Иқтисодиёт тармоқлари ва объектлари барқарорлигини ошириш. ФМ тадбирларини режалаштириш - Xayot faoliyati xavfsizligi - Referatlar

Иқтисодиёт тармоқлари ва объектлари барқарорлигини ошириш. ФМ тадбирларини режалаштириш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

85.5 KB

Ko'chirib olish

Иқтисодиёт тармоқлари ва объектлари барқарорлигини ошириш. ФМ тадбирларини режалаштириш Режа: 1. Иқтисодиёт тармоқлари ва объектларининг барқарорлигини ошириш тушунчаси ва моҳияти. 2. Барқарорликни оширишнинг асосий йўналишлари, чора- тадбирлари. 3. Аҳоли ва ҳудудларни мухофаза қилиш тадбирларини режалаштириш. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш режаси ва унга қўйиладиган асосий талаблар.

Аҳолини ва ҳудудларни табиий ва техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш ФВДТнинг фавқулодда вазиятларни олдини олиш ва иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари фаолият кўрсатишининг барқарорлигини оширишга қаратилган асосий вазифалардан бири ҳисобланади. Иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари фаолиятининг барқарорлигини ошириш тушунчаси ва моҳияти. Иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари фаолиятидаги барқарорликни ошириш масалалари умумдавлат миқёсида олдиндан ва иқтисодиётнинг барча ишлаб чиқариш бўғинларида ҳал қилиниши керак. Шундан келиб чиқиб, қуйидаги тушунчаларга ажратилади: мамлакат иқтисодиёти барқарорлиги; иқтисодиёт тармоқлари ишининг барқарорлиги; иқтисодиёт объектлар иши барқарорлиги. Иқтисодиёт тармоқлари ишининг барқарорлиги деганда унинг объектларидан бир қисми ишдан чиққан ва ишлаб чиқариш алоқалари қисман бузилган тақдирда ушбу тармоқнинг мамлакат эҳтиёжини таъминлайдиган ҳажмда асосий маҳсулот ишлаб чиқариш қобилияти тушунилади. Иқтисодиёт объектлари иши барқарорлиги деганда режалаштирилган ҳажмда ва номенклатурада маҳсулотни ишлаб чиқариш, шунингдек, қисқа муддатда ишлаб чиқаришдаги бузилишни тиклаш қобилияти тушунилади. Моддий бойликлар (энергетика, транспорт, алоқа ва ҳ.к.) ишлаб чиқармайдиган объектлар учун уларнинг иши барқарорлиги деганда фавқулодда вазиятлар режимларида ўз функцияларини бажариш қобилияти тушунилади. Иқтисодиётнинг ишлаб чиқариш бирлашмалари ва объектлари ишларининг барқарорлиги бўйича ташкилий, илмий-тадқиқот, технологик ва муҳандислик-техник чора-тадбирлар вазирликлар, ишлаб чиқариш бирлашмалари ва объектлари томонидан ишлаб чиқилади ҳамда тегишли

ҳужжатларда, уларнинг бажарилиши фуқаро муҳофазаси режаларига асосан олдиндан кўриб чиқилади. Бу тадбирларнинг бажарилиши учун иқтисодиётнинг ҳар бир йирик объектида ва ишлаб чиқариш бирлашмаларининг объектларида уларнинг ишлаш фаолиятининг барқарорлигини баҳолаш зарур. У қуйидагиларни назарда тутади: биринчидан, объектнинг барқарорлигини баҳолаш; иккинчидан, объект иш фаолиятининг барқарорлигини баҳолаш. Объект барқарорлигини баҳолаш, яъни унинг муҳандислик-техник комплексини баҳолаш фавқулодда вазиятларда иккиламчи омилларга қарши туриш қобилиятини аниқлашдан иборат. Муҳандислик-техник комплексига ишлаб чиқариш бинолари, коммунал ва энергетика тармоқлари, жиҳозлар, ускуналар, технологик коммуникациялар ва бошқа иншоотлар киради. Объект иш фаолиятининг барқарорлигини баҳолаш жуда кенг тушунчадир. Бунда фавқулодда вазиятлар шароитларида ва корхонанинг кунлик режасида ишлаб чиқариш жараёни ўтадиган шароитларнинг барча томонларини ўрганишни тушуниш лозим. Бу катта ва мураккаб вазифа. У ўз ичига қуйидагиларни олади: 1. Объектнинг ишлаб чиқариш жараёни барқарорлигини баҳолаш. 2. Шикастланишнинг иккиламчи омиллари таъсир даражасини ва характерини аниқлаш. 3. Ишлаб чиқариш бирлашмаси объектлари, объектнинг ишлаб чиқариш алоқалари ва таъминот тизими ишончлилигини баҳолаш. 4. Таъминотнинг автоном манбалари, захираларининг мавжудлигини ҳисобга олиш ва зарур маҳсулотларни чиқаришни таъминлайдиган бошқа қўшилувчи ишлаб чиқаришни ўрганиш. 5. Бошқарув тизимининг ишончлилигини баҳолаш. Объектлар ва тармоқлар ишининг барқарорлигини ошириш фуқаро муҳофазасининг асосий вазифаларидан бири бўлиб, у фуқаро муҳофазаси

