2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш - Pedagogika - Referatlar

2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

118 KB

Ko'chirib olish

2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умуммиллий дастури ҳамда умумтаълим тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари Режа : 1. Ўзбекистонда умумтаълим мактабларининг таълим тизимида ортда қолиш сабаблари. 2. 2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умуммиллий дастурининг қабул қилиниши ва мактаб таълимини ислоҳ қилиш чора-тадбирлари. 3. Мактаб таълими жамғармаси ва унинг вазифалари.

Келажак авлод ҳақида қайғуриш, соғлом, баркамол авлодни тарбиялаб етиштиришга интилиш халқимимзга хос хусусиятдандир. Эртанги ёрқин кунларимиз ворислари оиладан ташқари яна қаерда шаклланади. Албатта мактабда. Зеро, бу муқаддас даргоҳ азалдан келажак авлодни ҳар томонлама камол топтирувчи илм ва тарбия маскани бўлиб келган. Шу боис мустақилликнинг дастлабки кунлариданоқ мамлакатимизда таълим тизимига жамиятнинг муҳим бўғини сифатида жиддий эътибор берилмоқда. Президентимиз раҳбарлигида таълим соҳасини ислоҳ қилиш сиёсати изчиллик билан амалга оширилмоқда. Кадрлар тайёрлаш миллий дастурини амалга ошириш мақсадида касб-ҳунар таълим тизимини янги типдаги ўрта ҳунар ўқув муассасалари тармоғи шаклланди. Замонавий ўқув лабораториялари, ускуналар билан жиҳозланган 533 та касб-ҳунар коллежи ва 54 та академик лицей барпо этилди. Коллежлар ва лицейларни қуриш ҳамда жиҳозлаш бўйича мамлакатимиз индустрияси яратилди. Янги таълим стандартлари ва ўқув дастурлари ишлаб чиқилди. Шундай бўлишига қарамай «Таълим тўғрисида»ги Қонун ва Каррлар тайёрлаш миллий дастури талабларини бажариш асносида мактабларнинг моддий техника имкониятларини ошириш, уларни замонавий бинолар, ўқув лаборатория ускуналари, компpютер ва адабиётлар билан таъминлаш долзарблигича қолмоқда. Зеро, Президент И. Каримов таъкидлаганидек, мактабни битирган фарзандларимиз эртага олий ўқув юртларига, лицей ва коллежларга пухта билим ва тайёргарлик билан келишлари лозим. Вазирлар Махкамасининг 2003 йил якунларига бағишланган йиғилишда И. А. Каримов бу масалага тўхталиб умумтаълим мактабларининг бугунги холати, моддий техника базаси қониқарсиз ҳолатда эканлигини айтганди. 1. Таҳлиллар шуни кўрсатмокдаки, таълим тизиминииг энг муҳим бошланғич босқичи-мактаб таълими ортда колмокда, узлуксиз таълим занжиридаги энг заиф халқа бўлиб қолмоқда. Бунинг асосий сабаби мактаблар моддий базасининг заифлиги бўлиб, буларнинг 40 % га яқини типовой бўлмаган мослаштирилган биноларда жойлашган, жами 9727 та мактабда 684 таси авария ҳолатидадир. Кўпгина мактаблар марказлаштирилган иситиш системасига эга эмас,ичимлик сув ва табиий газ билан таъминланмаган. Ўқувчиларнинг 28 %дан кўпроғи 2-3 сменада ўқитилади. Мактабларнинг ўқув лабаратория ускуналари билан жиҳозланиш даражаси 29%, замонавий компютер техникаси билан таъминланиши даражаси эса 15% яқинни ташкил килади. Мактабларнинг фақат ярмигина спорт залларига эга, уларнинг спорт ускуналари ва анжомлари билан жиҳозланиши 23%дан ошмайди. Айниқса қишлоқ жойларидаги мактабларнинг моддий базаси қониқарсиз аҳволда.

