Chervyakli uzatmalar - Mashinasozlik - Referatlar

Chervyakli uzatmalar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

595 KB

Ko'chirib olish

Chervyakli uzatmalar Reja: 1. Uzatmaning geo`letrik parametrlari va ularning tayyorlash usullari. 2. Uzatmalarning kinematik parametrlari. 3. Chervyakli uzatmalarda ishlatiladigan materiallar

Cherviyakli tishli uzatmalar Cherviyakli tishli uzatmalar turlari, ishlatilish sohalari, afzallik va kamchiliklari Chervyakli uzatmalar bu kinematik juft bo`lib, chervyak va chervyakli g`ildiraklardan iborat, o`qlari esa o`zaro ayqash holda joylashgan bo`ladi. Ayqash burchakning qiymati har xil bo`lishi mumkin, biroq amalda, u asosan 900 . Chervyakli uzatmaning ishlash prinsipi vintli juftni ishlashiga o`xshash bo`ladi. Afzalliklari : bir pog`onali uzatmada uzatish sonidan kam uzatmalar uchun u=500 gacha, quvvat uzatadigan uzatmalarda; u=8-80 gacha bo`lib eng katta qiymati 120 gacha bo`lishi mumkin; rovon va shovkinsiz ishlaydi; o`z-o`zidan to`xtaydigan qilib tayyorlash mumkin (bunday uzatmalarda f.i.k 50% dank am). 1-rasm. Kamchiliklari : f.i.k. nisbatan kichik (  =0.7  0.92); uzatiladigan quvvatning qiymati chegaralangan -50  60 kVt; uzatma to`xtovsiz ishlaganda qizib ketish; rangli materiallarni ishlatilishi. Lekin shu yuqorida ko`rsatilgan kamchiliklardan qat’iy nazar bu uzatmalar xalq xo`jaligida ko`p ishlatiladi. Xalq xo`jaligida asosan silindrsimon chervyakli uzatmalar ishlatiladi. Bu uzatmalarda o`qlararo masofa α uzatmaning moduli m hamda uzatish soni u ning qiymatlari GOST standartlashgan.

Cherviyakli tishli uzatmalarning geo`letrik va kinematik parametrlari. Chervyak va chervyakli g`ildirak geo`letrik o`lchamlari Chervyakli uzatmalarda ham silindrsimon uzatmalardek boshlang`ich va tish bo`luvchi aylanasining diametrlari bo`ladi,bunda d ω1 , d ω2 –chervyak va chervyakli g`ildiraklarning boshlang`ich diametrlari; d1 ,d 2 -tish bo`luvchisining diametri. Korreksiya ishlatilmaganda d ω1 =d 1 , d ω2 =d 2 . 2 -rasm. Chervyak . Chervyak bu rezbali vint bo`lib silindrik (arximed), konvolyuta, evaolventa, globoid shaklda bo`lishi mumkin. Agar chervyak o`z o`qiga tik tekislik bilan kesilganda hosil bo`lgan iz trapesiyaga o`xshash bo`lsa (yon to`loni qaralganda o`ramlar arximed o`ramiga o`xshaydi), arximed chervyak deb ataladi. Xosil bo`lgan shaklning izi qisqartirilgan yoki cho`zilgan evolventaga o`xshash bo`lsa, bunday chervyak bu vint bo`lib, tora (globoid) yuzaga kesilgan o`ramadan iborat bo`ladi. Globoid chervyakli uzatmalarning tashqi o`lchamlari silindrsimon chervyakli uzatmaga o`xshash bo`lsa ham, bu uzatmalar nisbatan katta yuklanishga chidamli bo`ladi, lekin issiqlik chiqarish nisbatan katta, hamda globoidli chervyak bilan chervyakli g`ildirakni nisbatan yig`ish qiyin bo`lganligi tufayli bu uzatmalar kam ishlatiladi. 3-rasm.

