logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Mexanika
  4. QOZIQLI POYDЕVORLAR

QOZIQLI POYDЕVORLAR

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

80 KB
Ko'chirib olish
QOZIQLI POYDЕVORLAR Reja: 1. Umumiy ma`lumotlar 2. Qoziqli poydevorlarni chegaraviy holatlarning birinchi guruhi bo`yicha hisoblash 3. Qoziqli poydevorlarni deformatsiyalar bo`yicha hisoblash 1. Umumiy ma`lumotlar Inshootdan uzatiladigan yuk va tashqi muhitga nisbatan kuchsiz gruntlar sharoitida ko`pincha qoziqli poydevorlardan foydalaniladi. Buning asosiy sababi, birinchidan, qoziqni o`rnatishda uning tevarak atrofi va ostidagi gruntning zichlashuviga erishilsa, ikkinchidan, yuqoridan tushayotgan yuk qoziq orqali gruntning chuqur qatlamlariga uzatiladi. Qoziqlar alohida (alohida turuvchi poydevorlar tovonida), lentasimon (kengligi uzunligiga nisbatan ancha kam bo`lgan poydevorlarda bir yoki ikki qator bo`lib) va qoziqlar maydoni (yaxlit poydevorlarda) ko`rinishida joylashuvi mumkin. Qoziqlarni birlashtiruvchi konstruktsiya rostverk, qoziqlar va rostverk birgalikda qoziqli poydevor deyiladi. Qoziqli poydevorlar past va baland rostverkli bo`lishi mumkin (1- rasm). Baland rostverkli qoziqlar amalda ko`prik, daryo va dengiz sohillari inshootlari poydevorlarida qo`llaniladi. Vertikal tekislik bo`yicha joylashuviga ko`ra qoziqlar tik yoki eshkaksimon bo`lishi mumkin (2-rasm). Eshkaksimon qoziqlar gorizontal zo`riqishlar ta`sirida bo`ladigan tirgak devorlar, gumbazsimon yoki qirg`oqlar ustivorligini ta`minlovchi inshootlar poydevorlari ostida ko`proq qo`llaniladi. Yukni zamindagi gruntga uzatish usuli bo`yicha osma va ustun qoziqlar bir-biridan farqlanadi. Osma qoziqlar ba`zan ishqalanishga ishlovchi qoziqlar deb ham nomlanadi. Ustun qoziqlar mustahkam, deyarli zichlanmaydigan gruntga tayangan holda joylashadi va bunda yuklar to`laligicha ushbu gruntlarga uzatiladi. Bunday qoziqlar qo`llanilgan inshootlarda cho`kish deyarli yuz bermaydi. Osma qoziqlarning uchlari mustahkam gruntlargacha yetib bormaydi. Ular mustahkam grunt qatlami anchayin chuqur joylashgan hollarda qo`llaniladi. Bunda qoziqlar orasida joylashgan gruntlar ular bilan birgalikda ishlaydi. Ular tashqi yuklarga, asosan, qoziq sirti va grunt orasida hosil bo`ladigan ishqalanish kuchlari hisobiga qarshilik ko`rsatadi. Gilli gruntlarda shuningdek, bog`lanish kuchlari ham poydevor ustivorligi va mustahkamligiga sezilarli ta`sir ko`rsatishi mumkin. 1 – rasm. Ishlashiga ko`ra qoziqli poydevorlarning turlari: a – osma qoziqli; b – ustun qoziqli; 1 – devor; 2 – rostverk; 3 – qoziqlar 2 – rasm. Past rostverkli(a ) va yuqori rostverkli(b) poydevorlar 3 – rasm . Eshkaksimon qoziqli poydevorlar Qoziqli poydevorlarni barpo etishda yog ` och , beton , temirbeton va po ` lat mahsulotlaridan foydalanish mumkin . Hozirgi zamon qurilishida temirbeton qoziqlar ko ` proq ishlatiladi . Ko ` ndalang kesimi bo ` yicha qoziqlar yumaloq , kvadrat , to ` g ` ri to ` rtburchak , ko ` pburchak va boshqa shakllarda , bo ` ylama kesimi bo ` yicha tsilindr , prizma , konussimon va ostki qismi kengaytirilgan ko ` rinishlarda tayyorlanadi . Qoziqlarni o`rnatishda qoqish, suv yordamida titratish, bosim ostida siqish va burab kiritish usullaridan foydalaniladi. Tayyorlanishiga ko`ra, qoziqlar yig`ma (po`lat quvurlar, yig`ma temirbetonli qoziqlar), quyma (asosan beton ishlatiladi) va aralash turlarga bo`linadi. 2.Qoziqli poydevorlarni chegaraviy holatlarning birinchi guruhi bo`yicha hisoblash Ma`lumki qoziqlar va rostverk yetarlicha mustahkamlikka ega bo`lgan materiallardan tayyorlanadi. Qoziq va rostverk tanasining mustahkamligi qurilish konstruktsiyalarini loyihalashning umumiy qoidalari asosida ta`minlanadi. Rostverkning o`lchamlari devor yoki ustunning o`lchamlariga muvofiq, konstruktiv qabul qilinadi. Rostverk asosan temirbetondan barpo etiladi. Qoziqli poydevorlar hisobining asosini qoziqlar sonini aniqlash tashkil etadi. Qoziqlar soni umumiy holda quyidagi ifoda bo`yicha aniqlanadi: n > (N + Q)/F к , (1) bu yerda N – inshootdan rostverkka uzatiladigan yuk; Q – rostverk va uning ustidagi grunt og`irligi; F к – bir