Уста Олим комилов (1875-1954) - San'at - Referatlar

Уста Олим комилов (1875-1954)

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

93 KB

Ko'chirib olish

Уста Олим комилов (1875-1954) 1935 йил Англия пойтахти Лондон шаҳри. Мухташам томошагоҳда жаҳон халқ ларининг санъат фестивали ўтмоқда. Нав бат Ўзбекистонлик санъаткорлар Тамара хоним ва Уста Олим Комиловларга бери ла ди. Уста Олим чалган доирага Тамара хо ним «Пилла» рақсига тушиб томоша бин - ларни лол қолдирадилар. Қарсаклар ости да ижрочилар яна саҳнага таклиф қили на ди. Бу сафар «Пахта» рақси ижро этила ди. Томошабинлар оёқларида қалқиб туришиб, иккала санъаткорни олқишлашади. Бутун томошагоҳни ларзага келтирган, гумбурлаган чилдирма овозини Лондонликлар биринчи бор кўришлари ва эшитишлари эди. Уста Олим Комиловнинг бетакрор доира овози эди. Рақсдан сўнг олдинги қаторда ўтирган Буюк Британия қироличаси Мария Ложалон саҳнага чиқади. Уста Олимнинг чилдирмасини қўлига олиб кўради. Бу доира созидан юракни тўлқинлантирувчи садо чиқарган панжаларни мўҳжиза деб атайди. Ушбу мўҳжизакор панжалардан гипсга нусха олиб, Лондон музейига қўйишга фармон беради. Ўзбек санъаткорларига қойил қолган қиролича ўз қўли билан Уста Олим Комилов, Тамарахонимга фестивал олтин медалини тақиб қўяди. Уста Олим Комиловнинг бу панжа нусхаси ҳозиргача Лондон музейи да сақланмоқда. 1875 йилда Марғилонлик оддий тўқувчи оиласида дунёга келган Уста Олим Комилов шундай буюклик даражасига етган санъаткордир. Ёшлигида арава тузатувчи устага шогирд тушади, 12 ёшдан бошлаб Масаид отадан чанг ва доира чалишни ўрганади. Лекин доирага бўлган ҳавас унга кўп роқ илҳом келтирар эди. Натижада доира созининг устаси бў либ етишади. Машҳур санъаткор Муҳиддин Қори Ёқубов 1926 йилда тузган ўзбек этнографик фолҳклор ансамблига Уста Олим Комиловни таклиф қилади. У

бу ансамбл таркибида Россиянинг жуда кўп шаҳарларида ва Кавказ ортида гастролда бўлади, сўнгра ўша даврда республика пойтахти бўлмиш Самарқанд шаҳрига оиласини кўчириб келади. Турмуш ўртоғи Бегимхон ўзи билан синглиси Нурхон Йўлдошхўжаевани ҳам бирга олиб келади. Нурхон санъат соҳасида ишлай бошлайди. Бир йилдан сўнг Марғилонга қайтишганда, Нурхон акаси томонидан ваҳ ший ларча ўлдирилади. Бу фожиа бутун республика санъат аҳлини ларзага солади. Бу ҳақда мусиқали драмалар саҳналаштирилган, шеҳр ва қўшиқлар яратилган. Уста Олим Комилов машҳур санъаткор Тамарахоним труппасида узоқ йил фаолият кўрсатиб, дунёнинг жуда кўп мамлакатларида санъатини намойиш қилган. 1932 йилда меҳнат қаҳрамони унвони билан тақдирланган. 1937 йил - да эса Москвада бўлиб ўтган ўзбек адабиёти ва санъати декада сидан сўнг «Ўзбекистон халқ артисти» унвонини олади. Фар ғона канали қурилишида ўзининг доира шодиёналари билан одамларни меҳнатга чорлайди. Уста Олим Комилов Ўзбекистон доирачиларининг пири устози ҳисобланади. Буни Ғофир Иноғомов, Қахрамон Дадаев, Одил Камолхўжаев, Талҳат Сайфуддинов, Дилму род Исломов сингари доирачилар мамнуният билан гапиришади. Ҳозирда Марғилон шаҳридаги адабиёт ва санъат музейида устознинг кийимлари, шахсий буюмлари, орден ва медаллари ҳамда Лондон томошабинларини лол қолдирган чилдирмаси сақлан моқда. Машҳур санъаткор Уста Олим Комилов юртдошлари қалбига абадий муҳрланган. Марғилон шаҳридаги кўчалардан бирига, Фарғона шаҳридаги 1-болалар мусиқа мактабига унинг номи берилган. Устозлар чироғи асло ўчмагай.

Фойдаланилган адабиётлар 1. И.А.Каримов. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т., «Ўзбекистон», 1997. 2. И.А.Каримов. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. Т., «Ўзбекистон», 1995. 3. И.А.Каримов. Асарлар. 6- жилд. Т., «Ўзбекистон», 1998.

O'xshashlar

Узбек санъати устозлари

Уста ва шогирд одоби

Композитор Дони Зокиров (1914-1985) нинг ҳаёти ва ижоди

Тамарахоним

Хор санъатининг шаклланиш ва ривожланиш тарихи ва аҳамияти