Shisha ishlab chiqarish texnologiyasi - Kimyo - Referatlar

Shisha ishlab chiqarish texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

575.5 KB

Ko'chirib olish

Shisha ishlab chiqarish texnologiyasi Reja: 1. Shisha klassifikatsiyasi 2. Qurilish shishasi ishlab chiqarish texnologiyasi. 3. Mayishiy-xo‘jalik shishasi ishlab chiqarish texnologiyasi. 4. Tarali shisha ishlab chiqarish texnologiyasi. Tayanch iboralari: Kvars shishasi, potash, yoqut shisha

Inson shisha ishlab chiqarish bilan qadim-qadimdan shug‘ullangan. Ma’lumki, eramizdan 3,5 ming yil ilgari Misr ustalari shisha tayyorlashni bilishganlar. Soda, ohaktosh va qum aralashmasini yuqori (1400 0 С) temperaturaga qizdirish yo‘li bilan kalsiy va natriy silikatlaridan iborat shisha hosil qilinadi: Na 2 CO 3 QCaCO 3 Q6SiO 2 =Na 2 O∙CaO∙6SiO 2 Q2CO 2 Na 2 CO 3 o‘rniga Na 2 SO 4 ishlatish mumkin. U holda unga ko‘mir qo‘shib qizdiriladi. Na 2 SO 4 Q С Q СаСО 3 Q6SiO 2 =Na 2 O∙CaO∙6SiO 2 QCO 2 QSO 2 Hosil bo‘lgan shisha massasida gaz mahsulotlarini batamom chiqarib yuborish kerak. Sodaning bir qismi o‘rniga potash К 2 СО 3 qo‘shish bilan laboratoriya idishlari tayyorlash uchun ishlatiladigan shisha olinadi. В 2 О 3 va ZnO qo‘shib tayyorlangan shisha yuqori sifatli bo‘ladi. U ancha barqaror bo‘lib, ximiyaviy ta’sirlar va temperaturaning keskin o‘zgarishiga chidamlidir. Qum, potash va qo‘rg‘oshin oksididan xrustal shisha olinadi. Xrustal shisha nurni kuchli sindiradi. Shuning uchun ham u optik buyumlar va xrustal idishlar yasashda ishlatiladi. Shisha tolasining tarkibi 54-55% SiO 2 , 15-16% CaO, 14-15% Al 2 O 3 -Fe 2 O 3 , 9- 10% B 2 O 3 , 4-5% MgO, 0-1% ZnO bo‘ladi. Shisha tola g‘oyat puxta bo‘lib, o‘tga va ximiyaviy ta’sirlarga chidamlidir, u elektrni, issiqlikni va tovushni o‘tkazmaydi, shuning uchun elektrotexnikada va o‘t o‘chiruvchilar kiyimi hamda teatr pardalari uchun lozim bo‘lgan materiallar olishda ishlatiladi. Toza qumning o‘zidan tayyorlanadigan shisha kvars shishasi deb ataladi. Bu shisha yuqori temperaturaga chidamli bo‘lib, uning issiqlikdan kengayish koeffitsenti nihoyatda kichik. U qattiq qizdirilib sovuq suvga botirilganda ham yorilmaydi. Kvars shishasining yana bir fazilati shundaki, u ultrabinafsha nurlarni yaxshi o‘tkazadi. Shuning uchun ham kvars shisha meditsinada va kinoga olishda ishlatiladigan ultrabinavsha nur beruvchi lampalarni tayyorlashda ishlatiladi.