Chervyaklarni bir-biridan ajratish uchun quyidagi shartli belgilar qabul qilingan: ZA-arximed chervyak: ZN-konvolyutali chervyak; ZX-evolventali chervyak. 4- rasm . Chervyakning asosiy xarakteristikalardan biri , bu uning qadami , ya ’ ni yonma - yon joylashgan o ` rramlarda bir xil nuqtalar orasidagi masofa . ρ t =π·m bunda: m=ρ t /π-ilashish moduli qiymati standart bo`yicha olinadi. Chervyak xam vintga uxshash, bir va ko`p kir i mli qilib tayyorlanishi mumkin. Kirim soni z 1 bilan belgilanadi , qiymatlari z 1 =1,2,4. z 1 qiymati oshishi bmlan tayyorlash texnologiyasi qiynlashadi, chervyakli g`ildirak tishlar soni ortadi, shuningdek gabarit o`lchamlari xam kattalashadi. Uzatmada chervyakning kirim soni uzatmaning uzatish soniga bog`liq bo`lib qo`yidagicha olish tavsiya etiladi; Z 1 =4 u=8-12.5 Z 1 =2 u=16-25 Z 1 =1 u=31.5-63 z 1 ni qiymati shu yuqoridagi tovsiya bo`yicha olingan da z 2 ≥z 2 min shart bajariladi. O`z-o`zidan to`xtaydigan uzatmalar uchun z1 =1 olish tavsiya etiladi. Chervyak bir aylangandagi o`tgan masofa bu o`ram qadamining chervyak kirim soniga ko`paytmasiga teng, ya’ni l=P t  z 1 Chervyak o`ramining bo`lishi aylanasini diametrini modul bilan ifodasi d 1 =m  q. q–chervyakning diametr koeffisiyenti bo`lib, bo`lish diametridagi modullar sonini bildiradi, qiymatini 1-jadvaldan modullar soniga nisbatan tanlanadi. Bunda q/z 2 =0,22-0,4 tanlash tavsiya etiladi, chunki q ning qiymati oshishi bilan

uzatmaning f.i.k qiymati pasayadi, aks holda esa chervyakning egilish dagi bikrligi kamayadi. Shuning uchun qmin  0.212 z 2 shart bajarilishi kerak. 5- jadval m q z 1 2,0; 2,5; 3,15; 8,0; 10;12,5; 1 ; 2; 4. 4,0; 4,5; 6,3; 8,0. 16,0; 20. 1,25; 1,6. 1 ,25; 16,0; 20,0. Chervyak o`ramining ko`tarilish burchagini shu bo`lish diametri bo`yicha aniqlash mumkin; tg γ =(P t  z 1 )/( π 1  d 1 )=πm  z 1 / π  m  q=z 1 /q. yoki jadvaldan tanlash mumkin. Demak, chervyak diametri koeffisiyentining qiymati oshishi bilan o`ramning ko`tarilish burchagi kamayadi,natijada vint-gayka nazariyasiga asosan uzatmaning f.i.k kamayadi. Chervyakning tashqi diametri d 1a =d 1 +2h 1a =d 1 +2m; chervyakning o`ram osti diametri d 1t =d 1 -2h f 1 =d 1 -2,4m.Chervyak o`ramining uzunligi, chervyakning qirqim soniga hamda siljish koeffisiyentiga nisbatan jadvaldan tanlanadi.Chervyak o`ramining uzunligi v 1 , mm. 6- jadval X-siljish koeffisinti Z 1 1 ; 2 4 -1.0 v 1 ≥(10,5+ z 2 )m v 1 ≥(10,5+ z 2 )m -0.5 v 1 ≥(8+0,006 z 2 )m v 1 ≥(9,5+0,009 z 2 )m 0 v 1 ≥(11+0,006 z 2 )m v 1 ≥(12,5+0,009 z 2 )m +0.5 v 1 ≥(11+0,01 z 2 )m v 1 ≥(12,5+0,1 z 2 )m +1.0 v 1 ≥(12+0,1 z 2 )m v 1 ≥(13,0+0,1 z 2 )m Ilova: Freza yordamida kesilgan cherveyaklar uchun m>11mm bo`lgan da v 1 qiymati 25mmga, m=10-16mm bo`lganda v 1 ni 35….40mmga oshiradi.π d 1 γ ρ t ·z 1 5-rasm.