тармоқ ва ҳудудий органлари ҳамда халқ хўжалиги бошқарув бўғинларининг маҳаллий бошқарув органлари билан мустаҳкам ўзаро ҳамкорликда ҳал қилинади. Ишлаб чи қариш объектларининг саноат хавфсизлигини тартибга солишда ҳуқуқий муносабатлар «Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги (28.09.2006 й.) Ўзбекистон Республикаси Қонунига асосан белгиланади. Ушбу қонунга мувофиқ хавфли ишлаб чиқариш объектлари жумласига қуйидаги хавфли моддалар: 1) портлаш-ёнғин хавфи бўлган муҳитни юзага келтириши мумкин бўлган моддалар; тасдиқланган стандартларга мувофиқ тирик организмга таъсир қилиш даражасига кўра I, II, III хавфлилик даражаларига (ўта хавфли, юқори даражада хавфли ва ўртача даражада хавфли) мансуб зарарли моддалар; муайян турдаги ташқи таъсир чоғида иссиқлик ажратган ва газлар ҳосил қилган ўз-ўзидан жуда тез тарқаладиган кимёвий ўзгарувчан портловчи моддалар; инсон соғлиғи ва атроф муҳит учун хавфли концентрацияли моддалар мавжуд бўлган ишлаб чиқариш чиқиндилари фойдаланиладиган, ишлаб чиқариладиган, қайта ишланадиган, ҳосил қилинадиган, сақланадиган, ташиладиган, йўқ қилинадиган; 2) 0,07 мегапаскалдан ортиқ босим остида ёки ишлатиладиган суюқликнинг нормал атмосфера босимидаги қайнаш ҳароратидан ортиқ ҳароратда ишлайдиган ускуналардан фойдаланиладиган; 3) кўчмас асосга ўрнатилган юк кўтариш механизмлари, эскалаторлар, осма йўллар, фуникулёрдан (тоғ темир йўлларидан) фойдаланиладиган; 4) қора ва рангли металлар эритмалари ҳамда ушбу эритмалар асосида қотишмалар олинадиган; 5) кончилик ишлари, фойдали қазилмалари қазиб олиш ва бойитиш ишлари, шунингдек ер ости шароитида иш олиб бориладиган корхоналар ёки

уларнинг цехлари, участкалари, майдончалари, бошқа ишлаб чиқариш объектлари киради. Иқтисодиёт объектни хавфли ишлаб чиқариш объектлари категориясига киритиш объектнинг хавфлилиги белгиларини аниқлаш асосида уни идентификациялаш жараёнида амалга оширилади. Объектни белгилар бўйича хавфли ишлаб чиқариш объектлари категория-сига киритишда хавфсизликнинг тегишли қоидаларига мувофиқ ҳам «Саноатгеоконтехназорат» давлат инспекциясида рўйхатдан ўтказиладиган, ҳам рўйхатдан ўтказилмайдиган техника қурилмалари ва иншоотлар ҳисобга олинади. «Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунини амалга оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар ҳақида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 10.12.2008 йилдаги 271-сонли Қарорига асосан: 1.Хавфли ишлаб чиқариш объектларини идентификациялаш тартиби (1-иловага мувофиқ). 2.Саноат хавфсизлиги экспертизаси тизими (2-иловага мувофиқ). 3.Ўзбекистон Республикасида путур етказмайдиган назорат тизимини шакллантириш ва ривожлантириш концепцияси (3-иловага мувофиқ). 4.Хавфли ишлаб чиқариш объектининг саноат хавфсизлиги декларациясини ишлаш тартиби (4-иловага мувофиқ). 5.Хавфли ишлаб чиқариш объектида авария юз берган тақдирда бошқа шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига ҳамда атроф-муҳитга зарар етказганлик учун фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш тартиби (5-иловага мувофиқ). Иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари ишининг барқарорлигини ошириш муаммолари бўйича тадқиқотлар ўтказишни ташкил қилиш. Иқтисодиёт объектлари иши барқарорлигини ошириш бўйича тадбирлар фақат иқтисодиёт тармоқлари бутунича фаолият кўрсатгандаги махсус тадқиқотлар асосидагина тўла амалга оширилиши мумкин.

