Меҳнат ресурсларининг тармоқлараро сафарбарлиги - Iqtisodiyot - Referatlar

Меҳнат ресурсларининг тармоқлараро сафарбарлиги

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

80.5 KB

Ko'chirib olish

Меҳнат ресурсларининг тармоқлараро сафарбарлиги Режа: 1. Меҳнат ресурсларининг тармоқ ва тармоқлараро сафарбарлигининг моҳияти 2. Ходимларнинг иқтисодиёт тармоқлари бўйича сафарбарлик ҳаракатлари

Меҳнат ресурсларининг тармоқ ва тармоқлараро сафарбарлигининг моҳияти Тармоқ сафарбарлик меҳнат ресурслари ҳаракатчанлининг муҳим шаклларидан бири бўлиб ҳисобланади. Албатта, сафарбарликнинг ушбу шакли асосан меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли учун хосдир, лекин у меҳнатга лаёқатли ёшдан кичик ва катта шахслар ҳаракатланиши билан ҳам узвий боғлиқдир. Меҳнат ресурсларининг тармоқ ҳаракатланиши ишлаб чиқаришнинг тармоқ ўзгариши ва такомиллашувининг натижаси сифатида юзага чиқади. Аҳоли бандлиги тармоқ тузилмасининг ўзгариши, авваламбор, фан- техника инқилоби ютуқларини жорий этилиши билан белгиланади. Ушбу жараён асосида иқтисодиётнинг ишлаб чиқаришнинг янги тармоқлари ва кичик тармоқлари вужудга келади. Фан-техника инқилобининг кенгайиб бориши шароитларида ихтисослашувнинг чуқурлашуви ва такомиллашуви жараёни ўзининг кейинги ривожланишига эришди. Шу билан бирга, бугунги кунда атом, металлургия, кимё машинасозлиги, шу жумладан электротехника, радиоэлектроника, станоксозлик саноати ва асбобсозлик тармоқларининг бир қаторларининг илдам ўсиши кузатилмоқда. Бу орқали иқтисодиётнинг барча тармоқларининг ривожланишида йирик сифат силжишлар учун асос яратилмоқда. Моддий ишлаб чиқаришнинг тармоқ таркибининг ўзгариши меҳнат ресурсларини қайта тақсимлаш заруратини олдиндан белгилаб беради, у эса уларнинг ҳаракатланиши жараёнида амалга ошади. Бироқ, айрим тадқиқотчилар сафарбарликнинг ушбу тури ҳаётда фақатгина жамиятнинг ишлаб чиқариш кучлари моддий тузилмаси ўзгаришлари оқибатида вужудга келади, деб ҳисоблайди. Ушбу омил ҳақиқатдан ҳам бирламчи ҳисобланади, чунки ишлаб чиқариш кучлари тузилмасининг ўзгариши иш ўринлари тузилмаси ва таркиби ўзгариши воситасида бевосита намоён бўлади. Шу

билан бир қаторда, меҳнат ресурсларининг тармоқ ҳаракатланишига бир қатор иқтисодий, географик, ижтимоий-маиший омиллар ҳам таъсир қилади. Улардан энг муҳимларидан бири – ишчи кучининг тармоқлари бўйича тақсимланиши ва маълум бир истеъмол қийматларидаги жамият эҳтиёжлари ўртасидаги мувофиқлик ҳисобланади. Вақтнинг маълум бир даври мобайнида жамият меҳнат ресурсларининг етарлича бўлган маълум бир контингентига эга бўлади. Уларнинг иқтисодиёт тармоқлари бўйича тақсимланиши шундай бўлиши керакки, бунда уларнинг ҳар бири ижтимоий зарурий вақтнинг фақатгина уларга белгиланган қисмини сарфласин. Жамият эҳтиёжлари мунтазам равишда ўзгариб борар экан, унда ушбу муносабат билан иқтисодиёт тармоқлари ўртасида меҳнат ресурсларининг мос равишдаги кўчиб юриши амалга ошишиш мумкин. Меҳнат ресурсларининг тармоқ ҳаракатланишини вақтнинг маълум даври мобайнида ижтимоий эҳтиёжларни қондириш мақсадларида моддий ишлаб чиқариш кучлари ва меҳнат ресурсларининг тақсимланишидаги мувофиқликни, яъни жамиятнинг мос равишдаги маҳсулотларга бўлган талабини таъминлайди. Шу муносабат билан меҳнат ресурсларининг тармоқ ҳаракатланишини ўрганишнинг вазифалари қуйидагилар ҳисобланади: – иқтисодиёт тармоқларида банд бўлганлар контингентини тўлдириш манбаларини аниқлаш; – меҳнат ресурслари ҳаракатининг асосий йўналишларини, ушбу жараёнларнинг жадаллиги ва миқёсларини аниқлаш ва охир оқибат меҳнат ресурслари тармоқ ҳаракатланиши қонуниятларини очиб бериш. Агар меҳнат ресурслари сафарбарлиги баланси маълумотларини муайян бир тарзда қайтадан ҳисоблаб чиқиладиган бўлса, меҳнат ресурсларининг ушбу қонуниятини анча равшан ҳолда кузатиш мумкин бўлади. Бунинг учун қуйидагилар талаб қилинади:

– иқтисодиётда банд бўлганларнинг барчасини иккита катта гуруҳга ажратиш керак: I-гуруҳ – саноат, қурилиш, қишлоқ хўжалиги, траспорт ва алоқада банд бўлганлар; II-гуруҳ – моддий-техника таъминоти ва савдо, умумий овқатланиш ва ноишлаб чиқариш тармоқларида банд бўлганлар; – ушбу гуруҳларга келганларни фақатгина иқтисодиёт тармоқларидан келиб қўшилган, деб кўриб чиқиш ва уни 100 фоиз деб қабул қилиш керак. Бундай таҳлил сафарбарликнинг қуйидаги ўзига хос хусусиятларини аниқлаш имконини беради: 1. I-гуруҳ тармоқлари ходимлари контингентини тўлдириш манбаи айнан ушбу тармоқлардан ишдан бўшаганлар ташкил қилади. Уларнинг ҳиссасига аввал иқтисодиёт тармоқларида ишлаганлар қаторидан 90 фоиз келиб қўшилганлар тўғри келади. 2. II-гуруҳ тармоқлари I-гуруҳ тармоқларига ишчи кучининг 10 фоиздан сал ортиқроқ қисмини бериб, улар иқтисодиётда банд бўлганлар миқдоридан ушбу тармоқларга келиб қўшиладилар. 3. II-гуруҳ тармоқлари ходимларининг контингенти деярли бир хил миқдорда I- ва II-гуруҳ ходимлари ҳисобига тўлдирилади. Барча қабул қилинганлар қаторидан I-гуруҳ тармоқларида аввал банд бўлган ходимлар ҳиссасига 46,4 фоиз, II-гуруҳ тармоқларида ишлаганларда эса 53,6 фоизи тўғри келади. Меҳнат ресурслари кўчиб юриши асосан бир-бирига кўп жиҳатдан яқин бўлган тармоқ гуруҳларидан келиб қўшилиши тўғрисидаги факт ўзлаштирилган ҳудудларда янги ишлаб чиқаришни жойлаштириш ҳақидаги масалани ҳал қилинишида маълум бир аҳамиятга эга бўлиши мумкин. Фикримизча, эски ўзлаштирилган ҳудудда жойлаштирилган янги ишлаб чиқариш ўзига яқин бўлган фаолият юритаётган ишлаб чиқаришга қанчалик яқин бўлса, унинг лойиҳавий қувватга эришиши шунчалик тез амалга ошади. Меҳнат ресурслари ҳаракатчанлиги жараёнларини ўрганиш иқтисодиёт тармоқлари ўртасидаги ҳаракатланишнинг энг йирик оқимларини аниқлаш имконини беради. Уларни қаторига, авваламбор, қуйидагиларни