Ўқитувчилар меҳнатини рағбатлантириши борасида таркиб топган тизим мактаб таълимида ҳамон заиф бўғин бўлиб қолмоқда, бунда педагогика исътедоди, касб маҳорати уларнинг меҳнатига хақ тўлаш чоғида хали ҳам белгиловчи мезонга айланмаяпти. И. А. Каримов мактаб таълими тўғрисида истиқболли махсус дастур тайёрлаш ва уни амалга ошириш зарурлиги ва бу учун давлат бюджетидан, хомийларидан, барча инсонларнинг имкониятларидан фойдаланиши зарур деган ҳисоблади. 2 . Ана шу мақсадда 2004 йил 19 февралда Ўз. Р. Президентининг ф-19-10-сонли «2004-2009 йилларда мактаб таълимотини ривожлантириш дастурини тайёрлаш чора- тадбирлари тўғрисидаги фармойиши эълон килинди. Дастурни кадрлар тайёрлаш миллий дастури билан уйғунлаштириш (максадида)ҳолда ишлаб чикиш бўйича махсус комиссия тузилган эди, хамда барча мактабларнинг моддий техника базасининг ҳозирги ҳолатини танқидий ўрганиш учун ишчи гуруҳлари тузилди. Махсус комиссия жами мактабларнинг аҳволини ўрганди ва шу асосда дастур лойиҳасини ишлаб чикди. Ишчи гуруҳлари мактабларни тўлиқ рўйҳатдан ўтказди, паспортлаштирди, уларнинг моддий-техника базасининг ҳолати танқидий ва батафсил ўрганилди, мактабларни қайта тиклаш борасидаги ишларнинг мезонларини ишлаб чиқди, аник тип ва йўналишларни белгилади. Мактаблар бешта йўналиш бўйича ўрганиб чикилди : 1. Мактабларнинг биноларини реконструкция килиш,капитал хамда жорий таъминлашнинг вактлари аник кўрсатилган режалар ишлаб чикиш. 2. Малтабларни ўкув лабаратория ускусналари, компpютер техникаси, дарсликлар ва ўкув-услубий материаллар билан таъминлаш ва бу ишлар курилиши ва таъмирлаш жараёнларни билан ўзаро боғлик холда амалга оширилади. 3. Таълим тизмида кўлланилаётган ўкув стандартлари ва ўкув дастурларини такомиллаштириш. Бу-соха бўйича мавжуд меъёрларни аниклаш, рўйхатини тузиш, ўрганиб чикиш, муайян кисмини янгилаш, кераксизларни бутунлай бекор килишдир. 4. Умумий таълим мактабларни, биринчи навбатда, кишлокдаги мактаблпарни малакали педагог кадрлар билан таъминлаш.Педагоглар таркиби сифатини яхшилаш, ўктувчилар тайёрлаш вакайта тайёрлаш ва малакасини оширишнинг самарали тизимини яратиш. Ўктувчилар мехнатини янада рағбатлантириш зарур. 5. Мактабларда спортни ривожлантириш ва уларнинг спорт базасини мустахкамлаш.Чунки, бугун мактаб ўкувчиларининг нафакат жисмоний, балки маънавийкамолити хам спортга бевосита боғликдир.

Маҳсус Комиссия иши якунларига кўра ЎзР.През-ти И.Каримов 2004 йил 21-майда «2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умумиллий дастури тўғрисида»фармон кабул килди. Фармонда бу дастурни амалга оширишнинг куйидаги асосий йўналишлари белгиланади: -Капитал реканструкция килиш, капитал ва жорий таъмирлашнининг авария холатига мактабларни бузиб ташлашнинг аник вактлари кўрсатилган дастур ишлаб чикиш, мактаблар, биноларининг намунавий лойихасини ишлаб чикиб, мактаб моддий техника базасини мустахкамлаш; -Мактабларни замонавий ўкув ва лабаратория ускуналари билан,компpютер техникаси,дарсликлар ва укув услубий материаллар билан таъминлаш; -Ўкув стандартлари ва ўкув дастурларини такомиллаштириш; -Умумтаълим мактабларини, 1чи навбатда кишлок жойларидаги мактабларни малакали педагог кадрлар билан таъминлаш, улар сифатини ошириш, ўктувчилар тайёрлаш, кайта тайёрлаш ва малакасини оширишнинг самарали тизимини яратиши, ўктувчилар мехнатини рағбатлантиришни кучайтириш; -Умумтаълим макуабларида спортни ривожлантириши ва улар улар спорт баъзасини мустахкамлаш. Бюжет манбалари, корхона ва ташкилотларнинг ўз маблағлари, юридик ва жисмоний шахсларни хомийлик маблағлари, хорижий кредитлар ва грантлар умумиллий дастурнинг молиялашнинг асосий манбайи бўлади. Молия вазирлиги хузурида бюджетдан ташкари Низоми тасдикланди.Жамғармнинг Ижроия Дирскцияси,бошкариш бўйича Кенгаш тузилди. ЎзР. Давлат архитектура ва курилиш кумитасига мактабларни тиклаш бўйича бир неча намунавий лойиха вариантларини ишлаб чикиш,хар бир шахар, туман, кишлок шароитига инобатга олиш топширилди.Бунда кандай мактаблар бузилади, кайсилари капитал ва жорий ремонт килинади. Ремонт килганда янги мактабнинг харажатидан ошиб кетмасин, хавсизликка ва ўкув жараёни талабларига мос бўлиши керак. Мактабларни жихозлашда лицей ва колежларни тажрибасидан фойдаланиш,ўзимизда ишлаб чикарилаётган мактаб парта ва мебеллари ва бошка ускуналардан фойдалансин. Узлуксиз таълим учун ўкув дастурлари,дарсликлар, ўкув кўлланмаларни кайта кўриб чикиш учун ва янгиларини яратиш учун комиссияси тузилсин ва умумтаълим мактаблари учун дарсликлар ишлаб чикиш дастури тузилсин.

