Oddiy (karda) tarash tizimidagi tarash mashinasi - To'qimachilik - Referatlar

Oddiy (karda) tarash tizimidagi tarash mashinasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

69.5 KB

Ko'chirib olish

Oddiy (karda) tarash tizimidagi tarash mashinasi Reja: 1. Tarash jarayonning vazifasi va tarash mashinalarining markalari. 2. Shlyapkali tarash mashinasining ishlashi. 3. Ignali sirtlarning uzaro ta`sirlashuvi. 4. Tolalarni bir sirtdan ikkinchi sirtga utishida ta`sir etuvchi omillar. 5. Tarash mashinalaridagi shlyapka turlari . 6. «RIETER» tizimidagi tarash mashinalari.

Bir tekis va sifatli ip yigirishda tarash jarayonning ahamiyati katta. Titish savash agregatidan olingan holstlarda yopishkok has-chup va nuksonlar koladi, ular olinadigan mahsulotning sifatini buzadi. Shu sababli holstlarni tarash mashinalarida kayta ishlab, tolalari taraladi. Pahtani tarash mashinalarida ishlashda kuyidagi ishlar bajariladi. 1. Holstdagi pahta mayda bulakchalarga, ayrim tolalarga ajratib, tolalarni tarash; 2. Pahtani yopishkok has-chup va nuksonlardan tozalash, kaltatolalarning bir kismini tarab tashlash; 3. Pahta katlamini ancha (100-140) marta yupkalashtirish tolalarning uchlarini bir oz tugrilash va ularni bir- biriga paralellash; 4. Taralgan va tozalangan pahtadan sifatli pilta tayorlash va uni idishga tahlash. Shunday kilib, titish savash mashinalarining ish organlarida bajarilmay kolgan ishlar, ya`ni pahtani mayda bulakchalarga, ayrim tolalarga ajratish va ularni tozalash, tolalarning uchlarini tugrilash va poralash ishlari tarash mashinasida bajariladi. Shu bilan natijada sifatli, yugonligi buyicha bir tekis pilta olinadi. Ammo tarash mashinasi holstdagi has-chup hamda iflosliklar ipgacha borib etadi. Shu bilan birga, tarash mashinasining uzi ham kichik gruppalar hosil kilib chigallashib kolgan tola tushunchalariga uhshash ba`zi bir nuksonlarni hosil kiladi. Bu nuksonlar ipgacha etib borib, uning sifatini pasaytiradi. Bundan tashkari, tarash mashinasidan ma`lum mikdorda chikindilar chikadi, bu chikindilarda 30-50 % ga yigirishga yaraydigan tolalar ham buladi. Shunday kilib, tarash mashinasidan hom ashyoning bir kismi chikindilarining ish unumdorligi kamligi sababli tarash cehi fabrikada eng kup joyni egallaydi. Yukorida kursatilgan kamchiliklarni bartaraf kilish uchun butun dunyoda muhandis va olimlar tomonidan serunum zamonaviy, jahon stardartlariga mos keladigan sifatli mahsulot ishlab chikaruvchi tarash mashinalarini ishlab chikarish uchun ish olib borilyapti. Tarash mashinalarining markalari:

1. ChMM-450-4T; ChMM-450-5T; ChMM-14; ChM-50 2. ChMM-450-4 ; ChMM-450-5 ; ChMM-14; ChM-50; ChM-60 3. ChMM-450-4 ; ChMM-450-5 ; ChMM-14; ChM-50; ChM-60 ChMD-4; ChMD-5 4. AChM-147; 5. S-4-A; S-50; Izoh: I - kayta tarash tizimidagi tarash mashinalari; II - karda (oddiy) tarash tizimidagi tarash mashinalari. III - past nomerli ip ishlab chikarish uchun ishlatiladigan tarash mashinalari. IV - rotorli va aeromehanik usulda ip ishlab chikarishda ishlatiladigan tarash mashinalari. V - yangi zamonavity serunum «RIETER» tizimidagi tarash mashinalari. I - kismdagi ChMM-450-4T va ChMM-14T - markali tarash mashinalarining ish unumdorligi juda past, asosiy ish organlarining tezligi ham sekin, chunki bu tarash mashinalari kayta tarash tizimi uchun moslashgan bulib, uzun tolalarga shikast etkazmaslik uchun ishchi organlarining tezligi pasaymagan, natijada ChMM-450-4T va ChMM-450-5T mashinalarining nazariy ish unumdorligi AN=8-10 kg/soatni tashkil kilsa, ChMM-14 mashinasining nazariy ish unumdorligi AN=13-15 kg/soatni tashkil etadi, bu kursatkich juda past hisoblanadi. II - kismdagi tarash mashinalarining nazariy ish unumdorligi ChMM-450-4 va ChMM-450-5 ning An= 10-12 kg/soat va ChMM-14 markasiniki An= 20-22 kg/soatga teng, ChM-50 da An-23-25 kg/soatgacha etkazilgan. III - yukori teksli ip ishlab chikarishga moslashgan holstli va holstsiz ishlaydigan tarash mashinalaridagi nazariy ish unumdorligi ChMD-4, ChMD-5 markali ikki barabanli holstli va holstsiz ishlashga moslashgan shlyapali tarokli mashinalarda An=25-28 kg/soat, An=33-35 kg/soatgacha etkazilgan. IV- kismdagi aeromehanik va rotorli yigirish tizimida kullaniladigan tarash mashinasi AChM-14U da nazariy ish unumdorlik An=26-28 kg/soatgacha etkazilgan.

V- "RIETER" tizimidagi tarash mashinalari S-4-A va S-50 larda nazariy ish unumdorligi An-30-80 kg/soatgacha etkazilgan. Hamma ip yigiruv fabrikalarida pahta va kimyoviy tolalarni karda (oddiy) tizimida va kayta tarash (grebennoy) yigirishda shlyapkali tarash mashinalari ishlatiladi. U kuyidagi rasmda kursatilgandek tuzilgan. Savash cehida keltirilgan holst A holst valiklari-1 ustiga kuyiladi. Holst valikdan tushib ketmasligi uchun uning ikki tomonidan chikib turgan pulat chivik yon tutkichlar-2 dagi uyikka kirib turadi. Bu tutkichlarning yukori kismi shunday tuzilganki, unga zapas holst B ni kuyish mumkin. Mashina holst A ni kayta ishlab bulgandan sung holst B ni kayta ishlay boshlaydi. Agar tarash mashinasida katta ulchamli holstlarni kayta ishlash lozim bulsa, tarash mashinalarida ikkita holst valigi buladi. Holst sekin aylanib turgan bitta yoki ikkita valik 1 yordamida yoziladi va sillik stolcha 3 da sirpanib, sekin aylanib turgan ta`minlovchi cilindr 4 ga boradi. Bu cilindr holstni stochaning kayrilgan ustki kismiga katta (200 kg) kuch bilan bosib, tez minutiga 600-900 marta aylanib turgan kabul barabani 5 ga beradi. Yangi konstrukciyadagi tarash mashinalarida kabul baraban uzeli kuchaytirilgan va uning tezligi 900-1200 min-1 gacha oshirilgan. Barabanning sirti arrasimon tishli koplama bilan koplangan (b). Arrasimon tishli lentaning (v) kundalang kesimi tugri turtburchaklik shaklli pulat simdan yasalgan: uning ustida utkir arrasimon tishlari buladi. Mahsus asbob yordamida koplama baraban sirtidagi vintsimon chukurchalarga zich urnatiladi. Tishlar baraban aylanadigan tomonga yunalgan buladi. Kabul barabani tishlari ta`minlovchi cilindr uzatgan holstga adalib, tutamlar va alohida tolalarga ajratiladi; tola chup va iflosliklardan tozalanadi, shu bilan birga navbatdagi ignali sirtlarni ishlarini osonlashtiradi. Holst boshdan ohirigacha kabul barabani tishlari zarbasiga uchrashi uchun stolchaning old kirrasi bir oz egik kilib yasalgan. Stolcha old kirrasining uzunligi va ogishi ishlanadigan tolalarning uzunligiga, masalan, modal ь uzunligiga karab tanlanadi. Kabul barabani ostiga pichok 6 va

