Автотранспорт воситаларини сақлаш - Transport - Referatlar

Автотранспорт воситаларини сақлаш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1789.5 KB

Ko'chirib olish

Автотранспорт воситаларини сақлаш Режа: 1. Автотранспорт воситаларини сақлаш усуллари 2. Автотранспорт воситаларини сақлаш жойларининг параметрлари 3. Сақлаш усулларининг самарадорлиги

Автотранспорт воситаларини сақлаш усуллари Автотранспорт воситалари техник ҳолатининг ўзгариши уни қандай сақланишига ҳам боғлиқ. Сақлаш муддатига қараб қисқа ва узоқ сақлаш (консервация) дейилади. Автотранспорт корхоналарида автотранспорт воситалари, асосан, қисқа муддат давомида, яъни ишдан қайтиб келгандан ишга чиққунга қадар сақланади. Автосервис корхоналари ва сервис марказларида эса автотранспорт воситалари сервис ва таъмирни кутишда ва тузатилгандан кейин мижоз уни олиб кетгунча сақланади. Узоқ муддатли сақлаш, асосан, мудофаа ва ички ишлар вазирлиги автотранспорт воситалари учун қўлланилади. Автотранспорт воситаларини сақлаш жараёни, уни ташкил этиш ва сақлаш жойларининг сони, автокорхонанинг эксплуатация шароити ҳамда автомобилларнинг ишлаш тартиботига боғлиқ. Сақлаш пайтида автотранспорт воситаларининг техник ҳолати ёмонлашмаслиги, ишгача тўлиқ (бутун) сақланиши, ёнғин чиқиш хавфидан ҳоли бўлиши ҳамда сақлаш жойларига кириши ва чиқиши қулай бўлиши зарур. Автомобил сақлашни ташкил этишда қуйидаги жойлар қўлланилади: • автомобил сақлаш жойи – автомобилни сақлаш (тўхтаб туриш) учун мўлжалланган бино, иншоот (уларнинг бир қисми) ёки махсус очиқ майдонча; • ёпиқ турдаги ерусти, автомобил сақлаш жойи – ташқи тўсиқлар билан ўралган жой; • очиқ турдаги сақлаш жойи – ташқи тўсиқлари бўлмаган автомобил сақлаш жойи. Икки томони очиқ бўлган иншоотлар ҳам, агар томонларнинг очиқ жойи 50 фоиздан кам бўлмаса, ушбу турга қўшилади (1-расм); • рампали сақлаш жойлари – кўп қаватли бино шаклида бўлиб, қаватлар зиналар ўрнига текис қия йўлаклар билан туташтирилади, автомобил ўзининг тортиш кучи билан кўтарилади ва тушарилади;

• механизациялашган автомобил сақлаш жойи – автомобилни сақлаш жойи (ячейка)га қўйиш махсус механизациялашган қурилмалар (ҳайдовчи иштирокисиз) ёрдамида амалга ошириладиган сақлаш жойи. Автомобил сақлаш жойи ерости ва ерусти қаватлардан ташкил топган, бошқа биноларга ёндошган ёки ёнига қурилган, ер сатҳидан паст ёки баланд, шу жумладан биноларнинг тагида, ерости, ертўла, цокол ёки пастки ерусти қаватларида, махсус жиҳозланган ер сатҳидаги очиқ майдончаларда жойлашиши мумкин. Ерости автомобил сақлаш жойини кўча, майдон, сайилгоҳ ҳудуди тагига ҳам қуриш рухсат этилади. 1-расм . Автомобилларни очиқ сақлаш жойи Сиқилган табиий газ ва суюлтирилган нефт газларида ишловчи двигателли автомобиллар учун сақлаш жойини бошқа биноларга улаш ҳамда ер сатҳидан пастга жойлаштириш рухсат этилмайди. Ерусти автомобил сақлаш жойлари 9 қаватдан ва еростилари эса, пастки 5 қаватдан ошмаслиги зарур. Турар жойларида навбатчи ва хизматчи ходимлар учун хоналар, ғазна, назорат жойлари, нозимхона, муҳандислик жиҳозлари, ҳожатхона, мижозлар қўл юклари учун омборхоналар, телефон ва лифт мўлжалланиши мумкин. Йўловчи лифтига ногиронлик аравачаси кира олиши талаб қилинади. Механизациялашган автомобил турар жойи 50 машина – ўриндан кўп бўлмаган блокларга бўлиниши ва иморат баландлиги 28 метрдан ошмаслиги 21- 01 қурилиш меъёрлари ва қоидалари(СНиП 21-01)да белгиланган.