2004 йил 1 сентябргача ўкиувчилар мехнатига хак тўлаш ва тариф ситафкаларини кайта кўриб чикиш халк таълими ва молия вазири,топшириш ва самарали механизмини яратиш топширилар. Юкоридаги улкан хажмдаги,салмокли ишларни бажариш учун молиявий манбаларни аник белгилаш зарур бўлади.2004 йил 7-июнда Ўзбекистон.Респ.Вазирлар Махкамасининг «Бюджетдан ташкари мактаб таълими жамғармасини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 263-сонли карори эълон килинди.Кўп ўтмай Бош вазир Ш. Мирзиёев рахбарлида 13-кишидан иборат. Мактаб таълими жамғармасининг Бошкарув кенгаши ва таркибида 10 ходим бўлган Жамғарма ижро этувчи дирекцияси ташкил топди.Шу билан бир вактда Молия вазирлигининг Ижтимоий сохани молиялаштириш бош бошкармаси тузилмасида 4 кишилик мактаб таълимини ривожлантириш дастурини амалга ошириши мониторинги ва назорати бўлими хам тузилди. Айни пайтда Коракалпоғистон Республикаси Молия вазирлиги хамда вилоятлар ва Тошкент шахри Молия бошкармаларида махсус мактаб таълими шубалари очилди. Мактаб таълими Жамғармаси ва униг ижро этитувчи дирекцсия мактаб ислохоти учун ажратилаётган давлат бюджети маблағларидан ташкари юридик ва жисмоний шахсларнинг хомийлик маблағлари, халкаро молиявий ташкилотлар ва институтларнинг грантлари ва кредитларини хам ана шу максадларга жалб этади. Хуллас мактаб таълимини ислох килиш Давлат Умуммиллий дастурида ғоят улкан ишлар назарда тутилган. Ўзбекистон мактаблари якинда бамисли акдемик лицей ва касб- хунар колежлари сингари юкори андозаларда тубан янгича жамол кўрсатади. Бунинг учун кўпгина маънавий ва жисмоний эскириб колган мактаблаблар бузиб ташланиб, уларнинг ўрнига хашаматли янги таълим кошоналари бунёд этилади. Мактаблар замонавий ўкув- лабаратория асбоб-ускуналарига,компpютер хоналарига,макткб парталари,доскалари,мебеллар,спорт анжомлари, замонавий спорт мажмуалари ва стадионларга эга бўлади. 2004-2008 йилда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умуммиллий дастури ва уни амалга ошириш чора –тадбирлари тўғрисида мавзуси бўйича маълумотлар 2004 йил 19-февралда Ўзбекистон Республикаси Президенти И.Каримов «2004-2008 йилда»мактаб таълимини ривожлантириш дастурини тайёрлаш чора тадбирлари тўғрисида» фармойши берди.(ф-1910-сонли) Фармоишда қуйидагилар буюрилади: 1.Дастур ишлаб чиқиш бўйича Махсус Комиссия тузиш.

2.Мактабларнингхозирги холатини танқидий ва батафсил ўрганиши учун ишчи гурухлари тузиш. 3.Махсус Комиссия ва ишчи гурух:(мактабларни) а.капитал реконструкциялаш б.капитал таъмирлаш в.жорий таъмирлаш мезонларини ишлаб чиқсин. 4.Умумтаълим мактаби паспортини ишлаб чиқиб,мактабнинг моддий техника базаси холатини,ичимлик сув,иситиш тармоғи,санитория шахобчаси,ошхона,спортзал,майдонча билан тъминлашини танқидий ўрганиш 5.Капитал реконструкциялаш қаторига кирмайдиган авария холатидаги мактабларни бузиб,янгисини қуриш. 6.Мактабларнинг ўқув ва лаборатория ускуналари,компpютер техникаси,кутубхоналар,ўқувадабиётлари билан таъминланганлигини текшириш. 7.Умумий ўрта таълим тизимида қўлланилаётган таълим стандартлари ва ўқув дастурларини такомиллаштириш. 8.Педагоглар тайёрлаш,қайта тайёрлаш ва малакасини оширишнинг ташкил қилишлари,мактабни малакали ўқитувчилар билан таъминлашини танқидий таҳлил қилсин. 9.Ўқитувчилар меҳнатини қадрлаш ва рағбатлантиришга эътибор қаратилсин Ишчи гурух 1 ой мудатда: 1.Саволнома асосида:барча мактабларни рўйхатдан ўтказиш,паспртлаштирсин,хулоса тайёрлаш. 2.Материалларни таклифлар билан Махсус Комиссияга топшириши. 3.Махсус Комиссия 2004 йил 1 майига қадар дастурни ишлаб чиқариш. 4.Дастурда йилма-йил 5та йўналиши бўйича аниқ чоралар белгилаш. 5.Мактаб таълим жамғармаси ташкил этиш. 2004 йил 27 февралда Халқ таълими вазирининг 29-сонли буйруғи чиқди. 1.Вазирлик қошида Махсус Комиссия тузилди ва ишчи гурухлари ҳам тасдиқланди. 2.Президент фармойишидаги топшириқларни бажариш буюрилади. 3.Мактабларнинг моддий холатини ўрганиш мезонлари,саволнома,жадвал тузилди. 4. 5та йўналиш бўйича ишлар аниқланди. 5.Ишчи гурухлар 5 йўналиш бўйича иш олиб бориши кўрсатилди. 6.Педагогларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш сифатини яхшилаш,талабчанликни ошириш,тингловчилар пухта билимга эга бўлиши зарурлиги таъкидланди.

