Massa almashinuv jarayonlari uchun jihozlar - Konchilik ishi - Referatlar

Massa almashinuv jarayonlari uchun jihozlar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

477.5 KB

Ko'chirib olish

Massa almashinuv jarayonlari uchun jihozlar Reja: 1. Haydash va rektifikatsiya jihozlari 2. Oddiy haydash

Neftni qayta ishlash korxonalarida eng ko‘p tarqalgan jarayonlarga massa almashinuv va diffuziya jarayonlari kiradi. Bu jarayonlarning texnologik vazifasi turlichadir. Lekin massa almashinuv jarayonlarining vazifasi aralashmadagi moddalarni diffuzion usul bilan bir fazadan ikkinchisiga o‘tkazishdan iborat. Har bir massa almashinuv jarayoni aniq maqsadga mo‘ljallangan jarayonning nomi bilan ataladi. Masalan, rektifikatsion kolonnasi – bu jihozda rektifikatsiya jarayoni boradi, ya’ni komponentlarni aniq ajratib olish uchun suyuq va bug‘ fazalari orasida massa almashinuv ketadi.Adsorber – adsorbsiya jarayoni boradigan jihoz, ya’ni kerakli komponentlarni ajratish uchun qattiq va gazsimon moddalar o‘rtasida massa almashinuv jarayoni boradi. Ekstraktor – ekstraksiya jarayoni ketadigan jihoz, ya’ni maqsadda ko‘zlangan moddani ajratib olish uchun yoki keraksiz moddani chiqarib tashlash uchun ikki suyuq faza orasida massa almashinuv jarayoni ketadi. Massa almashinuv jarayonining asosiy jihozlari – rektifikatsiya kolonnalarini metallga bo‘lgan ehtiyojining yarmini tashkil qiladi. Ularni to‘g‘ri texnologik hisoblash va konstruktiv yaroqliligidan jarayonlarni to‘g‘ri olib borishning sifatiga, ya’ni neftni qayta ishlash jarayonining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlariga bog‘liqdir. Haydash va rektifikatsiya jihozlari

Ikki va undan ortiq uchuvchan komponentlardan tarkib topgan bir jinsli suyuqlik aralashmalarini ajratish uchun qo‘llaniladigan usullardan eng keng tarqalganlari haydash va rektifikatsiyadir.Haydash va rektifikatsiya jarayonlari kimyo, neft va gazni qayta ishlash sanoatlarida juda keng ko‘lamda qo‘llaniladi. Masalan, neftni fraksiyalarga ajratish, aromatik moddalar ishlab chiqarish hamda aralashmalarni dag‘al ajratish uchun qo‘llaniladi. Juda to‘la ajratish uchun rektifikatsiya jarayonidan foydalaniladi.

Haydash va rektifikatsiya jarayonlari bir xil haroratda aralashma komponentlarining turli uchuvchanligiga asoslangandir. Yuqori uchuvchanlikka ega komponent yengil uchuvchan, past uchuvchanlikka ega komponent qiyin uchuvchan deb nomlanadi. Demak, yengil uchuvchan komponent qiyin uchuvchanga qaraganda pastroq haroratda qaynaydi. Shuning uchun ham ular past va yuqori haroratda qaynaydigan komponentlar deb ataladi. Haydash yoki rektifikatsiya jarayonida boshlang‘ich aralashma yengil uchuvchan komponenti bilan boyitilgan distillyat va qiyin uchuvchan komponent bilan boyitilgan kub qoldig‘iga ajraladi. Haydash jarayonida hosil bo‘lgan bug‘ kondensator deflegmatorga kondensatsiyalash natijasida distillyat olinadi. Qurilma kubida esa kub qoldig‘i qoladi. Oddiy haydash Suyuqlik aralashmalarini bir marta qisman bug‘latish yo‘li bilan ajratish jarayoni oddiy haydash deb nomlanadi. Oddiy haydash jarayonini eritma komponentlari uchuvchanligi orasidagi farq katta bo‘lgan hollardagina qo‘llash maqsadga muvofiq va yuqori samara beradi. Oddiy haydash quyidagi usullarda amalga oshiriladi: fraksiyali haydash; deflegmatsiya bilan haydash; suv bug‘i bilan haydash;