Rangdor shishalar tayyorlashda shishaga ba’zi moddalar qo‘shiladi. Masalan shishaga SiO qo‘shilsa ko‘k rangli, Cr 2 O 3 yashil rangli, С u 2 O qo‘shilsa qizil rangli va nihoyat , MnO 2 qo‘shilsa binafsha rangli shishalar hosil bo‘ladi. Kumushning mayda zarrachalari shishani sariqqa bo‘yaydi, oltin zarralari esa shishaga qizil tus beradi. Tarkibida oltin zarrachalari bo‘lgan qizil tusli bunday shisha yoqut shisha deb ataladi. Bu shishalar tarkibidagi kumush va oltin mayda kolloid zarrachalar holida bo‘ladi. Shisha turlari Shisha tarkibiga kiruvchi komponentlar, % S iO 2 A l 2 O 3 C aO M gO N a 2 O K 2 O P bO B 2 O 3 Listli deraza oynasi 70- 1,5-2 8-10 3-4 14-15 - - - Xo‘jalik (tara) shishasi oq 69- 3-4 9-10 2-4 15-16 - - - Sortli idish 73- - 6-10 0-3 15-16 0-3 - 0-1 Kimyoviy chidamli 68- 3-5 6-8 1-2 8-10 5-6 - 2-3 Svetotexnik 69- 4-6 4-5 - 11-16 2-6 - - Elektrovakuumli 69- - 5-6 3-4 12-13 4 - - Shisha tola 69- - 5-6 3-4 12-13 4 - - Xrustal 55- - - - - 10- 30- - 1. Qurilish shishasining ko‘p xususiyatlari bor, shu tufayli ham u nodir metallar, minerallar va boshqa jinslardan ajralib turadi. Bu xususiyatlardan biri uning nixoyatda shaffofligi hamda pishiqligidir. Bunda, albatta, kimyoviy jixatdan

pishiqligi nazarda tutilmoqda, boshqacha aytganda, shisha buyumlariga na yomg‘ir, na sovuq, na shamol, na quyosh nurlari ta’sir qiladi. Bunday omillar esa yillar davomida hatto tog‘larni ham yemirib yuboradi, biroq shishadek nozik narsaga kuchi yetmaydi. Shishaning pishiqlik siri ham anna shunda. 2. «Shisha» deb kimyoviy tarkib va qotish temperaturasiga bog‘liqsiz ravishda yuqori temperaturada hosil qilingan eritmani o‘ta sovitish orqali olinadigan va yopishqoqlikning asta-sekin oshishi natijasitda qattiq jismlarning xossalarini qabul qiladigan barcha amorf jismga aytiladi. Boshqacha qilib aytganda, kvars yoki qumtuproq, oxaktosh yoki dolomit, natriy karbonat yoki natriy sulfat va boshqa komponentlarni qizdirish yo‘li bilan suyuqlantirib, so‘ngra maxsus rejimda qoliplash va sovitish yo‘li bilan hosil qilinadigan qovushqoqligi o‘ta yuqori bo‘lgan shaffof izotrop qattiq jismlar qurilish shishasi deyiladi. 3. Qurilish shishasi quyidagi 4 gruppaga bo‘linadi. 4. List shisha deraza oynasi, vitrina (ko‘rgazma) shishasi, foto shishasi, naqshli shisha, yopishtirilgan rangli list shishasi va x.zo. 5. qurilish arxitiktura shishasi, shishadan yasalgan konstruktiv qurilish elementlari, shisha beton va shishatemirbeton uchun shisha qismlar, metallashtirilgan shisha, shishadan yasalgan ichki pardozlash plitkalari va h.zo. 6. ko‘pirgan shisha issilik izolyatsiyasini taminlovchi shisha paxta, tovush yutuvchi izolyatsion material, filtirlovchi g‘ovak shisha, texnika maqsadlarda ishlatiluvchi ko‘pirgan shisha va boshqalar. 7. Shisha quvirlar-devorning qalinligi 1-2 mm va diometri 0,1-40 mm bo‘lgan yupqa tanali quvurlar, devorning qalinligi 2,5-4 mm va diometri 12-40 mm bo‘lgan qflin tanali quvurlar. Deraza oynasi ishlab chiqarish. «Xo‘sh shisha hozir qanday usullar bilan ishlab chiqariladi?»-degan savol tug‘ilishi muqarrar. Bu savolga quyida keltirilgan oyna taxta sxemasi qisman bo‘lsa ham javob beradi.