panjara 7 urnatilgan. Pichoklar kolgan - kutgan yirik has-chuplarni (yongokchalarni) mashinaning ostiga urib tushiriladi. Panjara ostiga kalta tolalarning bir kismi mayda has-chuplar ham ajralib tushadi. Bunday chikindi momik buladi. Tozarok pahta ishlansa, birta pichok, iflosrok pahta ishlansa ikkita pichok urnatiladi. Ayni vaktda pichoklar va panjara yahshi tolalarning kabul barabani tishlaridan tushib ketishiga yul kuyilmaydi. Agar tolalar kabul barabani tishlaridan panjaraga tushsa, u yana barabanning uziga ishlatib ketadi. Yahshi (uzun) tolalar kabul barabanning ostidagi chikindi kamerasiga tushib ketmasligi uchun pichoklar va panjara bilan kabul barabani urtasidagi oralik anik bulishi lozim. Kabul barabanning usti kopkok bilan yopilgan, kopkok bilan ta`minlash cilindri orasidagi tirkishni esa ustiga movut koplagan valik yopib turadi. Kabul barabani tishlariga ilashib ketgan ayrim tolalar va tutamlar elastik ignali lenta yoki nukul metall arrali lenta koplangan katta baraban 8 ga beriladi. Yangi konstrukciyadagi serunum tarash mashinalarida barabanning tezligi 400 min-1 gacha oshirilgan. Ammo hamma tolalar kabul barabanidan barabaniga katta baraban, kabul barabaniga yakinlashgan joyda uning sirti kabul barabani harakat kilayotgan tomonga harakatlanadi, lekin kabul barabaniga karaganda bir necha marta katta aylanma tezlik bilan aylanadi. Kabul barabaniga karaganda katta baraban aylanma tezligining kattaligi, ularning urtasidagi oralik kichikligi tufayli va markazdan kochar kuch ta`sirida tolalar kabul barabanidan katta baraban sirtiga utadi. Baraban sirtidagi ignalar uning aylanish tomoniga karab ma`lum burchak bilan etilgan buladi. Katta baraban tolalarni kabul barabanidan olib, uning ustiga joylashgan shlyapka 10 ga keltirib beradi. Markazdan kochar kuch ta`sirida tolalar chetga uchib ketmasligi uchun katta barabanning kabul barabani bilan shlyapka orasidagi sirti orka plita 9 bilan tusilgan. Shlyapkalar T- simon kesimli chuyan bruschalardan iborat. Ularning barabanga karagan tomoniga ignali koplama koplangan. Shlyapkalar bir-biriga zanjir yordamida ulanib, shlyapka polotnosini hosil kiladi, shlyapka polotnosi

baraban aylanayotgan tomonga karab juda sekin (30-60 minutda 1 marta) aylanadi. Mashinadagi 92-110 shlyapkadan barabanning sirtiga bir vaktda 37-43 tasi yakinlashadi. Ishlatilish paytida shlyapka egilib, katta baraban bilan shlyapka orasidagi oralik uzgarmasligi uchun va shlyapkaning puhtaligini oshirish maksadida uning bikrlik kovurgasining ulchami kattalashtiriladi. Shlyapkalarning ignalari baraban ignalariga karama-karshi egilgan buladi. Shuning uchun baraban bilan shlyapkalar orasida tola jadal taraladi., tolalarning uchlari tugrilanadi va bir-biriga parallelashadi. Shuning uchun ham shlyapka bilan baraban ignalari uchrashadigan zona tarash zonasi deb ataladi. Tarash jarayonida shlyapka ignalari orasiga tolalar tulib koladi, tolalarni tarok-11 chikarib tashlaydi. chutka-12 esa ignalarni tozalab turadi. Agar shlyapka va katta baraban ignalari orasiga kirib kolgan tolalar uz vaktida chikarib turilmasa, mashina garnituralarning tarash-tozalash kobiliyati yomonlashadi. Shlyapkalardan ajratib olingan chikindilar shlyapka tarandisi deb ataladi. Shlyapkalar yahshi tolalarning bir kismini chikindiga chikarib yubormasligi uchun mashinaning old tomoniga (shlyapka barabandan uzoklashayotgan joyga) pichok 13 urnatiladi. Bu pichok shlyapkadagi tolalarning barabanga utishiga yordam beradi. Shlyapkalarda markazdan kochar kuch ta`sirida ularga kirib kolgan tarandilarga (kalta tolalar va yopishkok has-chuplar) koladi. Ba`zan yahshi (uzun) tolalar ham shlyapkaga utib kolishi mumkin. Shunday kilib, old pichok shlyapkadan chikindi tarandi mikdorini rostlab turadi. Buning uchun old pichok bilan baraban urtasidagi oralik uzgarab turadi. Baraban va shlyapkalar orasida taralgan tolalar katta barabandan utib, ajratuvchi baraban-14 ga keladi. Ajratuvchi baraban sirtiga ignali koplama koplangan, uning ignalari baraban ignalariga karama-karshi egilgan bulib, baraban aylanayotgan tomonga aylanadi., lekin u katta barabanga karaganda ancha sekin (minutiga 9-16-30 marta) aylanadi. Natijada ajratuvchi baraban sirtida yupka tola katlami hosil buladi. Bosh baraban bilan ajratish barabani urtasida ham tolalar bir oz taraladi, tolalarning uchlari tugrilanadi va ularning asosiy kismi katta