Биноларда жойлашган автотранспорт воситаларининг турар жойлари шароитга қараб иситиладиган ва иситилмайдиган бўлиши мумкин. Автотранспорт воситалари иситиладиган биноларда сақланганда, бинонинг ички ҳарорати +5 0 С дан паст бўлмаслиги даркор. Бинога кирувчи автотранспорт воситалари қишки пайтда иситиб киритиладиган хона (тамбур) ёки майдонча билан жиҳозланади. Автомобилларни сақлаш учун мўлжалланган бинолар бир ва кўп қаватли бўлиши мумкин. Бир қаватли бинолар (2-расм) содда ва кам харажатли бўлганлиги учун кенг тарқалган. 2-расм . Бир қаватли ёпиқ сақлаш биноси Ёнғиннинг олдини олган ва озодалик талабларини бажарган ҳолда автомобилларни ер ости бинолари (ертўла)да сақлаш мумкин. Кўп қаватли сақлаш жойлари асосан енгил автомобиллар учун қўлланилади (3-расм). Автомобилларни қаватлар бўйича ҳаракатланиш усулига қараб, бинолар рампали ва механизациялашган турларга бўлинади. Амалда рампали сақлаш бинолари кенг тарқалган. Кўп қаватли сақлаш биноларида автомобилларнинг қаватлараро ҳаракати рампа ёрдамида амалга оширилади. Рампалар, конструкциясига қараб тўғри чизиқли, ярим айланали, айланали турларга бўлинади (4-расм). Рампаларда ҳаракат бир ёки икки томонлама бўлиши мумкин. Бинонинг катталиги, қаватларнинг кўплигига қараб рампалар тизими содда ёки мураккаб бўлиши мумкин. Рампалар бино ичига ёки ташқарисига ўрнатилиши мумкин. Рампа бино ташқарисига жойлаштирилса, унга ёғингарчилик тушмаслик чорасини кўриш зарур. Механизациялашган сақлаш бинолари автомобилларнинг тик ва горизонтал ҳаракатланишига қараб, қуйидаги икки гуруҳга бўлинади:

1. Тўлиқ механизациялашган – автомобилларнинг қаватлар оралиғида тик юриши ва қават ичида горизонтал ҳаракати механизациялашган; 2. Ярим механизациялашган – автомобилларнинг фақат қаватлар оралиғидаги кўтарилиши ва тушиши механизациялашган, қават ичида эса ўзи юргизилади. Механизациялаштирилган ва автоматлаштирилган сақлаш биноларида автомобилларни жойлаштириш ва эгасига топшириш лифт ва транспорт аравачалари ёрдамида амалга оширилади. Масофа, м Автомобил туркуми I II III- IV Автомобилнинг бўйлама томонлари оралиғи; девор ва автомобилнинг бўйлама томони оралиғи 0,5 0,6 0,8 Автомобилнинг бўйлама томони ва устун оралиғи 0,3 0,4 0,5 Автомобилнинг олд томони ва девор ёки дарвоза оралиғи: • Тўғри бурчакли жойлаштиришда • Ўткир бурчакли жойлаштиришда 0,7 0,5 0,7 0,5 0,7 0,5 Автомобилларнинг орқа томони ва девор ёки дарвоза ораси • Тўғри бурчакли жойлаштиришда • Ўткир бурчакли жойлаштиришда 0,5 0,4 0,5 0,4 0,5 0,4 Автомобилларнинг олд ва орқа томонлари ораси 0,4 0,5 0,6