qum, kvars Ohaktosh, bo‘r, marmar Soda, potash    Maydalash Maydalash    Boyitish va quritish quritish Quritish    Unlash unlash Unlash    Elash Elash Elash    Bunker Bunker Bunker  Tortish va aralashtirish  Shixta eritish  Eritmani sovitish  Shishani cho‘zib qoliplash  Otjig qilish  Mexanik, kimyoviy va badiiy ishlash  Tayyor mahsulot Kvar va oxaktosh singari qattiq xom ashyolar jag‘li maydalagichlarda bo‘lakchalarga ajratilib, temir oksidi kabi rang beruvchi birikmalardan tozalanadi. So‘ngra ular aylanma pech yoki kamerali quritgichlarda quritiladi, konusli

bolg‘achali tegirmonda un holatiga keltiriladi. Elangan qumtuproq, ohaktosh va soda tortilib maxsus mashinalarda aralashtiriladi. Manzarali rangli shisha ishlab chiqarishda esa bo‘yoq sifatida mis, xrom, temir, kobalt va boshqa metallarning oksidlaridan foydalaniladi. Shisha zavodidagi maxsus pechlarda 1500oS temperaturagacha pishiriladi. Pishirish jarayonini protokli vanna pechlarda amalga oshiriladi. Hozirgi vaqtda deraza oynalari vertikal yo‘nalishda cho‘ziladigan mashinalarda tayyorlanadi. Bu mashinalarda uzliksiz shisha lentasi qoliplovchi moslamaning tirqishi orqali cho‘ziladi. Shishaning bunday usulda olingan shisha sifatliroq, shaffof, chiziqchasiz bo‘ladi. Mashinalarda oliplangan shisha eritmasi lentasi maxsus

rejimda sovitiladi. Bu vaqtda shishaning ichki kuchlanishi sekinlik bilan yuqola boradi. Lenta sovib mashinadan chiqa borishi bilan tegishli o‘lchamlarda list qilib qirqiladi. Qirqim qalinligi 2-6 mm atrofida bo‘lib, o‘lchami 250x250 dan 1600x2200 mm gacha bo‘ladi. Polirovkalangan vitrina shishasi va ko‘zgu olishda kuchlanishdan holi qilingan shisha sayqallash va yaltiratish stanoklariga yo‘naltiriladi. Dekorativ buyumlarga esa mexanik ishlovdan tashqarii, kimyoviy va badiiy ishlov ham beriladi. Natijada mahsulot yarqirab, jilva berib turadigan bo‘ladi. Texnika shishasi ishlab chiqarish texnologiyasi. Texnik shisha turlari juda ko‘p. Uning asosiy mahsulotlari quydagilar. 1. kvars shishasi. 2. optika shishasi 3. nur texnikasi 4. toblangan list shishasi 5. tripleks list shishasi 6. pollirovkalangan (egilgan) shisha 7. kimyoviy laboratoriya shishasi 8. termometrik shisha 9. tibbiy shishalar 10. elektrod shishalar 11. elektr tokini o‘ta o‘tkazuvchan shishalar 12. lyuminissent texnikasida qo‘llanadigan shishalar 13. lazer texnikasi shishalari 14. yo‘l belgilari yasashda ishlatiladigan shishalar-shisha mikrobo‘laklari 15. atom texnikasi shishalari va boshqalar kvars shishasi olish texnologik sxemasi quydagicha Kvars qumi

