Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнатни ташкил этиш ва ходимларни бошқариш - Iqtisodiyot - Referatlar

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнатни ташкил этиш ва ходимларни бошқариш

Yuklangan vaqt:

03.10.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

214.48046875 KB

Ko'chirib olish

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнатни ташкил этиш ва ходимларни бошқариш Режа: 1.Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнат ва уни ташкил этиш. 2.Меҳнат ресурсларининг сон тавсифи. 3.Ишчи кучи ҳаракати кўрсаткичлари. 4.Иш вақти ва ундан фойдаланиш.

1.Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнат ва уни ташкил этиш Иқтисодий фаолият тури сифатида туризм ўз хусусиятларига эга. Асосий хусусият шундан иборатки, туризм ва меҳмонхона корхоналари сайёҳларга кўрсатиладиган хизматларнинг барчасини бир ўзи уддалай олмайди. Шу сабабдан, улар бозор эҳтиёжларини қондирадиган ихтисослашган воситачилик корхоналарига мурожаат қилишга мажбур бўлишадилар. Ушбу хусусият туризмдаги меҳнатнинг тавсифини белгилайди: • жонли меҳнатнинг катта ҳажмда бўлишлиги, уни меъёрллаштиришни қийинлаштиради; • туристик ва меҳмонхона маҳсулоти (хизмати)ни ишлаб чиқариш ва сотиш жараёнига корхона ишловчилари ва мижозлар томонидан таъсир кўрсатувчи субъектив омилларнинг юқори даражали таъсири; • туристик ва меҳмонхона маҳсулоти (хизмати)ни ишлаб чиқариш комплекслилиги. У мустақил жамоалар ишларининг бирлашган натижаси бўлиб ҳисобланади ва уларнинг меҳнати бир мақсадга − мижозлар эҳтиёжларини қондиришга қаратилганлиги. Туризм ва меҳмонхона хўжалигидаги меҳнатнинг хусусиятлари кадрлар сиёсатида − ходимларни танлаш ва ёллашни ташкил этиш, уларни бошқариш ва хизмат поғонасига кўтариш кабиларда ўз аксини топади. Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарининг муҳим вазифаларидан бири бўлиб, ишга лаёқатли жамоани яратиш ҳисобланади. Кадрларни танлаш ва жойига қўйиш икки ўзаро боғлиқ вазифаларни ечишга қаратилган: • лавозимларга малакали ходимларни тайинлаш; • касбий маълумотлар мос келадиган ишчи ходимларни топиш. Ушбу вазифаларнинг тўғри ҳал этилиши лавозим мажбурият ларининг сифатли ечилишига имконият яратилади. Компетентлик юқори даражасидан

ташкари, мижозлар билан ишловчи ходимлар мослашувчан ва ўзаро муносабатларни ўрнатиш тажрибасига эга бўлиши лозим. Нуқсонсиз хизмат кўрсатиш корхонанинг бозордаги обрўини оширишда ва мижозларни жалб қилишга имкон яратади. Ходимлар касбий талабларни (тегишли лавозимлар бўйича ишларни) бажаришда ўзига хос хусусиятларни ўрганишлари лозим. Касбий талабларга мос келувчи ходимларни қидириш мақсадида корхона турли манбалардан фойдаланиши мумкин бўлади. Ёллашнинг анъанавий манбалари ташқи ва ичкига бўлинади. Улар ўз афзалликлари ва камчиликларига эга. Ташқи манба афзалликлари: номзодларни танлаш имкониятларининг катталиги, янги ғояларнинг кириб келиши, иш тажрибаси юқори бўлган ходимларни танлаш имконияти. Унинг камчиликлари сифатида қуйидагиларни келтириш мумкин: янги ходимнинг узоқ муддат мослашиши; дастлабки ўқитиш зарурияти; лавозимга номзодлар томонидан маънавий муҳитда бузилишини келтириш эҳтимоли. Ички манба: танлов жараёнига харажатларнинг камайиши; ўз ходимларини мансаб поғоналарига кўтариш имкониятлари каби афзалликларга эга. Унинг камчиликларига: янги ғояларнинг бўлмаслиги, танловнинг чегараланганлиги; қолган лавозимларнинг очиқ қолиши ва бошқалар. Янги ходимларни жалб этиш йўллари: • раҳбар ва бошқа ходимларнинг шахсий алоқалари; • оммавий ахборот воситаларида эълонларни жойлаштириш; • кадрлар танлаш билан шуғулланувчи агентликларга ёрдам; • ўз кадрларини тайёрлаш; • олий ва ўрта махсус таълим муасасалари битирувчиларни жалб қилиш. Амалиётда кўпинча туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхона лари раҳбарлари ва мутахасисларининг шахсий алоқалари бўйича ишга ходимлар жалб қилинади.