Бундай комплекс механизациялаштириш автомобиллар орасидаги масофаларни ҳамда қаватлар баландлигини камайтириш ҳисобига бино майдони ва ҳажмини, яъни бир сақлаш жойига тўғри келадиган майдонни анчагинатежаш имконини беради. Охирги йилларда МДҲ давлатларининг кўпчилигида шаҳар қурилишида ҳолат ўзгарди, масалан Россия Госстрой ташкилоти 2004 - йилдан бошлаб яшаш учун бинолар қурилаётган мавзеларда замонавий кўп қаватли сақлаш иморатлари ҳам қуриш бўйича фармойиш чиқарди. Энди гузарларда фақат дўконлар ва савдо марказлари эмас, балки замонавий автомобил сақлаш жойлари ҳам режалаштирилмоқда. Кўп қаватли сақлаш жойларида очиқ ва ёпиқ вариантлар мужассамлашган бўлиши мумкин. Масалан, икки ер ости қават ва биринчи ер усти қаватлар – ёпиқ, ундан юқорилари эса очиқ турар жойлар қилиб қурилган. Бундан ташқари сақлаш жойларининг томларидан фойдаланиш масалалари ҳам кўриб чиқилмоқда, яъни бу жойлар шу мавзеда яшовчиникига бир неча кунга келган меҳмонлар учун мўлжалланган бўлади (5-расм). 5-расм . Томидан фойдаланиладиган сақлаш биноси. Енгил автомобил учун кенг тарқалган стандарт майдон 2,5 х 5,7 метр. Лекин шу қаторда 3 х 6 ёки 4 х 6 метрли майдон режалаштириш ҳам мумкин. Бу люкс майдон бўлиб, талабга биноан, унинг атрофини енгил материаллар билан ўраб қўйиш, иситиш учун манба келтириш ва ҳоказо ишлар бажарилиши мумкин. Ҳозирги кунда замонавий терминаллар билан биргаликда тўхташ ва сақлаш жойлари мажмуаси ҳам қурилмоқда. 6-расмда бош терминал биноси, тўхташ ва

сақлаш жойларининг шаҳар четига юрувчи поезд ва метро бекати атрофига мужассамлашган шакли келтирилган. 6-расм. Замонавий терминал ва сақлаш жойларининг режаси: Р 1 – қисқа муддатли тўхташ жойи, Р 2 – қисқа муддатли сақлаш жойи, Р 3 – қисқа муддатли сақлаш жойи, Р 4 – автобуслар сақлаш жойи, Р 5 – автомобиллар ижараси, Р 6 – такси автомобилларини сақлаш жойи. 1- бош терминал бино, 2- шаҳар четига юрувчи поезд ва метро, 3- назорат жойи, 4- йўловчилар учун кўприк, 5- меҳмонхона. “Экспресс сақлаш жойи” Ногиронларни автобус бекати тушириш жойи Юк аравачалари Тўлаш ғазналари Унда қисқа муддатли тўхташ жойи, қисқа муддатли сақлаш жойи, автобуслар сақлаш жойи, автомобиллар ижараси, такси автомобилларини сақлаш жойи мўлжалланган бўлиб, терминал биносига кириш икки поғонадаги йўлак билан амалга оширилади. Майдонлар юк аравачалари, турар жой ҳақини тўлаш учун автоматик ғазналар, ногиронларни тушириш жойи каби қулайликларга эга.

