Go`daklik va maktabgacha yoshning psixologik xususiyatlari - Pedagogika - Referatlar

Go`daklik va maktabgacha yoshning psixologik xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

50.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Go`daklikdagi psixologik rivojlanish asoslari va xususiyatlari 2. Ilk bolalik yoshi tavsifi 3. Bolalar va kattalar. Bola shaxsi shakllanishining dastlabki bosqichi 4. Kichik maktab yoshida psixologik rivojlanish 5. Kichik yoshdagi o`quvchilarda anglash jarayonining rivojlanishi 6. Kichik yoshdagi o`quvchilar shaxsining rivojlanishi

www.arxiv.uz Go`daklikdagi psixologik rivojlanish asoslari va xususiyatlari CHaqaloqlik ( tug`ilganidan boshlab bir-ikki oylikkacha). Bola ko`pchilik jonivorlarning bolasiga qaraganda ancha ojiz tug`iladi. U nisbatan cheklangan xulq-atvor, tashqi olamga moslashishning muqarrar-reflektor shakllari jamg`armasiga ega bo`ladi. Tug`ma xulq-atvor shakllarining kamligi bola kuchsizligini emas, kuchini tashkil etadi – u deyarli cheksiz aqliy rivojlanish, xulq- atvorning yangi shakllariga ega bo`lishning yangi tajribalarini o`zlashtirish imkoniga sohib bo`ladi. CHaqaloq rivojlanishining farqli xususiyatlari shuki, uning analizatorlari faoliyati somatik (jismoniy) harakatlarga qaraganda tezroq shakllanadi. SHu asosda munosabat refleksi rivojlanadi va xilma-xil shartli reflektor aloqalari shakllana boshlaydi. CHaqaloqlik davri oxiri va go`daklikning boshlanishida «tetiklanish kompleksi» - kattalarnnig paydo bo`lishiga munosabat bildirish paydo bo`ladi. Go`daklik da (bir-ikki oylikdan bir yoshgacha) go`dak to`laligicha kattalarga bog`liq bo`ladi (uni ovqatlantirishadi, Yuvintirishadi, yo`rgaklashadi, ag`darib qo`yishadi, qo`lga olishadi, sayr qildiri-shadi, allalashadi, gapirishga, Yurishga o`rgatishadi va h.k.). ²ayotining birinchi yili so`ngiga kelib go`dak ayrim so`zlarni tushunadi va ilk so`zlarni ayta boshlaydi. Tasodifan odamlar davrasidan chiqib qolgan inson bolasi o`z rivojlanishida insoniy imkoniyatlar darajasigacha ko`tarila olmaydi. Faqat ijtimoiy muhit va ta`lim natijasidagina bolada insonlarcha his qilish va fikrlashga qodir shaxsiyat shakllanadi. Go`daklik so`ngida bolalar kattalarga taqlid qila boshlaydilar. Maqsadli harakat va taqlid intensiv rivojlanayotgan intellektdan (aqliy faoliyatdan) dalolat beradi. Bola harakat jarayonida, o`zining va boshqalarning harakatlariga taqlid qilib, fikrlashga o`rganadi. Ilk bolalik yoshi tavsifi Ilk bolalik yoshi (bir yoshdan uch yoshgacha) . Ko`pchilik psixologlar tug`ilgandan voyaga etgunga qadar insonning psixologik rivojlanish yo`lining o`rtasi 3 yosh deb hisoblashadi. Uch yoshli bola o`z-o`ziga xizmat qila oladi,