Бундай ҳолатда учинчи шахсларни жалб қилмасдан, номзодлар ―ўз ичида танланади. Бунда қўшимча молиявий маблағлар сарф этилмайди. Бу усулнинг камчилиги шундаки, номзоднинг малака даражасини тўғри аниқлаш, одатда, корхона раҳбари томонидан амалга оширилади ва у ҳар доим ҳам номзодларни объектив баҳолаш учун керакли билимлар ва тажрибага эга бўлмаслиги мумкин. Ходимларни тезкор танлашнинг ҳаракатчан усули бўлиб, оммавий ахборот воситалардан фойдаланиш ҳисобланади. Бўш жойларни банд этиш учун номзодлар кўп ўқийдиган матбуотларда эълон чоп этиш лозим. Эълонда барча зарурий маълумотлар кўрсатилиши шарт, яъни бўш лавозим номзодга асосий талаблар, иш вақти, иш ҳақи шакли ва миқдори, шунингдек, корхона манзили, телефони, номзодлардан корхонага ўз резюмесини юборишга талаблар ва бошқалар. Иккинчи имконият бўлиб, мутахассислар ўқийдиган касбий йўналишдаги газета ёки журналларда эълонлар бериш ҳисобланади, Эълон корхона тўғрисидаги маълумотлар ҳамда номзодларга қўйиладиган талаблардан иборат зарурий ахборотларни қамраб олиши зарур. Корхона тўғрисидаги маълумот реклама ролини ўйнаши лозим. Юқори малакали ходимни танлаш учун корхона ишга жойлаштириш агентлигига мурожаат қилиши мумкин. Бу каналнинг афзаллиги − керакли кадрларни қидириш тезлиги ошади, турли лавозимларга номзодлар бўйича тайёр маълумотлар базасига эга бўлиш имкониятини яратади. Унинг асосий камчилиги – корхонадан катта молиявий харажатлар талаб қилади. Корхонани малакали ходимлар билан таъминлашнинг истиқболли йўналиши − бу кадрларини қайта тайёрлаш ҳисобланади. Ўз кадрларининг касбий даражани ошириш мақсадида, корхона маблағлари ҳисобидан маркетинг, персонални бошқариш, психология бўйича тажрибали ўқитувчиларни таклиф этиш мақсадга мувофиқ бўлади.

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарини кадрлар билан таъминлаш масаласини ҳал этиш ички манбалар ҳисобига бўлиши мумкин: • тажрибали ходимларни хизмат бўйича юқори поғоналарга кўтариш; • бўлимдан бўлимга кўчириш; • раҳбарларнинг махсус захираларидан топ менежерларни тайинлаш ва бошқалар. Одатда, иш учун ходимларни бир неча номзодлар орасидан танлаш йўли билан амалга оширилади. Номзодларни танлашда уларни ҳар томонлама баҳолашга йўналтириладиган усуллар комплексидан фойдаланилади. Ушбу усуллар жумласига интервью, тест ўтказиш, иш ўйинлари кабилар киради. Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарининг меҳнат ресурслари − бу корхона рўйхатига кирувчи турли касб малакавий гуруҳларда банд бўлган ишловчилар йиғиндисидир. Уларнинг тавсифи асосий таркиб ва ишловчиларнинг алоҳида категориялари ва гуруҳлари сон нисбати орқали аниқланади. Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналаридаги меҳнатнинг ўзига хос хусусиятларига кўра, улар раҳбарлар, мутахассислар ва ишчиларга ажратилади. Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналаридаги кадрларнинг касбий малакавий тузилиши меҳнатнинг касбий ва малакавий бўлиниши таъсирида шаклланади. Банд бўлганларнинг асосий контингенти ‒ бу гуманитар маълумотига эга бўлган шахслардир. Шу билан бирга ҳар кандай касб ва мутахассислик ходимлари малака даражалари билан фарқланади, яъни ходимлар томонидан касб ва мутахассисликни эгаллаш даражаси билан ва у малака разрядлари ва категорияларида ўз аксини топади. Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналари ходимларининг касбий малкавий тузилиши штат жадвалида келтирилади.