Chervyakli g`ildirakni asosiy geo`letrik o`lchamlaridan biri tish bo`luvchi aylanasining diametri d 2 =mz 2 bunda; z 2 -chervyakli g`ildirak tishlar soni. Quvvat uzatadigan uzatmalar uchun z 2min =26-28. Asosan z 2 =32-63 olinadi, lekin z 2 <80 bo`lishi kerak z 2 ni qiymati oshishi bilan chervyakli g`ildirak diametri kattalashadi, tayanchlar o`rtasidagi masofa oshadi, bu esa chervyakni deformasiyasini oshirish mumkin. G`ildirak tishlarini balandligi oyoqchasini va kallagini balandligi h a2 =m; h f2 =1,2m. 6 -rasm Chervyakli g`ildirak tashqi va tish osti diametrlar: d a2 =d 2 +2h a2 =d 2 +2m d f2 =d 2 -2h f2 =d 2 -2.4m eng katta tashqi dio`letr dat2≤da2+z z m 1 6 G`ildirak eni z 1 =1, z 1 =2 bo`lganda v 2 ≤0.75 d a1 z 1 =4 bo`lganda v 2 ≤0. 67d a1 Chervyakli g`ildirakni qamrov burchagi 2 δ ; m d в a 5.0 2 1 2    O`qlararo masofa

2 ) ( 2 2 2 1 z q m d d a    Standart yopiq uzatmalar uchun a ning qiymat mm, xisobida; 40,50,63,80,100,125,160,200,250,315,400,500. Nostandart yopiq uzatmalar uchun o`qlararo masofa qiymatni R a 40 qatordan olish mumkin. Ilashish modulining taxminiy qiymatni formula yordamida aniqlash mumkin. Quvvat uzatadigan uzatmalar uchun q/z 2 =0,12….0,14, bundan 2 )7,1...4,1( z a m   Aniqlangan modul qiymatni standart bo`yicha yaxlitlab olinadi. Aniqlangan a m ning qiymatni standart qatorga yoki R a 40 qatorga keltirish uchun siljitish koeffisiyenti ishlatiladi, bunda o`qlararo masofani butun son bo`lishi ta’minlanadi. Siljitish koeffisiyenti chervyak uchun ishlatilmasdan, faqat chervyakli g`ildiraklar uchun ishlatiladi. Bunda o`qlararo masofa qiymati aniqlangach, siljish koeffisiyenti X= a w /m-0,5(q+z 2 ) a w =0,5( q + z 2 +2x). ; 2 2 2 x q m z a     Siljish koeffisiyenti ishlatilganda g`ildirak diametri quyidagicha aniqlanadi: d 2a =d 2 +2m+2xm d 2f =d 2 -2,4m+2xm. G`ildirakning qolgan o`lchamlari o`zgarmaydi. G`ildirak tishlarining kesishish jarayenida tish osti kesilmasligi hamda tish uchi uchqur bo`lmasligi uchun siljish koeffisiyentining qiimati x=  0,7 bo`lishi kerak (kamdan-kam  1,0.) Uzatmada a ω m,q qiymatlari berilgan bo`lsa (3) formula yordamida siljish koeffisiyent x ni qiymatlarni o`zgartirib z 2 va u ning xar xil qiymatlarni olish mumkin. Natijada bitta korpusda xar xil uzatish sonlarini olish mumkin. Uzatish soni , u. Uzatmada chervyak o`z o`q atrofida bir marta aylanganda, chervyakli g`ildirak kirimlar soni z 1 ga bo`raladi. Chervyakli g`ildirak o`z o`q

