Zamonaviy dastgoh va nazorat moslamalari - Materialshunoslik - Referatlar

Zamonaviy dastgoh va nazorat moslamalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

31060.5 KB

Ko'chirib olish

Zamonaviy dastgoh va nazorat moslamalari Tayanch iboralar: moslamalarni avtomatlashtirish; moslamalarni qisman avtomatlashtirish; moslamalarni to’liq avtomatlashtirish; yo’ldosh moslamalar; Raqamli dastur bilan boshqariladigan dastgohlar moslamalari; qurilmalarning eng sodda turlari; maxsus yordamchi moslamalar; ko’shimcha qurilmalar. Avtomatlashtirilgan va RDB dastgohlarining moslamalari Turli mexanikaviy ishlov va yig’ish amallarini taxlili yordamchi vaqtni ko’p xollarda 40% oshishini ko’rsatadi. SHu sababli moslamalarni avtomatlashtirish ning ahamiyati baland. Moslamalar qisman avtomatlash tirilganda ish jarayonini ma’lum bir qismi avtomatlashtiriladi; turli yuklash qurilmalari yordamida zagotovkani olib kuyish; zagotovkani mahkamlash va bushatish; amal bajarilgandan keyin zagotovkani ish zonasidan surib chiqarish; ko’p pozitsiyali moslamalarni buraluvchi qismini burish, fiksatsiyalash, mahkamlash, ishlov berish davrida zagotovkani o’lchash. Moslamada ish tsikli to’liq avtomatlash tirilganda ishchida nazorat funktsiyasi bilan bunkerni zagotovkalar bilan tuldirib turish funktsiyalari koladi. Avtomatlashtirilgan moslamalar loyixalaganda qirindilarni ish zonasidan chiqarib tashlashga aloxida etibor karatilishi zarur. Bunda qirindi qisilgan xavo oqimi bilan surib olib yoki sovutish suyukligi bilan yuvib tashlash yullari bilan olib tashlanadi. Avtomatlashtirilgan moslamalarda zagotovkani noto’g’ri bazalanish xolatlariga yo’l qo’yilmasligi kerak. Buning uchun turli blokirovka va saqlash qurilmalari ishlatiladi. Zagotovkani xolati noto’g’ri bo’lsa, ishlov berish to’xtaydi. Avtomatik liniyalarda zogotovkalarni o’rnatish uchun yo’ldosh moslamalar ishlatiladi.

Yo’ldosh moslamalarni o’rnatish uchun mo’ljallangan o’rnatish elementlari to’rtburchak paletalar ko’rinishida bo’lib, ularni ishchi sirtlari avtomatik liniyani tashish qurilmasining davomi hisoblanadi. Bunda avtomatik liniya soddalashib zagotovka bir tekkislik bo’ylab xarakatlanib boradi. Zagotovka holati asos tekisligi va ikkita o’rnatish barmoqlari bilan aniqlanadi. Avtomatik liniyani tashish qurilmasida moslamalarga o’rnatilgandan keyin bu barmoqlar uchlarini konusli qismi zagotovka xolatini to’g’rilab qo’yadi, tsilindrik qismi esa zagotovkani aniq bazalaydi. Qo’zg’aluvchan o’rnatish elementlarida bazalash xotoligi ko’p bo’ladi. SHu sababli moslama aniqligi loyixalash boskichida to’g’ri va aniq hisoblanishi zarur. Yo’ldosh moslamani sodda ko’rinishi to’rtburchak plita shaklida bo’lib, zagotovka bu moslamalarda mahkamlanib avtomatik liniyalarni boshidan oxirigacha kadamli tashig’ich bilan pozitsiyadan –pozitsiyaga ko’chirilib o’tiladi. Zagotovka moslamaga liniyani boshida mahkamlanib, oxirida yechib olinadi. Yo’ldosh moslamalar maxsus tashig’ich yordamida liniyani boshiga qaytariladi. Qaytarish chog’ida moslamalar kirindidan tozalanib turiladi. Liniyadagi yo’ldosh moslamalar soni liniya pozitsiyalarning sonidan 20-30% ko’p bo’ladi, bunga zaxirada turgan 5-10% moslamalar xam qiradi. Xar bir amal vaqtida yo’ldosh moslama gidrotsilindr yordamida qisiladi. Yo’ldosh moslamalar ko’p pozitsiyali ishlov berish uchun buriluvchi xamda ko’p o’rinli bo’lishi mumkin. Bir qator yo’ldosh moslamalar uzaroalmashinuvchan bo’lishi kerak. Ishlov berish aniqligicha ta’sir qiluvchi asosiy o’lchamlar aniqligi ishlanayotgan o’lcham aniqligini 0,1…0,2 qismiga teng qilib olinadi. Yo’ldosh moslamalar ishlatilagan liniyalar kamchiliklari qatoriga tashish qurilmalarini murakkablashishini (liniya boshiga kaytarish zarurligi uchun), liniyani narxini oshishi (yo’ldoshlar soni ko’pligi uchun), va oraliq zaxiralarni ko’pligi kiradi. Raqamli dastur bilan boshqariladigan dastgohlar da (RDB) turli ko’rinishdagi detallar kichik partiyalar bilan ishlanadi. Ishlanadigan detallar

