O’zbekistonning ijtimoiy taraqqiyoti - Sotsiologiya - Referatlar

O’zbekistonning ijtimoiy taraqqiyoti

Yuklangan vaqt:

14.03.2020

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

70.5 KB

Ko'chirib olish

O’zbekistonning ijtimoiy taraqqiyoti Reja: 1. Sotsial taraqqiyot va sotsial o’sish tushunchasi. 2. Sotsial taraqqiyot va sotsial o’sishning manbalari. 3. O’zbekistonning xozirgi sotsial taraqqiyoti va o’sish holati.

Sotsial taraqqiyot va sotsial o’sish tushunchasi. O. Kont sotsiologiyasida sotsial dinamika jamiyat hodisalarini o’rganishdagi muayyan yondashuvni bildiradi. Aslida, dinamika mexaniqaning jismlar harakatini va harakat bilan uni yuzaga keltiruvchi kuch o’rtasidagi bog’lanishlarni o’rganadigan bo’limdir. Umumiy ma’noda dinamika harakat holatini, narsa-hodisalarning o’sish o’zgarish, rivojlanish jarayonini anglatadi. Sotsiologiyani fiziologiyaning bevosita davomi yoki “sotsial fizika” deb hisoblangan. Kont ijtimoiy voqelikni tabiiy qonunlarini topishga harakat qilgan edi. Ana shu vazifani amalga oshirish uchun ijtimoiy voqelik ikki yo’nalishda - sotsial statika yo’nalishida va sotsial dinamika yo’nalishida kurilishi lozim. Sotsial statika ijtimoiy elemenntlarning muvozanatini, mavjudlik qonunlarini o’rganadi. Ijtimoiy elementlarining o’zaro uyg’unligini, ularning o’zaro muvozanatlashgan tarzda mavjudligini jamiyatni yaxlit butunlik deb qarashga imkon beradi. Shuning uchun ham jamiyat alohida o’ziga xos tizim bo’lib, bunda eng muhimi elementlarning o’zaro aloqasidir. Sotsial statika har qanday jamiyat barqarorlik, muvozanat holatini, asosiy tartibotni urgansa, sotsial dinamika jamiyatdagi o’zgarish, rivojlanishning izchilligi, birin-ketinligini ochib beradi. Shunday qilib, sotsial dinamika jamiyatning o’zgarish va rivojlanish holatlarini, ijtimoiy o’zgarishlarning ichki (endogen) va tashqi (ekzogen) omillarini ifodalovchi sotsiologik kategoriya deb qaralishi mumkin. Jamiyatni tashkil etuvchi sotsial guruhlar, individlar, tabaqalar, katlamlarning harakatlarini sotsial dinamikaning sotsial mobillik (lotincha mobilis - harakatchan, o’zgaruvchan) va sotsial o’zgarishlar deb ataladigan ko’rinishlarni ifodalaydi. Sotsial mobillik tushunchasi sotsiologik tadqiqotlar doirasiga P. Sorokin kiritgan edi. Sotsial mobillik kishilarning muayyan ijtimoiy guruh va tabaqalardan boshqalariga o’tishlarini (sotsial o’zgarishlar), shuningdek, ayni bir sotsial tabaqa doirasida mashg’ulotlarning almashtirishini anglatadi. Sotsial mobillik tushunchasi guruhlar va bir butun jamiyatlar “ochikligi” yoki “yopikligi” tavsiflash uchun ishlatiladi. Intergeneratsion (avlodlar orasidagi) va integeneratsion (avlod ichidagi) sotsial mobillik ajratiladi. Sotsial holatning otadan ug’liga (kamdan-kam xollarda onadan-kizga) o’tishi generatsion sotsial mobillikka, sotsial kutarilish yoki sotsial