atrofida tuliq bir marta aylanishi uchun chervyak z 2/ z 1 marta aylanishi shart, shuning uchun1 2 2 1 2 1 z z n n u      Bunda z 1 tishli uzatmalardagi yetaklovchi tishli g`ildirakdek olinmoqda. Lekin z 1 =1; 2;4 bo`lganligi uchun, bir pog`ona uzatmada uzatish soni u ni qiymati nisbatan katta bo`lishi mumkin. Quvvat uzatadigan uzatmalar uchun uzatish sonini standart qiymatlari u: 8; 10; 12.5; 16;20; 25; 28; 31.5; 40; 50; 63; 80. Uzatishlar uchun u≥63 olish tavsiya etilmaydi, chunki bunda uzatmaning f.i.k keskin ravishda kamayadi. Knematik uzatmalar uchun u≥300 olish mumkin. Uzatmada uzatish soni u chervyak kirim soni z 1 chervyakli g`ildirak tishlar soni z 2 , xamda q koeffisiyent o`rtasidagi bog`lanish jadvalda berilgan 7- jadval u z 1 z 2 q 8 4 32 8 10 40 10 12,5 50 12,5 16 2 32 8 20 40 10 25 50 12,5 31,5 1 32 8 40 40 10 50 50 12,5 63 63 16 Chervyakli uzatmalarni mexanikasi . Chervyakli uzatmalarda harakat chervyak o ` ramlarining chervyakli g ` ildirak tishlari bo ` yicha vintli juftdek sirpanish natijasida amalga oshadi , bunda v 1 , v 2 aylanma tezliklarning yo ` nalishi orasidagi burchak 90 0 bo ` ladi . Sirpanish tezligi v c chervyakning vint chizig`iga urinma ravishda yo`nalgan bo`ladi. Uning qiymatini chervyakli va g`ildirak aylanma tezliklarining qiymatlaridan foydalanib aniqlash mumkin.     tg v v nd v nd v v v v v       1 2 22 2 11 1 1 22 21 ; 60 ; 60 ; cos/ bunda v 1 ,v 2 -chervyak va g`ildirakning aylanma tezligi, m/c;

d1 ,d 2 -chervyak va g`ildirakning tish bo`luvchisining aylanasi, mm; v c -sirpanish tezligi, m/s; γ -chervyak o`ramining ko`tarilish burchagi. 7 -rasm. Sirpanish tezligini oshishi bilan yeyilish oshadi, F.I.K pasayadi, uzatmani moylash qiyinlashadi, bunda γ ning oshishi bilan v s qiymati xam oshadi, shuning uchun γ ning qiymati chegaralangan γ <30 0 . Uzatmani loyhalashda sirpanish tezligining taxminiy qiymatini quyidagicha aniqlash mumkin: v c  3 2 41 10 5,4 T n m/c bunda n 1 -chervyakning aylanish soni, min 1 ; T 2 -chervyakning g`ildirak validagi burovchi mo`lenti, N.m. Cherviyakli tishli uzatmalarga ta’sir qiluvchi kuchlar, kontak va egilish kuchlanishlar Ilashishda hosil bo`lgan kuchlar. Ilashayotgan chervyak va chervyakli g`ildirakning ilashish chizig`ida aylanma, markaziga intiluvchi hamda bo`ylama kuchlar hosil bo`ladi. Bunda chervyakdagi aylana kuch miqdori jihatidan g`ildirakdagi o`q bo`ylab yo`nalgan kuchga teng bo`lib, quyidagi ifodadan aniqlanadi. F 1t =F 2a =2T 1 /d 1 HG’ildirak tishi Chervyak o’rami

G`ildirakdagi aylana kuch esa chervyakdagi o`q bo`ylab yo`nalgan kuchga teng. F2t = F 1a =2 T 2 / d 2 H 8 -rasm. Uzatmadagi markazga intiluvchi kuch quyidagicha bo`ladi: 2 2 2 364,0 t t F tg F F      Chervyak va chervyakli g`ildirakdagi burovchi mo`lentlar o`zaro quyidagicha bog`langan:    u T T 1 2 Chervyakli uzatmalarni kontakt kuchlanish bo`yicha tekshirish. Chervyakli: uzatmalarda sirpanish tezligi katta bo`lganligi xamda bu tezlikning yo`nalishi kontakt chizig`iga nisbatan noqo`lay joylashganligi sababli chervyakli g`ildirak tish ishchi ishchi yuzasining yeyilish va yulinib chiqish xollari ko`proq sodir bo`ladi. Bu xollarni oldini olish uchun uzatmada chervyak va chervyak g`ildirak antifriksion materialdan tayyorlanadi, xamda kontakt kuchlanish bo`yicha tekshiriladi, bunda σ n ≤[σ n ] shart bajarilishi kerak . Chervyak g`ildirak gardishi chervyaka nisbatan yumshoq materialdan tayyorlanganligi uchun asosan shu g`ildirak gardishi kantakt kuchlanish bo`yicha tekshiriladi. Bunda silindirsimon va konussimon uzatmalardek Gers formulasidan faydalanamiz, ya’ni: σ n =z E k q 