Биринчидан, бу иқтисодиёт объектлари иши барқарорлиги бўйича махсус тадқиқотлардир. Бу тадқиқотлар объектлар иши мустаҳкамлигини ошириш масалаларининг бутун комплексини қамраб олади. Махсус тадқиқотлар давомида қуйидагилар тадқиқ қилинади: фавқулодда вазиятларнинг муҳандислик-техник комплексга таъсири; ишлаб чиқариш ходимларининг муҳофазаси; ишлаб чиқариш, технологик ва лаборатория жиҳозларининг муҳофазаси; объектни электр энергияси, сув, газ, буғ билан таъминлаш; истеъмолчилар билан ишлаб чиқариш алоқалари, кооперация бўйича алоқалар, хўжаликлараро алоқалар; хом ашё, материаллар, тайёр маҳсулот муҳофазаси; зарарланишнинг иккиламчи омилларини камайтириш, мустасно қилиш бўйича тадбирлар; вазифаларни ҳал қилиш учун фавқулодда вазиятларда ишлаб чиқаришни бошқариш; издан чиққан ишлаб чиқаришни тиклаш бўйича тадбирлар (юқорида санаб ўтилган муаммоларни моҳиятан қисқача очиб бериш). Тадқиқот гуруҳларининг вазифалари ва таркиби тадқиқот раҳбари - объект раҳбари (ёки бош муҳандиси) томонидан аниқланади. Тадқиқот шартли равишда бир неча босқичларга бўлинади: Биринчи босқичда фавқулодда вазиятларда объект ишининг барқарорлигини ошириш масалаларида эришилган даражага баҳо берилади. Меъёрий талабларга мувофиқ барқарорликни ошириш бўйича ҳукумат кўрсатмалари, режали топшириқлар ва режаларнинг ўзи бажарилаётганлиги даражаси тасвирланади. Иккинчи босқичда объект барча элементларининг зарарловчи омиллар таъсирига чидамлилиги баҳоланади. Бу янада мураккаб босқич. У ўтказилаётган тадқиқот учун вақтнинг катта қисмини эгаллайди. Тадқиқотнинг иккинчи босқичини ўтказишда қуйидаги вазифалар ишлаб чиқилиши лозим:

объект барча элементларининг фавқулодда вазиятлардаги зарарловчи омиллардан заифлигини баҳолаш; иккиламчи омиллар таъсирида эҳтимол тутилган шикастланиш ва зарарланиш даражаси ва характерини аниқлаш; бундай шароитда таҳлил натижалари бўйича иқтисодиёт объекти ҳолатини таҳлил этиш; мол етказиб берувчилар ва истеъмолчилар билан бошқарма, таъминот, ишлаб чиқариш ва кооператив алоқаларнинг мустаҳкамлиги тизимини баҳолаш. Учинчи босқичда бажарилиши режалаштирилган ҳажмдаги номенклатурадаги маҳсулот ишлаб чиқаришни таъминлайдиган тадбирларнинг белгилаб олинади. Ҳар бир мутахассислар гуруҳи ўз фаолияти доирасида зарур ҳисобларни ўтказади. Шундан сўнг барча тадқиқ о т гуруҳларининг баҳолашлари натижалари тадқиқот раҳбари гуруҳида умумлашади ва бу объект иши барқарорлигининг умумий ҳолатини баҳолашга имкон беради. Масалан: бино ва иншоотлар мустаҳкамлигини тадқиқ этиш гуруҳининг иши асосий ва ёрдамчи ишлаб чиқариш бино ва иншоотларнинг заиф жойларини белгилашдан, ишчилар, хизматчилар ва уларнинг оила аъзоларини муҳофаза бинолари билан таъминлаш ва фавқулодда вазиятлардан сўнг уларнинг ҳолатини баҳолашдан бошланади. Бино ва иншоотларнинг табиий офатлар таъсиридан заифлигини баҳ о лаш учун ҳисобот қуйидаги тартибда ўтказилади: асосий ва ёрдамчи ишлаб чиқаришнинг асосий бино ва иншоотлари номи аниқланади; ҳар бир бино, иншоот ва цехларга берилган лойиҳа (қурилиш) ҳу жж атлари ўрганилади; кўрилаётган бино ва иншоотларга зилзила ёки замонавий зарар етказиш воситалари таъсири ўрганилади.