www.arxiv.uz atrofdagi odamlar bilan o`zaro munosabatga kirishishni biladi. Bunda u og`zaki muloqot qilishni biladi, unda xulq-atvorning eng oddiy shakllari shakllanadi. Bola uch yoshda etarlicha faol va atrofdagilarga tushunarlidir. Uning xarakteri va temperamenti xususiyatlari allaqachon namoyon bo`la boshlaydi. L.N.Tolstoy shunday deydi: Besh yoshdan to mengacha – bir qadam, Tug`ilishdan besh yoshgacha – abadiyatdir. ²omiladan tug`ilishgacha – girdobdir, Yo`qlikdan homilagacha – mavhumlikdir. Bolaning psixik rivojlanishiga to`g`ri Yurishga o`rganish sezilarli ta`sir ko`rsatadi. Lokomosiya («loko» - joy, «mosiya»-harakat) dasturi hali shakllanmagan, shuning uchun bola doimo muvozanatini yo`qotadi. ²arakatlana olishi qobiliyati tufayli bola tashqi dunyo bilan nisbatan erkinroq va mustahkamroq muloqot qilish davriga kirib keladi. Mushak hissi masofani hisoblash va buYumlarning makondagi joylashuvini aniqlash mezoniga aylanadi. Bolaning psixik rivojlanishiga predmetlar harakati sezilarli ta`sir ko`rsatadi. Narsalar, predmetlar mohiyati bola tomonidan bolalik davrida egallanadi. Bolalik oxirida (hayotning uchinchi yilida) yangi faoliyat turlari (rasm chizish, kuylash, haykaltaroshlik, loyihalashtirish) Yuzaga kela boshlaydi. Predmetli faoliyatda belgilangan taasssurotlarning to`planishi bola nutqining rivojlanishi uchun asos bo`lib xizmat qiladi. Faqat so`z ortida real dunyo obrazlari turgandagina bu so`zning o`zlashtirilishi muvaffaqiyatli kechadi. Agar bola, ma`lum bir sababga ko`ra, bu yoshda nutq rivojlanishi uchun zarur shart-sharoitdan mahrum bo`lsa, unda yo`qotilgan imkoniyat o`rnini to`ldirish oxir-oqibat juda murakkab bo`lib qoladi, chunki bu yosh nutq rivojiga nisbatan senzitiv (sezgir)dir: aynan mana shu paytda nutq o`zlashtirilishi ancha samarali kechadi.

www.arxiv.uz Ilk bolalik yoshi – bolada faol nutq shakllanishi davridir. Bir yarim yoshgacha bola 30-40 tadan 100 tagacha so`z o`zlashtiradi, ikkinchi yil oxirida bola 300 tagacha, uchinchi yil oxirida esa 1500 tagacha so`z ishlatadi. Nutq rivojlanishi ona tilining tovush xususiyati va grammatik tuzilishini egallashni taqozo etadi. Dastlab bola nutqni so`zning umumiy ritmik-melodik (tezlik, ohang) tuzilishini ilib olish yo`li bilan qabul qilsa, ikkinchi yil oxiriga kelib u ona tilining barcha tovushlarini fonematik qabul qiladigan bo`ladi va shu asosda lug`at va so`zlarni to`g`ri talaffuz qilishni o`rganadi. Faol nutqning shakllanishi bolaning butun psixik rivojlanishi uchun asos bo`lib xizmat qiladi. Ilk bolalikdagi aqliy rivojlanish. Bolalik avvalida bola atrofidagi predmetlar xususiyatini, predmetlar orasidagi eng oddiy aloqalarni ilg`aydi va ulardan foydalana boshlaydi. Bu predmetli faoliyat, oddiy elementar o`yin shakllari, rasm chizish, nutqni egallash bilan bog`liq ravishda ro`y beruvchi keyingi aqliy rivojlanish uchun asos bo`ladi. Bolalikda aqliy rivojlanish asosini bolada shakllanayotgan idrok etish va fikrlash harakatlarining yangi turlari tashkil etadi. Bu yoshda avtodidaktik, o`zi o`rgatuvchi o`yinchoqlar (matryoshkalar, qutichalar, kubchalar, mozaika va boshqalar) bolani tez rivojlantiradi. Ko`rish bilan birga bolalikda eshitish orqali qabul qilish ham rivojlanadi. Ayniqsa fonematik eshitish jadal rivojlanadi. Odatda, ikkinchi yil so`ngida bolalar ona tilining barcha tovushlarini qabul qiladi. Biroq fonematik eshitishning mukammallashishi keyingi yillarda ham ro`y beradi. Fikrlash rivoji uchun vositali harakatlar juda muhim. Vosita bolaning predmet dunyosiga ta`sir qilishiga xizmat qiladi. Bola eng katta tajribani kattalar bilan nutqiy muloqot natijasida qabul qiladi. ²ayotning uchinchi yilida bola aqliy rivojlanishida muhim siljish sodir bo`ladi – ongning belgili (yoki ramziy) funksiyasi shakllana boshlaydi. U bir ob`ekt o`rnini bosuvchi sifatida boshqa bir ob`ektdan foydalanish imkoniyatidan iborat. Bunda predmetlar bilan emas, balki ularning o`rnini bosuvchilar bilan harakat amalga oshiriladi.