7.Фармойиш мазмун-моҳиятини ўрганиш юзасидан тингловчилар ўртасида баҳс,мунозара,сухбатлар ташкил этиш топширилди. 8.Халқ таълими вазирлигининг фармойишининг бажариш юзасидан 27 пунктдан иборат тадбирлар режаси ишлаб чиқилди. Махсус Комиссия иши якунларига кўра Ўзбекистон Республикаси Президенти И.Каримов 2004 йил 21 майда «2004-2009»йилларда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умуммиллий дастури тўғрисида»фармон қабул қилди. Фармонда бу дастурни амалга оширишнинг қуйидаги асосий йўналишлари белгиланди: -Капитал реканструкция қилиш,капитал ва жорий таъмирлашнинг авария холатидаги мактабларни бузиб ташлашнинг аниқ вақтлари кўрсатилган дастур ишлаб чиқиш,мактаблар биноларининг намунавий лойихасини ишлаб чиқиб,мактаб моддий техника базасини мустаҳкамлаш; -Мактабларни замонавий ўқув ва лаборатория ускуналари билан,компpютер техникаси,дарсликлар ва ўқув услубий материаллар билан таъминлаш; -Ўқув стандартлари ва ўқув дастурларини такомиллаштириш; -Умумтаълим мактабларни, 1чи навбатда қишлоқ жойларидаги мактабларни малакали педагог кадрлар билан таъминлаш, улар сифатини ошириш,ўқитувчилар тайёрлаш,қайта тайёрлаш ва малакасини оширишнинг самарали тизимини яратиш, ўқитувчилар меҳнатини рағбатлантиришни кучайтириш; -Умумтаълим мактабларида спортни ривожлантириш ва улар спорти базасини мустахкамлаш; Бюджет маблағлари,юридик ва жисмоний шахсларнинг хомийлик маблағлари,хорижий кредитлар ва грантлар умуммиллий дастурнинг молиялашнинг асосий манбаи бўлади. Молия вазирлиги хузурида бюжетдан ташқари мактаб таълим жамғармаси ташкил этилиб,унинг низоми тасдиқланди.Жамғарманинг Ижроия Дирексияси,бошқариш бўйича Кенгаш тузилди. Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитасига мактабларни тиклаш бўйича бир неча намунавий лойиҳа вариантларини ишлаб чиқиш,хар бир шаҳар,туман, қишлоқ шароитига мослигини инобатга олиш топширилди.Бунда қандай мактаблар бузилади,қайсилари капитал ва жорий ремонт қилинади аниқлаб чиқилади.Ремонт қилганда янги мактабнинг ҳаражатидан ошиб кетмасин,хавфсизликка ва ўқув жараёни талабларига мос бўлиши керак.

Мактабларни жиҳозлашда лицей ва коллежларни тажрибасидан фойдаланиш, ўзимизда ишлаб чиқилаётган мактаб парта ва мебеллари ва бошқа ускуналардан фойдалансин. Узлуксиз таълим учун ўқув дастурлари,дарсликлари,ўқув қўлланмаларини қайта кўриб чиқиш учун ва янгиларини яратиш учун хукумат комиссияси ва умумтаълим мактаблари учун дарсликлар ишлаб чиқиш дастури тузилсин. 2004 йил 1сентябргача ўқитувчилар меҳнатига ҳақ тўлаш ва тариф стафкаларини қайта кўриб чиқиш,халқ таълими ва Молия вазирлиги топширилган ва самарали механизмини яратиш топширилди. Дастурнинг асосий тамойиллари ва мақсадли вазифалари; А.мактаб таълимини тубдан яхшилаш Б.замонавий ўқув моддий база ва таълим стандартларини яратиш В.қишлоқ ва шахар мактабларидаги тафовутларни бартараф этиб,болалар учун тенг шароитлар яратиш Г.ўқитувчилар меҳнатини рағбатлантириш 5та асосий йўналиш белгиланади. Бюджет маблағлари, корхоналарнинг ўз маблағлари, юридик ва жисмоний шахслар ҳомийлик маблағлари, хорижий кредит ва грантлар дастурни молиялашниг асосий манбалари бўлади ва бу маблағларни жамлаш ва улардан фойдаланиш учун бюжетдан ташқари мактаб таълими жамғармаси ташкил этилди. Макткб таълими жамғармасининг Низоми ишлаб чиқилди. Жамғармани бошқариш бўйича Кенгаш ва Ижроия дирекцияси тузилди. Дастурни амалга оширишга ихтисослашган кудратчи қурилиш ташкилотлари ва қурилиш саноати объектлари рўйхатдан ўтказилди. Мактабларнинг намунавий лойиҳалари ишлаб чиқилди.Мактаб парталари,мебел ва бошқа ўқув ускуналари учун танлов эълон қилинди ва кўргазма ташкил қилинди. Мактабларни ўқув-лаборатория жиҳозлари ва компpютер техникаси билан жиҳозлаш бўйича махсус дастур тайёрланди(2009 йилгача). Мактаблар учун дарсликлар ва ўқув-услубий қўлланмаларни 2004-2009 йилда нашр этиш дастури ишлаб чиқилди. 2004 йил 1 сентябрдан ўқитувчилар меҳнатига ҳақ тўлаш ва тариф ставкаларини қайта кўриш вазифаси қўйилади.Тармоқ сеткасига ўтказиш масаласи юкланди. ХТВ Ҳайъат мажлиси 2004 24-майда 58 сонли қарор чиқиб, «….(Президент)фармонда белгиланган вазифаларнинг ижросини таъминлаш тўғрисиба»қарор қабул қилди.