Штат жадвали – бу ишлар разряди ва лавозим окладларини кўрсатган ҳолдаги мутахассисларнинг бўлимлар ва хизматлар бўйича гуруҳлаштирилган рўйхатдир ва у корхона раҳбари томонидан ҳар йили тасдиқланади. Зарурият туғилганда йил мобайнида раҳбар буйруғига мос равишда унга ўзгартиришлар киритилади. 2.Меҳнат ресурсларининг сон тавсифи Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналаридаги меҳнат ресурсларининг сон тавсифи бир неча кўрсаткичлар ёрдамида ўлчанади. Келаётган ва кетаётганларни ҳисобга олган ҳолда маълум муддатга ишловчилар сонини аниқлаш учун ишловчиларнинг рўйхатдаги таркибидан фойдаланилади. Рўйхатдаги таркибга доимий, вақтинчалик ёки мавсумий ишларга қабул қилинган, ҳақиқатда ишловчилар ва қайсидир сабабларга кўра ишда вақтинчалик бўлмаганлар қўшилади. Тўлиқсиз иш куни ёки тўлиқсиз иш ҳафтаси бўйича қабул қилинган ишловчилар, шунингдек, штат жадвалига мос равишда ярим ставка ишга қабул қилинганлар, рўйхатдаги таркибда ҳар бир календарь кунида тўлиқ бирлик сифатида ҳисобга олинади. Рўйхатдаги таркибга ўриндошлар, шартнома бўйича ишловчилар, бир маротабалик ишларни бажаришга жалб килинганлар қўшилмайди. Корхона ишловчиларининг рўйхатдаги таркиби даврнинг ҳар бир календарь кунига ўрнатилади. Шу билан бирга, ҳар бир кун учун ишга келишлар ва келмасликлар ҳисобга олинади. Моҳиятига кўра ходимларнинг рўйхатдаги сони – бу ишга келувчилар ва турли сабабларга кўра ишга келмаганлар сонидир. Ходимларнинг рўйхатдаги ўртача сони ( N ) ‒ ишловчиларнинг ойдаги барча кунларидаги рўйхатдаги соннинг ойдаги календар кунлари сонига бўлиш оркали аниқланади. 

Бу ерда, N ‒ рўйхатдаги ходимлар сони; Kk – ойдаги календарь кунлари сони. Агарда корхона тўлиқ ой давомида ишламаган ҳолларда, рўйхатдаги ўртача сон корхона ишининг барча календарь кунларини (байрам ва дам олиш кунларини қўшган ҳолда) ойдаги тўлиқ календар кунларига бўлиш орқали аниқланади. Чорак, ярим йил, йил учун рўйхатдаги ўртача ходимлар сони барча ойлар маълумотлари бўйича ўртача арифметик йўл билан аниқланади. Масалан, корхонада июль ойида 2010 киши, август ойида 2002 киши ва сентябрь ойида 2004 киши ишлади. III квартал учун ходимларнинг рўйхатдаги ўртача сони тенг: Рўйхатдаги ўртача сон меҳнат унумдорлиги, ўртача иш ҳақи, ходимлар айланиш коэффициенти, кадрлар қўнимсизлиги каби кўрсаткичларни ҳисоблашда қўлланилади. Ундан ташқари ишловчи ларнинг ўртача келиш ва ҳақиқий сони аниқланади. Келиш сони ҳар бир санага аниқланади (уни ҳақиқий ишловчилар сонидан фарқлаш лозим). Келиш сонида тўлиқ ишлаган ёки ишламаганидан қатъи назар ишга келган барча ишловчилар сони қўйилади. Ишловчиларнинг ўртача келиш сони қуйидагича аниқланади.  Бу ерда, Ик – даврдаги иш кунлари сони; Ишловчиларнинг ўртача ҳақиқий сони қуйидагича аниқланади:   Бу ерда, И ос даврдаги ишланган киши кунлари 3.Ишчи кучи ҳаракати кўрсаткичлари Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналари ходимлари сони вақт бўйича доимий ўзгариб туради. Ушбу ўзгаришлар ишга қабул қилиш ва