www.arxiv.uz Turli belgilar va ularning tizimidan foydalanish – inson psixikasining o`ziga xos eng xarakterli xususiyati. Belgilarning har qanday turi (til, matematika ramzlari, surat va musiqada mohirona ifodalangan dunyo va h.k.) odamlar orasidagi muloqot uchun xizmat qiladi, predmet hamda hodisalar vazifasini bajaradi va anglatadi. Erta yoshda belgili funksiya dastlab amaliy faoliyat bilan bog`liq ravishda rivojlanadi va faqat keyinchalik so`zlardan foydalanishga o`tiladi. Bola va katta yoshdagi odam. Ontogenezda kattalar bilan muloqot bolalarda birdaniga paydo bo`ladi, ancha keyin esa bolaning tengdoshlari bilan munosabat o`rnatiladi. Bolalar va kattalar. Bola shaxsi shakllanishining dastlabki bosqichi Dastlab bola butunlay kattalarga bog`liq bo`ladi. Tengdoshlar bilan o`zaro munosabatlar ko`p jihatdan kattalarning bola bilan o`zaro munosabati xususiyatiga bog`liq. Kattalarga ergashib bolalar o`zini ismi bilan atay boshlaydilar. Ikkinchi yil oxiriga kelib o`zini ismi bilan chaqirish «men» kishilik olmoshi bilan almashinadi. «Men» tizimi – erta bolalikda (L.I Bojovich) paydo bo`luvchi markaziy hodisadir. Bola o`zini kattalardan ajratishni o`rganadi, o`ziga nisbatan mustaqil «men» sifatida munosabatda bo`la boshlaydi, ya`ni unda o`zini anglashning boshlang`ich shakli paydo bo`ladi. Rivojlanishdagi muvaffaqiyatlar bola xulq-atvorini o`ziga xos tarzda o`zgartiradi. Kattalar avvalgidek etakchi o`rin tutsa-da, bola o`z amaliy hayotining tor muhiti va u qadar katta bo`lmagan imkoniyatlari doirasida kattalar yordamisiz harakat qilishga intiladi. Yangi tendensiyalar bola faolligini («men o`zim») kuchaytiradi va kattalar bilan yangi munosabatlarning paydo bo`lishiga olib keladi. Bu davr tanqidiy davr («uch yosh tangligi, krizisi») deb ataladi, ya`ni kattalar bolalar bilan munosabatda yangi qiyinchiliklarga duch kela boshlaydilar. Bunda bola o`zining negativizmi va qaysarligi bilan bardosh berib bo`lmas darajaga etishi mumkin. Uch yosh tangligi o`tkinchi hodisa, lekin uning natijasi – boshqalardan o`zini ajrata bilish, boshqa odamlar bilan o`zini taqqoslash bolaning psixik

www.arxiv.uz rivojlanishida muhim qadamdir. Kattalarday bo`lishga intilish faqat o`yin shaklidagina nisbatan to`liq echimini topishi mumkin (faqat o`yinda bola do`konga borishi, tushlik tayyorlashi, raketada kosmosga ucha olishi mumkin). SHuning uchun ham uch yosh tangligi bolaning o`yin faoliyatiga o`tishi bilan hal etiladi. Bolaning maktabgacha yoshda rivojlanishining psixologik xususiyatlari Maktabgacha bolalikda (3 yoshdan 7 yoshgacha) organizmning jadallik bilan voyaga etishi davom etadi. Ayniqsa, ikkinchi signal sistemasi jadal rivojlanadi. Bolada oddiy majburiyatlar majmui paydo bo`ladi. Bolada tengdoshlari bilan ma`lum bir munosabatlarning Yuzaga kelishi, «bolalar jamiyati»ning shakllanishi maktabgacha yoshning muhim xususiyati bo`lib hisoblanadi. Maktabgacha yoshdagi bolaning boshqa odamlarga ichki pozisiyasi o`z «men»i va o`z harakatlari ahamiyatini tobora anglab borishi, kattalar dunyosiga, ularning faoliyati va o`zaro munosabatiga katta qiziqishi bilan xarakterlanadi. Maktabgacha yoshdagi bolaning rivojlanishi ijtimoiy vaziyati xususiyatlari unga xos bo`lgan faoliyat turlari, ayniqsa, sYujetli-rolli o`yinlarda aks etadi. Zarur bilim va qobiliyatlarsiz kattalar dunyosiga yaqinlashishga urinish bolani uning uchun imkoni bo`lgan o`yin shakliga olib keladi. Bola rivojlanishi uchun maktabgacha muassasalar tizimi, ayniqsa, bog`cha yaxshi sharoit yaratadi. Amaliyot shuni ko`rsatadiki, psixik rivojlanish va maktabda o`qishga tayyorgarlik darajasi bolalar bog`chasida tarbiyalangan bolalarda bog`chaga bormaydigan bolalarga nisbatan Yuqori. Maktabgacha yoshda sensor idrok, ayniqsa, ko`rish va eshitish orqali qabul qilish sezilarli rivojlanadi. Bola ongli ravishda rasm chizadi va musiqiy faoliyatda ishtirok eta boshlaydi. U unga qanday surat yoki musiqa yoqishini, qaysilari yoqmasligini aytishi mumkin. Biroq u hali musiqani to`liq va differensiyalangan holda qabul qilmaydi.