Автотранспорт воситаларини сақлаш жойларининг параметрлари Автотранспорт воситаларини жойлаштириш уларнинг қандай ишларга мўлжалланганлиги ва турлари, эксплуатация шароити, ишга чиқиш ва кириш тартиби ҳамда алмашинувлар оралиғида сервис ва таъмир ўтказиш вақтларига мос келиши зарур. Булардан ташқари, сақлашни ташкил этишда ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш, енгил маневрлар бажариш, майдондан тежамли фойдаланиш ва сарфланадиган сармоянинг самарадорлигига эришишни таъминлаш кабилар ҳам кўзда тутилади. Автотранспорт воситаларини сақлашда унинг ташқи ўлчамлари катта аҳамиятга эга. Шунинг учун СНиП 21-02-99 рақамли қурилиш меъёрий ҳужжатида автотранспорт воситалари беш тоифага бўлинади ва шу асосда автомобиллар ҳаракат таркибини жойлаштиришда геометрик ўлчамлар меъёрий кўрсаткичлар сифатида белгилаб берилади (1-жадвал). 1-жадвал Ҳар хил туркумдаги автомобилларнинг ўлчамлари Автомобил туркумлари Автомобил узунлиги, м I II III IV V 5,0 гача 6,0...7,5 8,0...9,5 10,5...12,0 16,5 ва ундан ташқари Автомобилларни биноларда сақлаганда улар орасидаги ва бино конструкцияларигача бўлган масофалар 2-жадвалда келтирилган. Автомобилларни сақлаш жойларида жойлаштириш усуллари автомобилни жойига киритиш ва ундан чиқариш, автомобил қаторлари сони, ички юриш йўлининг мавжудлиги, қаторларнинг юриш йўлига нисбатан жойлашиши ва автомобилнинг ички ёки ташқи юриш йўли ўқига нисбатан ўрнатилишига қараб гуруҳланади (7-расм).

2-жадвал Автомобиллар оралиғи ҳамда улар билан бино конструкцияси оралиғидаги масофалар Изоҳ: 1. Агар девор ва устун ёнига (автомобил баландлигича масофада) иситиш асбоблари, шамоллатиш қурилмалари ёки бошқа жиҳозлар ўрнатилган бўлса, оралиқ масофа ушбу жиҳозгача олинади. 1. Автомобилларни жойлаштираётганда ҳайдовчи кириши ва чиқиши учун кабина эшигининг очилишини ҳисобга олиш зарур. 2. Бинода автомобилнинг ҳаракати тўғри чизиқли ва механизмлар ёрдамида амалга оширилса, жадвалда кўрсатилган масофаларни икки марта камайтиришга рухсат этилади. 3. Автомобиллар очиқ ва шийпонли майдонларда сақланганда масофалар автомобиллар учун 0,1 метрга, автопоездлар учун 0,2 метрга оширилади. 4. Агар икки ва ундан кўп автомобил бир вақда дарвозадан ўтадиган бўлса, автомобил ва дарвоза оралиғидаги масофа автомобиллар бир-бирига ҳалақит бермасдан ўтадиган қилиб қабул қилинади. Автомобиллар сақлаш жойи, кириб-чиқишига қараб боши берк ва тўғри оқимли бўлади. Биринчи усулда автомобил жойга олд томони билан кириб, орқага юриб чиқиб кетади ёки тескариси (7-расм, а). Иккинчи усулда автомобилнинг сақлаш жойига кириши ва чиқиши фақат олдинга юриб амалга оширилади(б). Биноларда боши берк ҳолда жойлаштиришда асосан автомобил орқага юргизиб киритилади, чунки бунда майдон тежалади ва тез чиқиб кетиш таъминланади. Агар автомобиллар очиқ майдонларда боши берк усулда жойлаштирилса ва иситиш қурилмаларига уланадиган бўлса, унда олд томон билан киритилади. Тўғри оқимли жойлаштиришнинг боши беркка қараганда афзаллиги мавжуд, яъни бунда орқага юриш зарурияти йўқолади. Бу усул ташқи ўлчамлари катта автомобилни ҳамда автопоездларни жойлаштиришда қўл келади. Автомобиллар бинода сақланганда юриш йўли бино ичида ёки бино ташқарисида режалаштирилиши мумкин. Ички юриш йўли автомобил жойига бориш, бурилиб кириш ва жойидан чиқиб кетиш учун хизмат қилади.