molekulyar haydash. Eritmani haydash jarayonida kub qoldig‘ida yengil uchuvchan komponent va distillyat tarkibidagi miqdori maksimal qiymatdanminimalgacha kamayadi. Shuning uchun har xil tarkibli distillyat fraksiyalari turli yig‘gichlarga ajratib olinadi. Har xil tarkibli mahsulot olishga mo‘ljallangan eritmalarni ajratib olish usuli fraksiyali haydash deb nomlanadi. Oddiy haydash davrida hosil bo‘layotgan bug‘ kubdan chiqarib olinadi va har bir onda kubda qolgan eritma bilan muvozanatda bo‘ladi. Bu usulda haydash atmosfera yoki vakuum ostida haydash usuli issiqlikka chidamsiz eritmalarni ajratish imkoniyatini yaratadi, chunki bu usulda qaynash harorati pasayadi. Shuning uchun ham bu usuldahaydash davrida past haroratli suv bug‘laridan foydalaniladi. Rektifikatsiya kolonnalari deb, vertikal silindrik – bir-biridaerigan suyuqliklar (aralashma) ni ajratadigan maqsadda ko‘zlagan mahsulotni olishga yordam beradigan jihozga aytiladi. Rektifikatsiya jarayonida ikki faza orasida ikki tomonlama massa almashinuv bo‘ladi. Agar suyuqliklarning qaynash harorati har xil bo‘lsa, ularni diffuzion jarayonda rektifikatsiyalab ajratish mumkin. Diffuziya jarayonining amalga oshishi uchun bug‘lar va suyuqliklar bir-biriga qarama-qarshi harakatda bo‘lib, yaxshi kontaktda bo‘lishi mumkin: suyuqlik o‘zining og‘irligi bilan pastga qarab, bug‘lar esa pastdan yuqoriga qarab, bir-biriga qarama-qarshi harakat natijasida bug‘

fazasi yengil qaynovchi komponentlarni, suyuq faza esa yuqori haroratda qaynovchi komponentlarga to‘yinadi. Muvozanatdagi sistemaning xossalaridan ma’lumki, muvozanatda bo‘lmagan bug‘ va suyuq fazalar bir-biri bilan kontaktda bo‘lganda, sistema issiqlik va massa almashinuvi natijasida muvozanatga intiladi. Demak, rektifikatsiya jarayoni borishi uchun kontaktda bo‘ladigan bug‘ va suyuqlik bir xil bosimda muvozanatda bo‘lmasligi kerak. Boshqacha aytganda, suyuqlikning harakati bug‘ harakatidan past bo‘lishi kerak.

Kontaktning samaradorligini oshirish uchun rektifikatsiya kolonnalari ichida maxsus uskunalari bor, bu uskunalarni konstruksiyalarga qarab to‘xtovsiz (nasadkali kolonnalarda) yoki bosqichma-bosqich (tarelkali kolonnalarda) kontakt amalga oshiriladi. Nasadkali kolonnalar Nasadkali kolonnalar konstruksiyasi bo‘yicha eng sodda bo‘lib, silindrik vertikal jihoz. Butun balandligi bo‘yicha yoki alohida qismlarida ma’lum o‘lchamdagi va konfiguratsiyali jismlar inert materialdan yasalgan nasadkalar bilan to‘ldirilgan bo‘ladi (7-rasm). Nasadkalar pastga tushadigan suyuqlikni va yuqoriga ko‘tarilayotgan bug‘ni intensiv aralashtirishga hamda kontakt yuzasini oshirish uchun mo‘ljallangan. Kontakt va massa almashinuv kolonnada jihozning barcha qismida to‘xtovsiz amalga oshadi. Т arelkali va nasadkali kolonnalarning farqi shunda. Nasadkali kolonnalarning ko‘ndalang qismida yuqoridan pastga tushayotgan suyuqlikning barobar taqsimlanishiga erishib bo‘lmaydi. Kolonnaning diametri katta bo‘lganda suyuqlikning barobar taqsimlanishi yomon bo‘ladi. Bu jihozlarda fazalarning kontakti yetarli darajada emas. Shuning uchun fazalarni aniq ajratib bo‘lmaydi.

