Стандартлаштиришни халқ хўжалигидаги ахамияти

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

44.5 KB

Ko'chirib olish

Стандартлаштиришни халқ хўжалигидаги ахамияти Режа: 1. Ўзбекистон Республикаси Давлат миллий стандарти тизими. 2. Илмий техник ривожланишдаги стандартнинг ахамияти. 3. Стандартлаштиришнинг мақсади ва вазифалари.

$Биз турмушда , қурилишда ва техникада жуда кўп буюмлардан ( асбоб - ускуналар , мосламалар , станоклар ) автомобиль ва хоказолардан фойдаланамиз . Иш давомида бу буюмлар ишдан чиқади , эскиради , яроқсиз холатга келиб қолади . Шунинг учун буюмлардан қайтадан фойдаланиш мақсадида уларни таъмирлаш , яъни уларни ишдан чиққан қисмларини янгиси билан алмаштиришга тў \ ри келади . Агар алмаштириладиган қисмнинг ўлчамлари тў \ ри келсагина у буюмга тушади , акс холда ўша қисмни ўлчамларини таъмирлашга тў \ ри келади . Бундан шундай хулосани кўриш мумкинки , буюмларни ишдан чиққан қисмларини таъмирлаш ишлари осонлаштириш мақсадида уларни хаммага маълум ва мажбур бўлган ўлчамлар асосида ишлаб чиқариш зарур . Мана шу ўлчамлар тизими стандартлаштириш дейилади . Масалан, кундалик турмушимизда ишлатиладиган ручкани олайлик. Аксарият ручкалар пастаси тугаганлиги учун янгиси билан алмаштирилади. Алмаштиришда хеч қандай қийинчиликсиз (пастанинг ручка қисмларига тушмай қолмаслиги учрамасдан) амалга оширилади. Демак, стандартлаштиришнинг ахамияти шундан иборатки, ишдан чиққан деталларни бошқаси билан алмаштиришда осонлик ва қулайлик яратишдан иборат. Шу мақсадда махсус стандартлаштириш тизими ва ишлаб чиқариш учун ва шу мақсадда тизим асосида ишлаб чиқариш тартибга солинади. қабул қилинган стандартлаштириш турлари қуйидагилардан иборат: 1. Давлат стандарти ГОСТ. 2. Тармоқ стандарти ОСТ. 3. Республика стандарти РСТ. 4. Корхона стандарти СТП. Давлат томонидан стандартлаштириш махсус идоралар томонидан бошқарилади. Вазирлар Маъкамасининг Ўзбекистон Республикаси стандартлаштириш бўйича ишларини ташкил қилиш тў\рисида 1992 йил 2 мартидаги 93 сонли қарорига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маъкамаси хузуррида стандартлаштириш метрология сертификатлаштириш$ $Ўзбекистогн давлат маркази Ўзбекистон миллий стандартлаштириш бўйича ишларни ташкил қилиш қуйидаги тармоқларга юкланади. 1. Тармоқлараро қўлланишда белгиланган махсулотлар бўйича Ўзбекистон Давлат стандарти. 2. қурилиш ва қурилиш саноати бўйича шу жумладан лойихалаш, конструкциялаш, Ўзбекистон Республикаси қурилиши давлат стандарти. 3. Тиббиёт йўналишидаги тиббиёт техника буюмлари, доривор моддаларда ишлаб чиқарилган махсулотлар, инсон хаёти учун зарур ва зарарли моддаларни бўлиниш сохасида Ўзбекистон Республикаси со\лиқни сақлаш вазирилиги. 4. Таълим-тарбия сохасини халқ таълими вазирлиги бошқаради. Стандартлаштириш давлат тизимидан халқ хўжалигини, уларни айрим тармоқларини корхоналардаги ишларини, шунингдек техник меъёрий хужжатларини жорий этилиши, истеъмол қилиниши, ўлчов асбоблари бирликлари металлонлар ва шунга ўхшаш талабларни назорат қилади. Стандарт сўзи инглизча сўздан олинган бўлиб, «эталон, меъёр, бир хиллик » деган маънони билдиради. Стандартлаштириш мақсадлари махсулотлар, хизматлар ва жараёнларнинг кейинчалик, махсулот сифати ва номлари масаласига давлат ва истеъмолчиларининг манфаатларини химоя қилиш кишилар со\лиги ва хаёти хавф остидалиги хавфсизликни таъминлаш, табиатни мухофаза қилиш, фан ва техникани ривожлантириш билан бир қаторда махсулот сифатини ошириш. Махсулотнинг бир-бирига тушишини ва ўзаро алмашинувчанлигини таъминлаш, кишилар моддий ресурсларини тежалишига, улардан оқилона фойдаланишга кўмаклашиш. Савдода техникавий тўсиқларни бартараф этишда жахон бозорида рақобат қила олиш қобилиятига, махсулотлар ишлаб чиқаришга эришиш, табиий ва технологик$

харакатларини ва бошқа фавқулотда холатларни хисобга олган холда халқ хўжалиги хавфсизлигини таъминлаш. Стандартлаштириш взифалари қуйидагилардан иборат: 1. Истеъмолчи ва давлатнинг манфаати йўлида махсулотнинг сифати ва номерларига нисбатан энг мақбул талабларни қўйиш. 2. Давлат республика фуқаролари ва чет эл эхтиёжи учун тайёрланган махсулотда керакли хужжатлар тизимини ва уни ишлаб чиқариш қоидаларини яратиш ва қўллаш. Шунингдек, хужжатлардан фойдаланишни назорат қилиш. 3. Стандарт талаблари саноатини ривожланган чет эл мамлакатларининг стандартини хисобга олиб, унга мослаштириш. 4. Бир-бирига мосликни барча турларини ўзаро алмашинувчанликда таъминлаш ва назорат қилиш. 5. Параметрик ва ўлчаш қаторлари таянч конструкцияларни, буюмларни конструктив жихатдан бир хил қилинган моделлашган блокли таркибий қисмларини аниқлаш. 6. Махсулот ва унинг таркибий қисмлари буюмлари хом-ашё ва материал кўрсаткичларини белгилаш.

Адабиётлар . 1. Журавлев А.Н «Допусклар ва техник ўлчашлар» Т.»Ўқитувчи», 1971й. 2. Березин Б.П ва б. «Допуск ва техник ўлчашларга доир масалалар тўплами» Т. «Ўқитувчи», 1970 й. 3. Серўй И.С. «Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерение» М, 1981 г. 4. Якучев А.И. «Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерение» М, 1974 г.

O'xshashlar

Стандартлаштиришни ташкил этиш ва стандартлаштириш технологиялари

Халқ истеъмоли товарларига баҳони шаклланиши

Иктисодиётда хорижий инвестицияларнинг ахамияти

Қишлоқ хўжалигидаги (жорий ва ўртача) харажатлар, уларни камайтириш йўллари

Статистик курсаткичларнинг мазмуни ва ахамияти