(13) formulaga z E , q, ρ k qiymatlarni qo`yib σ n qiymatni aniqlaymiz. Egrilik radiusi ρ k Arximed chervyagi uchun o`q bo`ylab o`tgan tekislikda o`ram kesimi to`g`ri chiziq bo`lganligi uchun yani ρ =∞ “keltirilgan” egrilik radiusi ρ k ni aniqlashda chervyak o`ramining sirti etiborga olinmaydi, chervyakli g`ildirak esa odatdagi qiya tishli silindirik g`ildirak deyish mumkin, yani: ρ k=2 1 2 1       = . 176.0 cos2 sin 2 2 2 2 d d       bunda: α =20 0 . sin20 0 =0.342, γ =10 0 cos 2 10 0 =(0.9848) 2 =0.97 Ilashish chizig`idagi bosim. q.Qiya tishli uzatmalardagidek chervyakli uzatmalarda xam uzunlik birligiga to`g`ri keladigan bosim qo`yidagicha ifodalanadi. ;  пF q F p -ilashish chizig`idagi normal kuch, N; ; cos cos 2 cos cos cos 2 2 2           d T F F q t п п ℓ ε -kontakt chizig`ining minimal uzunligi, qiymatni yon qiplanish koeffisiyeti ε α ga to`g`ri, cosγ ga nisbatan teskari proporsinal rovishda o`zgaradi. 4– rasmdan d 1 aylana bo`yicha v yoyning uzunligi δ (rad) qamrov burchagiga v=δ d 1 /2 ga teng bo`ladi, yani. ; cos2 cos 1             d в  bunda: ε α =(1,8-2,2)-yon qoplanish koeffisiyent;  -0,75-g`ildirak tish sirtining chervyak o`rami sirtiga tegib turishi to`la bo`lmasligi natijasida kontakt chizig`i uzunligini kichrayishini xisobga oluvchi koeffisiyent; γ =10 0 -chervyak uramini ko`tarlish burchagi; δ =0,55  -qamrov burchagi. Natijada                         cos 4 2 cos 2 2 1 2 1 2 2 d d T d d Т F q п  ; Z Ye -160MPa -chervyak va chervyakli g`ildirak materiallarni mexanik xossalarni xisobga oluvchi koeffisiyet. (13) formulaga z Ye ,q, ρ k qiymatlarni qo`yib qo`yidagi ifodani olamiz,

