Мадали Ҳофиз Раҳматилло ўғли (1867-1930) - San'at - Referatlar

Мадали Ҳофиз Раҳматилло ўғли (1867-1930)

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

66 KB

Ko'chirib olish

Мадали Ҳофиз Раҳматилло ўғли (1867-1930) Фарғона анъанавий ижрочилигининг мо ҳир билимдони Мадали ҳофиз Шаҳрихон шаҳрида туғилди. Отаси асли косиб бўлиб, диний илмларни пухта эгаллагани учун Раҳ ма тилло Қори номи билан машҳур эди. Ўғли Мадалибекни ҳам косибликка берди. Лекин қўшиққа бўлган ҳавас уни машҳур танбурчи ҳофиз Нуроҳун акага эргаштирди. Замондош шоирлар Оразий, Ҳайратийлар билан ҳамкорлик қилади. Ўша даврда Марғилонда гуллаб яшнаган маданий муҳит уни ўзига чорлади ва шу ердан уйланиб, муқим яшаб қолди. Бу ерда Юсуф қизиқ, Матҳолиқ ҳофиз сингари санъат дарғалари билан яқиндан танишди. Унинг овози шу қадар баланд бўлган эканки, «Мадали ҳофиз Марғилонда қўшиқ айтса, симда (Фарғонада) эштилади»,- деган ибора халқ ичида машҳур бўлган. Муқимий, Завқий, Хазиний, Писандий, Рожий каби маш ҳур шоирлар билан ижодий ҳамкорлик қилади. Уларнинг ғазаллари замирида қатор қўшиқ ва яллалар яратади. Айниқса, Муқимий ғазаллари билан айтиладиган «Абдураҳмонбеги» қўшиқлар мажмуаси ҳозиргача севиб куйланади. Ҳофиз «Чорма қом»нинг машҳур ижрочиси сифатида халқ орасида машҳур бўлган. Мадали ҳофиз «Қаландар»лар, «Тановор»лар, қўшиқ ва яллаларни тўплаб ўзи ижро қилди ва шогирдларга ўргатди. Ҳатто Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов ҳам Мадали ҳофизнинг олдига келиб қўшиқлар ўрганиб кетар экан. Бунинг далили сифатида Мулла Тўйчи ҳофиз Мадали ҳофизга шоир Хислатнинг «Армуғони Хислат» баёзини совға тариқасида бериб кетган экан. Бу баёз ҳозиргача устознинг фарзандларида сақланиб келади. Мадали ҳофиз ўзбек қўшиқчилик санъатига ялла йўлларини олиб кирди. «Шошмақом»нинг «Бузрук» мақомидаги «Савти сарвиноз» ҳамда

«Сегоҳ» шўҳбаларининг муаллифи сифатида, Мадалибек номи «Ўзбек халқ мусиқаси» китобида кўрсатиб ўтилган. 1912 йилда «Роберт Кенц» фирмаси экспедицияси даврида ҳофизнинг «Абдураҳмонбеги» қўшиқлар мажмуасини пластинкага ёзиб олади. Бу пластинка ҳозиргача ҳофизнинг ўғли, таниқли бастакор Мамасиддиқ Мадалиевда сақланади. Мадали ҳофиз ҳар бир қўшиқни талабчанлик билан моҳирона ижро этгани ва шогирдларидан ҳам шундай талаб қилгани учун «Ноёб» деган таҳаллусга эга бўлган эди. Мадали ҳофиз олтмиш уч йил умр кўриб, Марғилон шаҳрида вафот этди. Ўзининг восиятига кўра Хўжамаҳоз мозорига дафн этилган.

Фойдаланилган адабиётлар 1. И.А.Каримов. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т., «Ўзбекистон», 1997. 2. И.А.Каримов. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. Т., «Ўзбекистон», 1995. 3. И.А.Каримов. Асарлар. 6- жилд. Т., «Ўзбекистон», 1998.

O'xshashlar

Бастакор Ф. Содиқовнинг ҳаёти ва ижоди (1914-1977)

Ота Жалолиддин Назиров (1845-1928)

Маҳмуржон Узоқов

Темурийлар давридаги томоша турлари

Ўзбек классик мусиқаси