. Кўп қаторли

Ички юриш йўлисиз, яъни тўғридан-тўғри кириш ва чиқиш усулида бино майдони тежалади. Лекин ҳар бир автомобил жойи учун дарвоза қуриш зарурияти туғилади. Шунинг учун жуда совуқ иқлим шароитида бундай усулни қўллаш мақсадга мувофиқ эмас. Жойлаштириш қаторлари битта, иккита ва кўп бўлиши мумкин. Бир қаторли жойлаштириш ички юриш йўли билан (7-расм, в, д) ёки усиз (г, в) боши берк ва тўғри оқимли усулда кенг қўлланилади, чунки автомобиллар бирбирига боғлиқ бўлмаган ҳолда сақлаш жойига туради ва чиқиб кета олади. Автомобилларни боши берк жойларга энг кўпи билан икки қаторли (7- расм, ж, з) қилиб жойлаштирилади, тўғри оқимлида эса қаторлар сони саккизтагача бўлиши мумкин (7-расм, и, к). Икки ва ундан кўп қаторли қилиб жойлаштиришда фақат биринчи қатор автомобиллари эркин чиқиб кета олади, бошқа қатордагилар эса олдинги қатордаги автомобиллар йўлни бўшатишини пойлаб туришга мажбур. Қаторлар бинонинг ичида, ички юриш йўлига нисбатан бир томонга (8расм, в, д) ёки икки томонга (л, м) жойлаштирилади. Икки томонлама қаторларни жойлаштириш бинонинг майдонини анча тежашга имкон беради, яъни бир йўлдан икки қатор автомобиллари фойдаланади. Сақлаш жойларида автомобиллар юриш йўли ўқига нисбатан тўғри бурчакли - α қ90 о , кичик бурчакли - α <90 о ва паркетли усулларда жойлаштирилади (9-расм). Тўғри бурчакли жойлаштириш кичик бурчаклига қараганда ички юриш йўлининг кенг бўлишини тақозо этади, лекин кичик бурчакли жойлаштиришда юриш йўлининг эни камайгани билан қаторнинг узунлиги ошиб кетиши ҳисобига умумий майдон ошиши сабабли тўғри бурчакли жойлаштириш тежамкор ҳисобланади. Кичик бурчакли жойлаштиришнинг бир кўриниши паркет усулидир. Бундай жойлаштиришда бўш учбурчакларни тўлдириши ҳисобига анча майдон тежалади.

9-расм . Автомобилларнинг юриш йўли ўқига нисбатан жойлаштирилиши Кичик бурчакли жойлаштириш хорижда кенг тарқалган ва у қисқа муддатли тўхташ жойларида, рельефи ноқулай сақлаш жойларида қўлланилади. Бундан ташқари, ушбу усул ўлчами катта автомобил ва автопоездлар учун қулай ҳисобланади. Автопоездлар асосан кичик бурчакли бир қаторли қилиб жойлаштирилади. Тиркамалар учун эса паркет усули анча майдон тежаш имконини беради. Ҳар хил ўлчамли автомобилларни бир қаторда сақлаш учун ҳам кичик бурчакли усул қўлланилади. Бунда ўлчами кичик автомобил каттароқ бурчакда, ўлчами катта автомобил эса кичикроқ бурчак билан жойлаштирилиб, юриш йўли умумий бўлишига эришилади. Сақлаш ва жойлаштириш усулларини танлашда бирваракай сақланадиган автомобиллар сони, мавжуд сақлаш жойининг майдони, автомобил туркуми, ишга чиқиш тартиби ва бошқа омиллар ҳисобга олинади. Автомобилни сақлаш жойларига ва хизмат кўрсатиш постларига ўрнатишда ҳамда корхона ҳудуди ёки биноларида ҳаракатланганда бурилиш ва бошқа маневрлар бажарилади. Автомобил бурилиш бошлаганида унинг олдинги ғилдираклари тўғри ҳолатдан аста-секин тўлиқ бурилиш бурчагигача бурила бошлайди. Бу фазада автомобилнинг айланиш радиуси