pasayish bilan bog’liq individual belgilar esa intrageneratsion sotsial mobillikka misol bo’ladi. O’zgarishlar yo’nalishiga qarab vertikal (kutarilish va pasayish) va gorizontal sotsial mobillik farqlanadi. Sotsial mobillikning emperik ko’rsatkichi bo’lib o’zgaruvchanlik-mobillik barqarorlik-stabillik indeksi xizmat qiladi. Bu indeks tekshirilayotgan guruhdagi mobil va stabil shaxslar nisbatidan olinadi. Bundan, tashqari mobil (o’zgaruvchan) shaxslarning jinsi, ma’lumot darajasi, “aqli rasolik koeffitsenti”, millati, irki, turar joyi, sog-salomatligiga qarab ham sotsial mobil shaxslarning miqdoriy ko’rsatkichlari o’rtasidagi korellyatsiya (mos keluvchi) koeffitsiyentlar hisoblanishi mumkin. Sotsial mobillik ulchashda turli xilimkoniyatlarning mavjudligi miqdoriy analiz qo’llanishidan kelib chiqadi. Sotsial mobillik darajasini aniqlash yordamida u yoki bu jamiyatni “an’anaviy”, “zamonaviy”, “indo’strial”, “postindo’strial” va xokazolarga bo’lish mumkin. Sotsial differensiatsiya va sotsial integratsiyani sotsial mobillik va o’zgartirishlar oqibati deb qarash mumkin. Sotsial differensiatsiya tushunchasi birinchi bo’lib G. Spenser tomonidan qo’llanilgan. Uning fikricha, ijtimoiy evalyutsiya bir vaqtning o’zida differensiatsiya (bir xillikdan ko’p xillikka o’tish: mehnat taqsimoti, maxsus sotsial institutlar paydo bo’lish) va integratsiya (organlarining bir-birlariga tobora muvofiqlashib borishi, oddiydan murakkabga o’tish, umumiy aloqadorlik takomillashuvi), ijtimoiy tartibot mukammalashuvidan iboratdir. E. Dyurkgeym sotsiologik tizimida ham jamiyatdagi differensiatsiya va integratsiya jarayonlariga e’tibor bergan. U differensiatsiyani aholi zichligining oshishi va shaxslar aro va guruhlar aro mulokatlar sur’atiga bog’lab tushuntirgan. Odatda differensiatsiya tushunchasi “tafovut” so’zining sinonimi sifatida ishlatiladi. Bu holda u ro’llar, statuslar (makomlar), institut va tashkilotlarni turli mezonlar yordamida klassifikatsiya qilishga yordam beradi. Strukturaviy funksionalizm va sistemali yondashuv tarafdorlari (Parsons, Etsoni va b.). Sotsial differensiatsiya bilan sotsial sistemani o’z- o’zini saqlashni shart deb qaraydilar. Bunda sotsial differensiatsiyaning yaxlit jamiyat, uning ostki tizimlari, guruhlari darajasida ko’rinishlari qat’iyfarqlanadi.

Ularnig fikricha, quyidagi xayotiy muhim vazifalar - muhitiga moslashish, maqsadlarini kuya bilish, ichki ixtiloflarni bartaraf etish (integratsiya) va xokazolar bajarilgandagina muayyan tizim mavjud bula olishi mumkin. Bu vazifalar esa faqat ozmi-ko’pmi maxsuslashgan institutlar tomonidangina bajarilishi mumkin. Demak, bunga muvofiq sotsial tizimlar ozmi-ko’pmi differensiatsiyalashgan (tabaqalashgan) bo’ladi. Sotsial differensiatsiya o’sishi bilan faoliyatlar ham maxsuslashib boradi, shaxsiy va oilaviy aloqalar o’z o’rnini borgan sari odamlar o’rtasidagi shaxssiz narsaviy munosabatlarga bo’shatib beradi. Bu munosabatlar ko’proq ramziy vositalar bilan boshqariladi (masalan, iqtisodiy munosabatlar uchun bunday vositachi - pul). Sotsial integratsiya (lot. Integratio - tuldirilish, tiklanish; integer yaxlit, butun) sotsial differensiatsiyaga nisbatdosh tushunchadir. Xozirgi zamon sotsiologiyasi tizimlar nazariyasidagi integratsiya tushunchasidan foydanaliladi. Unga ko’ra, integratsiyada alohida differensiatsiyalashgan kismlarning bir butun qilib turuvchi aloqa va shu holatga olib keluvchi jarayon tushuniladi. Integratsiya turli xil sotsial sub’ektlar - individlar, tashkilotlar, davlatlar va xokazolar o’rtasida ixtilofsiz munosabatlar bo’lishini ko’zda tutadi. Sotsial tizimlar integratsiyasining darajasi va mexanizmi to’g’risidagi qarashlar tarixan o’zgarib kelgan. Bajaradigan vazifalari, sohalariga qarab sotsial dinamikaning quyidagi turlarini ajratib ko’rsatish mumkin: 1. Reproduktiv dinamika. Sotsial dinamikaning bu turi tug’ilish, ishlab chiqarish, ekologiyaning sotsial jihatlarini o’z ichiga oladi. Aholi sonining o’sishi, tug’ilish miqdori, ularni belgilovchi omillar reproduktiv sotsial dinamika soxasiga kiradi. Ishlab chiqarish, ekologiya va sotsial sub’ektlar reproduktiv o’rnashmalarga aloqador bo’ladi. 2. Maqom (status) sotsial dinamika. U o’z ichiga xizmat lavozimlarida kutarilishi yoki pasayishini, turmush darajasi va sifatini kamrab oladi. 3. Xududiy sotsial dinamika. Aholi kuchishlari sur’ati va miqdorlarining sotsial jihatlari, katta shahar vujudga kelishi bilan paydo bo’lgan sotsial muammolar, ishlab chiqarishning joylashtirilishi, uning sotsial oqibatlari xududiy (territorial) sotsial dinamika ob’ektlaridir.