1.Вазирликда тузилган доимий ҳаракатдаги штаб таркиби,вазирликнинг тадбирлар режаси қабул қилинди. 2.Штаб бошлиғи,Вазир Т.Жўраев аъзолари 15 та. 3.Тадбирлар режаси 21 пункдан иборат бўлиб,унда тадбир номи, ижро муддати,маъсуллар, кутилаётган натижалар кўрсатилади. 2004 йил 9 июлда Ўзбекистон Республикасининг Вазирлар Маҳкамаси 321-сонли «2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш давлат умуммиллий Дастурини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида» қарор қабул қилди. 1.Мактаб таълимини ривожлантириш дастури 5 та йўналишда олиб борилади. 2.Қарорга 1,2,2а.3 иловалар ишлаб чиқилди ва тадбирлар шу иловалар асосида амалга оширилиши кўзланди. 3.Иқтисодиёт вазирлиги, молия вазирлиги, халқ таълими вазирлиги, Корақалпоғистон Вазирлиги Кенгаши, вилоятлар,Тошкент шаҳар хокимликлари ҳар йили Инвестиция дастури лойиҳаси ва аниқ рўйхатлар шакллантиришда бузиб ташланадиган,капитал реконструкция,капитал, жорий таъмир қилинадиган мактаблар сонини,молиялашни аниқ кўрсатиш топширилди. 4.Тасдиқланган (Иқт-ёт,ХТВ,Молия вазирлиги тасд) умумий параметрлар доирасида мактаб қуриш,кан.реконст., кан ва жорий таъмирлаш рўйхатига махсус комиссия ўзгартириш кирита олади,шундай хуқуқ берилди. 5.Мактабларни бузиб, янгисини қуриш, кап. Рекон, кап ва жорий рем. лойихасиишлаб чиқиш ўз шаҳарсоз лойиҳа,ўз қишлоқ лойиха, ўз меморқишлоқ лойиҳага топширилди. 6.Янги объектларни Давлат комиссияси қабул қилади. Ўзбекистон Республикасининг Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 9 июлдаги 321- сонли қарорига 1-илова. Илова 4 бўлимдан иборат: I .Умумтаълим мактабларнинг моддий техника базасини мустахкамлаш ва ривожлантириш. Бу иловада мактабларни бузиб, янгисини қуриш, кап.реконст. кап.ва маъсуллар кўрсатилган. II .Мактабларни замонавий ўқув-лаборатория ускуналари ва компpютер техникаси билан жихозлаш. Бу иловада мактабларни ўқув-лаборатория ускунаси ва компpютер техникаси билан таъминлаш тадбирлари, муддати ва маъсуллар кўрсатилган. III . Мактабларни дарсликлар ва ўқув-услубий материаллар билан таъминлаш. IV .Мактабларни педагог кадрлар билан таъминлаш ўқитувчилар тайёрлаш ва малакасини ошириш ,улар меҳнатини рағбатлантиришни кучайтириш.