σ n=        sin cos2 cos 4 2 2 2 1 2        d d d T z q z E k H formulani sodalashtirish uchun qo`yidagilarga o`z qiymatlarni α =20 0 , δ =0,55 π , ε α =2,0, ξ =0,75, sin α ·cos α = 2 2 sin  qo`ysak, kontakt kuchlanishni xisobiy qiymatni aniqlash uchun ifodani olamiz  H H H H d K K T d         1 2 2 480 bunda: K n =K N δ ·K N β -yuklanish koeffisiyenti. (30) formula yordamida kontakt kuchlanishning xisobiy qiymatni aniqlaymiz. Uzatmani loyxalash uchun o`qlaroro masofani nisbatan yechamiz, bunda d 1 =mq, d 2 =mz 2 , a=0.5m(q+z 2 )=0.5d 2 ( )1 2  z q ekanligini etiborga olsak, qo`ydagi ifodani olamiz.   мм K T a H H2 2 61    Aniqlangan qiymat standart bo`yicha yaxlitlanadi. Ruxsat etilgan kontakt kuchlanish. Chervyak o`ram ishchi yuzasining qattiqligi >HRC45 bo`lib, bu yuza ishlov berib silliqlangan bo`lsa, qalayli bronzalardan tayyorlangan g`ildiraklar uchun     H H   9,0... 85,0  ; agarda bu shart bajarilmasa   M v H G C 75,0   . Bu yerda: v C -uzatmaning sirpanish tezligini hisobga oluvchi koeffisiyent: 8-jadval. cv <1 2 3 4 5 6 7  8 v C 1,33 1,21 1,11 1,02 0,95 0,88 0,83 0,8 Chervyakli g ` ildirak Ax -9-4 markali qalaysiz bronzadan tayyorlangan hamda chervyak o ` ram yuzasining qattiqligi >45 HRC bo ` lib , unga ishlov berib , silliqlangan bo ` lsa  H qiymatini quyidagicha aniqlanadi .    МПа vc Н 25 300    Eguvchi kuchlanish bo`yicha tekshirish. Eguvchi kuchlanish bo`yicha hisob. Eguvchi kuchlanish bo`yicha faqat chervyakli g`ildirak tishlarigina hisoblanadi,

chunki chervyak po`latdan tayyorlanganligi uchun o`ramlarining mustahkamligidan katta. Chervyakli g`ildirak egilishga mustahkamligini qiya tishli silindrsimon uzatmalardik hisoblanadi, lekin chervyakli g`ildirak tish asosining ko`ndalang kesimi qiya tishli silindrik g`ildiraklarnikidan farq qiladi. Tish kesimining shakli g`ildirak kesimining eni bo`yicha bir xil bo`lmaydi. Bundan tashqari, tish asosining to`g`ri chiziq bo`yicha emas, balki yoy bo`yicha joylashgan bo`ladi. Shuning uchun chervyak g`ildirak tishlarini mustahkamligi qiya tishli g`ildirak tishlarining mustahkamligidan 20  40% yuqori bo`ladi. Chervyakli uzatmalar uchun , 74.0 ) ( 1      y ) 10 ( 93,0 140 1 0       у qabul qilsak, g`ildirak tishlarining xavfli kesimidagi egilishdagi kuchlanishning qiymati quyidagicha aniqlanadi:  F n F F t F m b k y F        2 2 2 7,0 Bu yerda: 2tF -g`ildirakdagi aylanma kuch,H; 2b -g`ildirakning eni,mm; n m -normal kesmning moduli; Fk -yuklanish koeffisiyenti; Fy -tish shaklining koeffisiyenti, qiymati jadvaldan g`ildirak tishlar sonining «keltirilgan» qiymatiga nisbatan tanlanadi: ) /(cos 3 2  z zk 9-jadval kz 24 28 30 32 35 37 40 50 60 80 10 0 Fy 1, 88 1, 80 1, 76 1, 71 1, 64 1, 61 1, 55 1, 45 1, 4 1, 34 1 , 3 Ruxsat etilgan egilishdagi kuchlanish. Hamma xil bronza materiallardan tayyorlangan chervyakli g`ildiraklar uchun      M ok F    08,0 25,0