www.arxiv.uz Maktabgacha yoshdagi bola rivojlanishida bu yoshning asosiy faoliyat turi bo`lib hisoblangan o`yin juda muhim ahamiyatga ega. O`yin o`zining barcha tur va ko`rinishlarida (sYujetli, rolli, qoidali, nutqiy, badiiy, musiqiy va boshqalar) bolaning jismoniy, eshitish, aqliy, estetik rivojlanishiga faol yordam beradi. KICHIK MAKTAB YOSHIDA PSIXOLOGIK RIVOJLANISH Kichik maktab yoshi (7-11 yosh ) – 1-4 sinf (boshlang`ich maktab)ga to`g`ri keladi. Maktabgacha yosh bilan taqqoslaganda asosiy faoliyat turi o`qish hisoblanadi. Asosiy faoliyat turining almashinuvi bolaning psixologik rivojlanishiga ham ta`sir etadi. ²ar qanday o`tish yoshi kabi, bu yosh ham o`z vaqtida ilg`ash va qo`llab-quvvatlash zarur bo`lgan rivojlanishning yashirin imkoniyatlariga boy. Kichik yoshdagi maktab o`quvchisining jismoniy xususiyatlari quyidagilardan iborat: umurtqa pog`onasining barcha bukumlari shakllanadi, skeletning suyaklanishi hali yakunlanmaydi, 1-2-sinf o`quvchilari tez charchaydi (ayniqsa, yozma ishlarda), Yurak mushaklari qon bilan yaxshi ta`minlanadi, bosh miya, ayniqsa, boshning peshona qismi kattalashadi. Maktab hayotining birinchi bosqichi uchun shu narsa xarakterliki, bola sinfdagi va uydagi xulqini nazorat qiluvchi o`qituvchining yangi talablariga bo`ysunadi, shuningdek, o`quv fanlarining mazmuniga qiziqa boshlaydi. Birinchi sinf o`quvchilari boshdan kechiradigan uch asosiy qiyinchilik bor: qiyinchilikning birinchi turi yangi maktab rejimi bilan bog`liq (o`z vaqtida uyg`onish va turish kerak, dars qoldirish mumkin emas, barcha darslarda jim o`tirish talab etiladi, uy vazifalarini bajarish lozim va boshqalar). Ikkinchi tur qiyinchilik o`qituvchi, sinfdoshlar va oiladagi o`zaro munosabatlar xususiyatidan kelib chiqadi. Qiyinchiliklarning uchinchi turi – o`quv yili o`rtalaridan o`quv materiali oshib boradi. Maktabga qadam qo`yish bilan bola hayotida muhim psixologik o`zgarishlar sodir bo`ladi. U yangi rejimning ayrim muhim odat-larini o`zlashtiradi, o`qituvchi

