Texnologik uskunalarni tanlash va hisoblash

Texnologik uskunalarni tanlash va hisoblash

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

114 KB

Ko'chirib olish

Texnologik uskunalarni tanlash va hisoblash Reja: 1. Uskunalarni tanlash 2. Uskunalarni tanlashda ularga quyiladigan talablar 3. Uskunalarni texnik tavsifi 4. Mashina va apparatlarni kerakli sonini aniqlash. 5. Uzluksiz uskunalar soni 6. Davriy uskunalar soni 7. Vertikal avtoklavlarni hisoblash 8. Texnologik jarayonlarning grafiklari 9. Ishlab chiqarish tsiklining davomiyligi

Uskunalarni tanlash. Uskunalarga quyiladigan talablar Texnologik uskunalarni tanlashda quyidagi talablarga rioya qilish kerak. Uskunalar uzluksiz ishlaydigan, konstruqtsiyasi oddiy, oson boshqariladigan, kam miqdorda bug’, elektrenergiya, suvni sarflaydigan bo’lishi shart. Tanlangan uskunalarni tozlash, remont qilish oson, xom ashyoni to’liq qayta ishlab, chiqindilar va yuqotishlar kam, ishlab chiqariladigan mahsulot yuqori sifatli bo’lishi shart. Apparatlar qilingan material tez topiladigan, arzon bo’lib, zanglamaslik kerak va mahsulot sifatiga ta‘sir qilmaydigan bo’lishi kerak. Masalan, tomat-pasta ishlab chiqariladigan liniyada mis uskunalari po’latga almashtirildi. Murabbo, jem, povidlo kabi mahsulotlarni tayyorlash uchun esa misdan yasalgan uskunalar qo’llaniladi. Ularda issiqlikni o’tkazish koeffitsienti yuqori bo’ladi, shu sababli pishirish jarayoni tez o’tadi, shakarning yuqori kontsentratsiyasi esa misning zanglashiga tuskinlik qiladi. Uskunalar avtomatik, yarim avtomatik va avtomatik bo’lmaganlarga ajratiladi. Avtomatik uskunalarning o’lchamlari kichik, ishlab chiqarish quvvati esa yuqori bo’lganligi sababli ularni ishlatish qulayrok hisoblanadi. Lekin uskunalar tanlaganda ularni to’liq ishlatilishi ham hisobga olinadi. Ayniksa, vakuum-bug’latish apparatlar (tomat-pasta, murabbo, povidlo ishlab chiqarish uchun), qovurish qozonlar, presslar, blanshirovatellar, yopish mashinalar, sterilizatorlardan to’liq foydalanish juda muhim. Loyihada tanlangan uskunalarning texnik tavsifi beriladi. Uskunalarning texnik tavsifi Uskunalarning texnik tavsifiga quyidagi ko’rsatgichlar kiradi: -Ishlab chiqargan korxona va markasi (shartli belgisi) -Uskunaning ishlab chiqarish quvvati, massa, hajm yoki dona birligida vaqtning aniq bir muddatida (ko’pincha 1 soatda). -Uskunaning gabaritlari ( buyi,eni,balandligi). -Kerak bo’lgan elektroenergiya quvvati.(elektrodvigatel uchun). -Isitish yo’zasi. 2

-Mashina yoki apparatning og’irligi (massasi). Texnologik uskunalar maxsus texnika adabiyotlardan va kataloglardan tanlanadi. Loyihada har bir apparatning kerakli soni aniqlanadi. Mashina va apparatlarning kerakli sonini aniqlash Mashina va apparatlarning kerakli soni quyidagicha aniqlanadi: Uzluksiz ishlaydigan uskunalar uchun: N n = −−−− q N - bir soatda tsexning ishlab chiqarish quvvati (tegishli operatsiyada). q- mashinaning bir soatda ishlab chiqarish quvvati.(q va N , birligi bir xil bo’lishi kerak). Uzlukli ishlaydigan uskunalar uchun V N n    60   -apparat ishlash to’liq tsiklning vaqti(yuklash, qayta ishlash, tushirish), mumkin. apparatning ishchi sig’imi, m 3 . Vertikal avtoklavlarni hisoblash 1.Bitta korzinada sig’adigan bankalar miqdorini aniqlash n аd d б к б  0785 2 2, а -korzina va banka buylarning nisbati,(butun son); d k va d b - korzina va bankalarning diametri, m. 2.Bitta korzinani to’ldirish vaqti aniqlanadi. N nб 0 N-tsexning ishlab chiqarish quvvati ( 1 minutda bankalar soni). 3.Avtoklav tanlashda, uni yuklash vaqti 30 min oshmasligi kerak. Avtoklavdagi korzinalar miqdori quyidagi tenglamadan aniqlanadi: 0 30  km 3