4. Ma’naviy xayot dinamikasi manfaatlar, qadriyatlar, fikrlar, normalar harakati, o’zgarishi va rivojlanishi bu soxa doirasida bo’ladi. 5. Siyosiy dinamika jamiyat sotsial-sinfiy tarkibi, xokimiyat shaqllari o’zgarishini anglatadi. 6. Fan - texnika dinamikasi. Fan-texnika taraqqiyotining sotsial jihatlari, ishlab chiqarish vositalari o’zgarishlarining ijtimoiy sub’ektlar xayotiga ta’siri, axborot va kommunikatsiya bilan bog’liq sotsiodinamik o’zgarishlar fan-texnika dinamikasiga kiradi. Sotsial dinamika abstrakt, mavxum qonuniyat ifodasi emas. Har bir mintaqa, ijtimoiy tizimda o’ziga xos sotsiodinamikani qurishimiz mumkin. Sotsial dinamika vertikal (yuqori va pastga) va gorizontal (ya’ni, parallel tomonga) yo’nalishda ro’y berishi mumkin. Yuqorida keltirilgan barcha sotsial dinamika turlarini vertikal va gorizontal - yo’nalishda tekshirish mumkin. Jumladan, sotsial-sinfiy struktura elementlari harakati sotsial stratifikatsiya yondashuvi asosida qaralganda buni yaqqol qurish mumkin. Sotsial stratifikatsiya (lot. Strato - tushama, katlam) sotsiologik tushunchasi bo’lib, bu tushuncha umuman jamiyatning, ayrim sotsial guruhlarining tarkibini, ularning turli-tuman belgilariga: daromadi, malakasi, ma’lumoti va boshqa darajalariga qarab odatda iyerarxiya (yuqori va quyi) tarzda joylashgan ijtimoiy katlamlarga bulinishini tavsiflaydi. Funksionalizm nuqtai nazaridan, sotsial stratifikatsiya tizimi jamiyatdagi sotsial ro’l va mavqeylarning differensiatsiyasi bo’lib, u har qanday jamiyatning ob’ektiv extiyojidir. Jamiyatning turli sohalarida stratalardan stratalarga harakatni qurish mumkin. Masalan, iqtisodiyot soxasida - har bir odam milloner bo’lishi mumkin; siyosatda - yirik siyosiy mansabga erishish mumkin; armiyada - har bir askar general bo’lishi mumkin; diniy faoliyat soxasida - oliy diniy martabaga erishish mumkin; fan - bu faoliyatning nisbatan zoye ketadigan soxasi bo’lib, birok bunda ilgarilash mumkin; nikoh orqali - foydali nikoh vositasida jamiyatning eng yuqori pog’onalariga g’oyat tez kutarilish mumkin. Kishilarning sotsial zinapoyadagi yuqoriga qarab siljishga intilishi - ijtimoiy taraqqiyotning harakatlantiruvchi kuchidir. Odam bir vaqtning o’zida bir necha strataga kirishi mumkin.