 Chayqalovchi stol ustida ishlov berish  Mexanik klassifikatorda yuvish  Vakuumda suvsizlantirish  Elektr pechida blok holida eritish  quvir holida cho‘zish qoliplarga puflab joylash Gidravlik pressda blokni presslash Blokni, puflash presslash     kesish kesish kesish Kesish,teshish shlifovkalash     shlifovkalash shlifovkalash shlifovkalash Payvandlash     Diometri 20-50 mm li quvurlar Diometri 60-500 mm li quvurlar, quvurlarning murakkab detallari, chashka,tigel, silindr va izolyator Shisha brustlar, plastinkalar, yuzali izolyatorlar Otjig, kuchlanishni yuqotish,kimyoviy apparatlar Texnika shishasi barcha tarmoqlarda keng qo‘llanadigan universal materialdir. Birgina kvars shishalarining qo‘llanishini olib ko‘raylik, sovitgich, isitgich, vanna, idish, reaktor nasos, tigel, kolba, kovak, filtr, issiqlik texnikasi va metallurgiya termoparasi, g‘ilofi gaz va elektropech quvurlari, gaz gorekasi, nur texnikasida qo‘llanadigan yuqori voltli izolyator, katod va generator lampalarining detali, optik-kimyoviy sanoati tasviriy shishasi va h.zo. Shisha yaqindan boshlab,

atom va raketa texnikasi va kvant elektrotexnikasida qo‘llanilmoqda. U atom texnikasida nur sochilishidan saqlanish, nur tarqalishini dozirovka qilish, radioktiv nurdan saqlanish kabi muhim vazifalarni ham bajaradi. Kvant elektrotexnikasida esa aktiv modda (neodim,erbiy, itterbiy, seriy va samariy oksidlari) dan tayyorlangan shisha asrimizning 60-70 yillaridan boshlab lazer sifatida ishlatilmoqda. Lazer olmos, yoqut, volfram, korund kabi moddalarni sariyog‘dek kesishi, teshishi va payvandlashi ularning metallurgiya, mashinasozlik, kimyo, qog‘oz va to‘qimachilik sanoati korxonalarida katta ahamiyatga ega ekanligidan dalolot beradi. Maishiy-xo‘jalik shishasi ishlab chiqarish texnologiyasi Tarkibi, asosan kremnezem, glinazyom, ishqoriy va ishqoriy oksidlardan tashkil topgan hamda suyuq pastasimon va qattiq mahsulotlarni qadoqlash, saqlash va uzatish uchun xizmat qiluvchi shaffof amorf moddalardan yuqori temperaturada shakllash yo‘li bilan olingan buyumlarga maishiy-xo‘jalik shisha buyumlari deb ataladi. Maishiy-xo‘jalik shishasi 3 ta katta gruppaga bo‘linadi: 1. Tara shishasi. 2. Sortli shisha. 3. Badiiy-dekorativ buyumlar shishasi. Shisha tarasi buyumlari o‘z navbatida ikki katta gruppaga bo‘linadi: Bo‘g‘zi tor shisha tarasi-og‘zining ichki diametri 30 mm dan kam bo‘lishi zarur. U suyuq mahsulotlarni qadoqlash va saqlash uchun xizmat qiladi.