www.arxiv.uz va o`rtoqlari bilan ishonchli munosabatlar o`rnatadi. O`quv materiali mazmuniga nisbatan paydo bo`lgan qiziqish asosida unda o`qishga bo`lgan ijobiy munosabat mustahkamlanadi. Kichik yoshdagi o`quvchining o`quv faoliyati O`quv faoliyatining mazmunini ilmiy tushunchalar, fan qonuniyatlari va ularga tayangan amaliy masalalarni hal etish uslubi tashkil etadi. SHunday qilib o`qish – bu bilim, malaka va ko`nikmalarga ega bo`lishga yo`naltirilgan jarayon. O`quv faoliyati aniq bir tuzilishga ega. Uning tarkibiy qismlari quyidagilar: 1) o`qish vaziyati (yoki vazifalari), 2) o`qish harakati, 3) nazorat, 4) baho. Kichik maktab yoshi davomida bolalarning o`qishga munosabatida muayyan dinamika kuzatiladi. Dastlab ular o`qishga umumiy holda ijtimoiy faoliyat sifatida intilishadi. Keyin esa ularni o`quv ishining alohida usullari jalb etadi. Nihoyat, bola o`quv faoliyatining ichki mazmuniga qiziqib, o`quv-nazariy vazifalarni aniq- amaliy vazifalarga mustaqil o`zgartiradi. Uning shakllanish qonuniyatlarini tadqiq etish zamonaviy bolalar va pedagogika psixologiyasi vazifalaridan biridir. Kichik yoshdagi o`quvchilarda anglash jarayonining rivojlanishi Idrok rivoji. Jismoniy jarayonlar rivojlanishi butun kichik maktab yoshi davomida amalga oshadi. Garchi bolalar maktabga etarli rivojlangan idrok bilan kelishsa-da (ularda ko`rish, eshitish o`tkirlashadi, ular turli shakllar va ranglarni yaxshi farqlaydilar), ularning o`quv faoliyatidagi idroki faqat shakl va ranglarni o`rganish va anglashdan iborat bo`ladi. Birinchi sinfda qabul qilingan predmetlar tarkibiy qismi va xususiyatlarining tizimli tahlili mavjud emas. Bolaning idrok etilgan predmetlarni tahlil qilish va farqlash imkoniyati unda shunchaki his etishdan ko`ra murakkabroq faoliyat turining shakllanishi bilan bog`liq. Kuzatish deb atalgan faoliyat turi maktabda o`qish jarayonida juda intensiv ravishda shakllanib boradi, keyinchalik idrok biror maqsadga qaratila boradi.

www.arxiv.uz Bola kuzatuvchanligi haqida shaxsning alohida xususiyati sifatida gapirish mumkin. Tadqiqotlar shuni ko`rsatadiki, boshlang`ich ta`limda kichik yoshdagi o`quvchilarning barchasida bu muhim xislatni sezilarli rivojlantirish mumkin. Diqqatning rivojlanishi. Maktabga keluvchi bolalar maqsadli diqqatga ega bo`lmaydilar, ular asosan bevosita o`zlari uchun qiziq bo`lgan, yorqinligi va noodatiyligi bilan ajralib turuvchi (ixtiyorsiz diqqat) narsalarga e`tibor beradilar. Maktab birinchi kundanoq boladan uni qiziqtirmaydigan narsalarni kuzatishni va ma`lumotlarni o`zlashtirishni talab qiladi. Bola asta-sekin diqqatini tashqi tomondan jalb etuvchi narsalarga emas, kerakli narsalarga yo`naltirish va qat`iy saqlashni o`rganib boradi. 2-3-sinfda ko`pchilik o`quvchilar allaqachon ixtiyoriy diqqatga ega bo`ladilar. Ixtiyoriy diqqat, uni u yoki bu masalaga maqsadli yo`naltirish – kichik maktab yoshining muhim Yutug`idir. Kichik maktab yoshida diqqatning rivojlanishi ixtiyorsiz va ixtiyoriy diqqatning almashinuviga, uning hajmi kengayishiga va turli harakat turlari o`rtasida diqqatni taqsimlay olishga bog`liq. Xotiraning rivojlanishi. Etti yoshli bola asosan tashqi tomondan yorqin va emosional jihatdan ta`sirli voqea, tasvir, hikoyalarni eslab qoladi. Lekin maktab hayoti shundayki, boshidanoq bolalardan materialni ixtiyoriy eslab qolish talab etiladi. O`quvchilar kun tartibi, axloq qoidalari, uy vazifalarini maxsus eslab qolishlari, keyin esa ularga rioya etishlari lozim. O`quv materialini eslab qolish alohida bilimni talab etadi. Usiz o`quv xotirasi zaif va tartibsizligicha qolaveradi. O`quvchi maxsus aniqlash, guruhlash va taqqoslashni talab etuvchi narsani bevosita eslab qolishga harakat qilayotganida bu «yomon xotira» pand beradi. O`quv materiali bilan ishlash usullarining shakl- lanishi «yaxshi xotira»ni yanada samaraliroq tarbiyalash yo`li sifatida namoyon bo`ladi. Bu jarayonda nutq ustida ishlash kabi xotiraning ixtiyoriy va ixtiyorsiz turlaridan oqilona foydalanish lozim. Aniq bir material bilan ishlashda ham shunday. Tasavvurning rivojlanishi. Tasavvur qobiliyatining rivojlanishi ikki bosqichda kechadi. Dastlab yaratiluvchi obrazlar real ob`ektga yaqin tavsiflanadi