Бу иловада умутаълим мактабларига,ёш педагогларни жалб этишнинг таъсирчан механизмини ишлаб чиқиш: -Қайта тайёрлаш ва малака оширишнинг вариатив дастурларини назарда тутган ҳолда педагог –кадрлар малакасини ошириш. -Ўқитувчилар,методистлар меҳнатини рағбатлантириш. -Ҳақ тўлашнинг тармоқ сеткасига ўтказиш масаласини мухокама қилиш. 2004 йил 9 июлдаги қарори 2 иловасида бузиладиган мактаблар ўрнига янгисини қуриш, кан. реконсейр.кан. ва жорий таъмирлаш параметрлари кўрсатилган. (2004,2005,2006,20007,2008 йилларда). Бунда мактаблар сони,ўқувчилар ўрни кўрсатилиб,қайси йили қанча мактаб тикланади,вилоятлар кесимида кўрсатилган. Тошкент вилоятида: Жами бўлиб 321821 ўқувчи ўқийдиган 775 мактаб тикланади. 2004 й: 2005 й: 2006 й: 2007 й: 2008 й: 2009 й: жами 63 мак 90 мак 126 мак 152 мак 166 мак 178 мак Янгидан қуриладиган мактаблар сони 38 та Кўрилмайди 3 мак 5 мак 8 мак 10 мак 12 мак Капитал реконсетр қил. Мактабларни сони-290 та 2004 йўқ 39 мак 56 мак 61 мак 66 мак 68 мак Капитал таъмирлаш-352 мактаб 56-мак 37 50 67 73 79 Жорий таъмирлаш-85 мактаб 7 мактаб 11 мактаб 15 мактаб 16 мактаб 17 мактаб 19 мактаб 2004 йил 9 июл қарорига 2_а илова: 2004-2009 йилда бюджет ҳисобига янги қуриладиган кан. реконстр. Ва жорий таъмирланган мактаблар рўйхати. Республика бўйича 638 мактаб Шундан:26 таси янги қурилади 8 таси кан. реконстр 430 таси кан. таъмир 174 таси жорий таъмир

Тошкент вилояти бўйича 63 мактаб бюджет хисобига кан. реконст,кан ва жорий таълим қилади. 56 таси-кап. Таъмирланади 7 таси жорий таъмирланади Бюджет ҳисобига янги мактаб қурилиш «таълим тарақиёти»журнали 2004 йил №5 да кўрсатилмаган 3-иловада 2004-2009 йилда мактабларда спорт иншоотлари қуриш ва реконструкция қилиш Тошкент вилоятида жами 95 та 2005 й 2006 й 2007 й 2008 й 2009 й 13 та 16 та 19 та 23 та 24 та «Таълим тараққиёти»журнали 2004 йил №5 ХТВнинг ҳайъат мажлисининг 72-сонли Қарори.2004 йил 16 июл. Вазирлар Махкамасининг 2004 йил 9 июлдаги 321-сонли қарорини ижросини таъминлаш тўғрисида. 1.Қарор ижроси масалалари ҳар чорада ҳайъат мажлисида ва штаб йиғилишида муҳокама қилинади. 2.Фармон ва қарорлар пед. жамоларда,ота-оналар,ўқувчи,талабалар ўртасида ўрганилсин мухокама қилинсин. 3.Барча таълим бошқарув органлари Иқтисодиёт ва Молия вазирликлари билан хамкорликда 2004-2009 йилда мактабларни тиклашнинг аниқ ҳудудий дастурини ишлаб чиқсин. 4.Капитал реконстр, кан. таъмирланган мактаблар сони, рўйхати, молияси ҳажми устидан назорат ўрнатилсин. 5.Ўқувчилар вақтинча бошқа мактабга кўчирилса улар учун нормал ўқув жараёни бўлиши керак. 6.Давлат дастурини бажарилиши маниторинги натижалари тўғрисида ҳукумат мажлисларида ахборот берилади. ХТВ дастурни амалга ошириш бўйича 2004 йил 16 июлда тадбирлар ишлаб чиқди: 1.Мактаблар моддий техн.баз. муст.ва рив-ш. 2.Мактаб. замон.ўқув-лаборатория ускуна ва компpютер техника билан жихозлаш. 3.Мактабларни дарслик ва ўқув-услуб материаллар билан таъминлаш 4.Мактабларни педагог кадрлар билан таъмирлаш.Ўқитувчилар тайёрлаш,қайта тайёрлаш,малакасини ошириш,улар меҳнатини рағбатлантириш.