Т arelkali kolonnalar Т arelkali kolonnalarning ishlash prinsi р i shunga asoslanganki, unda jihozni rektifikatsiya jarayoni bug‘ va suyuqlik fazalarini ko‘p bosqichli kontakt usulida olib boriladi. Shu maqsadda kolonna maxsus tarelkalar bilan jihozlangan. Bu tarelkalarda asosan fazalar orasida massa almashinuv boradi. Т arelkalar kolonnalar ichiga gorizontal o‘rnatiladi. Konstruktiv elementlari bilan farq qiladigan tarelkalar ko‘p.

Oddiy kolonnalar Bu kolonnalar suyuqliklar aralashmasini rektifikatsiya usulida ikkita fraksiyaga ajratadi (8- rasm). Xomashyo (boshlang‘ich modda) oldin ma’lum haroratgacha qizdiriladi (maxsus qizdirgich jihozlarda), keyin suyuqlik-bug‘ yoki bug‘-suyuqlik aralashmasi holida kolonnani ta’minlovchi tarelkasiga beriladi. Т a’minlovchitarelka kolonnani shartli ravishda ikkita bo‘lakka ajratadi. Yuqori qismi to‘yintiruvchi yoki konsentratsiyalovchi qism, pastki qismi esa haydovchi, bug‘latuvchi qism deyiladi. Konsentratsiyalovchi va haydovchi qismlarida tarelkalarning kerakli miqdori qo‘yiladi, bu tarelkalarda pastdan yuqoriga qarab ko‘tarilayotgan bug‘ni yuqoridan pastga tushayotgan suyuqlik bilan to‘qnashuvi (kontakt) amalga oshiriladi. Bug‘lar va suyuqliklarni bir-biriga qarama-qarshi harakat jarayoni harorat asosida amalga oshiriladi, ya’ni kolonnaga kiritilayotgan xomashyoning harorati va kolonnaning pastki hamda yuqori qismidagi harorat ushlab turiladi. Ishlab turgan rektifikatsion kolonnalarning yuzasi pastga oqib tushayotgan suyuqlik bilan qoplangan bo‘ladi. Т arelkalar shunday tuzilganki, suyuqlikning ortiqchasi pastki tarelkaga oqib tushadi. Т arelkadagi suyuqlik (flegma) ikkala komponentdan tashkil topgan va bu yerda kolonnaga kirayotgan aralashma ajralishi kerak. Butarelkadagi aralashmalardagi komponentlarning nisbati,

7- rasm. Nasadkali rektifikatsiya kolonnasi: 1 – xomashyo kollektori; 2 – changlatkich; 3,6,7,8,10 – nasadka qatlamlari; 4, 9 – yig‘uvchi tarelkalar; 5 – o‘tuvchi quvur; 11 – sug‘oruvchi quvur; 12 – shtutser.

8- rasm. Oddiy tarelkali rektifikatsiya kolonnasi: 1 – xomashyo; 2 – bug‘larni chiqarish; 3 – suyuqlikni chiqarish; 4 – issiqlikni olish; 5 – issiqlik berish. tarelkaning rektifikatsiya kolonnasidagi (boshqa tarelkalarga nisbatan) tutgan o‘rniga bog‘liq. Ajratiladigan komponentlarning qaynash harorati har xil bo‘lishi kerak. Т emperaturalar farqi qancha katta bo‘lsa, moddalarning ajratilishi va tozaligi shuncha yuqori bo‘ladi. Ajratiladigan komponentlarni shartli ravishda yuqori haroratda qaynovchi (og‘ir) va past haroratda qaynovchi (yengil) komponent deyiladi.

Т arelkalarni mexanik hisoblash Т arelkalarning mexanik hisoblash tuzilishi va mohiyati uning konsentratsiyasi hamda kolonnaning diametriga bog‘liq. Diametri 1,0 metrdan kam bo‘lgan kichik o‘lchamli konstruktiv elementlar (uskunalar) mexanik hisoblarsiz qabul qilinadi. Faqat korroziya va eroziyaga yemirilishi hisobga olinadi.