murakkab va yuqori aniqlikda bo’ladi. SHuning uchun bu dastgohlar moslamalari sodda va ishonchli bo’lib, zagotovkani tez o’rnatib yechishga va guruxlab ishlov berishga qulay bo’lish kerak. Murakkab konstruktsiyali detallarga ko’p amalli ishlov berish imkoniyatini yaratish uchun ishchi asboblar zagotovkalariga xar tamonlardan yaqinlasha oladigan bo’lishi kerak. RDB dasgoxlarda zagotovka bilan asboblarning xarakatlari oldindan kiritilgan koordinatalar sistemasida aniqlanadi. SHuning uchun zagotovka moslamada to’liq bazalanishi kerak. Zagotovka bazalari dastgoh koordinatalarning boshlangich nuqtasiga nisbatan aniq xolatda joylashishi kerak. Xuddi shuningdek moslamani o’zi xam dastgoh stolida boshlangich koordinata nuqtasiga nisbatan aniq joylashishi kerak. Quyida ko’p amalli RDB dastgohlarida ishlatiladigan maxsus yig’ma moslamalar konstruktsiyalari keltirilgan (rasm). rasm. Gidravlik universal mahkamlagich.

Gidravlik universal mahkamlagich yordamida tayyorlangan UYM. Ushbu maxkamlagich sozlanadigan UYMlarda har xil qalinlikdagi zogotovkalarda maxkamlash uchun ishlatiladi. Maxkamlagich, 2-o’qqa o’rnatilgan, shpilka-3 ichidan o’tgan richag-1 va shuningdek 4-o’q yordamida sharnirli ulangan 5- baldoqdan iborat. Baldoq-5 gidrotsilindr shtokiga bog’langan. Gidrotsilindr 6 tayanch bilan sharnirli bog’langan. SHpilka 7 suxarg’ va 8-gayka yordamida moslamani bazaviy tanasidagi T-simon chuqurchasiga maxkamlanadi. Maxkamlagichni muxim universalligini (maxkamlagichni) balandligini o’zgartirish shpilg’ka rezg’basi yordamida amalga oshiriladi. Maxkamlagich zogotovkalarni guruhlab ishlov berishda muxim o’rin tutadi. Zogotovkani bir necha joyidan maxkamlash uchun bir necha maxkamlagichlarni o’rnatish mumkin. Masalan, 9 .2. rasmda Frezerlash –parmalash RDB dastgohlarida ishlatish muljallangan 2 ta gidrotsilindrli (mahkamlagichli) moslama keltirilgan. Bu moslamani bazaviy tanasida yo’naltiruvchi baza sifatida 5-tayanchlar o’rnatilgan, shuningdek 6-mahkamlagich tayanch bazasi vazifasini bajaradi. Zogatovka-3 ikkita gidrotsilindrli mahkamlagich yordamida mahkamlanadi. Gidrotsilindrlarga moy 2 novlar yordamida uzatiladi.

Ko’p amalli (vazifali) RDB dastgohlari asosida tashkil qilingan moslanuvchan ishlab chiqarish modullari uchun universal va sozlanuvchan yo’ldosh moslamalar va ularni magazinlari ham ishlatiladi ( 9 .3, 9 .4-rasm) Yo’ldosh moslamani avtomatik almashtirish qurilmasi ( 9 .3.-rasm) 3 ta pozitsiyali (xolatli) stoldan iborat bo’lib A pozitsiyadagi yo’ldosh moslama 4 – dastgoh stoliga va stoldagi yo’ldosh moslama 5 esa B pozitsiyaga o’tadi. Dastgoh ishlovni boshlaydi. Bu vaqtda B pozitsiyada ishlov berilgan detal olinadi va yangi zagotovka o’rnatiladi, hamda mahkamlanadi. Ishlov tugagandan so’ng yo’ldosh moslama-o’rinlari B pozitsiyadan dastgohga va dastgohdan A pozitsiyaga 6- gidrotsilindr yordamida almashtiriladi. Moslanuvchan ishlab-chiqarish modullarida dastgoh yonida joylashgan yo’ldosh moslamalar magazinidan dastgohga birin –ketin uzatish uchun ikki pazitsiyali maxsus yo’ldosh moslamalarni avtomatik almashtirish qurilmasi ko’zda tutilidi(9.3v-rasm). Bu qurilmada yo’ldosh moslama –11, ikkita gidrotsilindr va T-simon ushlagich –14 yordamida bir pozitsiyadan ikkinchi pozitsiyaga uzatiladi. Moslanuvchan ishlab –chiqarish modullarida yo’ldosh moslamalar magazini doiraviy shaklda tayyorlanishi mumkin (10.4-rasm). Yo’ldosh moslamalarga o’rnatilgan zogotovkalar doiraviy magazinda tayyor holda turadi. Ularni yo’ldosh moslamani almashtirish qurilmasi dastgohga uzatadi, ishlov berilgan detalli yo’ldosh moslama magazinga qaytariladi. Magazindagi paletalar soni bir smenada odamsiz to’liq ishlov berish vaqtiga ko’ra aniqlanadi. SHu sababli bunday moslanuvchan ishlab chiqarish moduli 3 –smenada to’liq odamsiz «avtomatik» ravishda ishlashi mumkin.