ХТВнинг 2004 йил 20 июлдаги 3/72 сх-сонли буйруғи. ВМ.2004 йил 9 июлдаги қарорини ижросини таъминлаш тўғрисида. Ўрта таълим тизимини тубдан яхшилаш,замонавий ўқув-моддий техника базасини ва таълим стандартларини шакллантириш,қишлоқ ва шаҳар мактабларнингмоддий базаси ва жиҳозланишдан тафовутларни босқичма-босқич бартараф этиш асосида болалар учун тенг шароитлар яратиш .қарорда ва фармонда борлиги айтилди. Қарор ижросини пухта таъминлаш вазифаси қўйилади. Маниторинг гурухлари тузиш буюрилади. (Асосий масалалар такрорланади) Республикада 9727 умумтаълим мактаблари,621 мактабдан ташқари таълим муассасалари,311 мусиқа мактаблари,372 спорт мактаби. Ўзбекистон Республикасининг Вазирлар Махкамасининг 2004 йил 7 июндаги «Бюджетдан ташқари мактаб таълими жамғармасини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»қарор қабул қилди. Жамғарманинг вазифаси: 1.бюджет маблағларини, юридик ва жисмоний шахслар ҳомийлик маблағларини,хорижий кредитлар ва грантлардан дастурни бажариш учун мақсадли фойдаланиш учун жамлаш. 2.Бузиладиган мактаблар ўрнига янги мактаб қуриш, кап. Реконст-я, кап. ва жорий таъмирлаш,уларни ўқув –лаборатория асбоб ускуналари,компpютер техникаси,мактаб партаси мебел,спорт анжомлари билан жихозлашни молиялаш. 2004 йил 2 июлда Ўзбекистон Республикаси- Вазирлар Махкамасининг ўқитувчилар меҳнатини 2004 йил 1 сентябрдан бошланғич синф ўқитувчиларига устама ҳақ 5%дан 20 фоизгача Синф рахбарлиги –50 –100%, дафтарни текшириш учун 30-50% оширилди. Ўқитувчилар меҳнатини қўшимча рағбатлантиришга доир эксперименит ўтказиш ва халқ таълими ходимлари меҳнатига хақ тўлашнинг тармоқ сеткасига ўтиш тўғрисида 2004 йил 15 июлда қарор чиқарди. 1.Умумтаълим мактаблари ўқитувчиларига касб-махорати учун,ўқитувчилар билми даражасига қараб,25% гача. 2.Тарбиявий иш ва синфдан ташқари тўгарак ва секциялар иши учун15% 3.Метадистларни илғор тажрибани ёйишига,улуши учун 25% 4.Ўқитувчилар учун мактабда метадистлар учун туман ХТВларида махсус комиссиялар тузилади. Тоифа ва категориялар бекор қилинади,ойлик ҳақига 30-40% миқдорида устама хақ белгиланади.

Ўзбекистон Республикасининг ХТВнинг 2004 йил 4 августдаги 158-сонли буйруғига илова тарзида « Умумтаълим муассасалари ва худудий халқ таълим органлари қошидаги махсус комиссиялари тўғрисидаги Низом ишлаб чиқилди. Комиссияларнинг вазифаси: 1.Касб маҳорати,ўқув жараёнига қўшган ҳиссаси, таълим сифати, иарбиявий ва синфдан ташқари ишлар, услубий ютуқлари ва юксак натижалари учун тариф стафкалари махсус устамалар белгилайди. 2.Устамаларни белгилашда асосли ва холис бўлиш. 3Ўқув йили мабойнида ўқувчилар билмли. Кўникма ва малакаларининг ДТСга мослигини аниқлаш учун мониторинг ташкил қилиш ва ўтказиш. 4.Комиссия аъзолари: мактаб директори-раис.ўқув-тарбиявий ишлар бўйича ўринбосар, мактаб ички мониторингни ташкил этувчи маъсул ходим-комиссия маъсул котиби педкенгаш билан 4 та ўқитувчи, мактаб касабс уюшма раиси, мактаб жойлашган ҳудуд маҳалла қўмита вакили, мактаб ота-оналар қўмитаси вакили. 2004 йил 29 август ВМ «ХТВ хузуридаги Болалар спортини ривожлантириш жамғармаси фаолиятини ташкил этиш тўғрисида» қарор қабул қилди. 1.ХТВ б.с.р. жамғармаси билан ҳамкорликда 2004-2009 йил Дастурининг муҳим қисми сифатида ишлар дастурини ишлаб чиқилади. 2.Жамғарма маблағлари ҳисобига қурилган ва қайта тикланган спорт объектлари Давлат комиссияси томонидан қабул қилинади. Дастурни амалга ошириш юзасидан 2004 йилда қкйидаги ишлар амалга оширилди: Давлат умуммиллий дастурига биноан беш йил давомида республикадаги 9727 мактабларнинг умумий ҳолатига кўра уларнинг 2069 таси жорий,3769 таси капитал, 2313 таси капитал реконструкция қилиниши,325 таси янгидан бунёд этилиши режалаштирилган. 2004 йилда (яъни 6 ой ичида)авария холатидаги мактаблар ўрнига янгидан қурилиши режалаштирилган. 6850 ўринли 26 та мактаб қурилиб,фойдаланиланишга топширилади. Капитал реконструкция қилиниши мўлжалланган 8 та мактабнинг 6 тасида, капитал таъмирланиши лозим бўлган 430 та, жорий таъмирланадиган 174 та мактабларнинг барчасида режалаштирилган ишлар бажарилди. Осиё Тараққиёти Банки билан ҳамкорликда дарсликлар билан таъмирлашда ижара тизими йўлга қўйилади.Ушбу тизим бўйича 2001 йилда таълим ўзбек тилида олиб бориладиган 576 та мактабнинг 2-8 синфларга 39 номдаги дарсликлар ижара берилди,2003 йилда эса ўзбек,Қорақалпоқ ва рус тилларидаўқийдиган 9692 та мактабнинг 4-5 синфлари учун 13 номдаги дарсликлар ижарага берилди. 2004 йилда юқоридаги мактабларнинг 2-3