Bo‘g‘zi keng shisha tarasi-og‘zining ichki diametri 30 mm dan katta bo‘ladi. Shuning uchun yarimsuyuq va qattiq mahsulotlarni qadoqlash va saqlash maqsadida ishlatiladi. Sortlash va badiiy dekarativ shishalarning ishlatilishiga qarab oshxona idishi vino va ichimliklar idishi, badiiy-dekarativ bumlari kabi turlarga ajraladi. Shisha tara tarkibiga, asosan uchta oksid –SiO2, CaO va Na2O kiradi. Shishaning yetilishi va olinayotgan buyumlarning sifatini yaxshilash maqsadida tarkibiga 3-3,5 % MgO (SaO hisobidan) 3-5 % Al 2 O 3 kiritilishi mumkin. SiO2 o‘rniga 1% gacha В 2 О 3 va Na 2 O o‘rniga 2-3% К 2 О qo‘shish ham shisha sifatini yaxshilaydi. Shaffof shisha tara tarkibida 0,1 % gacha, yarimoq shishalar tarkibida esa 0,6 % gacha Fe 2 O 3 bo‘lishiga yo‘l qo‘yiladi. Rangli shisha tara tarkibida esa 1,5-2 % Fe 2 O 3 va 1-2 % gacha MnO kirishi mumkin. Ko‘p tarqalgan shisha taraning tarkibi quydagicha: SiO 2 -73, Al 2 O 3 Q Fe 2 O 3 -2%, СаО Q М gO-10%, Na 2 OQK 2 O-14,5 va nihoyat SO 3 -0,5. Shisha tarasi ishlab chiqarishning texnologik sxemasi Kvats qumi Oxaktosh yoki dalomit Soda yoki natriy sulfat Shisha chiqindisi     Magnitli separatsiya donalash maydalash Maydalash     Quritish quritish quritish Yuvish     Elash elash elash Elash     Bunker Bunker Bunker Bunker  Avtomatik torozilar orqali dozalash  Eyrix aralashtirgichida shixta tayyorlash

 Pressda breket olish  Vannali pechda shixtani eritish  Pitatel yordamida qoliplashga uzatish  Qoliplash  Ler 1000x18 yordamida otjig o‘tkazish  Sortlash joylash  Tayyor buyumlar ombori. Korxonaning dozalash-aralashtirish bo‘limda tara shishasi tarkibiga kiruvchi komponentlar avtomat tarozida 0,2-0,3 % aniqlikda tortiladi. Komponentlar konver yordamida aylanuvchan jom ko‘rinishli eyrix aralashtirgichlarida uzatiladi. Tayyor shixta oraliq bunkerga tushadi va lentali konver yordamida pechga uzatiladi. Shisha pishirish asosan protokli vanna pechidan foydalaniladi. Pechdagi temperatura 1480-1550 о С atrofida bo‘lishi mumkin. Tara shishasini qoliplash yarim avtomat va avtomatlar yordamida puflash, presslash va puflab presslash usullari orqali bajariladi. Ushbu maqsadlarda VV-2, VV-6, VV-12, 2LAM, AV-6, LVM kabi mashinalar ishlatiladi. Shisha qoliplash mashinalari nihoyatda unumdor agregatlardir. Masalan, 2PVM-12 mashinasida 1 minutda 55-60 dona banka, 3 PVM-12 da esa 25-30 dona buyum qoliplanadi. VV-12 tipidagi mashinalarning qoliplash quvvati 1 minutda 100-160 ta butilkani tashkil etadi. Tara shishalari qoliplangandan so‘ng tunelli konver pechlariga uzatiladi. Idish konveyyerning metall setkasi ustida joylashgan bo‘lib, ma’lum temperaturada ichki kuchlanishdan xoli bo‘ladi. Bu jarayon otjig deb ataladi.

