Кон айланиш тизими юзасидан умумий тушунча. Юрак - Tibbiyot - Referatlar

Кон айланиш тизими юзасидан умумий тушунча. Юрак

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

37.5 KB

Ko'chirib olish

Кон айланиш тизими юзасидан умумий тушунча. Юрак Режа: 1. Таълимий максад . 2. Р ивожлантирувчи максад II . Асосий ўкув материал и нинг баёни 5. Юракнинг ишлаши

Таълимий максад . Кон айланиш тизими ва юракнинг тузилиши ҳамда иши ҳакида ўкувчиларга билим бериш. Тарбиявий максад. Ўкувчиларда кон айланиш тизими, юракнинг тузилиши ва иши ҳакида тушунча ҳосил килиш; уларга бу аъзолар киши организми ҳаёти учун канчалик аҳамиятга эга эканлигини англатиш. Бу аъзоларни соғлом саклашда жисмоний тарбия ва тўғри овкатланиш коидаларига риоя килиш борасида тарбия бериш. Ривожлантирувчи максад . Кон айланиш тизими, юракнинг тузилиши ва ишини ўрганиш оркали ўкувчиларга одам организмидаги барча аъзоларнинг фаолияти бир-бирига боғликлиги ҳакида умумий биологик тушунчалар бериш. Ж и ҳ о з л а р : дарслик, кон айланиш тизими, ю рак тузилиши тасвирланган жадваллар, модел ва м у ляжлар. У с л и б и: 1 . Маър у за килиш. 2. Жадваллар ва бошка кўргазмалар ёрдамида мавз у ни баён етиш. 3. К ўшимча адабиётлар билан и ш лаш. Д а р с н и н г б о р и ш и I . Ўтган мавзуни такрорлаш максадида саволлар берилади 1 . Имм у нитет деганда нимани тушунасиз? 2. С у нъий ва табиий у мм у нитет кандай ҳосил бўлади? 3. О ИТС ҳакида нимала рн и биласиз? II . Асосий ўкув материал и нинг баёни Маълумки, кон айланиш тизимига юрак, артерия, капиллярлар, в ена ва лимфа томирлари киради. Юрак ва томирлар одам организмида коннинг тўхто в сиз ҳаракатланишини таъминлайди. Юракнинг чап коринчасидан таркибида озик моддалар, кислород, гормонларга бой бўлган артериал кон аорта томирига куйилади. Ундан йирик, ўрта, майда артерия томирлари оркали тўкима ва ҳужайралар орасида жойлашган капиллярларга боради. К ондаги озик моддалар, кислород ва гормонлар ҳужайраларга ўтади.

Улардан ҳосил бўлган колдик моддаларни кабул килиб, айрим органларга етказади. Шунинг учун ҳам юрак-кон томир тизими энг муҳим ҳаётий ва зифани бажаради. Юракнинг тузилиши . Юрак кўкрак кафасида тўш суягининг оркасида, икки ўпканинг ўртасида жойлашган, унинг кўпрок кисми кўкрак бўшлиғининг чап томонида туради. Юрак тўрт камерадан ташкил топган: ўнг ва чап бўлмачалар, ўнг ва чап коринчалар. Юракда тўртта клапан бўлиб, чап бўлмача билан чап коринча ўртасида икки тавакали клапан, чап коринча билан аорта кон томири ўртасида ҳамда ўнг коринча билан ўпка артерияси ўртасида ярим ойсимон клапанлар жойлашган. Юрак клапанлари шундай тузилганки, улар оркали кон факат бир томонга ҳаракатланади. Юракнинг ишлаши . Юракнинг асосий иши насос сингари вена кон томирларидаги конни сўриб, артерия кон томирларига ўтказишдан иборат. Юракнинг бу иши унинг бўлмача ва коринча деворидаги мускулларни ритмик равишда кискартириш ва кенгайтириш оркали амалга ошади. Бўлмача ва коринчалар мускулларнинг кискариши с и с т о л а, кенгайиши д и а с т о л а деб аталади. Юракнинг бўлмача ва коринчалар и нинг бир марта кискариб-бўшашиши юракнинг бир иш сикли деб аталади. Катта одам тинч ҳолатда турганда юраги бир минутда 70 - 72 марта кискаради ва кенгаяди. Унинг ҳар бир кискариб-кенгайишидан пулс ҳосил бўлади. Юракнинг ҳар бир иш сиклига 0,8 с сарфланади. Юрак коринчалари ҳар бир кискарганида 65 - 70 мл конни артерия томирларига чикаради. бу юракнинг си ст олик ҳаж м и деб аталади. Тинч турганда одам юраги бир минутда 70- 72 марта кискариб-кенгаяди. Ҳ ар бир кискарганида ундан чикарилган кон микдори унинг бир минутда кискариб-кенгайиши сонига кўпайтирилса, юракнинг минутлик ҳажми келиб чикади. Юрак автоматияси . Агар бака юрагини танасидан ва нерв тизимидан ажратиб, физиологик эритмага солиб кўйилса, маълум вакт давомида юрак ишлаб туради. Юракнинг ўз-ўзидан бундай ишлаш хусусияти юрак автоматияси дейилади. Одам танасидаги бошка бирор аъзо бундай

хусусиятга эга эмас. Бунинг сабаби юрак мускуллари орасида махсус нерв-мускул тузилмалари мавжуд. Юрак ўнг бўлмасининг ковак веналар куйиладиган жойидаги мускуллар орасида Кейс-Фляк нерв тугунидан, ўнг бўлмага ва ўнг коринча ўртасида жойлашган Ашоф- Товар нерв тугунига импулс ўтади, унинг кўзғалиши Гисс нерв толаси оркали ўнг ва чап коринча мускулларига таркалиб, уларни кискартиради. Юрак биотоклари. Юрак мускулларида ҳам бошка ҳужайра ва тўкималарда бўлгани сингари биоток бўлади. Юрак биотоги электрокар - диограф ёрдамида махсус тасмага ёзиб олинади ва ўрганилади. Тасмага ёзиб олинган биотоклар электрокардиограмма (ЕК G ) деб аталади.

O'xshashlar

Юрак-кон айланиш тизимининг ишини текширувчи функционал усуллар. Нафас тизими фаолиятини текшириш Штанге пробаси

Қон айланиш тизими физиологияси

Қон айланиш тизими унинг ёшга боғлиқ хусусиятлари

Қон тизими қон айланиш тизими ва унинг ёшга боғлиқ хусусиятлари

Юрак блокадалари