Yuklanish koeffisiyenti. Chervyakli uzatmada yuklanish koeffisiyenti, bu qo`shimcha dinamik kuchlarni hisobga oluvchi koeffisiyentlar ko`paytmasiga teng, ya’ni v F H k k k k     . Uzatmada v 2 <3m/s bo`lganda K Nv =1,0; v 2 <3m/s bulganda K Nv =1,0-1,3: Yuklanish doimiy bo`lganda K N β =1.0, uzgaruvchan bo`lganda K N β =1.05-1,2. Koeffisintning katta qiymatlari q kichik, z 2 katta bo`lganda olish tavsiya etiladi. Cherviyakli tishli uzatmalarga qo`yiladigan texnik talablar. Cherviyakli uzatmalarni remont qilish va yig`ishga nisbatan qo`yiladigan texnik talablar Uzatmaning aniqlik darajasi anioqlikning barcha normalariga mos bo`lishi, shuningdek tutashma turi uzatmaning vazifasiga muvofiq bo`lishi kerak. Kinematik uzatmalr uchun 3-6, kuch uzatmalari uchun esa 5-9 aniqlik darajlari ko`zda tutilgan. G`ildirak tishlarining va cherviyak o`ramlarining ish prfilida tirnlishlar, o`yiqlar, darzlar va boshqa nuqsonlar bo`lmasligi lozim. Cherviyakli uzatma elementlarining chekli chetga chiqishlari GOST 3675- 81 (ST SEV 1162-78) da belgilangan. O`qlararo masofaning chetga chiqishi yo`l qo`yilgan qiymatlardan oshmasligi lozim. Cherviyakli g`ildirak tishli gardishining enida chiziqli kattalik bilan ifodalanadigan oqlararo burchakning chetga chiqishi yo`l qo`yilganidan oshib ketmasligi lozim. Cherviyak va cherviyakli gildrakning radial tepishi yo`l qo`yilganidan oshib ketmasligi lozim. Tishlashmadagi garantiyalangan zazor tanlngan tutashma turiga mos bo`lishi kerak. Cherviyakli g`ildirakning o`rta tekisligi cherviyakning o`q tekisligiga to`g`ri kelishi lozim.

Uzatmani yig`ishd cherviyakli g`ildirak o`rta tekisligining cherviyakning o`q tekisligiga to`g`ri kelishi "bo`yoq iziga qarab" tekshiriladi. Buning uchun cherviyak o`ramlarining ish sirtiga yupqa qilib bo`yoq surtiladi va bu bo`yoqning g`ildirak tishlariga o`tishi kuzatiladi. G`ildirakni qo`zg`almas val o`qiga nisbatan yoki val bilan birga siljitib kondak dog`i g`ildirak tishi o`rtasida joylashadigan bo`lishiga erishiladi. Kontak dog`ini o`lchami va yo`l qo`yilgan chetga chiqishi quyidagicha: Aniqlik darajasi……………………. 6; 7; 8; 9 Jami kontakt dog`ining nisbiy o`lchamlari, %: Tishning balandligi bo`yicha - 65 60 Tishning balandligi va uzunligi bo`yicha yo`l qo`yilgan chetga chiqishlar -10 -15 Cherviyakning o`rta tekisligi g`ildirakning o`q tekisligiga to`g`ri kelishi lozim. Bu ayniqsa glogoid cherviyakli uzatmlar uchun o`rinli. Yig`ish paytida cherviyakni zarur holatda aniq o`rnatish uchun cherviyakning bo`ylama kuchi tushadigan l tayanch ostiga qistirmalar qo`yiladi.

Foyfalanilgan adabiyotlar: 1. Shoobidov Sh . A . Mashina detallari . Texnika oily o`quv yurtlari uchun darslik. То ш кент : “ O`zbekiston ensiklopediyasi ”, 2014. -444 b. 2. Kurganbekov M.M., Moydinov A. Mashina detallari: O`quv qo`llanma. I va II qismlar. -Toshkent: “ O`zbekiston ensiklopediyasi ”, 2014. -384 b. 3. Ш . А . Ш ообидов Ма ш ина деталлари . Ўқув қўлланма. То ш кент 2004-120 б . 4. Ш.А.Шообидов, С.У.Мусаев. «Юритмалар», Тасмали ва занжирли узатмаларни лойи х ала ш . То ш кент 2000-82 б. 5.Ш .А. Ш ообидов, С.У.Мусаев. «Ти ш ли ва ч ерв я кли узатмаларни лойи х ала ш ». То ш кент 2005-80 б . 6. Sh. A. Shoobidov, S. O` Musayev. Ko`tarish, transport mashinalari. –T.: «SHARQ», 2007. -192 b.

O'xshashlar

Zanjirli uzatmalar

Tasmali uzatmalar

Tishli uzatmalar

Oxirgi va qoshimcha oxirgi uzatmalar

Traktor va avtomobillarning uzatmalar qutisi