ишдан бўшатиш натижасида содир бўлади. Алоҳида корхоналар, тармоқлар ва ҳудудлар ўртасида ишчи кучини қайта тақсимлашга олиб келадиган ходимлар сонининг ўзгариш жараёни ишчи кучининг ҳаракати деб номланади. Ишчи кучининг ҳаракати доимий равишда содир бўлади. Бундай ўзгаришлар сабаблари турлича: демографик омил, иқтисодиётидаги ўзгаришлар ва ҳоказолар. Ундан ташқари ишчи кучи ҳаракатини ўрганишда ҳаракатнинг умумий ҳажми, шунингдек унга таъсир этувчи омиллар аниқланади. Бунинг учун ишчи кучи айланишининг умумий ва нисбий кўрсаткичлари белгиланади. Абсолют кўрсаткичлар бўлиб, қабул қилиш бўйича айланиш ҳисобланади. Ушбу корхонада ҳисобот даври мобайнида доимий ишлаган ишловчилар сони давр бошидаги ишловчиларнинг рўйхатидаги сони ва ушбу давр мобайнида улар сонидан ишда бўлмаганлар сони ўртасидаги фарқ тарзида аниқланади. Меҳнат ресурслари ҳаракати интенсивлигини баҳолаш қуйидаги нисбий кўрсаткичлардан фойдаланиладиган ҳолда амалга оширилади: • қабул қилиш бўйича айланиш коэффициенти: • кетиш бўйича айланиш коэффициенти: Ишчи кучи қўнимсизлиги ўз ичига ўз ҳоҳишига кўра ишдан бўшаш ва меҳнат интизомини бузганлик учун ишдан бўшаш ҳолатларини ўз ичига олади. Ишчи кучи қўнимсизлиги даражасини қўнимсизлиги коэффициенти ёрдамида аниқланади:

Бандлик билан боғлиқ ҳолатни баҳолаш учун ишчи кучининг ўрин босиш коэффициентидан фойдаланилади: ёки К .ў.б Агарда ушбу коэффициентнинг аҳамияти улардан кўп бўлса нафақат бўшаши сабабли ишчи кучининг йўқотилиши қопланади, балки янги иш жойлари ҳам пайдо бўлади. Агарда ушбу кўрсаткич даражаси кам бўлса, иш жойлари қисқаради ва бу ўз навбатида ишсизликка олиб келади. Меҳнат жамоалари барқарорлигини таҳлил қилиш учун кадрлар таркиби доимийлиги коэффициентидан фойдаланиш мумкин: 4.Иш вақти ва ундан фойдаланиш Туристик корхонада иш вақтини ҳисоблашнинг асосий бирликлари бўлиб, киши соат (ишчиларнинг ўз иш жойидаги бир соатлик иши) ва киши кун (ишловчининг ишга келиши, иш вақти давомийлигидан қатъи назар унинг ишга киришиши) ҳисобланади. Иш вақтини ҳисоблашда бир неча вақт фондлари аниқланади. Вақтнинг календарь фонди киши соат ва киши кунларга ҳисобланади. Киши кунларда вақтнинг календарь фондини аниқлашда у даврнинг барча календарь кунларидаги ходимларнинг рўйхатдаги ўртача сонига тенг бўлади. Киши соатларда аниқланганда киши кунлардаги фондни кунларнинг ҳар бир категорияси учун ўрнатилган иш кунининг меъёрл ўртача давомийлигига кўпайтирилиши лозим. Вақтнинг календарь фонди келган киши кунлари ва турли сабабларга кўра ишга келмасликларидан иборат. Календарь фонд ходимларнинг ўртача рўйхатдаги сонини аниқлашда ишлатилади ва қуйидагича аниқланади:

N= Вақтнинг календарь фонди ўз ичига дам олиш, байрам кунлари ва ходимларнинг йиллик навбатдаги таътилларини олади. Агарда календарь фондидан дам олиш ва байрам кунларига тўғри келадиган киши кунларини айирсак вақтнинг табель фондини аниқлаш мумкин бўлади. Т.ф = К.ф – байрам ва дам олишдаги киши кунлари Агарда табель фондидан навбатдаги таътиллардаги киши кунларни айирсак, иш вақтининг максимал мумкин бўлган фонди келиб чиқади: М.в.ф = Т .ф – навбатдаги таътиллардаги киши кунлари. Иш вақтининг максимал мумкин бўлган фонди ходимларнинг юз фоизлик келишида корхона ихтиёрида бўлган вақтни англатади. У меъёрл иш даври давомида ҳақикий ишланган вақт ва давр давомида ишлатиладиган иш вақтидан ташкил топади. Вақт фондлари ва улардан фойдаланиш тўғрисидаги тўлиқ маълумотни иш вақти балансидан олиш мумкин. Ушбу баланс икки қисмдан иборат: ресурс ва харажат. Харажат қисмида иш вақтидан фойдаланиш аниқланади. Ҳаракатдаги ҳисобот асосида ҳақиқий ишланган вақт ва тўлиқ кунлик тўхташлар белгиланади. Давр давомида узрли сабабларга кўра фойдаланиладиган иш вақтига касаллик бўйича ишга чиқмаслик, ўқув таътиллари, декрет таътиллари, давлат ва социал мажбуриятларни бажариш ва қонунда кўзда тутилган бошқа сабаблар киради. Узрсиз сабабларга кўра фойдаланилмаган иш вақтига ишга чиқмаслик, меҳнат можаролари, маъмурий таътиллар киради. Ресурс ва харажат қисмларини таққослаш жараёнида максимум мумкин бўлган фонддаги ишлаб берилган вақт ҳиссасини аниқлаш мумкин.

Ушбу кўрсаткич аввалги даврлардаги шундай кўрсаткич билан таққосланади ва иш вақтидан фойдаланишдаги ўзгаришлар тўғрисида хулоса килинади. Шунингдек касаллик, ишга келмаслик, иш ташлашлар, маъмурий таътиллар сабабли иш вақтининг тўғридан тўғри йўқотишлари ҳам аниқланади. Кейинчалик максимал мумкин бўлган фонддаги ушбу йўқотишлар ҳиссаси аниқланади. Таҳлил ва вақтнинг йўқотишларни камайтириш ҳисобига маҳсулот, хизматларни сотиш захираларини аниқлаш билан изоҳланади. Узрли сабаблар ва иш вақтининг йўқотилиш сабабларини деталлаштирилган таснифлаштириш ва вақтдан фойдаланмаслик йўналишларини талқин қилиш, иш вақтининг реал ресурслари билан боғланган ҳолда ишлаб чиқариш дастурини келишиш имконини беради. Иш вақти баланси маълумотлари асосида вақт фондларидан фойдаланиш коэффициентларини ҳисоблаш мумкин K Максимал мумкин бўлган вақт фондидан фойдаланиш коэффициенти корхона ва унинг бўлимларида иш вақтини таҳлил қилиш учун ишлатилади, вақтнинг табель фондидан фойдаланиш коэффициенти корхоналарда, тармоқларда, иқтисодиётда вақтнинг фойдаланиш таққосланганда, шунингдек, тармоқлараро таққосла нишларга ишлатилади. Иш вақтидан фойдаланишни баҳолаш учун иш даври давомийлигидан фойдаланиш коэффициенти ҳисобланади ва у қуйидагича аниқланади: Бу ерда, Тф – бир ишчи томонидан даврда ишлаган ҳақикий ўртача кунлар сони; Тн – бир ишчининг иш режимига мос равишда ишлаб бериши лозим бўлган кунлари сони.