Т arelkaning suyanch karkasi, diski, tarnov va qalpoqlari,kolasnik panjaralari (nasadkali kolonnalar uchun), shuningdek,tayanch burchaklari va boshqalar kolonnaning korpusiga payvand qilinadigan elementlar hisoblanadi. Maxsus tayanch karkasi bo‘lmagan, perfarirlangan disk hisob qilinganda xuddi yupqa, konturga suyangan va o‘z og‘irligi,flegmani og‘irligi bilan bir xil bosimda tarelkada yotgan plastina deb olinadi. Т arelkaning yuqorisidagi va pastidagi bosimi uning miqdori juda kam bo‘lganligi uchun hisobga olinmaydi.Diametri 3 m bo‘lgan dumaloq qalpoqchali tarelkaning diskini hisoblashni ko‘rib chiqamiz. Т arelkaga tushadigan og‘irlik bir xilda ta’sir qiladi deb qabul qilamiz. Oldin tarelkaning og‘irligi to р iladi. Т arelkaning maydoni: F   D 2 4   ⋅ 2 3  7,57 4 2 m . Ni р ellarni mustahkamlab qo‘yiladigan teshiklarining umumiy yuzasi taxminan tarelka diskining 15 – 20%ini tashkil qiladi. Hamma teshiklarning taxminiy umumiy hajmi: F 1 = 0,18F = 0,18 · 7,57 = 1,36 m2 . Т arelka diskining og‘irligi G D = (F – F 1 )S D – g Bunda: S — tarelka diskining qalinligi, birinchi yaqin lashtiruvchi hisoblashda 0,01 – 0,15 m deb qabul qilinadi. S D = 0,012 m deb qabul qilamiz. Po‘latning solishtirma og‘irligi g =0,078 MN/m2

unda: G D = (7,57–1,36) · 0,012 · 0,078 = 0,00571 MN. 76 Ѕ 3 mm diametri va balandligi 0,09 m bo‘lgan quvurdan tayyorlangan bitta ni р elning og‘irligi taxminan 5·10–6 MN.Mahkamlaydigan detallari bor shtamplash yo‘li bilan tayyorlangan bitta qalpoqchaning og‘irligini 12·10–6 MN deb qabul qilamiz. Unda ni р el va qalpoqchaning og‘irligi: G K1 = 5·10–6 + 1,2·10–6 = 17·10–6 MN. Qalpoqchalar soni n = F/f ; bunda f – ni р el ostidagi teshikchaning yuzasi. f   ⋅ 2 0, 076  0, 00384 m 2 ; 4

Tarelka og‘irligi: n  1,36  354 . 0,00384 G Т = G D + nG K = 0,00571 + 354 · 17·10–6 = 0,0117 MN. Т arelkadagi suyuqlik (suv) ning qalinligini 80 mm deb qabul qilamiz, bunda uning og‘irligi: G B =0,01·0,08(F–nf)=0,0008(7,57–354·0,00384)=0,005 MN. Shunday qilib, tarelkaga tushayotgan umumiy yuk: G = G T + G c = 0,0117 + 0,005 = 0,0167 MN. Mustahkamligi shu formula bo‘yicha hisoblab, tarelka diskining qalinligi to р iladi: S  D 5 p C Bunda: D – disk diametri; ⋅   . 16 rux p – diskka baravar tushadigan yuk; – egilishga mumkin bo‘lgan kuchlanish ( t = 120 MN/m2 t rux. deb qabul qilamiz);

rux S – korroziyaga qo‘shimcha ( S = 0,002 m deb qabul qilamiz) p ning qiymati quyidagicha to р iladi: p  4 G  4 0, 0167  0, 00239 / 2 . Unda:  D 2 S  3  ⋅  3 2 5 0, 00239 16 120  0, 002  0, 01 m . Agar hisoblangan qalinlik qabul qilingandan katta bo‘lsa, unda hisoblash qayta olib boriladi. Т arelka normal ishlashi uchun uning egiluvchanligi tarelka diskining diametri 1/2000 dan ko‘p bo‘lmasligi kerak. Т arelkaning o‘rtasidagi maksimal egiluvchanlikni quyidagi formula bilan aniqlaniladi: 4 y  0,043 p D ( − ) .

Egiluvchanlik moduli: E = 2,2·105 MN/m 2, unda: ⋅ 4 y  0, 043 0,00239 3 5 2,2 10 (0,01 0,002)  − 6 4,7 10 m . Egiluvchanli k y D − 6  4,7 10  1,56 10 − 6 3 ga teng, ya’ni mumkin bo‘lganidan ancha kam. Agar hisoblangan egiluvchanlik normadan ko‘p bo‘lsa, unda diskni kattaroq qalinlikka hisoblanadi yoki tarelkaning tagiga ikki tavrli shveller qo‘yiladi.

a b 9- rasm. a – tarelka karkasini hisoblash chizmasi: 1 – kolonna korpusi; 2 – markaziy balka; 3 – tayanch burchagi; 4 – og‘irlikni ko‘taruvchi balka; b – tarelkaning markaziy balkasini hisoblash chizmasi. 9- a rasmda 3 ta balkadan iborat karkasning chizmasi ko‘rsatilgan.