Sotsial taraqqiyot va sotsial o’sishning manbalari. Fransuz sotsiologi Emil Dyurkgeymda sotsial taraqqiyot haqidagi g’oya mehnat taqsimotiga bog’lab tushuntiriladi. Ijtimoiy rivojlanish, uningcha mexaniq birdamlikka asoslangan jamiyatda mehnat taqsimotiga asoslangan organiq birdamlik, hamkorlik jamiyatiga o’tishdir. Dyurkgeym nazariyasida sotsial taraqqiyotni ta’minlovchi omil mehnat taqsimoti deb qaraladi. Mehnat taqsimoti segmentir jamiyatning barham topishiga va organiq birdamlikka asoslangan jamiyatga utilishiga imkon beradi. Mexaniq birdamlik - birdamlikning “jamoaviy” tipi bo’lib, uni tashkil etuvchi individlar bir-birlariga o’hshash, ular bajaradigan ijtimoiy vazifalar ham bir xil, ularning shaxsiy xususiyatlari rivojlanmagan bo’ladi. Dyurkgeym fikricha, bu jamiyat individining ongi jamoa ongining oddiy maxsulidir, zotan, umumiy, jamoaviy ong bo’lishi mexaniq birdamlik bo’lgan jamiyatning asosiy belgisidir. Jamiyat asta sekin o’zgara boradi. Lokal segmentlar chegarasi bo’zila boshlaydi, chunki, turli xil ijtimoiy aloqalar vujudga kela boshlaydi. Aloqa yo’llari va vositalari rivojlanadi, aholi tobora ko’payadi, shaharlar usa boshlaydi, aholi moddiy va ma’naviy zichligi oshadi va mehnat taqsimoti keng tarkala boshlaydi. Kishilarning ongi tobora tabaqalashayotgan mehnat taqsimotiga va murakkablashayotgan ijtimoiy tashkilotga mos kela boshlaydi. Dyurkgeym nazariyasida ushbu vujudga keladigan birdamlikning yangi ko’rinishi organiq birdamlik deb talqin etilgan. P.Sorokin birnchilardan bo’lib sotsiomadaniy o’zgarishlar dinamikasi nazariyasini ishlab chiqdi. Unga ko’ra ijtimoiy voqelik o’zgarishi qonunli jarayondir. Muayyan ijtimoiy - madaniy ulkan tizimlar (supersistemalar) bir birlari bilan dialektik ravishda almashinadi. Muayyan jamiyat xukmron bo’lib turgan dunyoqarashning “utmaslashib kolishi” uning boshqa dunyoqarashga o’rnini bo’shatib berishga olib keladi. Bu o’z navbatida ijtimoiy muassasalar va normalarning o’zgarishiga, jamiyatning tubdan o’zgarishiga olib keladi. “Sotsial evolyutsiya ” va “sotsial revolyutsiya” sotsial rivojlanishning shaqllari sifatida qaralishi mumkiin.

Albatta, bunda isloxot (reforma) o’zgarishlarini, inkilob (revolyutsiya) o’zgarishlari yo’lidagi, ularga bo’ysinadigan rivojlanish shaqli deb qarash mumkin emas. Jamiyat rivojlanishining asosiy, normal yo’li - reforma, isloxotdir. Ijtimoiy rivojlanish sub’ektlarning maqsadga muvofiq faoliyati orqali ro’y beradi. Anglangan extiyojlar - manfaatlar bu faoliyatni harakatlantiruvchi kuchlardir. Ijtimoiy extiyojlar va manfaatlar qondirilishi uchun sotsial jarayonlar boshqarilishi talab etiladi. Umumiy ma’noda boshqarish takomillashgan (biologik, texnik, sotsial) tizimlarning faoliyatini ta’minlash uchun, ularning dastur va mksadlarini amalga oshirishga xizmat qiladigan funksiyadar. Sotsial boshqarish esa jamiyat muayyan tizimining tartiblanishi saqlanishi , mukammallashuvi va rivojlanishini ta’minlaydi. Sotsial boshqarish jarayonining asosiy bosqichlari quyidagilardan iboratdir: axboratni yig’ish va uni qayta ishlash; uni analiz etish; taksimlash; maqsadga erishishga qaratilgan qarorning ishlab chiqilishi; rejalashtirish, dasturlashtirish; loyihalashtirish ko’rinishida umumiy qarorni bajarish uchun faoliyatni tashkil etadi; bu faoliyatni na’zorat etish, kadrlarni tanlash va joy-joyiga quyish bilan birgalikda; faoliyat natijalari haqidagi axborotni tuplash va qayta ishlash. Sotsial boshqarish ietimoiy earayonlarni bashorat qilish, oldindan ko’ra bilishga asoslanadi. Bashorat kategoriyasi ikki ma’noda konkretlashadi: oldindan aytib berish (deskriptiv, ya’ni tavsiflash ma’nosida ) va oldindan ko’rsatma berish (preskriptiv, undov, amr, buyruk). Zotan, sotsial boshqarishning asosiy vazifasi kishilar sub’ektiv faoliyatining ob’ektiv qonuniyatlar talablariga muvofiq kelishiga erishish, bu qonuniyatlardan samarali foydalanishdir. Sotsial boshqarish bu ma’noda ham nazariy, ham amaliy faoliyatni o’z ichiga oladi. Sotsial taraqqiyot va sotsial o’sishning asosiy omillaridan biri sifatida sotsial boshqarish talqin etilar ekan, uning quyidagi shaqllarini aytib o’tish maqsadga muvofiqdir: sotsial rejalashtirish, loyihalashtirish va prognozlashtirish. O’zbekistonning xozirgi sotsial taraqqiyoti va o’sish holati. Istiqlolimizning mashakkatli, fidokorona mehnat bilan 8 yili ortda qolmoqda.