Иш кунидан фойдаланишни тавсифлаш учун иш куни давомийлигидан фойдаланиш коэффициенти ҳисобланади. Бу ерда, Тф – иш вақтининг ўртача ҳақиқий давомийлиги; Тн – иш вақтининг ўртача белгиланган давомийлиги. Бугунги кунда иш вақтидан фойдаланишни ўрганишда ахборотнинг асосий манбаси бўлиб, бандлик муаммолари, аҳолини тадқиқот қилиш ҳисобланади. Тадқиқотни ўтказишда банд аҳоли қуйидаги белгиларга кўра тақсимланади: • асосий ишдаги иш соатларининг меъёрл сони; • ҳафтада иш соатларининг ҳақиқий сони; • ҳафтада иш соатларининг меъёри сони ва ёши; • ҳафтада иш соатларининг ҳақиқий сони ва ёши; • бандликдаги статус; • иқтисодиёт тармоғи; • ишда бўлмаслик (қандай сабабларга кўра); • охиригача ишламаслик сабаблари; • бандларнинг маъмурият ташаббусига кўра таътилда бўлганлар ўз хоҳишлари бўйича ҳақ тўламайдиган таътилларда, ишда бўлмаслик давомийлиги бўйича тақсимланиши; • қўшимча ишда ишлаган ҳақиқий соатлар сони. Иш вақтидан фойдаланишни баҳолаш, бандликни ўрганиш нинг тўлиқсиз бандлик каби йўналишлари билан яқиндан боғлиқ. Иккинчи йўналиш бўлиб, меҳнат можаролари, иш ташлаш харакатларини ўрганиш ҳисобланади. Халқаро Меҳнат Ташкилоти резолюциясига мос равишда иш ташлаш ҳаракатини статистик ўрганиш мақсадларига қуйидаги таърифлардан фойдаланилади. Меҳнат можароси – меҳнаткашлар ва иш берувчилар ўртасида маълум масалалар бўйича келишмовчиликлар вужудга келадиган ҳолат.

Иш ташлашлар – талаб қўйиш мақсадида ёки бошқаларни кўллаб – қувватлаш учун меҳнат можаросини ҳал этишнинг охирги чораси сифатида меҳнаткашларнинг вақтинчалик ишни тўхта тишлари. Локаут – ўз талабларини қўйиш мақсадида бир ёки бир неча иш берувчиларнинг бир ёки бир неча иш жойларини тўлиқ ёки қисман ёпиш ёки ишловчиларнинг меъёрл меҳнат фаолиятига тўсқинлик қилиши. Таянч иборалар: туризмдаги меҳнатнинг хусусиятлари, ташқи манба афзалликлари, ички манба афзалликлари, ходимларнинг касбий малакавий структураси, штат жадвали, рўйхатдаги ходимлар, ишчи кучи айланишининг умумий кўрсаткичлари, нисбий кўрсаткичлари, абсалют кўрсаткичлари, туристик корхонанинг вазифалари, меҳнат можароси, иш ташлашлар.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР Ўзбекистон Республикасининг Қонуни: Хусусий корхоналар тўғрисида, 2003 йил 11 декабрь.  Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодекси, 2007 йил 25 декабрь.  Болтабаев М.Р., Тухлиев И.С., Сафаров Б.Ш., Абдухамидов С.А.  Turizm: nazariya va amaliyot. Darslik. O‗zbekiston Respublikasi Oliy va O‗rta Maxsus Ta‘lim Vazirligi.–Toshkent: Fan va texnologiya, 2018.  Budgets of National Tourism Organizations, 2008 – 2009. World Tourism Organization, Madrid, Spain, 2010.  Здоров А. Б. Экономика туризма. М., Финансы и статистика. 2007.  Макконнелл К.Р, БРЮ С.Л. Экономикс: Принципы, проблемы и политика. В 2 Т.: Пер. С анг. Т. 2. − Таллин, 1993.  Moliya: Korxonalar moliyasi. Darslik / J.R.Zaynalov, S.S.Aliyeva, Z.O.Axrorov va boshqalar. ‒T.: Iqtisod moliya‖, 2018.  Морозов М. А. Экономика и предпринимательство в социально культурном сервисе и туризме. – М.: Академия, 5 е изд., 2009.

O'xshashlar

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарини бошқариш

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги маркетинги

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида иш ҳақи ва меҳнат унумдорлиги

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида инвестиция лойиҳаларининг самарадорлигини баҳолаш

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарининг айланма маблағлари