Тадқиқот раҳбари гуруҳи. Гуруҳ барча тадқиқот гуруҳлари ишини ташкиллаштиради ва мувофиқлаштиради. У барча тадқиқот гуруҳларининг объектлари барқарорлигини баҳолаш натижаларини умумлаштиради ва қуйидаги вазифаларни ҳал қилади: 1.Ишчилар, хизматчилар ва уларнинг оила аъзолари муҳофазаси бўйича барча бор имкониятларни ўрганади ва баҳолайди. 2.Объект заифлиги графигини ишлаб чиқади, табиий офатлар, авария ва ҳалокатлар таъсирида ишлаб чиқариш фондларининг йўқолиши мажбуриятини характерлайди. Ишлаб чиқариш фондларининг ишлаб чиқариш қувватларидаги талафот нисбий бирликлар ёки бошланғич нархдан фоизларда акс этади. Бу эҳтимол тутилган зарар графигига ўхшашдир. 3.Бўлиши мумкин бўлган зарардан келиб чиқиб маҳсулотларнинг белгиланган турларини чиқариш бўйича корхонанинг ишлаб чиқариш қуввати пасайиши графигини ишлаб чиқади. 4. Тиклаш ишлари ҳажмини, уларни бажариш учун зарур куч ва воситаларни белгилайди. Тадқиқот натижалари бўйича объект иши мустаҳкамлигини ошириш тадбирлари режаси ва тадқиқот натижалари тўғрисида маълумот тайёрланади. Маълумотда қуйидаги масалалар ёритилади: тадқиқот ўтказишнинг мавзуси, мақсади, вазифалари ва хусусиятлари; объектлар иши барқарорлигини баҳолаш хулосалари; об ъ ектлар иши барқарорлигини ошириш бўйича тадбирлар; объект кучлари билан ўтадиган тадбирларни амалга ошириш муддатлари; вазирликлар ёрдамини талаб қиладиган т адбирлар; режалаштирилган тадбирларни ўткази ш учун зарур молиявий ва моддий-техник воситалар; илмий-конструкторлик ва илмий-тадқиқот ташкилотларида тадқиқот жараёнида ҳал қилинмаган ва ишлашни талаб қиладиган масалалар.

Ҳисобот докладига тадқиқот материаллари бўйича ҳисобот карточкалари илова қилинади. Объект ишининг барқарорлигини ошириш бўйича тадбирлар режаси тадқиқот натижаларини умумлаштирувчи асосий ҳужжатлар ҳисобланади. Объект ишининг барқарорлигини бўйича тадбирлар режаси ва тадқиқот натижалари бўйича ҳисобот маълумоти техник кенгашда муҳокама килинади. Шундан сўнг бу ҳужжатлар объект раҳбари томонидан имзоланиб, талаб қилинган ресурслар миқдори сметаси билан бирга тасдиқлаш учун тегишли вазирликка жўнатилади. Иқтисодиёт тармоқлари ишининг барқарорлигини ошириш бўйича ўтказиладиган тадбирлар ва асосий йўналишлар. Иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари ишининг барқарорлигини ошириш вазифаларининг бажарилишига аввал кўрсатилганидек, ташкилий, илмий-тадқиқот, технологик ва муҳандислик-техник тадбирларини олдиндан ишлаб чиқиш ва ўтказишнинг бутун комплекси билан эришиш мумкин. Бу тадбирлар комплекснинг асосий зарур муаммоларини иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари тузилиши барқарорлигини оширишнинг асосий йўналишлари деб қабул қилинган: 1. Ишлаётган ходим ва унинг оила аъзоларининг муҳофазаси, уларнинг ҳаёт фаолиятини таъминлаш. 2. Муҳандислик-техник комплекси муҳофазаси. 3. Зарарланишнинг иккиламчи омилларини қисқартириш. 4. Ишлаб чиқариш ва хўжалик алоқаларининг барқарорлигини ошириш. 5. Бошқарув мустаҳкамлигини ошириш. 6. Издан чиққан ишлаб чиқаришни қайта тиклашга тайёргарлик. Иқтисодиёт объекти ишининг барқарорлигини ошириш бўйича асосий тадбирлар режаси. Иқтисодиёт объектлари ишининг барқарорлигини ошириш режаси юқори турувчи бошқарув органлари (бирлашма, муассаса, вазирлик) кўрсатмаларига мувофиқ ишлаб чиқилади.