синфлари,тожик, қозоқ,туркман тилларида ўқийдиган мактабларнинг 2,3-4 синфлари учун ижара усулида берилади. Мактаб ўқувчилари ўртасида «Умид нихоллари», лицей ва колежлари ўртасида « Баркамол авлод», талаба ёшлар ўртасида «Универсиада»мусобақалари мактабларда спортни ривожлантиришга ёрдам бермоқда. Президент фармонига биноан Ўзбекистон «Болалар спортини ривожлантириш жамғармаси»тузилган ва 2004 йил 24 августда «жамғармаси фаолиятини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» фармони чиқди. Юқоридаги улкан ҳажмдаги, салмоқли ишларни бажариш учун молиявий манбаларни аниқ белгилаш зарур бўлади.2004 йил 7-июнда Ўзбекистон Республикасининг Вазирлар Маҳкамасининг «Бюджетдан ташқари Мактаб таълими жамғармасини ташкил этиш чора – тадбирлари тўғрисида»ги 263-сонли қарори эълон қилинди. Кўп ўтмай Бош вазир Ш. Мирзиев раҳбарлида 13 кишидан иборат Мактаб таълими жамғармасининг Бошқарув кенгаши ва таркибида 10 ходим бўлган Жамғарма ижро этувчи дирекцияси ташкил топди. Шу билан бир вақтда Молия вазирлигининг Ижтимоий соҳани Молиялаштириш бош бошқармаси тузилмасидан 4 кишилик Мактаб таълимини ривожлантириш дастурини амалга оширилиши маниторинги ва назорати бўлими ҳам тузилди.Айни пайтда Қорақалпоғистон республикаси Молия вазирлиги ҳамда вилоятлар ва Тошкент шаҳри Молия бошқармаларида махсус мактаб таълими шўъбалари очилди. Мактаб таълими Жамғармаси ва унинг ижро этувчи дирекцияси мактаб ислоҳати учун ажратилаётган давлат бюджети маблағларидан ташқари юридик ва жисмоний шахсларнинг хомийлик маблағлари,халқаро молиявий ташкилотлар ва институтларнинг грантлари ва кредитлари ҳам ана шу мақсадларга жалб этади. -Хуллас, мактаб таълимини ислоҳ қилиш Давлат Умуммиллий дастурида ғоят улкан ишлар назарида тутилган. Ўзбекистон мактаблари яқинда бамисли академик лицей ва касб-хунар колежлари сингари юқори андозалар тубдан янгига жамол кўрсатади.Бунинг учун кўпгина маънавий ва жисмоний эскириб қолган мактаблар бузиб ташланиб,уларнинг ўрнига ҳашаматли янги таълим кошоналари бунёд этилади.Мактаблар замонавий ўқув-лаборатория асбоб-ускуналарига,компpютер хоналарига,мактаб парталари,доскалари,мебеллар, спортанжомлари,замонавий спорт мажмуалари ва стадионларга эга бўлади.

Адабиётлар 1. Баркамол авлод-Ўзбекистон тараккиётининг пойдевори. Президент И. А. Каримовнинг Ўз. Р. Олий Мажлиси IX сессиясидаги нутки. Т., 1997. 2 . «Таълим тўғрисида» Ўз. Рес. Қонуни. «Баркамол авлод Ўзбекистон тараккиётининг пойдевори» китобида, Т., 1998, 20-29 бетлар 3. Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури. «Баркамол авлод Ўзбекистон тараккиётининг пойдевори» китобида, Т., 1998, 30-61 бетлар 4. Баркамол авлод орзуси. Т, «Шарқ» ,1999. 5. «2004-2009 йилларда мактаб таълимининг ривожланиши , Давлат умуммиллий дастури тўғрисида Ўзб. Р. Призиденти И. А. Каримов Фармони. «Халк сўзи», 2004 йил 22 май. 6. «2004-2009 йилларда мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умуммиллий дастури». «Халк сўзи», 2004 й. 7. «Бюджетдан ташкари мактаб таълими жамғармасини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида» Ўз. Р. Вазирлар Махкамасининг карори. «Маърифат, 2004 йил 12 июн. 8. «2005-2009 йилларда умумтаълим мактаблари учун дарсликлари ва ўкув-методик кўлланмалар нашр этиш дастури тўғрисида Ўз.Р.Вазирлар Махкамасининг карори « Маърифат», 2004 йил 24-ноябр. 9. Ғулом Мирзо. Мактаб-тараккиёт, маданият ва саодат калити. «Халк сўзи», 2004 йил 15 май. 10. Келажак мактаба бунёд этилади. «Маърифат», 2004йил 29 май. 11. Жовлиев Б. «Ўкитувчининг моддий таъминоти «Маърифат», 2004 йил 5-июн. 12. Сафаров М.Мактаб таълим жамғармаси «Халк сўзи»,2004 йил 25 июн. 13 . www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Давлат умуммиллий дастури асосида мактаб кутубхонаси ишини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари

Умумий ўрта таълим муассасаларига методик хизмат кўрсатиш

Педагогик технология

Мактаб бошкаруви

Бошланғич синфларда математика ўқитиш методикаси