Нўхат навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш - Qishloq va o'rmon xo'jaligi - Referatlar

Нўхат навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш

Yuklangan vaqt:

22.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

283.5 KB

Ko'chirib olish

Нўхат навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш Режа: 1. Нўхатнинг қимматли хўжалик белгилари 2. Нўхатнинг биологик хусусиятлари

Дон - дуккакли экинлари ичида нўхат ўзига хос қимматига эга бўлиб, халқ хўжалигида турли хил мақсадларда ишлатилади (расм). Адабиётларда таъкидланишича, озиқ-овқат мақсадида унинг оқроқ рангли нўхат берадиган навлари, чорвачиликда тўқроқ рангли нўхат берадиган навлари экилади. расм. Нўхат экилган далалардан бири. Машғулотнинг мақсади. Бу машғулотни ўтказишнинг асосий мақсади талабалардаги нўхатнинг навлари навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларига доир билимларини яхшилашдан иборат. Керакли ашёлар. Кафедра заҳирасидаги нўхат навларидан сақланаётган гербарийлар, талабалар томонидан амалиётда тўплаган конспектлари, интернет манбаи ва бошқа керакли лаборатория ҳамда ўқув ашёлари. Нўхат навларининг навдорлик белгилари қуйидагилардан иборат: -ўсимликларининг бўйи; -Тупининг шакли, поясининг шакли (расм); -баргларининг мураккаблиги, туклилиги, жойлашиш тартиби; -бандининг ҳолати, япроқчалар шакли ва сони; -гулининг генератив қисмлари (расм); -дуккаги шакли, катталиги, узунлиги (рсам); -биринчи дуккагининг жойлашиш ўрни, -дуккагидаги дон сони, ранги, тўқлилиги; -донининг шакли, ранги ва йириклиги (расм).

1-иш. Талабалар ўқитувчи раҳбарлигида нўхот навлари ўсимликларининг гербарийларини танлаб олиб уларни юқоридаги навдорлик белгилари тартибида таҳлил қилишади. Таҳлил натижаларини ҳисобот шаклида баён этишади. расмлар. Нўхатнинг навдорлик белгилари. Нўхатнинг қимматли хўжалик белгилари қишлоқ хўжалигида экилишидаги афзалликлари бўлса, халқ хўжалигидаги аҳамияти ундан олинадиган маҳсулотларнинг талабгорлиги билан изоҳланади. Қишлоқ хўжалигида ҳар бир экин турининг ертапишарлиги бир қанча имкониятлар манбаи бўлгани сабабли деҳқон ва саноатчиларнинг этиборини ўзига тортади. Нўхат ўсимлигининг навларида вегетацион даврийлиги турлича. Ертапишар навлари 65 кунда пишиб этилади. Ўртапишар навлар 70- 85 кунда пишиб этилади. Кеч пишар навлар 100, 110 кун давомида пишиб этилади. Деҳқонлар ўз даласининг имкониятларига қараб юқоридаги навлардан биронтасини танлаб деҳқончилик қила олиш шароитидан фойдаланади. Бизга маълумки, ертапишарлик ва хосилдорлик орасида кўпинча тескари биологик коррелясия қонунияти ҳукм суради. Бундан ташқари шимолий, чўл, тоғ олди, суғориладиган, лалмикор ва жанубий ҳудудларимиз шароитларига юқоридаги навлар ичидан биронтасини танлай олиш имкониятларини оширади. Деҳқонлар учун нўхатнинг яна бир қимматли хўжалик белгиси хосилни механизацияда териб олишга мослиги (расм). Нўхатнинг биологик хусусиятлари. Нўхат ўсимлиги дуккакли экинлар орасида совуққа ўта чидамлилик хусусияти борлиги ҳисобланади. Бу ҳам