barabandan ajratuvchi baraban sirtiga utadi. Bunga kuyidagi omillar yordam beradi: 1. katta baraban diametri katta bulganligi va u katta tezlik bilan aylanganligi uchun markazdan kochar kuch ham katta bulib, tolalarni baraban sirtidan ajratuvchi baraban sirtiga irgitishga intiladi.; 2. mashina ichida hosil bulgan havo okimi baraban ignalari bilan birga ajratuvchi baraban ignalariga karshi yunaladi; 3. katta baraban bilan ajratuvchi baraban urtasidagi oralikning kichikligi; 3. ajratuvchi baraban katta barabanga karaganda yukorirok nomerli (zichrok va ingichka) ignali koplama koplanganligi, nukul metall ishlatilganda esa tishlari zich va kiyarok urnatilgan koplama koplanganligi. Mashinaga kup holst berilsa, baraban sirtida tola zonasi ortadi, holst berish tuhtatilsa, baraban sirtidagi zapas tolalar ajratuvchi barabanga beriladi. Katta baraban ostiga panjara 26 urnatilgan bulib, u orkali mashina ostiga bir oz kalta tolalar va nuksonlar tushadi. Ajratuvchi barabanga utgan tolalarni tez 100-1400 min-1 marta tebranma harakatlanuvchi tarok "eshkak" 15 urib tushiradi; urib tushiriladigan mahsulot yupka katlam shaklida bulib, taram 16 deb ataladi. Taram kada 17 ga tuplanadi va undan utadi, sungra yassilash vallari 18 orasidan utib zichlanadi va yumshok va yumalok pilta 19 ga aylanadi, pilta tahlagich mehanizm 20 ning (voronkasi) kadasi 22 ga yunaladi. Pilta tahlagich mehanizm esa piltani idish, tos 21 ga ma`lum shaklda tahlaydi. Buning uchun valik 23 lar kada 22 dan piltanitortib oladi va aylanib turgan tarelka 24 ning kiya kanaliga yuboradi, sungra pilta idish 21 ga tahlanadi. Idish pastki tarelka 25 ga urnatilgan bulib, u bilan birga sekin aylanib turadi. Ustki va pastki tarelkalarning aylanish uklari bir-biriga nisbatan bir oz nari urnatilgan. Shuning uchun, pastki tarelka tahlayotgan pilta uramlari pastki tarelka aylanayotganda bir-biriga nisbatan siljiydi va pilta idishga murakkab spiralsimon shaklida zich tahlanadi. Idishga kancha kup pilta joylansa, ish unumdorligi oshadi.