чексизликдан маълум миқдоргача камая бошлайди. Ғилдирак тўлиқ бурилганда, унинг ўқидан ўтказилган нормал чизиқ автомобил орқа ўқининг давомидан ўтказилган чизиқ билан бир нуқтада кесишади ва бу нуқта автомобилнинг айланиш маркази бўлади.Айланиш марказидан бурилаётган чекка ғилдирак ўқигача бўлган масофа “ташқи олд ғилдирак бўйича энг кам бурилиш радиуси - r 1 “ деб аталади ва автомобилларнинг техник тавсифида келтирилади. Сақлаш жойларини лойиҳалашда юриш йўлининг энг кам (минимум) қийматини аниқлаш учун кўпгина ҳисобий ва геометрик усуллар мавжуд. Шулардан энг зарурий ҳолатларни кўриб чиқамиз. Автомобил олдинга юриб бурилиши 10-расмда кўрсатилган. Бунда автомобиллар юриш йўлига нисбатан перпендикуляр жойлаштирилган. Автомобил олд томонга юриб оралиққа чиқади ва орқага юришни қўлламасдан 90 0 га бурилади. Бу ҳолатда юриш йўлини аниқлаш қўйидаги тартибда амалга оширилади: • ҳаракатланувчи автомобил ва унинг ўнг ва чап томонида турган автомобиллар оралиғига ҳимоя масофа S (2-жадвал) га тенг майдон штрихлаб белгиланади. Бу масофа чиқаётган автомобил ёнидаги автомобилга тегиб кетмаслиги учун зарур; • автомобил орқа ўқидан перпендикуляр чизиқ ўтказилади ва ички габарит радиуси r қўйилиб 0 нуқта топилади; • 0 нуқтадан автомобил ўқига параллел ўтказилади ва шу чизиқда ёнида турган автомобилни туртиб кетмайдиган, яъни ҳимоя масофаси сақланган ҳолда, буриладиган 0 ' айланиш нуқтаси, ён автомобилнинг олдинги энг чекка нуқтаси М дан r-s қийматга тенг радиус ўтказиб топилади; • автомобил орқа ўқи 0 ' нуқтасидан ўтгунча олдига юргазилади ва ташқи ўлчамлари (габарити) чизилади; • автомобил 0 ' марказ атрофида олдинги чап чекка А ' нуқтасидан ташқи габарит радиусли (R) ва ички габарит радиусли (r) ёйлар чизилиб, 90 0 айлантирилади;

• ёйнинг 0-0 ' чизиғи билан кесишган 0 ' нуқтасидан Z ҳимоя масофаси қўйилиб, С '' нуқтаси топилади; • 0 '' нуқтадан юриш йўлига параллел ўтказилади; • автомобил бурилганда чап томондаги автомобилни туртиб юбормаслиги ҳам текширилади. Бунинг учун D нуқтадан ташқи орқа габарит нуқтасининг энг кичик радиусига тенг, маркази 0 ' нуқтада бўлган ёй чизиб кўрилади. Бу ёй ҳимоя масофасини кесмаслиги шарт; • қаторда турган автомобиллар олд чизиғидан ўлчанган Б п масофа юриш йўли бўлади. 10-расм . Автомобилнинг олдинга юриб бурилиши Сақлаш жойларидан, асосан иситиладиган бинолардан, самарали фойдаланиш мақсадида оралиқ юриш йўли минимумга келтирилади. Бунда автомобил сақлаш жойига ўрнатиш қўшимча маневр (ҳаракат) билан амалга оширилади. Автомобил сақлаш жойига олдинга ёки орқага юриш билан ўрнатилиши мумкин. Сақлаш жойидан орқага юриб, қўшимча маневр билан чиқиб кетадиган вариант учун юриш йўлини аниқлаш 11-расмда келтирилган. Юриш йўлини аниқлаш учун қўйидаги ишлар амалга оширилади: • автомобил орқа ўқидан ўтадиган чизиқда ётувчи ички габарит радиус (r) масофадаги айланиш маркази - 0 нуқта топилади; • энди, ушбу айланиш марказининг шундай ҳолатини топиш керакки, автомобилда ён томондагиларга тегиб кетмасдан бурилиш имкони бўлсин; • 0 нуқтадан автомобил бўйига параллел ўтказилади;