www.arxiv.uz (detallarga boy bo`lmagan holda). Ikkinchi sinf oxiri, keyin esa uchinchi sinfda ikkinchi bosqich boshlanadi. Avvalo, alomatlar va tarkibiy qismlar miqdori sezi- larli tarzda oshadi. Yaratuvchi (reproduktiv) tasavvur kichik maktab yoshida barcha mashg`ulotlarda rivojlanadi. Kichik maktab o`quvchilarining biror predmetning kelib chiqishi va qurilishi shart-sharoitini ko`rsatishga harakat qilishi - ularda ijodiy (produktiv) tasavvur rivojlanishida muhim psixologik asosdir. Fikrlashning rivojlanishi. Kichik yoshdagi maktab o`quv-chilari fikrlashining rivojlanishida ikki asosiy bosqich kuza-tiladi. Birinchi bosqichda (1- 2-sinf) fikrlashda ko`rgazmali-harakatlilik ustunlik qiladi, uni yana amaliy- harakatlilik yoki hissiylik deb ham atashadi. Bu bosqichda bolalarning narsalarni umumlashtirishi predmetlarning yaqqol belgilari ta`siri ostida ro`y beradi. Fikrlash rivojlanishining ikkinchi bosqichi (3-sinf) o`quvchilar tomonidan tushunchalarning alohida xususiyatlari orasidagi o`zaro munosabatni bilib olish, ya`ni tasniflashga (masalan, «stol» – ot so`z turkumi) bog`liq. Bolalar o`qituvchiga u yoki bu tasnifni qanday o`zlashtirganliklari haqida hisob beradilar. Abstrakt, mavhum va nazariy fikrlash nisbatan murakkab fikrlash turining keyingi bosqichi bo`lib hisoblanadi Kichik yoshdagi o`quvchilar shaxsining rivojlanishi Axloqiy me`yor va qoidalarni o`zlashtirish. Maktabda bola doimiy va maqsadli nazorat qilinuvchi aniq va keng axloqiy talablar tizimiga duch keladi. Etti-sakkiz yoshli bolalar me`yor va qoidalar mohiyatini aniq tushunadi va ularni har kuni bajarishga psixologik jihatdan tayyor bo`ladi. Lekin o`qituvchi bundan har doim ham to`g`ri va o`z vaqtida foydalana olmaydi. O`quvchini kichkina deb hisoblaydi va hokazo. SHuning uchun o`qituvchida aniq va ravshan tarbiya tizimi bo`lishi kerak. Kichik yoshdagi maktab o`quvchilarining o`zaro va o`qituvchi bilan munosabatlari. Kichik yoshdagi maktab o`quvchilari o`zaro munosabatining o`ziga xos xususiyati shundaki, ularning do`stligi, odatda, tashqi hayotiy shart-

www.arxiv.uz sharoitlar umumiyligiga va tasodifiy qiziqishlarga asoslanadi (bolalar bir partada o`tirishadi, sarguzashtli adabiyotga qiziqishadi va boshqalar). O`qituvchi fikri kichik maktab o`quvchisi uchun muhim va qat`iydir. Kichik maktab o`quvchilari uning mavqeini so`zsiz tan oladilar. Ular barcha masalalar Yuzasidan o`qituvchiga murojaat qilishadi. Emosiyalar va ularning kichik yoshdagi maktab o`quvchilarida rivojlanishi Xuddi boshqa psixik jarayonlar kabi bolalar emosiyasining umumiy xususiyatlari ham o`zgaradi. Kichik maktab yoshi davomida emosiyalarni namoyon etishda o`zini tiyib turish kerakligini anglash kuzatiladi. Emosional holat barqarorlashuvining ortishi -psixik jarayonlar unumdorligining shakllanishidir. Kichik yoshdagi maktab o`quvchilari kattaroq o`quvchilar, shuningdek, o`smirlarga nisbatan ancha vazminroq.

O'xshashlar

O'qituvchi kasbining psixologik xususiyatlari

Maktabgacha yoshdagi bolalarni pedagogik-psixologik tashxis qilish

Maktabgacha yoshdagi bolalar psixik rivojlanishininig xususiyatlari

Bog`chagacha va bogcha yoshidagi bolalarning psixologik xususiyatlari

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar nutqining rivojlanish xususiyatlari