Zichlagichning ingichka (eni 1.5 mm) vertikal tirkishi bulib, u voronka 17 ga urnatib kuyiladi; u sikilgan piltani kushimcha yuk kuyilgan valiklar 18 ning kiskichiga uzatali. zichlagichlar urnatish natijasida idishga 30 % oshikrok pilta ketadi, idish kamrok almashtirilib mashina ish unumdorligi oshadi. °ozirgi vaktda tarash mashinalarida kattarok diametrli, masalan: 450, 500, 600 mm li idishlar ham ishlatilmokda, kelajakda idishning diametrini 900 mm va balandligi 1000-1200 mm gacha oshirish muljallanmokda. Tarash mashinasidan olingan pilta tolalarning 50-55 % paralellangan va uchlari tugrilangan buladi. Tarash mashinasidan olinadigan pilta holstga karaganda tahminan 100-140 marta ingichka buladi. Tarash mashinasidan olinadigan piltaning yugonligi 4000-2857 teks (nomeri 0.25-0.35) buladi. Tarash mashinasining asosiy kismlari tarash kobiliyatiga ega bulib, tarash jarayonida pahta tolasi sirtiga elastik ignali karda koplama yoki bikr nukul metall arrali koplama koplangan ish organlari ta`siriga duch kelib taraladi va nuksonlardan tozalanadi. Ip yigiruv fabrikalarida elastik ignali (karda) koplama keng tarkalgan bulib, ulardan hozir ham ba`zi ip yigiruv fabrikalarida eng ingichka ip olishda foydalanilmokda. Elastik ignali lenta rezina elimi bilan bir-biriga yopishtirilgan beshta mahsus to’qima katlamidan iborat asosdir. Bu asosga pulat simdan yasalgan xalqachalar ma`lum tartibda zich terib chikiladi. Har bir xalqachada ikkitadan egik igna bulib, ularning utkir uchlari lentaning bir tomonidan chikib turadi; ignalarning ikkalasi ham bir tomonga egilgan buladi. Ignalarning zichligi va ingichkaligi lenta nomeri bilan harakatlanadi. Lentaning nomeri kancha yukori bulsa, shuncha ingichka vazich terilgan buladi. demak, 1 sm 52 0 yuzaga kup igna tugri keladi, natijada pahta yahshi taraladi. Lentaning nomerini bilish uchun bir kvadrat dyuym (1 dyuym 25.4 mm) yuzaga tugri keladigan xalqachalar sonini dyuym lentada 240 xalqacha bulsa, demak uning nomeri 100 buladi.

Ishlatilayotgan pahtaga va undan olinayotgan ipning yugongligiga karab tarash mashinasi ish organlarining sirtiga kuyidagi nomerli elastik lenta koplanadi: Katta baraban -90-130 ajratuvchi baraban -100-140 shlyapkalar -100-140 Elastik ignali karda lentaning ba`zi kamchiliklari bor. Masalan: uni tez-tez charhlab turish kerak, ignalar orasiga tolalar kirib kolib, ularning tarash kobiliyatini yomonlashtiradi va h.k... Shuning uchun, hozirgi zamonaviy tarash mashinalari sirtiga nukul metall lenta koplanmokda. Nukul metall garnituraning nomerini aniklash uchun 1 sm 52 0 yuza tugri keladigan tishlari (ignalari) sonini 78 ga bulib, 100 ga kupaytirish kerak. Arrasimon tishli lentaning 1 sm 52 0 ga tugri keladigan tishlar soni : 100/t*Hn bu erda : t - tishning kadami, mm N - arrasimon tishli lentaning kalinligi, mm; u vaktda arrasimon tishli lentaning nomeri kuyidagiga teng buladi. 100 100 N = ----- * ----- = 1.282 t*H 78 Hozir katta baraban sirtiga KC-26 va KC-4 tipdagi yangi nukul metall lentalar koplanmokda. Mashina organlari ignali sirtlarining uzaro ta`sirini kurib chikamiz: ulardan biri uz ignalariga tolali materialni ilashtirib kelayotgan bulsin. Bunday sirtlar uzaro ta`sirlanishi uchun ular orasidagi masofa 0.12-0.25 mm bulishi va ulardan biri ikkinchisiga nisbatan harakat kilishi kerak. Ignali sirtlar, asosan ikki uzaro ta`sirlashuvda buladi. Tolalarni tarash ikkala sirtining ignalari ham bir-biriga karama-karshi egilgan, ignalariga tolalarni ishlatirib kelayotgan V sirt A sirtga nisbatan uning ignalari egilgan tomonga harakat kiladi.