Bu balkalardan biri ab– markaziydir. Karkas tarkibiga tayanch burchagi ham kiradi. Balkalar tarelkalar yuzasini seksiyalarga bo‘ladi, seksiyalar yuzasi F 1 ј F 6 . Karkas va tarelkaning og‘irligini to‘g‘ri taqsimlangan deb qabul qilamiz. U holda har bir seksiyaga tushayotgan og‘irlik: G 1 = p · F 1 ; G 2 = p · F 2 ; G 3 = p · F 3 va hokazo. Solishtirma og‘irlik aniqlaniladi: g 1  l G 1  l ; g 1  G 2 l  l  l ; g 1  l G 3  l va hokazo.

as  l at st

st mn ep Bunda: l (indeksli) shu seksiyaga tegishli balkaning uzunligi. Har bir seksiya qo‘shni ikki maydon bilan chegaralanadi, shuning uchun shu uchastkalarga tushadigan og‘irlik aniqlaniladi: q at = q 1 + q 6 ; q st = q 1 + q 2 ; q tp = q 2 + q 5 ; va hokazo. Katta diametrli tarelkalar uchun markaziy balkalarni hisoblaganda to‘g‘ri qo‘yilgan og‘irlikdan tashqari yordamchi balkalar mahkamlangan m va n nuqtadagi Q m va Q n kuchlari ham hisobga olinadi: Q m  1 2 q  q lcm ( 1 2 )  1 2 q  q ldm ; ( 5 6 )  1 q  q lcn  1 ( q ) ln f . Q n 2 ( 1 2 ) 2 4  q 5 Markaziy balkani hisoblash 9- b rasmda keltirilgan. Balkani ko‘ndalang egiluchvanlikka mustahkamlikka va uzunligi bo‘yicha egiluvchanligiga hisoblanadi: l 2 1 l

11 2  l l 2  M m ax  q  pl 1  q  1   . 2 2  4  Agar q 1 = q 11 = g deb qabul qilsak, u holda: M max = g1 2/ 8 + p1 1 . Uzunligi bo‘yicha egiluvchanlik:   5 4  pl 1 2 2  1 y max   38 4 ql 2 4 l El (3 l  4 ) 1  . Qolgan balkalar uchun hisobni barobar og‘irlik qo‘yilgan deb olamiz, unda: M max  ql 2 8 ; U max  5 38 4 ⋅  l 4 El .

Maksimal egilish 3 mm dan ortmasligi kerak. Kolonnalarni ekspluatatsiya qilish Barcha kolonnalar katta hajmdagi jihoz bo‘lib, ekspluatatsiya omillariga bog‘liq bo‘lmagan holda malakali xizmat qilishni talab qiladi. Bosim – kolonnalarni ekspluatatsiya qilishning muhim omillaridan biri. Rektifikatsiya kolonnasida bosim tarelkalarning gidravlik qarshiligiga qarab balandlik bo‘yicha o‘zgaradi, bosimni tanlab olish uchun asos – bu rektifikatsiya jarayonining haroratidir. Yuqori bosimda, yuqori haroratda fraksiyalashga yordam beradi. Bu esa past haroratda qaynaydigan aralashmalarni komponentlarga ajratish imkoniyatini beradi (past molekulali uglevodorodlarni rektifikatsiyalash). Yuqori molekulali uglevodorodlarning qaynash haroratida parchalanib ketmasligi uchun, yuqori haroratda qaynaydigan komponentlarni ajratish uchun rektifikatsiyani past haroratda vakuum kolonnalarida olib boriladi. Buning uchun kolonnadagi komponentlarning qaynash harorati sun’iy ravishda pasaytiriladi. Vakuum darajasiga qarab harorat ham o‘zgaradi. Vakuum kolonnalarida asosan mazutni haydab moy fraksiyalarini olishda ishlatiladi. 10- rasmda vakuum kolonnaning sxemasi keltirilgan. Kolonnaning diametri uning o‘rta qismida 8 m (ta’minlovchi qismida) va yuqori konsentrlovchi qismida (flegmani yig‘uvchi turli