Режанинг биринчи қисми объектлар, вазирликлар томонидан ўтказиладиган тадбирларни белгилайди ва зарурат бўлганда ҳукумат қарорларини талаб қилувчи тадбирларни кўзда тутади. Режанинг иккинчи қисми фавқулодда вазиятлар содир бўлиши мумкин бўлган вақтда иқтисодиёт объектлари, вазирликлар томонидан ўтказиладиган тадбирлар ва ҳукумат қарорини талаб қилувчи тадбирларни белгилайди. Иқтисодиёт объекти (тармоғи) ишининг барқарорлигини ошириш режаси фавқулодда вазиятларда объект (тармоқ) ишининг барқарорлигини ошириш масалаларида эришилган даражани баҳолаш, тадқиқот натижалари бўйича ишлаб чиқилади. Режа тадқиқот раҳбари раҳбарлиги остида бош мутахассислар, тадқиқот гуруҳлари раҳбарлари томонидан ишлаб чиқилади. Иқтисодиёт объектлари ва тармоқлари томонидан уларнинг фаолият кўрсатиш барқарорлигини ошириш бўйича ўтказиладиган, сезиларли капитал қўйилмаларни, ишлаб чиқариш технологиясида жиддий ўзгаришларни талаб қиладиган тадбирлар белгиланган тартибда республикани ижтимоий, иқтисодий ривожлантиришнинг жорий ва истиқболдаги режаларига киритилади. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш ҳаракатлари режаси, уни ишлаб чиқиш ва мазмунига қўйиладиган асосий талаблар. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш ҳаракатлари режаси – аввалдан ишлаб чиқилган, асосланган, моддий таъминланган муҳофаза тадбирлари мажмуи. Уларнинг бажарилиши қўйилган вазифаларни муваффақиятли ҳал этишни таъминлайди. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тадбирларини режалаштириш – муҳофазани бошқариш жараёнининг энг муҳим таркибий қисми. У фавқулодда вазиятлар шароитида таҳлил қилиш ва баҳо бериш, аҳолини муҳофаза қилиш ва иқтисодиёт объектлари ва тармоқларининг барқарорлигини ошириш бўйича фуқаро муҳофазаси

тадбирларини белгилаш, авария-қутқарув ишларини ўтказишга куч ва воситаларни тайёрлаш, улар ва бошқарув органлари ҳаракатини ҳар томонлама таъминлашга қаратилган. Режалаштиришдан асосий мақсад фавқулодда вазият юзага келганда, шунингдек табиий офат, йирик авария ва ҳалокатлар оқибатларини бартараф этишда фуқаро муҳофазаси тадбирларининг ҳажми ва ўтказиш тартибини аниқлаш ҳисобланади. Режа умумдавлат миқёсида ишлаб чиқилади. Аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тадбирларини барвақт амалга ошириш, фавқулодда вазиятларни олдини олиш ва оқибатларини бартараф этишда республика, идоралар, ҳокимиятлар ва объектларнинг хатти-ҳаракат режалари, шунингдек ФВДТнинг турли даражаларида ҳамкорлик режалари ишлаб чиқилади. Ўзбекистон Республикаси ФВДТ фаолиятини режалаштириш ишларига ташкилий-услубий раҳбарликни Фавқулодда вазиятлар вазирлиги амалга оширади (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 23.12.1997 йилдаги 558-сонли қарори Низомининг 34-моддаси). Фуқаро муҳофазаси режасига қўйиладиган асосий талаблар: режанинг тўлиқ ишлаб чиқилиши; мазмуннинг қисқалиги; вақтнинг қатъий ҳисобга олиниши; реаллик ва аниқлик; иқтисодий мақбуллик. Режа ишлаб чиқиш учун бошланғич маълумотлар. Режа ва иловаларини ишлаб чиқиш учун бошқарувнинг юқори органи, бўлимларидан дастлабки маълумотлар (материаллар) олиниши керак: Ўзбекистон Республикаси Президентининг, Вазирлар Маҳкамасининг фуқаро муҳофазасини ташкил этиш ва фаолиятига оид фармонлари, қарорлари, кўрсатмалари;

