Jun qirqimini tashkil qilish va o’tkazish.

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

69.5 KB

Ko'chirib olish

Jun qirqimini tashkil qilish va o’tkazish. Reja: 1. Qirqim rejasini tuzish. 2. Qirqim oldi tadbirlarini amalga oshirish. 3. Qirqim jarayonini tashkil qilish. 4. Qirqimdan keyingi tadbirlarni amalga oshirish .

$Jun qirqimini o’tkazish plani. Jun qirqimini o’tkazish plani xo’jalikdagi qo’ylar soniga qancha jun qirqish agregat iva malakali. Jun qirqish planida: suruvlarning raqami bosh chuponlarning familiyasi qo’ylar soni jins yosh guruppasi bir bsh qo’ydan va birgada bo’yicha olinadigan jun qirqimi plani kursatiladi. Jun qirqish planda qo’ylarni keltirib turish navbati va ulrni haydab keltirib hamda ishlovdan o’tkazishnig kalindar muddatlari kuzda tutiladi. Planda bor qirqimchga bir kunda 50-60 bosh qo’y qirqish kuzda tutiladi. Jun qirqish odatda eng kam qimmat tishga kur brak qilingan yoki axta qo’ylardan boshlanadi shundan keyino’tgan yili tug’ilgan yosh qo’ylar nasldor quchqorlar sungra qo’zili qo’ylar sovliq qo’ylar suruvning junini qirqishda birinchi navbatda yirik sovliqlar undan keyin o’rta sakmondagilar va oxirida mayda saqmoqdagi sovliqlar qo’ldan chiqarilish kerak. Jun qirqishdan qirqilgan junni klasslarga ajratish va urab tayyorlashdan oldin namligi 16-17 ga kelgunicha quritilishi kerak. Bir teki sbir xil junli qo’ylarning juni yiliga bir marta har xil junli qo’ylarning juni yiliga bir marta har xil junli qo’ylarning ikki marta erta bahorda tabiy tulash vaqti kelishi Bilan va kuzda qirqiladi. Jun qirqish ishlariga juda kata ahamiyat beriladi va oldindan tayyorgarlik kuriladi. Har bir suruvning ahvoli oldindan aniqlab chiqiladi. Xo’jalikning barcha bulim boshliqlari zooveterinariya mutaxassislari ishtirokida planni kurib chiqadi suruvlarning navbat tartibi belgilanadi jun qirqish uchun qo’ylar o’tlatiladigan yaylovga yaqin joyda tuplanadi. Jun qirqish muddatlari har bir xo’jalikda bahorgi jun qirqish muddati ob- havo sharoitiga qo’ylarning va ular jun qoplamining holatiga qarab belgilanadi. Odatda bahorgi jun qirqishga havo iliq qo’ylarning juni yapog’lashgan ya’ni tobtga kelgan tabiy tulash boshlanay deb turgan vaqtda boshladi. Qorako’l xo’jaliklarida bahorgi jun qirqish qo’zilatish va bonitirovka tugagandan keyin odatda 20 aprldan 10 maygacha o’tkaziladi. Markaziy Osiyo va janubiy Qazoqistonda . Kuzgi jun qirqish to sovuq boshlanguncha qo’ylarning juni anchagina usib ulguradigan muddatlarda utkaziladi \sentyabrda\.$

Bino va asboblarni tayyorlash: Qo’ylar junini maxsus jihozlangan jun qirqish ayniqsa samarali bo’ladi. Bu joylarda ham, shu maqsad uchun muljallangan boshqa binolarda ham jun qirqish boshlanmasdan bir oy oldinroq binolar va asbob – uskunalarning remont qilish hamda dezinfeksiyalashga kirishadi. Bu yerga mexanik kirish agragati uning ehtiyoj qisimlari charxlash apparatlari chelak tog’ora idishlar tarozi va boshqalar keltiriladi. Elektr jun qirqish agregatlarining asosiy turlari: ESA – 12-3000 dan 10000 gacha ESA -12-1000dan 25000 gacha ESA-36-1000 dan 25000 gacha ESA – 48 – 25 000 dan 50000 gacha Junni klasslarga ajratish uchun buyi 2,5 m va balandligi 0,8 m bulgan maxsus tolalardan foydalaniladi. Ularning ustki yuzasiga 1,5 sm eni 2 sm tashkillari 2x2 sm kattalikda bulgan metal tur qoplangan yog’och ramkaga tortib urgatilgan. O’zbekistonda qo’y qirqimda ESA – 12- ishlatiladi. Bunda hammasi bulib 25-26 kishi ishlaydi. Shundan qirqimchi -12 t qo’ylarni tutib keluvchi – 2 qirqilganlarni yig’ishtiruvchilar – 2 mexanik charxchi-2 va boshqalar. Jun qirquvchilar va klassga ajratuvchilarni tayyorlash. Ma’lumki malakali jun qirquvchilargina qo’ylar terisini kesib yoki yapog’ini burdalab yubormasdan junni yaxshilab qirqib olishi mumkin. Bunday qirquvchi bita qo’yning junnini qirqishga 4-5 minut vaqt sarflaydi xolos yetarli tajribasi bulmagan qirquvchilar esa 20-25 minut sarflaydi. Shuning uchun barcha xo’jaliklarda har yili jun qirqish kompaniyasi oldida 1-1,5 haftalik senarlar o’tkazilib mutaxasislar blg’usi jun qirquvchilarni jun qirqish texnikasi bilan tanishtiradilar. Yuqori malakali mutaxasislar o’z tajribalarini o’rtoqlashadilar urganadilar. Semenar o’tkazilayotgan davrda tinglovchilar jun qirqish mashinasi elektor mator egiluvchan o’q tuzilishi bilan tanishtiriladi. Har bir jun qirquvchi mashinani qisimlarga ajratish va qayta yig’ishni biladigan bo’lishi agregat qisimlarining o’zaro birgalikda ishlashini va sozlashni ayniqsa juflashni pichoq bilan taroqni sozlashni bilishi kerak.

