Узбекистонда демократик, эркин фуқаролик жамияти қуриш назарияси ва амалиёти хамда педагогиканинг вазифалари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

127.5 KB

Ko'chirib olish

Ўзбекистонда демократик, эркин фуқаролик жамияти қуриш назарияси ва амалиёти ҳамда педагогиканинг вазифалари. Миллий истиқлол ғояси педагогиканинг бош методологик асоси сифатида Режа: 1. Ўзбекистонда демократик, эркин фуқаролик жамиятини қуриш ва таълим соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий принципларининг уйғунлиги. 2. Таълим иқтисодий ва ижтимоий тараққиётининг ҳаракатлантирувчи кучидир. 3. “Ўзлаштириш таълими”дан “Бунёдкорлик таълими”га ўтишнинг зарурлиги. 4. Таълимда инсонпарварлаштириш ва демократлаштиришнинг моҳияти. Ҳамкорлик педагогикаси. 5. Ўқувчиларга миллий ғоя ва истиқлол мафкурасини сингдиришнинг педагогик шарт-шароитлари.

Ўзбекистон мустақиллигининг қўлга киритилиши жамиятимиз ҳаётининг барча соҳаларида улкан ўзгаришлар, туб ислоҳотлар ўтказишни тақозо қилмоқда. Маълумки, ўз ҳаёти, мақсадларини аниқ тасаввур қила оладиган, ўз келажаги ҳақида қайғурадиган миллат ғоя ва миллий мафкурасиз яшай олмайди, ўз йўлини топа олмайди. Истиқлол ғояси ва мустақиллик мафкураси кўп миллатли Ўзбекистон халқининг эзгу ғоя-озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт барпо этиш йўлидаги асрий орзу-интилишлари, ҳаётий идеалларини акс эттиради, Ватан равнақи, юрт тинчлиги, ҳалқ фаровонлиги каби юксак ғояларнинг маъно-мазмунини теран англашга хизмат қилади. Мафкура халқни халқ, миллатни миллат этадиган, унинг шону шарафи, ор номуси, қадр-қиммати, ишонч-эътиқодини ифодалайдиган, жамиятимиз ўзига хос йўли, турмуш тарзи, туб манфаатларига таянган ҳолда муттасил ривожланиб, такомиллашиб борадиган ғоялар тизимидир. Миллий истиқлол ғоясининг мазмун-моҳияти, мустақиллик мафкурасининг бош мақсади – халқни буюк келажак, юксак ва улуғвор мақсадлар сари етаклаш, бирлаштириш, Ватан бахт-саодати учун масъуллик ҳисси билан яшашга чорлаш, аждодларимизнинг бебаҳо илмий-маънавий мероси, миллий қадриятларимиз ва анъаналаримизга муносиб юксак фазилатли, комил инсонни тарбиялаш, яратувчанлик ва шу муқаддас замин учун фидоийликни ҳаёт мезонига айлантиришдир. Президент Ислом Каримов саъй-ҳаракатлари билан олиб борилаётган ушбу эзгу ишда ўқув юртларида “Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамойиллар” фанининг киритилиши ўзига хос босқич бўлди. Ўзбекистоннинг миллий истиқлол мафкураси–жамиятимиз барча аъзоларининг этник мансублиги, ижтимоий аҳволи, эътиқоди, жинси, ёши, тилидан қатъий назар уларнинг асосий мақсад-муддаоларини ифодалайдиган, уларни жипслаштирадиган, уларнинг ўтмиши ва келажагини бир-бири билан боғлайдиган, асрий орзу-истақларини амалга оширишга хизмат қиладиган ғоялар тизимидир.