rasm. Yo’ldosh moslamalarni avtomatik almashtirish qurilmasi

rasm. Ko’p amalli dastgohlar uchun yo’ldosh moslamalalar magazini. Texnologik jarayonlarni moslamalar bilan ta’minlash masalasi yangi maxsulotlar ishlab chiqarishni texnologik tayyorlashda muxim o’rin tutadi. Moslamalarni loyixalash va ishlab chiqarish jarayonlari keskin tezlashtirishning

yullaridan biri bu moslamalarni avtomatik loyixalash tizimlaridan foydalanilgan holda loyixalashdir. Dastlabki vaqtlarda dastgoh moslamalarni loyixalashni avtomatlashtirish masalasi quyidagicha xal etilgan. Har bir sonli kodlar sistemasi bilan ifodalanuvchi ishlov beriladigan detallar sinflari uchun zarur bo’lgan moslamalar konstruktsiyalari to’plami kutubxonasi tashkil qilinadi. SHunday avtomatik loyixalash sistemasida, loyixalash jarayoni quyidagi tartibda o’tadi. Berilgan amalda moslamani ishlatish sistemasi va detalning o’zi xaqidagi informatsiya EHMga kiritiladi. EHMda loyixalash jarayoni konstruktsiyalarini sintez qilish pragrammalari asosida. Moslamani informatsion ifodasi sonlar massivlari ko’rinishida ishlab chiqiladi. Undan keyin uni natijalarini chizma chizish qurilmasiga chiqariladi. Bunda moslamani umumiy boshqarish spetsifikatsiyasi tuzish blokiga berilib yig’ma va detallari chizmalari avtomatik tarzda ishlab chiqiladi. Xozirda kompyuterda berilgan detal chizmasi va amalini bajarish ma’lumotlari asosida moslama nafaqat tanlanib chizmasi chiziladi, balki uni asosiy parametirlari ham birin – ketin xisoblanib asoslangan holda loyixalash to’liq kompyuterga yuklanmoqda.

Adabiyotlar ro'yxati: 1. JT. В . Перегудов , A X- Хошимов вабошк ,. Автоматлаштирилган корхона станоклари.—Т.: Узбекистон, 1999. 2. Грановский Г.И. и др. Резание металлов: Учебник для машиностр. и приборостр. спец. вузов.-М.: Высш. шк., 1985. 3. Технология обработки конструкционных материалов: Учебникдля машиностр. спец. вузов. Под ред. П.Г. Петрухи.—М.: Высш. шк., 1991. 4. Бобров В.Ф. Основы теории резания, Машиностроение, 1975. 5. Армарего И. Дж. Обработка металлов резанием. Перевод с англ. — М.,1977. 6. Зорев. H. H. Вопросы механики процессарезания металлов. —M, Машгиз,1956. 7. Резников A.H. Теплофизика процессов механической обработки материалов.—М,.1981 8. Справочник технолога-машиностроителя, т.т.1 и 2.-M., Машиностроение,1972 . 9. Справочник металлиста в пяти томах.—М., Машгиз, 1959. 10. Долматовский Г.А. Справочник технолога. — М., Машиностроение, 1962. 11. Режимы резания металлов. Справочник под редакцией Ю.В. Барановского, 3-е изд.—М, Машиностроение, 1972.

O'xshashlar

Nazorat moslamalari

Yig’ish moslamalari

Parmalash va Frezalash dastgoxlari moslamalari

Frezalash dastgoxlari moslamalari

Tokarlik va aylana-jilvirlash dastgoxlari moslamalari