Хашаки донли ва дон дуккакли экинлар

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

101.5 KB

Ko'chirib olish

Хашаки донли ва дон дуккакли экинлар Режа: 1.Кузги жавдар экини 2.Тритикале экини 3.Арпа экини 4.Сули экини 5.Дон-дукакли экинлар

$1.Чорва моларини юқори тўйимли озуқа билан таъминлашда донли экинлар мухим ўринни эгаллайди.Амалиётда фойдаланилаётган экинларни бир нечтаси билан таништиримиз. Кузги жавдар дон экини бўлиб у дон олиш ва кўкат тайёрлаш учун экилади. онни таркибида 9, 2-17% оқсил бўлади.Жавдардан тайёрлаган озуқадлар юқори тўйимли бўлади: 100кг донидан - 8, 3 оқсил ва 118, 4кг озуқа бирлиги, 100 кг унида-8, 1 оқсил ва 117, 5 озуқа бирлиги, 100 кг пичанидан 10, 1 ва 79, 8 бўлади. Ўсиш дарида тўйимлиги ўзгаради: бошоқ чиқаришдан олдин поясида 16, 0% оқсил бошоқланишда 12, 2 % ва гуллашда 11, 3% оқсил бўлади. Кўк масса олиш учун жавдар бошоқ тортмасдан аввал ўрилиши керак. Жавдар бир йиллик ўсимлик Ўзбекистонда кузги жавдар кузда экилади Экиш меъёри 120-200 кг экиш чуқурлиги 3, 5 см экиш сули тор қаторлаб ёки ёппасига қаторлаб - қатор ораси 6-7 ёик 13-15 см бўлади.Хосил ўриш муддати - бошоқ тортиш ва гуллаш давр.Дон олиш учун - думбул пишиш даврида тўла пишганда дони тўкилади. Хосил-300-400 ц\га кўк масса олинади, суғориладиган ерларда. Кузги жавдар оралиқ экин сифатида кўпроқ экилади. Асосий экинлар хосили йиғилгандан кейин ( маккажўхори, картошка, каноп, соя ва бошқа экинлар)жавдар кузда экилади, хосили апрелда ўриб олинади, сўнгра режадаги асосий экинлар экилади. Ўзбекистонда Киргизская-1 ва Вахшская-116 навлари экилади. Тритикале. Тритикале-янги хашаки экин бу дурагай буғдой ва жавдар чатиштирилганда олинган. Жавдар совуққа ва қишга чидамли ўсимлик буғдойга нисбатан.Тритикале хам совуққа ва қишгачидамлироқ (буғдойга нисбатан) Тритикале -15, 1-18, 1% протен, лизин 0, 50%, буғдой -9, 2-13% протен, лизин 0, 41%. Тўйимлилиги буғдойга яқин ёки баробар Тиритикале ўсимлиги дони тўйимлиги бўйича арпа ва жўхорига тенг ( қорамол, сигир ва қўйларни$ $боқишда қўлланад ). Касалликларга чидамли кўкатнинг тар кибида буғдойга нисбатан, 2% жавдарга нисбатан, 4 % оқсил кўп бўлади. Тритикале биологияси бўйича кузги экин, нам севар шунинг учун сувли ерларда экилади. Кўкат хосили 15-20 т\га, дон хосили 5-8 т Ўзбекистонда Многозёрний-2, Праг серебристий, Узор навлари экилмоқда.. 3.Хашаки буғдой.- янги ўсимлик, бу юмшоқ буғдой ва кўп йиллик буғдойиқ ўт ўсимлиги орасидаги дурагай хашаки буғдой морфологик ва биологик белгилари бўйича буғдойдан фарқ қилади: совуққа ва қишги мураккаб шароитга чидамли, касалликларга (замбуруғ ва занг) чидамли. Хашаки буғдой намсевар, ўрта- кечпишар ўсимлик ўртапишар буғдойда 10- 15 кун кеч пишади. Энг мухим биологик хусусияти - ўримлардан кейин пояси қайта ўсади ва икки уч марта ўриб олиш мумкин.Кўкат олиш учун най ўраш дарида ўриб олинади. Шу муддатда ўрилса бир мавсумда учта ўрим етилади. Хашаки буғдойни аввал бошоги пишади, сўнгра пояси саргаяди.Дони етилганда поясининг тўйимлилиги хали юқори бўлади ва молларга яхши озуқа бўлади.Ўриш балндлиги 7-8 см бўлади. Донни таркибида 17-19 % оқсил, 40-48 % клейковена, пичани таркибида 14-16% оқсил бўлади. Ўзбекистоннинг сувли ерларида кузда 150-200 кг\га уруғ экилади. Хашаки буғдойнинг -Отрастаюшая -38 нави экилади.Кўкат хосили 30-40 т\га, пичан хосили 9-10 т\га. Арпа .- мухим хашаки донли экин, донни тар кибида 10 % оқсил, 3, 5% ёғ 70% корбон сувлари Бошоқлаш даврида кўк массасида 1,8-3,5 % оқсил бўлади.. Арпадан тайёрлаган озуқаларнинг сифати қуйидагича: 100кг донни таркибида 6, 7 кг оқсил ва 126, 7 кг озуқа бирлиги, 100 кг унида 7, 6 кг оқсил ва 118, 8 озуқа бирлиги, 100 кг кўкатида 9, 6 ва 70, 0 бўлади.$