4.Avtoklavga birdaniga yuklanadigan bankalar miqdori. n n m б б k '  5.Avtoklav ishining to’liq tsikli aniqlanadi:  =  1 +  2 +  3 +  4 +  5  1 - korzinalarni avtoklavga yuklash vaqti (2-setkali uchun 5-10 min.va 10-15 min 4-setkali avtoklav uchun):  2 - avtoklavdagi haroratni ko’tarilish vaqti;  3 - sterilizatsiya vaqti;  4 - bug’ni chiqarish yoki sovitish vaqti;  5 - korzinalarni avtoklavdan tushirish ( 5- 10 min 2- setkali; 10-15 4- setkali avtoklav uchun);  2 ,  3 ,  4 -konservalarning sterilizatsiya rejimiga ko’ra qabul qilinadi. 6.Avtoklavlarning soni aniqlanadi, n V N n    60  ; 7.Avtoklavlarni yuklash intervali. 8.Avtoklavda sarflanadigan issiqlik miqdori aniqlanadi: I. harorat oshganda; II. sterilizatsiya paytida. Har bir faza uchun bug’ sarfi (kg) da hisoblab olinadi. 9.. Har bir fazada bug’ni sarflash intensivligi (kg/soat) aniqlanadi. 10. Bug’ni sarflash maksimal intensivligidan trubalarning diametri aniqlanadi. 11. Sovutish paytida ajralgan issiqlik miqdori aniqlanadi. 12. Sovutishga sarflanadigan suv miqdori aniqlanadi (m 3 ). 13. Suv keladigan trubaning diametrini aniqlanadi. 4

Texnologik jarayonlarning grafiklari Texnologiya jarayonlarning grafigi uskunalar va ishchilar ishining boshlanishi va tamom bo’lishini aniqlash uchun to’ziladi. B.t ushbu grafik yordamida smena davomida suv, bug’, elektroenergiyaga bo’lgan extiyoj hisoblanadi. Ishlab chiqarish tsiklning davomligi (xom ashyo kelishidan, tayyor mahsulotning chiqishigacha) mahsulot turi, uskunalarning ishlash rejimi (uzluksiz yoki davriy)ga bog’liq bo’lib, ko’pincha 2-3 soatga teng. Ishlab chiqarish tsiklning davomligi (xom ashyo kelishidan, tayyor mahsulotning chiqishigacha) mahsulot turi, uskunalarning ishlash rejimi (uzluksiz yoki davriy)ga bog’liq bo’lib, ko’pincha soatga teng. A. Qovurish, blanshirlash, sterilizatsiya jarayonlarning vaqti oldindan beriladi. B. Davriy ishlaydigvn apparatlarga (digester, avtoklav, bug’latkich) mahsulotni yuklash vaqti quyidagicha aniqlanadi: q V   V- apparatning ishchi hajmi, hajm yoki massa birligida, l, kg, bankalar hisobida; q - liniyaning ishlab chiqarish quvvati l/min, bankalar, min. kg/min V.Xom ashyoni transportyorda harakatlanish vaqti (min) quyidagicha aniqlanadi:   60 l  l- transportyor uzunligi, m; υ - transportyor tezligi, m/sek. Bug’latish jarayonining davomiyligi (davriy aparatlarda) issiqlik hisobi orqali aniqlanadi. Misol. «Baklajon ikrasi» konservasini ishlab chiqarish texnologik jarayonining grafigini to’zish. Liniyaning ishlab chiqarish quvvati 2,5 t/soat. Mahsulot 82-500 bankalarga qadoqlanadi. Ish kuni soat 8 boshlanadi Texnologik sxemasi quyidagi operatsiyalardan iborat: 1) yuvish 2) tozalash, saralash; 5

3) kesish; 4) xom ashyoni qovurish va yog’larni okizish; 5) maydalash; 6) aralashtirish; 7) qadoqlash; 8) bankalarni yopish 9) sterilizatsiya va sovutish; 10) omborda tayyor mahsulotiga oxirgi ishlov berish. τ Har bir operatsiyaning davomiyligini aniqlaymiz. 1. Yuvish. Ventilyatorli yuvish mashinada transportyorning uzunligi 6m; tezligi 0,15 m/sek. Xom ashyoni harakatlanish vaqti. τ = 6 / 60 * 0,15 = 0,6min. 2.Tozalash, saralash. Bu operatsiyalar transportyorda o’tkaziladi. Uning uzunligi 6- 8m, tezligi 0,1-0,15 m/sek. Harakatlanish vaqti: τ = 8 / 60 * 0,1 = 1,3 мин . 3.Kesish. Kesish mashinadan kesilgan baklajon birdaniga chiqishga boshlaydi. 4.Qovurish. Qovurish qozonga xom ashyo uzluksiz tushiriladi va kesish mashinasi bilan birga qushiladi. Shunday qilib 1-4 operatsialar soat 8da boshlanishi mumkin. Sabzavotlarni qovurish va yog’larni okizish vaqti 10-15 min davom etadi. 5 Maydalash. Maydalashga xom ashyo 8s 15min kelib tushadi. 6. Komponentlarni aralashtirish. Bu operatsiya davriy apparatlarda o’tkaziladi. Aralashtirgichning hajmi 300kg, ishchi hajmi butun hajmidan 80% tashkil etadi. Maydalangan baklajon ikra massasidan 70% tashkil etadi Demak aralashtirgichga birdaniga 300.0,8.0,7=168kg baklajon tushiriladi. 1m ikra uchun 1187kg baklajon sarflanadi. Liniyaning quvvati 2,5 m/soat. Chiqindilar va yuqotishlar 45% tashkil etadi. Shunday qilib aralashtirgichga kelib tushadigan sabzavatlar miqdori quyidagicha aniqlanadi: . / 1632 100 ) 45 100(5,2 1187 соат кг    Xom ashyoni aralashtirgichga yuklash vaqti: . 7 1632 60 168 мин   6