Ўзбекистон Республикаси Ф авқулодда вазиятлар вазирлиги нинг низомлари, кўрсатмалари ва тавсиялари, раҳбар ва меъёрий ҳужжатларининг талаблари; юқори органларнинг тавсиялари ва кўрсатмалари. Режа ишлаб чиқишдаги иш ҳажми шартли равишда тўрт босқичга бўлинади: биринчи босқичда ижрочилар таркиби, уларнинг тайёрлиги аниқланади, бошланғич маълумотлар, ҳужжатлар ўрганилади, материаллар умумлаштирилади ; иккинчи босқичда режа амалда ишлаб чиқилади ва расмийлаштирилади; учинчи босқичда ҳамма тадбирлар ўзаро ва юқори ташкилот билан келишиб олинади, режага аниқлик киритилади ва тасдиқланади; тўртинчи босқичда барча режалаштирилган тадбирлар режа тасдиқлангандан кейин тегишли ижрочиларга етказилади. Режалар ишлаб чиқишни бевосита ташкил этиш тегишли фуқаро муҳофазаси бошлиғига юклатилади, режаларни ишлаб чиқишга фуқаро муҳофазасининг штатдаги ходимлари, бошқарма ва бўлим бошлиқлари, эвакуация комиссияси, фуқаро муҳофазаси хизматлари ва бўлимлари, иқтисодиёт объектларининг бош мутахассислари жалб қилинади. Ҳудуд ва иқтисодиёт объектидан қатъий назар режалаштириш ва авария-қутқарув ишларини ўтказишнинг қуйидаги тартиби белгиланган: 1. Зарарланиш ўчоқлари ва офат ҳудудини разведка қилиш, қидирув- қутқарув ишлари мажмуини ўтказиш. 2. Аҳолини, қишлоқ хўжалиги ҳайвонлари, ўсимликлари, ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари, моддий бойликларни муҳофаза қилиш тадбирлари. 3. Жабрланган аҳолининг турмуш шароитини ташкил этиш, қурбон бўлганларни ҳисобга олиш ва кўмиш, жароҳатланганларни шифохоналарга жойлаштириш.

4. Карантин-обсервация, санитар-гигиеник ва эпидемияга қарши тадбирлар. 5. Маҳаллий ҳокимият ва ҳарбий қўмондонлик органлари билан ўзаро ҳамкорлик. Режаларга ҳар йили 1 январдаги ҳолатга мувофиқ йилнинг биринчи чораги давомида тузатишлар киритилади. Фавқулодда вазият юзага келган тақдирда режага дарҳол аниқликлар ва тузатишлар киритилиши керак. Режа икки нусхада тузилади. Нусхалардан бири объектнинг бошқарув пунктида, иккинчиси юқори ташкилотда сақланади. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тадбирларини режалаштиришнинг асосий тамойиллари. Муҳофаза талдбирларини режалаштириш ва амалга ошириш аввалдан иқтисодий, табиий ва бошқа томонларини, ҳудуднинг хусусиятларини ва фавқулодда вазият юз бериш эҳтимоллиги даражасини ҳисобга олган ҳолда ўтказилади. Тадбирлар ҳажми ва мазмуни мавжуд куч ва воситалардан максимал фойдаланиш ва етарлилик тамойилидан келиб чиқиб аниқланади. Режалар, бўлимлар ва иловаларнинг тузилиши (фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш ҳаракатлари режаси тузилиши ва мазмунига кўра тавсия этилмоқда). Фавқулодда вазиятларни олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш ҳаракатлари режаси. Режа икки бўлим ва тўрт иловадан иборат бўлади. Биринчи бўлимда йирик ишлаб чиқариш авариялари, ҳалокатлари ва табиий офатлар ва террорчилик ҳаракатлари содир бўлганда вилоят ҳудуд и да юзага келиши эҳтимол бўлган шароитга қисқача баҳо берилади. Иккинчи бўлимда йирик ишлаб чиқариш авариялари, ҳалокатлари ва табиий офатлар ва террорчилик ҳаракатлари содир бўлиш хавфи туғилганида ва содир бўлганида ўтказиладиган тадбирлар режалаштирилади: а) фавқулодда вазият хавфи туғилганида (юқори тайёргарлик режими);