деҳқончилигимизда катта аҳамиятга эга. Тоғ олди туманларимиздаги ерта баҳорда иқлимнинг совуши натижасида содир бўладиган муаммолардан четлаб ўтиш имкониятларини бериб турғун режадаги хосилдорлик сақлаб қолинади. Селекция нуқтаи назаридан нўхатнинг ўрта йер денгизи ва чўл экологик гуруҳи вакиллари совуққа энг юқори чидамликка эга бўлиб, маҳаллий навларни яхшилаш учун бошланғич ашёлар бўлиб саналади. Нўхатнинг биологик хусусиятларидан яна бири бу парваришланаётган экиннинг касалликларга бардошлилиги. Нўхат ўсимлигининг ҳам ўзига хос касалликлари бўлиб уларга чидамлилиги деҳқонлар ва селекционерлар томонидан қадрланади. Нўхат аскохитоз касаллиги билан кучли зарарланади. Нўхат ўсимлиги бу касаллик билан зарарланганда баргларида, шохларида, пояларида сариқ ва қора доғлар пайдо бўлади. Касаллик интенсивлигига қараб дуккакларида дон ривожланмайди. Бу касалликка чўл гуруҳи навлари ва Кубанский 16 нави ўта чидамли селекцион ашё. Бу касалликдан ташқари нўхат фузариоз сўлиш касаллиги билан ҳам зарарланади. Бу ҳолатда ҳам деҳқонларга касалликка бардошли навлар ёрдамга келади. расм. Нўхатнинг техникада йиғиштириб олиниши. Нўхат ўсимлигининг дуккакли ўсимликлар орасидаги энг яхши хусусияти дуккагининг пишганда ёрилмаслиги. Бу хусусиятли навлардан Кубанский 16, Среднеазиатский 400, Киэвский 120, Ўзбекистон 8 ва

бошқалар нафақат селекцион ашё, балки хосил йиғиштириш самарадорлигини ҳам оширади. Нўхатнинг инсонлар ва чорва моллари учун озуқабоплик хусусияти ҳам катта аҳамиятга эга. Нўхатнинг дони оқсилга бойлигида бошқа дуккакли экинлардан қолишмайди. Нўхат дони таркибида 18-32% оқсил мавжуд бўлиб инсон организми ва чорва моллар фаолиятларини яхшилаш учун зарур бўлган лизин, аргинин, гистидин, тиразин, систеин ҳамда бошқа аминокислоталар билан таъминлайди. 1-топшириқ. Интернет манбаидан фойдаланиб янги нўхат навларнинг тавсифномаларидан қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганинг. Ўз вилоятингиз шароитига мос навларни танлаб олинг.

Адабиётлар : 1. Абдукаримов Д.Т. Донли экинлар селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2010й. 402 б. 2. Абдукадиров Д.Т. Қишлоқ хўжалиги экинлари селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2002 й. 275 бет. 3. Азизов Б.М. Кузги буғдой дон сифатини оширишнинг муҳим омиллари. Ж.Ўзбекистон аграр фани ҳабарномаси. 3 (69)-сони, 2017й. 4. Азизов Б.М., Исроилов И.А., Худойкулов Ж.В. Ўсимликшуносликда илмий тадқиқот ишлари. Дарслик. Тошкент 2014. 265 б. 5. Азизов Қ.Қ., Ашуров К.К. Қанд жўхорининг янги навларини яратишда селекцияни тутган ўрни “ЎЗБЕКИСТОН ПАХТАЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ” номли Республика илмий тўплами 2014 йил (I-ҚИСМ) 128 ва 130 бетлари 6. Ан Хе Сунг, Азизов К.К., Еденбаев Д., Бобоев Фю Г., Тахирбаева Д.У. Тритикале етиштириш қўлланмаси. Ташкент. 2017. 22 б. 7. Виноградов Б.И., Атабаева Х.Н., Дементьева А.А. Ўсимликшунослик. “Мехнат” матбуоти. 1987. 166 б. 8. Дала тажрибаларини ўтказиш услубиятлари. Тошкент 2007. 149 б.

O'xshashlar

Ҳашаки нўхат навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш

Жавдар навларининг, навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш

Беда навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш

Жўхори навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш

Ловия навларининг навдорлик, қимматли хўжалик белгилари ва биологик хусусиятларини ўрганиш