Jun qirquvchilar mashinkani ishlatish qoidalarini jun qirqish usullarini va izchilligini o’zlashtirib olishlari juda ham muhi ahamiyatga ega. Qo’yni to’g’ri yotqizish va ortiqcha kuch sarflamay kerakli holatda tutib turishni urganib olish ham muhimdir. Qo’y to’g’ri holatda yotishi uning juni toza olishini ta’minlaydi. Terisini kesilishidan saqlaydi. Har bir usulni aniq mashiq qilish tartibga izchilligiga kata roiya qilish mashinkaning unumsiz harakatlarini imkoni boricha kamaytirish va qo’yni ustalik Bilan tutib turish orqali mahoratga erishildi. Bularga esa darhol yetishib bulmaydi.. balki yillar davomida o’zlashtiriladi. Shuning uchun jun qirquvchi kadirlarini avaylash, ularning najariy va Amaliy kunikmalarini oshira borish muhim ahamiyatga ega. Ularni jun qirquvchilar kengashi va konkurslarga yuborib turish lozim. Junni sinflarga ajratatuvchilar bizning sharoitimizda xo’jaliklarning tovarshunoslari bajaradi ular junni dastlabki qayta ishlash fabrikasidagi doimiy ishlovchi junshunoslar kurslarida tayyorlanadi. Qo’ylarnijunini qirqishga tayyorlash Tajribadan ma’lumki semiz qo’ylarning juni uzun yog’li ter miqdori ko’p yapog’isi pishiq bo’lib qirqilganda yaxlit bo’lib chiqadi. Semiz qo’ylarning terisida aniq kurinib turadigan burmalari qavatlari joylari yqo’ligi tufayli jun qirqish vaqtida terisi deyarli kesilmaydi. Shuning uchun tadjribali chuponlar og’ir kelgan qishlovdan chiqqan va qo’zilab bulgshan qo’ylar tez semirib yo’qotgan vaznini tiklashga harakatlanadi.buning uchun ular faqat kunduzi emas balki tunda ham o’tlatiladi. Jun qirqish grafigiga muofiq qo’ylarning junini qirqishni osonlashtirish va bino ichini ozoda saqlash maqsadida jun qirqish boshlashdan 24 soat oldin qo’ylarga yem-hashak beri shva 12 oldin sug’orish tuxtatiladi. Jun qirqish oldidan qo’ylarni cho’miltirish Bahorda dag’al junli qo’ylar junida 30 % gacha yot aralashmalar bo’ladi ular jun normal qirqilishini qiyinlashtiradi. Jun qirqish agregatining kesuvchi apparatlari buzilishiga sabab buladi. Junda iflos junni qayta ishlash korxonalarida

tashish urinsiz harajatlarbilan bog’lio’dir. Xo’jaliklarda jun qirqishdan oldin qo’ylarni chumiltirish jundagi iflos aralashmalarni kamayishiga yordam beradi. Qo’ylar havo iliq bulib turgan vaqtda chumiltiriladi. Buning uchun suvning tempraturasi 15 0 S ga bulgan soy hovuz chuchuk suvli kul orqali haydab utiladi yoki uzunligi 15 metr bulgan sement vannalarda 2 marta 10 minutdan chumiltiriladi. Ifloslangan suv vannaning tagi orqali chiqarilib yuboriladi. Vanna qaytadan tuldiriladi. Chumiltirib chiqqan qo’ylar quruq ob – havoda kamida 14 soat o’tlatiladi. Ikkinchi yoki uchunchi kundagini qo’ylar junni qirqish joyiga haydab keltiriladi.

А dabiyotlar : 1. Ризаев Ш.М. «Жуншунослик ва жун товаршунослиги» ва бошқалар. Т ошкент. 1985 . 2. Юсупов С.Ю «Овцы и козы Узбекистана». Т. 2002. 3. Юсупов С.Ю. « Пустинно-пастбишное животноводства » Самарқанд 2001. 4. www.Ziyonet.uz 5. http://www//uralrti/ru.

O'xshashlar

Ekish va ko’chat o’tkazish mashinalari

Qishloq xo’jalik aholi punktlari va sanoat qorxonalari joylashgan yerlarda zax qochirish ishlarini tashkil qilish

Sho’rlangan tuproqlarni yuvish, yuvish me’yorlari, usullari va o’tkazish muddatlari. Sho’rlangan yerlarda zovurlar

Mevazor va uzumzorlarni xududiy tashkil etish