dona qoziqning yuk ko`tarish qobiliyati. Bir dona ustun qoziqning yuk ko`tarish qobiliyati quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi: F к = (  с /  g )RA , (2) bu yerda  c – qoziqning ish sharoiti koeffitsienti;  g – grunt bo`yicha xavfsizlik koeffitsienti; R–qoziq tovonidagi mustahkam gruntning hisobiy qarshiligi; A–qoziqning ko`ndalang kesim yuzasi. Bir dona osma qoziqning yuk ko`tarish qobiliyati: F к = (  с /  g )(  с R R A + U   с f f i H i ), (3) bu yerda  с = 1 – qoziqning ish sharoiti koeffitsienti;  g = 1,4 – ishonchlilik koeffitsienti;  с R ,  с f – gruntning qoziq tubi va yon sirtlaridagi ish sharoiti koeffitsientlari; R – gruntning qoziq tubidagi hisobiy qarshiligi; A , U – qoziq kesimining yuzasi va perimetri; f – qatlamlardagi gruntlarning qoziq yon sirti bo`yicha hisobiy qarshiliklari (tabiiy yoki yuvilish sodir bo`ladigan yer sirtidan qatlamlar o`rtalarigacha bo`lgan H i masofalar, gruntlarning turi yoki ularning konsistentsiya ko`rsatkichlari asosida qabul qilinadi). Qoziqli poydevorning hisobiy sxemasi 4–rasmda ko`rsatilgan. 3. Qoziqli poydevorlarni deformatsiyalar bo`yicha hisoblash Deformatsiyalar bo`yicha hisoblashda qoziqlar va ularni o`rab to`rgan ishchi grunt massivi (5-rasm) shartli ravishda qoziqli gruntli poydevor sifatida qaraladi. SHartli poydevor tovonining o`lchamlari quyidagi ifodalar bo`yicha aniqlanadi: B m = b 1 + 2l k tg(  /4), l m = l 1 + 2l k tg(  /4), (4) bu yerda b 1 , l 1 - qoziqlarning joylashuv kengligi va uzunligi;  - qatlamlardagi gruntlarning o`rtacha ichki ishqalanish burchagi Massiv tovonining yuzasi: А m = b m l m , bu yuzaning qarshilik momenti: W m = l m b m 2 /6 . Massiv tovoni bo`yicha undan quyida joylashgan gruntga uzatiladigan bosim(kuchlanishlar)ning o`rtacha, maksimal va minimal qiymatlari quyidagi formulalar bo`yicha aniqlanadi:  =  N/A m ;  max(min) =  N/A m ±  M/W m , (5) bu yerda  N - inshootdan tushadigan yuk va qoziqli gruntli massiv og`irliklarining yigindisi ;  M - barcha yuklarning massiv og`irlik markaziga nisbatan momenti. 4 – rasm. Qoziqlii poydevor- 5 -- rasm. Deformatsiyalar bo`yicha ning hisobiy sxemasi hisoblarga doir sxema SHartli poydevor tovonidagi gruntning hisobiy qarshiligi (6.4)– formula yordamida aniqlanadi, so`ngra quyidagi shartlar tekshirib ko`riladi:  max  1,2R ,   R . Bu shartlarning bajarilishi qoziqli gruntli massiv (shartli poydevor) tovonidagi gruntlarda chizikli deformatsiyalanish qonuniyatiga buysunmaydigan deformatsiyalarning sodir bo`lmasligini bildiradi. ADABIYOT 1.Karimov I.A. O`zbekiston XX1 asrga intilmoqda. – T., O`zbekiston, 199 2.Karimov I.A. O`zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlash-tirish yo`lida. – T., O`zbekiston, 199 3.Karimov I.A. O`zbekiston XX1 asr bo`sag`asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. – T., O`zbekiston, 1997. 4.QMQ 2.02.01-98. Bino va inshootlar zaminlari. – Toshkent, 199 5.QMQ 2.01.07-97. Yuklar va ta`sirlar. – Toshkent, 1998. 6.Frolov N.N. Proektirovanie osnovaniy i fundamentov gidromeliorativnx soorujeniy. M.: Kolos, 1985. 7.Silkin A.M., Frolov N.N. Osnovaniya i fundament. M.: Kolos, 1987. 8.Tsitovich N.A. Mexanika gruntov. M.: Stroyizdat, 1983. Rasulov X.Z. Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar. T.: O`qituvchi, 1993. 10.Ashrabov A.A., Zaytsev Yu.V. Qurilish konstruktsiyalari. T.: O`qituvchi, 1988. 11.Dalmatov B.I. Mexanika gruntov, osnovaniya i fundament. M.: Stroyizdat, 1986. 12.Pesikov Ye.S. Proektirovanie fundamentov gidrotexnicheskix soorujeniy. T.: TIIIMSX, 198 13.Gidrotexnicheskie soorujeniya. - http: //WWW. Vozrojderie. ru/gidroteh. htm. 14.Gidrotexnicheskie soorujeniya. – Stroitelstvo.-http: //vesi. ru/Map/ts/ts. 20Ya NNPS. htm

O'xshashlar

Chuqur joylashgan poydevorlar
Zamin va poydyevorlarni loyihalashning asosiy qoidalari
MEXАNIZM VА MАSHINАLАR NАZАRIYASI (MMN) FАNI, VАZIFАLАRI, UNING MАSHINАSOZLIKDАGI ROLI VА АSOSIY TUSHUNCHАLАR
Bir nuqtada uchrashuvchi kuchlar sistemasini qo`shish, shunday kuchlar sistemasining teng tasir etuvchisini geometrik usulda aniqlash.
Система харакат миқдори моментининг ўзгариши хақидаги теорема