Bu yillar boy imkoniyatlarga ega bo’lgan, respublika va uning aholisini tang holatdan, moddiy va ma’naviy inkirozdan chiqarish, milliy davlatimiz poydevorini qurish, iqtisodiyotimizni sifat jihatdan yangi bosqichga kutarish yillari bo’ldi. O’zbekistonni jaxonga namoyon qilish, axborot va iqtisodiy jihatdan chetlashtirish xollariga barham berish, jakon hamjamiyatining boshqa mamlakatlari qatorida teng bo’lib olish sari intilish yillari bo’ldi. Xayotning, jamiyatning asosiy tamoiyllarini va davlatning siyosiy-ijtimoiy, iqtisodiy to’zilmalarini hal kiluvchi, umuminsoniy qadriyatlarga asoslangan, erkin demokratik kelajakni aniq belgilab bargan Asosiy Qonun Konstitutsiya qabul qilindi. O’zbekiston tanlab olgan yo’l– respublika va uning halqining manfaatlariga nihoyatda mos keladigan, ijtimoiy jihatdan yunaltirilgan bozor iqtisodiyotini shaqllantirishga qaratilgan iqtisoddir. Chukur o’zgarishlar bizning xayotimizga shiddat bilan kirib bormoqda. Sodir bulayotgan tub siljishlar dunyoning xozirgi kiyofasini o’zgartirib yubormoqda. O’zbekistonning davlat mustaqilligini amalda namoyon qiladigan va ro’yobga chiqaradigan tashkiliy to’zilmalarni shaqllantirish jarayoni davom etmokda. Bank tizimi qayta tashkil qilinmoqda. Mustaqil milliy aivakompaniya, axborot agentligi, kinokompaniya, va boshqa umumdavlat xizmatlari ishlab turibdi. O’zbek halqining mustaqillikka bo’lgan intilishini jaxon hamjamiyati, halqaro jamoatchilik qo’llab-quvvatladi. Dunyodagi 125 mamlakat O’zbekistonning Davlat mustaqilligini tan oldi. 40 dan ziyod xorijiy mamlakatlar bilan diplomatiya munosabatlari urnatildi. Tarixda ilk bor, 1992 yilning 2 martida O’zbekiston halqaro huquqining teng huquqli sub’ekti sifatida Birlashgan Millatlar Tashkilotiga qabul qilindi. Respublikani haqikatan ham, uning milliy manfaatlaridan kelib chiqqan holda, halqning azaliy turmush tarzi, an’analari, urf-odatlari va kunikmalarini, mavjud beqiyos tabiiy boyliklarini har tomonlama hisobga olib, yuksaltirish amalda mumkin bo’lib koldi.