Shisha sanoatida objig uchun LER-18 va PO-180 markali qurilmalardan foydalaniladi. Tara shishalarining sifati PKS -500 va boshqa markali polyaroid mikroskoplari yordamida tekshiriladi. Billur tarkibida ham shisha tarasi kabi turlicha bo‘ladi. Og‘ir billur tarkibida 30% dan ortiq qo‘rg‘oshin oksidi, 50-60% qum va 9-12% kaliy oksidi bor. Yengil billur tarkibida esa 17-27% qo‘rg‘oshin oksidi 1-5% kalsiy oksidi , 12-17% natriy va kaliy oksidlari, 55-65% kremniy (IV) oksidi kiradi. O‘zbek billuri 59%qum, 24% PbO di,16% K 2 O, 1% ZnO bo‘ladi. Xom ashyoni tayyorlash yuqorida keltirilgan sxemada xuddi shisha tarasidagidek bir tarzda o‘tadi. qumni boyitish magnitli separatsiya va tebranuvchi stol yordamida amalga oshiriladi. Shisha tayyorlash taqsimchali va boshqa tipdagi aralashtirgichlarda bajariladi. Shixtani eritish va shisha olish asosan vanna va tuvakli pechlarda amalga oshiriladi. Billur buyumlar ishlab chiqarishda pech ichidagi temperatura 1450- 1470 о С atrofida bo‘ladi. Qo‘rg‘oshin PbO holatdan Pb holatga qaytmasligi uchun kislorodli muhitda olib borish lozim. Erish uchun ketadigan vaqt 4-5 soatni tashkil qiladi. oz miqdordagi billur tuvakli pechlarda pishiriladi. Shisha chiqindisini pechga yuklash vaqtida 1250 о С bo‘lsa, ularning ustiga 1-1,5 soatdan keyin shixta yuklanadi. Shixta yuborish vaqtida temperatura 1350-1420 bo‘lsa ma’qul. Shixtani butunlay eritish, biqqillatib qaynatish va oqartirishga 1460-1470oS da 6-7 soat sarf bo‘ladi. Billur shishalarni qoliplash qo‘lda puflash, mexanizatsiyalashgan puflash va presslash usullari orqali amalga oshiriladi. Billursozlikda keyingi jarayon otjig bo‘lib, u maxsus tunnel pechlarida 550- 400 о С temperaturada buyumni asta-sekin sovitish yo‘li bilan kuchlanishlardan holi qilinadi. Billur texnologiyasidagi yana bir nozik jarayon gul chizish va surat solishdir. Bu olmosli stanoklar yordamida gul solish va qirrali chizish aylanuvchan sayqallash diski yordamida bajariladi. Turli gul, surat va naqshlar chizilgandan so‘ng 40% li plavik kislota va 96-98% li sulfat kislota ishtirokida sayqal beriladi. Maishiy xo‘jalik shishasidan stakan, rumka, butilka, banka kabi ro‘zg‘or uchun

kerakli buyumlar tayyorlanadi. Bunday shishadan tayyorlangan ko‘za, grafin, amfora, qadah, flokon, savatcha, manzarali lagan, patnis, kubolarga chiroyli va shaffofligi jixatdan tenglasha oladigan buyum kam. Bunday shishalardan «oniks» xissadorlik jamiyatiga qarashli birlashmadan qo‘rg‘oshinli va qo‘rg‘oshinsiz rangli shisha buyumlari ko‘plab ishlab chiqariladi. Tara shishasi esa Toshkentdagi billur, Farg‘onadagi, Quvasoy shisha korxonalarida ishlab chiqariladi. Sitall ishlab chiqarish. Sitallning ilk bor turi «Pirokeram» va «Fotokeram» Amerika qo‘shma shtatlarida 1957 yil Stuki tomonidan «Korning» firmasida olindi. Natijada Ruminiyada «Rumin chinnisi», Germaniyada «Vitrokeram», Chexoslavakiyada «Kriston», Rossiyada «Sitall» va «Fotositall» nomi bilan ataladigan turlari paydo bo‘ldi. Tarkibida maxsus qo‘shimchalar qo‘shilgan shishalarni termik yo‘l bilan past temperaturada kristallanish natijasida olinadigan, kichik hajmli kristallar va shisha qoldig‘ining o‘zaro birikib ketishdan tashkil, yuqori mexanik va boshqa ko‘pgina foydali xususiyatlarga ega bo‘lgan materiallar sitall deb ataladi. Sitall shisha moddalarning tarkibi asosan kristall tuzilishga egaligi, boshqa kristall moddalardan esa nafis va bir tarkibli mikrokristall tuzilishga ega ekanligi bilan farqlanadi. Agar sitall kristallarning o‘lchami kichik va ko‘rinishi ignasimon bo‘lsa, uning mexanik mustahkamligi juda yuqori bo‘ladi. Sitall mahsulotlari ishlab chiqarishda kristall fazasi donalarining o‘lchami 1mkkm kam bo‘lishi kerak. Ammo bu o‘lchamdagi kristallarga ega bo‘lgan materialni shisha asosida olish oson emas. Bu katalizatorlar ishtirokida hal etiladi. Katalizatorlar ikki xil bo‘ladi. 1. Kalloid qo‘shimchalar – Ag,Au,Cu, va boshqalar. 2. Shafoflikini so‘ndiruvchilar – F,TiO 2 ,ZrO 2 ,FeS,Cr 2 O 3 va boshqalar. Sitallar asosan ikki katta gruppaga bo‘linadi.