Qolgan komponetlarni yuklash vaqti 3 min deb qabul qilamiz. Aralashtirish 8s 25 min boshlanadi. 7.Qadoqlash. Aralashtirish jarayoni 15min davom etadi. Demak qadoqlash 8s 40min boshlanadi. 8.Bankalarni yopish. To’ldirilgan bankalar tezda yopish mashinaga o’zatiladi. Demak yopish mashinasi 8s.40min. ishga tushdi. 9.Sterilizatsiya va sovutish. 2ki setkali avtoklavning hajmi 82-500 bankalar uchun 912 teng. Liniyaning quvvati 2,5t/soat, bankaning netto massasi 510g teng bo’lsa fizik bankalarning soni: тенг 81 60 51,0 2500   Avtoklav setkalarni to’ldirish vaqti: 912 : 81 = 12 min teng. Avtoklav 8s 52 min. ishga tushadi 10.Oxirgi ishlov berish. Ikrani sterilizatsiyalash rejimi (82-500 bankalar uchun). С 130 25 25 25   Sterilizatsiyalash va sovutish 75min tashkil etadi. Avtoklavni yuklash va tushirish uchun 10min dan sarflanadi. Sterilizatsiyalash va sovutishning to’liq tsikli 95 min teng. Demak omborda oxirgi ishlov berish (yuvish, quritish, etiketkalash, yashiklarga taxlash) 10s 27 min boshlanadi. Texnologik jarayonlar quyidagi grafik bo’yicha olib boriladi Operatsiyalar Operatsiyalarni boshlanishi va tamom bo’lishi (soat min.) 1. Yuvish 8-00 2.Tozalash va saralash 8-00 3. Kesish 8-00 4. Qovurish 8-00 5. Maydalash 8-15 6. Aralashtirish 8-25 7

7.Qadoqlash 8-40 8. Idishlarni yopish 8-40 9. Sterilizatsiya 8-52 10 Oxirgi ishlov berish 10-27 8

Adabiyotlar : 1. Aminov M.S. Aminova E.M., Gorun YE.P. Proizvodstvo konservov.- M., «Lyogkaya i pishevaya promishlennost», 1990. 2. Gornkove.S., BibergalV.L. Oborudovaniye konservnogo proizvodstva. Spravochnik.-M., «Agropromizdat», 1989. 3.DrigilyevN.I., DrozdovV.S. Texnologicheskiye mashini i apparati pishevix proizvodstv.- M., «Kolos», 2000. Zaychik U.R. Oborudovaniye predpriyatiy vinodelcheskogo proizvodstva.- M., «Agropromizdat», 1989. Z.Salimov. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va kurilmalari. 2-tom.- Toshkent, « О ‘zbekiston», 1995. Mexanizatsiya protsessov xraneniya i pererabotki plodov i ovoshey. Spravochnik pod. red. Mamot V.V.- M, «Pishevaya promishlennost», 1982. Sitnikov D. Diplomnoye proyektirovaniye zavodov po pererabotke plodov i ovoshey.- M. «Pisheprom», 1987. Fan-Yung A. Proyektirovaniye konservnix zavodov.- M., «Pisheprom», 1986. 9. YE.D.Sitnikov. Praktikum po texnologicheskomu oborudovaniyu konservnix zavodov. – M. VO «Agropromizdat», 1989. 9

O'xshashlar

Texnologik sxemani tanlash, xom ashyo sarfini aniqlash

Donlarning issiqlik va gidrotermik xossalari va ularni texnologik jarayonlarga ta’siri

Loyihalanayotgan korxonani texnik-iqtisodiy asoslash

Korxonalarni loyihalashdagi umumiy xolatlar va tushunchalar

Buq’doy va javdar donlaridan un tortish jarayonlarining texnologik chizmalari. Makaron mahsulotlari uchun un tortishning o’ziga hosligi