б) фавқулодда вазият юз берганида (фавқулодда режим). Режанинг иловалари: 1. Фуқаро муҳофазаси бошлиғининг фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш тўғрисидаги қарори (харита). 2. ФВДТ ҳудудий қуйи тизимининг фавқулодда вазият хавфи туғилганида ва содир бўлганида ҳаракатларнинг тақвим режаси. 3. ФВДТ ҳудудий қуйи тизимининг фавқулодда вазият хавфи туғилганида ва содир бўлганида тадбирларни бажаришга жалб этиладиган куч ва воситаларининг ҳисоби (ҳар бир тадбир ҳақидаги умумий маълумотлар). 4. Фавқулодда вазиятлар хавфи туғилганида ва содир бўлганида бошқарув, хабар бериш ва алоқани ташкил қилиш чизмаси. Кимёвий хавфли объектлар фуқаро муҳофазаси режаларининг хусусиятлари (Ўзбекистон Республикаси кимёвий объектларида фуқаро муҳофазасиии режалаштириш бўйича услубий тавсиялар). Корхона фуқаро муҳофазаси бошлиғининг қарори объектнинг тинчлик даврига мўлжалланган ҳаракат режасини ишлаб чиқиш учун асос ҳисобланади. Режани фуқаро муҳофазаси бошлиғининг ўринбосари ишлаб чиқади. Айрим масалаларни ҳал этиш учун режани ишлаб чиқишга хизмат бошлиқлари жалб қилинади. Объект режаси икки бўлим ва тўртта иловадан иборат. Биринчи бўлимда объект ходимлар и ва аҳолини муҳофаза қилиш тадбирларини режалаштириш учун олинган бошланғич маълумотлар баён этилади. Режанинг биринчи бўлимига илова тарзида объектда эҳтимоли бўлган шароит тасвирланган схема-харита, кучли таъсир этувчи заҳарли моддалар тўғрисидаги маълумотлар киритилади . Режанинг иккинчи бўлимида ходимлар ва аҳолини кучли таъсир этувчи заҳарли моддалардан муҳофаза қилиш тадбирларининг бажарилиш тартиби белгиланади.

Режанинг иккинчи бўлимига илова тарзида: объект ходимлари ва аҳолини олиб чиқиш ва эвакуация қилиш ҳисоби; кучли таъсир этувчи заҳарли моддаларни нейтраллаш воситаларига эҳтиёж ва уларнинг ҳисоби ишлаб чиқилади. Режа объект фуқаро муҳофазаси бошлиғи томонидан тасдиқланади ва фавқулодда вазиятлар бошқармаси (бўлими) билан келишилинади. Режа ҳар йилнинг 1 январь ҳолатига мунтазам аниқлаштириб борилади. Сифатли режалаштириш ушбу жараёнда иштирок этаётган шахсларнинг масъулиятига боғлиқдир. Режалаштиришда андозаларга, схематизмга, юзаки асосланмаган ёндошувга йўл қўйиб бўлмайди.

O'xshashlar

Фавкулода вазиятлар шароитида фукаро мухофазаси кучларини моддий-техник таъминлаш

ФМ бошкариш ва унинг иктисодий омиллари

Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ)

Фавкулодда вазиятларда фукаро мухофазаси

Фавкулодда вазиятларда мухофаза килишда турли хил тадбирларнинг ахамияти