1. Reaktiv va tabiiy xomashyolar asosida olinadigan texnik sitallar. ular o‘z navbatida tarkibiga ko‘ra, turlarga ajraladi: litiyli sitall qo‘rg‘oshinli sitall va hokazo. Yana texnik sitall mahsulotlarning xususiyatiga ko‘ra ham turlicha bo‘ladi: a) issiqlikni chidamli sitall. b) shaffof sitall va hokazo. Sanoat chiqindilari va tog‘ jinslari asosida olinadigan qurilish sitallari. Ular ham 2 ga bo‘linadi. a) shlakli sitall. b) petrositall. Sitallar ishlatilish sohalariga ko‘ra esa uch katta gruppaga ajraladi. 1. Qurilish sitallari 2. Texnik sitallari 3. Xo‘jalik maishiy sitallari. Sitallarni ularning tarkibiga kirgan kristall faza nomi bilan atash ham ko‘pgina manbalarda uchraydi. Quyida ulardan ba’zilarining nomi keltirilgan. 1. Spodumyan. Tarkibli sitallar. Ular Li 2 O, Al 2 O 3, SiO 2 sistema asosida TiO2 katalizatorlari ishtirokida olib boriladi. 2. Kordiyarit tarkibli sitallar. Ular MgO, Al 2 O 3 , SiO 2 sistemasi TiO 2 ishtirokida olinadi. 3. Yuqori kremnizyom tarkibli sitallar. Ular tarkibiga 85-92 % gacha SiO2 kirgan shixtalar asosida olinadi. Kristallanish katalizatori rolini tarkibiga 7,5-14,5 % miqdorda kiritilgan Na 2 O bajaradi. 3,6 % atrofida qo‘shilgan ftor esa kremnizyomni past temperaturada eritib shishaga o‘tishini ta’minlaydi. 4. Qo‘rg‘oshin tarkibli, melilit tarkibli, diopsid tarkibli va boshqa turlarga bo‘linadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RUYXATI 1. Мухленов И . П . Практикум по обќей химической технологии . М:Вўсшая школа, 1973. 2. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 3. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 4. Позин М.Е. Руководство к практическим занятиям по технологии неоргонические вешеств. Л.: Химия 1980. 5. Позин М.Е. Технология минералнœх удобрений и солей. М.: Госхимиздат 1957. 6. Позин М.Е. Технология минералнœх солей. М.: Госхимиздат 1961. 7. Мухленов И.П. Практикум по общей химической технологии. М:Высшая школа, 1973. 8. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 9. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 10. Амелин А.Г. Производство серной кислотœ.М.Л. химия.1967. 11. Вольфкович С.И. Общая химическая технология М.Л.Госхимиздательство. 1963. 12. Фейхсфель В.О. Рубан В.Л. Лабораторный практикум по технологии основного органического синтеза М:Л. Химия. 1966. 13. Ю. М. Бутт, В.В. Тимашев и другие «Практикум по химической технологии вяжуќих материалов»

O'xshashlar

Karbamid ishlab chiqarish texnologiyasi

Soda ishlab chiqarish texnologiyasi

G‘isht ishlab chiqarish texnologiyasi

Elementar azot ishlab chiqarish texnologiyasi

Kimyoviy ishlab chiqarish