Миллий истиқлол мафкураси: - Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, миллий ва умуминсоний қадриятлар, демократия тамойилларига асосланади; - Халқимизнинг асрлар давомида шаклланган юксак маънавияти, анъана ва удумлари, улуғ бобокалонларимизнинг ўлмас меросидан озиқланади; - Адолат ва ҳақиқат, эркинлик ва мустақиллик ғоялари ҳамда халқимизнинг ишонч ва эътиқодини акс эттиради; - Юрт тинчлиги, Ватан равнақи ва халқ фаровонлигини таъминлашга хизмат қилади; - Жамият аъзоларини, аҳолининг барча қатламларини Ўзбекистоннинг буюк келажагини яратишга сафарбар этади; - Миллати, тили ва динидан қатъий назар мамлакатимизнинг ҳар бир фуқароси қалбида она Ватанга муҳаббат, мустақиллик ғояларига садоқат ва ўзаро ҳурмат туйғусини қарор топтиради; - Жамоатчилик қалби ва онгига фикрлар хилма-хиллиги, виждон эркинлиги тамойилларига риоя қилган ҳолда маърифий йўл билан сингдирилади. Миллий мафкура фақат бугун эмас, балки ҳамма замонларда ҳам энг долзарб сиёсий-ижтимоий масала–жамиятни соғлом, эзгу мақсадлар сари бирлаштириб, унинг ўз муддаоларига эришиши учун маънавий-руҳий куч- қувват берадиган пойдевор бўлиб келган. У ҳар бир ватандошимизнинг оиласи, жамият, эл-юрт олдидаги бурч ва масъулиятини қай даражада адо этаётганини белгилайдиган маънавий мезондир . Бу – Ўзбекистонда истиқомат қиладиган ва ўз тақдирини шу муқаддас замин билан боғлаган ҳар бир кишининг “Ватаним менга нима берди” деб эмас, “Мен Ватаним равнақи учун нима қилаяпман” деган масъулият туйғуси билан яшаши керак.

$Ўзбекистон Республикаси Конституцияси плюрализм, фикр ва қарашлар эркинлиги тамойилларини тўлиқ таъминлайди. Асосий қонунимизнинг 12 – моддасида бу қоида қуйидагича ифодаланган: “Ўзбекистон Республикасида ижтимоий ҳаёт сиёсий институтлар, мафкуралар ва фикрларнинг хилма-хиллиги асосида ривожланади. Ҳеч қайси мафкура давлат мафкураси сифатида ўрнатлиши мумкин эмас”. Бу қоида Ўзбекистонда фаолият кўрсатаётган партиялар, ҳаракат ва ижтимоий-сиёсий гуруҳлардан бирортасининг дастурий ғоялари ягона давлат мафкураси бўла олмаслигини англатади. Мафкура – инсон тарбиясини, шу асосда шаклланаётган ахлоқи, билими, қобилияти ва истеъдодини белгиланган мақсадлар билан боғлаш йўлидир. Ҳеч қачон таълим-тарбия ишлари муайян мафкурасиз бўлмаган, бўлиши ҳам мумкин эмас. Мафкуранинг илдизлари. Фалсафий Дунёвий Диний Бош \оя Миллий исти=лол мафкураси Асосий \оялар Ватан равна=ини таъминлаш ва юксалтириш Ижтимоий щамкорликни таъминлашОзод ва Обод Ватан, эркин ва фаровон щаёт барпо этишдир Юрт тинчлигини таъминлаш ва асраш Хал= фаровонлигини таъминлаш Комил инсонни тарбиялаш Миллатлараро тотувликни таъминлаш Динлараро ба\ рикенглик, (толерантлик)$ $Диний, дунёвий тарбиянинг барча тизимлари заминида ҳам маълум мафкура ётади. Мафкурадан ҳоли бўлган тарбия ҳақида гапириш тарих тажрибасини тўла билмаслик ёки бирор мафкуранинг ўрнига бошқасини олиб киришга ҳаракат қилишдир. Миллий истиқлол ғояси ва мафкураси жамият ривожланишидаги етакчи ғояларни ўзида мужассам этиб, халқимизнинг азалий анъаналарига, удумларига, руҳиятига, қадриятларига асосланиб, келажакка бўлган ишонч туйғуларини тарбиялайди. Бу ғоялар билан қуролланган инсонлар ўз орзу интилишлари йўлида бирлашадилар. Шунинг учун ҳам, Президентимиз миллий истиқлол ғояси ва мафкураси – халқни ягона мақсад сари бирлаштирувчи байроқ, дея таъкидладилар. Миллий истиқлол ғояси ва мафкураси миллатни жипслаштирувчи ғоялар тизими бўлиб, жамиятнинг ҳар томонлама, бекаму-кўст, барқарор ривожланишини назарий ва амалий жиҳатдан таъминлайди. Шу сабабли тараққиёт сари етакловчи улуғвор миллий истиқлол ғояси ва мафкурасининг асосий тушунча ва тамойилларини ўқитиш, ўргатиш, уларнинг кундалик хатти-ҳаракатларида намоён бўлишига эришиш – давр талабидир. Таълим давлат ижтимоий тараққиётининг устивор йўналиши экан бу тўғрида Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида» ги қонунда /оявий иммунитетни шакллантиришМуаяян \ ояга ишонтириш Щаракат дастури былими Уюштири ш Мафкуранинг асосий ма=садалари /оявий тарбиялаш Маънавий- рущий ра\ батлантириш Сафарбар этиш$