bulbulning salomnmalari”she’ri o’zbek bolalar adabiyotida katta voqea bo’ldi. Bu asarda turli xil hayvonlarning o’ziga xos qirralari ochib beriladi. Masalan, qo’rqoq Quyon, do’stsiz Chayon, arg’amchidek buralib yuradi Ilon, tun-u kun yer qazidi Yumron, buularning hayot tarzlarini ochib berish bilan kichkintoylarni tabiat olamiga nisbatan bo’lgan qiziqishlarini o’n chandon oshirishga erishgan.

QO‘ZICHOQQA XAT SENI ESLAB YURIBMAN. TUSHIMDA HAM KO‘RIBMAN. UNUTMAYMAN HECH QACHON... SALOM BILAN: BO‘RIJON!

Kabutarlar Kabutar yoki kaptarni “Guli- guli, beh-beh”, deb chaqirishadi. “Kisht” deb haydashadi. Qo’noqdagi kabutarlarni osmonga uchirish uchun qarsak uriladi. Ular balandga ko’tarilganida, keskin-keskin hushtak chalib turilsa, o’ynoqilari havoda umbaloq osha boshlaydi. Kabutarning jo’jasi “polapon” deyiladi Kabutar past tovushda”G’uq- g’uq, g’uq-g’uq qilib sayroqlanadi. Bolajonlar kabutarni “g’u-g’u” deyishadi.

G’oz va o’rdak G’oz va o’rdaklarga ham tovuqqa qilinadigan muomalalar ishlatilib: “Ma, tu-tu-tu”, deb chaqiriladi. “Kisht!” –deb nariga quviladi. Ularning urg’ochisini ham tovuqlarniki singari “makiyon” deyishadi. G’ozning bolasi “g’ozcha”, o’rdakniki “o’rdakcha” deyilsa-da, umumlashtirib “jo’ja” deb ham ataydilar G’oz “G’oq, g’oq” deb, O’rdak esa: “G’a, g’a, g’a” deb, tovush chiqaradi. Bolajonlar g’ozni ham, o’rdakni ham “g’a” deyishadi.

SIGIR Sigirni oldinga haydashda: «Chuh! Chuh-chuh!» – deyishadi. Ketayotib yonga chalg‘isa: «Xo‘sh! E, xo‘sh! Xo‘sh-sha! Xo‘shka!» – kabi qichqiriqlar bilan to‘g‘riga yurishga chorlaydilar. Sut beradigan sigirni «sog‘in», buzoqlaydigan, sut bermay qo‘yganini «qisir» deyishadi. Uni sog‘ishdan oldin: «Yuvosh- yuvosh, yuvosh-yuvosh», – deb silab qo‘yadilar. Mollarning erkagi «buqa» deyiladi. Agar semirtirish uchun ajratib boqilayotgan bo‘lsa, «so‘qim», «bo‘rdoqi» deydilar. Yerni qo‘sh tortib haydash, juvoz aylantirish, xirmonda g‘alla yanchish singari yumushlarni bajaruvchi qariroq buqalar «ho‘kiz» deb ataladi. Sigirning bolasi «buzoq» deyiladi. Buzoqning erkagi «novvos», urg‘ochisi «g‘una jin»dir. Sigir: «Mo‘-o‘», deb, buqa: «Muv-v», deb mo‘vraydi. Bolajonlar sigir, buqa va buzoqlarni «mo‘» deyishadi. SIGIR QO‘SHIG‘I «Qand» deb yig‘lar buzog‘im, Hech tinchimas qulog‘im, Mo‘-o‘. Ko‘nmayapti u sira Bersam hatto kunjara, Mo‘-o‘. Bilmaydiki esi past, Ko‘k beda ham yomonmas, Mo‘-o‘. Nima u «qand» degani, Arziydimi yegani? Mo‘-o‘.

Qozonning choynakka yozgan xati Men haqimda “mish- mish”lar Aytarmishsan qasdma-qasd. Har ikkala og’zingni Yumib yurgin. Esi past! Ig’volarim qozonga- Yetmas dema. He, beor! Senda bo’lsa qo’sh og’iz, Menda to’rtta quloq bor.

Temur bobo rivoyati Amir Temur bobom desang, hurkar yovlar, Qo’zi oyin muzlaridek erir g’ovlar. Yaqin og’ang bo’la boshlar g’irt “birov”lar, Bu gaplarning mag’zin chaqib ulg’ay bolam. Bobong senga aytmagan bir arzi qoldi, Hali o’tib bo’lmagan bir darsi qoldi. Shuncha meros berib ham bir qarzi qoldi, Bu gaplarning mag’zin chaqib ulg’ay, bolam.

Anvar Obidjonning she’rlari yosh kitobxonni cho’g’dek porlab turishiga barakali hissa qo’shmoqda. Shoirning o’nlab qissa va dostonlari, ertak va dramalari bolalar qo’lidan tushmay kelayotir. Respublika yosh tomoshabinlar teatri hamda Farg’ona, Guliston, Qarshi, Qo’qon teatrlarida Anvar Obidjonning “Qo’ng’iroqli yolg’onchi”, ”Pahlavonning o’g’irlanishi”, “Topsang hay-hay”, “Navro’z va boychechak”, “Qorinbotir” pyesalari sahnalashtirilgan. Uning asarlari asosida “Ozbekfilm” kinostudiyasi tomonidan “Tilsimoy – g’aroyib qizaloq”, “Dahshatli Meshpolvon”komediyalari kino tasmasiga tushirilgan. Anvar Obidjonning she’rlariga bastalangan qo’shiqlarning asosiy qismi bolalarga bag’ishlangan.

E’tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

Mehrobdan chayon romani

Badiiy asar matni ustida ishlash

Adabiyotning o'ziga xosligi

Nosiruddin Rabg‘uziy

Badiiy asarda g’oya