Ikkala sirt yakinlashgan joyda tolali material ular sirtidagi ignalar ta`siriga uchraydi. Har kaysi sirtdagi ignalar egikligi sababli ular uzlariga yopishgan tolalarni ushlab kolishga harakat kiladi, natijada tolalar tizimi chuzilib, ayrim tolalarga ajraladi, tugrilanadi va sirtlarning harakat yunalishi tomonga karab yunaladi, ya`ni tolali material taraladi. Tarash jarayonida ta`sir kiluvchi kuchlar b rasmda kursatilgan. Tolalar tutami 1-1 ni tolalarni tarovchi ignalar 2-2 lar ilashtirib ketadi. Tarashda tolalar bilan ignalar urtasida hosil buladigan ishkalanish kuchi tufayli, tutamni tortuvchi (tarovchi) R kuch hosil buladi. Bu kuch ta`sirida har bir sirtning ignalari tolalarga ta`sir kilib, ularni uziga ilashtirib ketishga harakat kiladi. Har bir ignada hosil bulgan R kuchni ikkita tashkil kuch, bu kuchga perpendikulyar N kuchga ajratish mumkin. Q kuch tolalarni ignalari orasiga kiritishga , N kuch esa ignalarga yopishtirib sikib turishga harakat kiladi. Shu bilan birga N kuch ignalar bilan tolalar orasidagi ishkalanishni kuchaytiradi va tolalarning ignalar orasiga erkin kirishiga karshilik kursatadi. Q kuch bilan N kuch orasidagi nisbat igna yukori kismining kiyalik burchagiga boglik. Bu burchakni ignalarining orasi tolalar bilan tez tulib kolmaydigan kilib tanlash kerak. (ya`ni, tolalar bilan ignalar orasidagi ishkalanish kuchi urta hisobda tolalarni ignalar orasiga kiritishga harakat kiluvchi kuchdan bir oz kattarok bulishi lozim). R kuch ham ignani egishga harakat kiladi. Ignaning egilishi natijasida sirtlar yakinlashib, ignalar bir-biriga tegib ketmasligi uchun elastik ignalar egik shaklda yasaladi. Ish vaktida ignalar bir oz orkaga egilib, ilgarigi asosiy elastik bulishi, ignalar esa unga zich terilishi kerak. Agar ignali lenta egik va elastik bulmasa, tarashda yukorida aytilgan hol ruy berib, ikki tarovchi organ urtasidagi oralik buziladi. Natijada tarash yomonlashadi. Nukul metall lentaning ignalari (tishla- ri) tolalarni tarayotgan vaktda egilmaydi. Shuning uchun ular tugri kilib yasaladi. Bu ana shunday lenta koplamasining eng muhim afzalligidir. Tolalarning bir sirtdan ikkinchi sirtga utishi: bu holda ikkala sirtining ignalari bir tomonga egilgan bulib, A sirt tolalarni ilashtirib kelayotgan V sirtga

yakinlashadi va unga nisbatan harakatlanadi. Shunday kilib, A sirtining ignalari ikki sirt yakinlashgan joyda tolalarga tegib, tolalarni uziga ilashtirib oladi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Sh.R. Marasulov « Pahta va himiyaviy tolalarni yigirish», Toshkent, 1986 yil,I- kism. 2.N.N. Milovidov , K.I.Badalov « Pryadenie hlopka», M,1972 yil, I-kism. 3.B.A. Azimov « Pahta yigirish fabrikalarini loyihalash»,T,1995 yil. 4.N.I. Truevcev «Mehanicheskaya tehnologiya voloknitih materialov»,M,1969 yil. 5.«RIETER» tizimidagi tarash mashinalari pasporti.

O'xshashlar

Tarash jarayoni tarash zonalari va ularning qoplamalari

Takomillashgan qayta tarash tizimi qayta tarash mashinalari

Yangi tarash mashinalarining imkoniyatlari

Toshkent ip gazlamalar ishlab chiqarish hissadorlik jamiyati

Paxtani dastlabki ishlash va yigirishning texnika texnologiyasi