tarelkadan yuqorida) 7 metr. Birinchidan, bug‘latuvchi seksiya ta’minlovchi va konsentrlovchi seksiyada bug‘larning hajmi kam.Ikkinchidan, tarelka va quyuvchi qurilmalarning yuzasida gudronning turish vaqti kam. Keltirilgan kolonnaning konsentratsiyasida tarelkalar to‘rli ikki oqimli va tomchi qaytargich bilan jihozlangan. Sirkulyatsiya qilib sug‘oriladigan qismlarida to‘g‘ri oqimli klapanli tarelkalar o‘rnatiladi. Kolonna o‘zini tayanchi bilan baland temir-betondan qilingan fundamentga o‘rnatilgan. Kolonnaning ishlash sharoiti quyidagicha tavsiflanadi. Yuqori qismining harorati 110 – 130°C,evaporsiya qismi 400—420°C, pastki qismining harorati 380 — 400°C, yuqori qismining qoldiq bosimi – 30 ј 80 mm, simob ustuniga teng bo‘ladi (4 ј 10,6 MPa). Havo, suv bug‘lari aralashmasi va gazlar, mahsulotning parchalanishidan iborat aralashmalar katta diametrli quvurlar yordamida kolonnaning yuqori qismidan olinib, barometric kondensatorga shtuser orqali tarelkalar kaskadining tagiga beriladi. Shtuser orqali yuqori kaskadli tarelkaga suv beriladi. Suvning bir qismi tarelkani ko‘p sonli teshiklaridan tushib yomg‘irsimon parda hosil qiladi, qolgan qismi teshiklarning ustidan (bortlaridan) oshib tushib bir butun sharshara hosil qiladi. Shunday qilib,

10- rasm. Atmosfera-vakuum qurilmasining vakuum kolonnasi: a – xomashyoning kirishi; b – gudronning chiqishi; d – pogonning chiqi- shi; e, f, g – sug‘orishga uzatish; h – bug‘ni chiqarish. 1 – kolonnaning korpusi; 2 – ikki oquvchilik tarelka; 3 – qotirilgan tashqi halqa; 4 – pastki otboynik; 5 – ulita; 6 – bir oquvchanlik tarelka; 7 – yubka; 8 – halqa tayanchi; 9 – yuqori otboynik.

Foydalanilgan adabiyotlar : 1. A .Г. K асаткин. Основные процессы и аппараты химической технологии. – M.: Xимия, 1973. 2. С.A. Фарамазов. «Оборудование нефтеперерабатывающих заводов». Учебное пособие. – M.: Xимия, 1984. 3. Г.Л. Вихман, С.A. Круглов. Основы конструирования аппаратов и машин нефтеперерабатывающих заводов. – M.: Гостоптехиздат, 1978. 4. A.С. Бобков. Основы строительства промышленных зданий и сооружений химической промышленности. – M.: Высш. школа, 1965. 5. A.Н. Плановский, П.И. Николаев. Процессы и аппараты химической и нефтехимической технологии. – M.: Химия, 1987. 6. Z. Salimov, I. Т o‘ychiyev. Ximiyaviy texnologiya protseslari va apparatlari. Т.: O‘qituvchi. 1987. 7. Ю.И. Дитнерский. «Процессы и аппараты химической технологии» в 2-x Т. – M.: Xимия, 1995. 8. A.И. Владимиров, В.A. Шелкунов, С.A. Куликов. «Основные процессы и аппараты нефтегазопереработки». – M.: Нефть и газ, 1996. 9. В.В. Николаев, Н.В. Буситинья, И.Г. Бусигин. Основные процессы физической и физико-химической переработки газа. – M.: OAO «Недра», 1998. 10. A.И. Скобло, Ю.K. Молоканова, A.И. Владимиров, В.A. Ше- челкунов. Процессы и аппараты нефтегазопереработки и нефтехимии. – M.: Недра, 2000

O'xshashlar

Gidromexanik jarayonlar uchun jihozlar

Neft va gazni qayta ishlash korxonalarining jihozlarini sinflash hamda hisoblash usullari

Xomaki misni tozalash jarayonlari

Neft mahsulotlari gidrokrekinglash jarayonlari

Neft korxonalarining jihozlarini tayyorlashda ishlatiladigan asosiy materiallar