• чап ёнда турган автомобилнинг чекка А нуқтасидан R+S га тенг ёй ўтказиб, унинг 0 нуқтадан ўтказилган чизиқ билан кесишиш нуқтаси 0 ' топилади; • 0-0 ' чизиғидан перпендикуляр тушириб, автомобил орқа ўқини шу чизиққача юргазилади ва автомобил габарити чизилади; • қаторда турган автомобил чегарасидан R+S масофада юриш йўлига параллел чизиқ чизилади ва уни 0 ' нуқтасидан радиуси 2r 1 +B га тенг ёй билан кесишган 0 ” нуқта аниқланади; 11-расм . Автомобилнинг қўшимча маневр билан чиқиб кетадиган варианти учун юриш йўлини аниқлаш • 0 '' нуқта 0' нуқта билан бирлаштирилиб, автомобил орқа ўқи шу чизиқ устига тушгунча 0 '' марказ атрофида ҳаракатлантирилади ва автомобил габарити чизилади; • шу ҳолатда автомобилнинг энг орқа чекка Б нуқтасидан Z ҳимоя масофасини қўйиб, юриш йўлига параллел қилиб ўтқазилган чизиқ кейинги автомобил қаторининг бошланиши ҳисобланади, икки қатор орасидаги L масофа эса юриш йўли кенглиги бўлади; • автомобил маневрни тугатиши учун 0'' нуқта атрофида олдинги томонга айлантирилади ва юриш йўлига паралел бўлган ҳолатга келтирилиб, автомобилнинг габарити чизиб қўйилади. 3. Сақлаш усулларининг самарадорлиги Автомобилларни сақлаш усулларини танлаш асосан икки кўрсаткични таққослаш ҳисобига амалга оширилади. Биринчиси, сақлашни ташкил этиш учун сарфланадиган бирламчи сармоя, иккинчиси, автомобилни сақлаб туриш учун сарфланадиган эксплуатация харажатлари. Б

Автомобилни ҳар хил усулда сақлашнинг эксплуатация таннархи икки кўрсаткичнинг натижавий кўрсаткичи бўлиб хизмат қилади. Биринчи кўрсаткичга бино қиймати, уни иситиш ёки иситмаслик, иситилса, ўрнатиладиган иситиш қурилмалари қиймати киради. Агар автомобил очиқ майдонда сақланса, двигателни ўт олдиришни осонлаштирувчи: сув, буғ, электр ёрдамида иситиш усуллари ёки ҳозирги пайтда кенг тарқалган, автомобилнинг ўзига ўрнатиладиган иситиш қурилмалари қўлланилиши мумкин. Эксплуатация харажатларига эса бинони иситиш учун зарурий иссиқлик миқдори, жиҳозларнинг сервис ва таъмирлаш харажатлари ва қўшимча харажатлар киради. Ҳар бир айрим ҳолатда ҳудуднинг табиий - иқлим шароитини, автомобилларнинг ишга чиқиши ва ишлаши ҳамда сақланиш тартибини, автомобил туркуми ва ўлчамини ҳисобга олган ҳолда, эксплуатация таннархи ҳисобланиб, сақлаш усули танланади. Ўзбекистон Республикаси шароитида ёпиқ сақлаш биноларида енгил (мулк шаклидан қатъий назар) автомобилларни сақлаш ва бунинг учун ер ости ва кўп қаватли бинолардан фойдаланиш тавсия этилади. Жанубий минтақаларда ушбу бинолар иситилмаса ҳам бўлади. Катта ўлчамли автобуслар, юк автомобилларини очиқ майдонларда сақлаш анча маблағ тежайди. Ҳаракатдаги таркибнинг ишга чиқиш аҳамиятига қараб, двигател ўт олишини осонлаштириш усулларини қўллаш лозим.

O'xshashlar

Автотранспорт воситаларини (атв) такомиллаштириш анъаналари

Автотранспорт воситаларини техник эксплуатация қилишда меҳнат сарфини аниқлаш

Автотранспорт воситаларини экстремал иқлим шароитида эксплуатация қилиш жиҳатлари

Автотранспорт воситаларини иссиқ ва чангли жойларда, тоғ шароитларида ишлатиш хусусияти

Автотранспорт воситалари сервиси асослари