Xozir O’zbekiston tarixiy chorraxada turibdi. Respublikani milliy davlat, ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy kamol toptiruvchi o’z taraqqiyot yo’lini ishlab chiqish zarurdir. Bu murakkab va mas’uliyatli palladir. Respublikada xozir yashab turganlarning takdirigina emas, balki ularning farzandlari, nabiralarining ham takdiri, kelajak avlodlarning takdiri ham shunga bog’liq bo’ladi. Respublika tang holatlarni ayni darajada tezrok bartaraf etish, yakkaxokimlik tizimining illatlarini batamom tugatish, rivojlangan madaniyatli mamlakatlar darajasiga chiqib olish shu narsa bilan belgilanadi. Barqaror bozor iqtisodiyoti, ochik tashqi siyosatga asoslangan kuchli demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini barpo etish pirovard maqsad bo’lib kolishi kerak. Shunday jamiyat O’zbekiston halqining munosib turmushini, uning huquqlari va erkinligini kafolatlashi, milliy an’analar va madaniyatni qayta tiklanishini, shaxs sifatida insonning ma’naviy-ahloqiy kamol topishini ta’minlashi mumkin. Jaxon va o’zimizning amaliyotimizdan olingan barcha unumli tajribani rad etmagan holda, o’z ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-huquqiy taraqqiyot yo’limizni tanlab olish respublikaning qat’iypozitsiyasidir. O’zbekistonning chinakam mustaqilligiga erishishidan iborat o’z yo’li aholining milliy-tarixiy turmush va tafakkur tarzidan, halq an’analari va urf-odatlaridan kelib chiqadi. Chukur ildizi o’tmishdagi an’anaviy jamoa turmush tarziga borib takaladigan kollektivchilik asoslari O’zbekistonga xosdir. Kattalarni xurmat qilish, oila va farzandlar to’g’risida g’amxurlik qilish, ochik kungillilik, millatidan qat’iynazar odamlarga xayrixoxlik bilan munosabatda bo’lish, o’zgalar kulfatiga hamdard bo’lish va o’zaro yordam tuyg’usi kishilar o’rtasidagi munosabatlarning me’yori hisoblanadi. Ijtimoiy taraqqiyotning asoslari va yo’nalishlari xususida so’z ketar ekan, avvalo huquqiy, iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy negizlarga alohida e’tibor bermok kerak. Davlat jamiyatning madaniy, ilmiy va texnikaviy rivojlanishiga g’amxurlik qiladi. “O’zb. Res. Konstitutsiyasidan”. O’zbekiston Respublikasining siyosiy va iqtisodiy mustaqilligini ximoya qilish imkonini beradigan yetarli saloxiyatga ega. Yer bag’rining g’oyat kimmatli mineral xom-ashyolarga boyligi chukur tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, respublikaning

jaxon bozoriga chiqishini ta’minlaydigan tarmoklarni rivojlantirish imkonini bermoqda. O’zbekistonni yangilash va rivojlantirishning uch yo’li 4 ta negizlarga asoslanadi. Bu negizlar: -umuminsoniy qadriyatlarga sodikli; -halqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash va rivojlantirish; -insonning o’z imkoniyatlarini erkin namoyon qilish; -vatanparvarlik. Davlat ramzlari – bayrok, tama, madxiya O’zbekiston halqlarining shon-sharafi, g’ururi, tarixiy xotirasi va intilishlarini o’zida mujassamlashtiradi. Mana shu ramzlarni e’zozlash – o’zining kadr-kimmatini, o’z mamlakatiga va shaxsan o’ziga bo’lgan ishonchni mustahkamlash demakdir. Isloxotlar strategiyasini amalga oshirishda biz uchun quyidagilar o’zluksiz ustivor yo’nalishlar hisoblanadi: -ta’lim va madaniyatni rivojlantirish hamda islox qilish; -aqliy va ma’naviy saloxiyatni mustahkamlash; -aholini ijtimoiy ximoya qilish. Chukur isloxotlarni amalga oshirish, bozor iqtisodiyotiga o’tish, birinchi navbatda, kadrlar potensialiga, ularning kasb jihatdan tayyorligiga bog’liq bo’ladi. Moddiy isloxotlar, iqtisodiy isloxotlar – o’z yo’liga. Ularni hal etish mumkin, halqning ta’minotini ham amallab turish mumkin. Ammo, ma’naviy isloxotlar – kullik va mutelik iskanjasidan ozod bo’lish, kaddini baland to’tish, ota-bobolarimizning udumlarini tiklab, ularga munosib voris bo’lish – bundan og’irrok va bundan sharaflirok vazifa yuk bu dunyoda!

Adabiyotlar: 1. Bekmurodov M.B.Sotsiologiya. A.Qodidriy nomidagi halq merosi nashriyoti. T. 2002 y. 2. Entoni Giddens. Sotsiologiya. T. Sharq. 2002 y. 3. Lavriyenko V.N.Nartov N.A. Osnovi sotsiologicheskix znaniy. VUZ. (Sotsiologiya) - M.:1995 4. Biryukova A.O. O predmete sotsiologi kak obshey nauki ob obshestve. Sotsiologicheskiye issledovaniya. 1991 №5. 5. Radugin A.A. Radugin K.A. Sotsiologiya 1995.

O'xshashlar

Ijtimoiy tizim va ijtimoiy struktura (tuzilma)

Ijtimoiy tuzilmalar sotsiologiyasi

Ijtimoiy boshqaruv sotsiologiyasi

Ijtimoiy stratifikasiya sotsiologiyasi

Ijtimoiy-etnik munosabatlar