киритиш мумкин: қурилишдан машинасозлик ва металлга ишлов бериш тармоғига бўлган оқим; қурилишдан қурилиш материаллари саноатига бўлган оқим; қурилиш, қишлоқ хўжалиги, транспорт ва алоқадан озиқ-овқат саноатига бўлган оқим; машинасозлик ва металлга ишлов бериш, қурилиш материаллари, озиқ-овқат саноати, қишлоқ хўжалиги, транспорт ва алоқадан қурилишга бўлган оқим; қурилишдан транспорт ва алоқага бўлган оқим. Танлама текширув маълумотларини ўрганиш йирик қарама-қарши оқимлар ҳам мавжуд эканлигини аниқлаш имконини беради. Масалан, саноат билан қурилиш, саноат билан транспорт ўртасида. Кўчиб ўтишни бўлиши мумкин бўлган йўналишлари умумий миқдорининг 2,7 фоиз қисмини ташкил этувчи ушбу оқимлар ҳиссасига иқтисодиёт тармоқлари ўртасида ходимларни барча кўчиб юришларининг тахминан 30 фоизлик қисми тўғри келади (тармоқ ичидаги айланмадан ташқари). Бир вақтнинг ўзида айрим бир оқимлар яққол намоён бўлувчи бир томонлама тавсифга эга. Уларга, авваламбор, қишлоқ хўжалигида бўлган кадрлар ҳаракатланиши киради. Қишлоқ хўжалиги аслида иқтисодиётнинг қолган барча тармоқлари учун кадрларни “етказиб берувчи” ва улардан жуда кам миқдорда кадрлар олувчи тармоқ ҳисобланади. Ходимларнинг иқтисодиёт тармоқлари бўйича сафарбарлик ҳаракатлари Ўзида меҳнат тақсимоти қонунларини акс эттирувчи ишлаб чиқариш жараёнлари тизимидаги меҳнат ресурслари сафарбарлиги яна бир тури ходимларнинг иқтисодиёт тармоқлари бўйича ҳаракати ҳисобланади. Ишчи кучининг бир ёки бошқа-бошқа тармоқлар ўртасидаги сафарбарлиги (тармоқ ичидаги ёки тармоқлар аро сафарбарлик) кичик ҳудудлар ичида (шаҳар, туман ва вилоят) ёки улар ташқарисидаги катта масофаларга – иқтисодий ҳудудларда кузатилади. Айтиш жоизки, ушбу

жараён давомида меҳнат ресурсларининг ҳудудий сафарбарлиги ҳам кузатилади. Ишчи кучини тармоқлар аро тақсимланиши, шу тармоқларга жалб этилган ишлаб чиқариш воситалари билан боғлиқдир. Шунинг учун иқтисодиётнинг турли тармоқларига давлат томонидан ажратилувчи фонд миқдори ишчи кучи тузилмасида ўзига хос ўзгаришларни вужудга келтиради. Тармоқ ичидаги ва тармоқлар аро алоқалар бир текис амалга оширилиши лозим, лекин улар орасида мувозанатга эришиш жуда мушкул ишдир. Чунки, иқтисодиётнинг барча тармоқлари бирдек ривожлана олмайди. Албатта, бундай ҳолатлар кузатилганлиги сабабли тармоқ ичида ва тармоқлар аро кузатилувчи ходимлар сафарбарлиги ҳаракатларида ҳам мувозанатни келтириб чиқариш мушкул вазифа ҳисобланади. Ишлаб чиқаришнинг техник даражаси, шунингдек яхши ривожланмаган иқтисодий тармоқлардаги ишчи кучига бўлган эҳтиёж шу тармоқларда технологик ривожланиш босқичларининг қандай давом этаётганлигига қараб ўзгарувчан бўлади. Баъзи бир тармоқларда ушбу эҳтиёжлар маълум бир сабабларга кўра ортиши ёки қисқариши мумкин, бу жараён эса ўз навбатида ходимларнинг тармоқлар аро қайта тақсимланишини вужудга келтиради. Ушбу жараёнда муҳим аҳамиятга эга омилларнинг яна бири иш ҳақининг тармоқлар аро тафовутидир. Бу омил турли тармоқларда фаолият кўрсатувчи кохоналар ходимларининг ҳудудлар ҳудуддаги сафарбарлигини келтириб чиқарувчи асосий куч ҳисобланиб, моддий ва маънавий ҳаёт кўрсаткичлари даражасидан бир оз устунлик қилади. Иш ҳақини ошириш йўли билан тармоқлар ўртасидаги мувозанатни келтириб чиқаришга эришиш қайта тақсимлаш жараёнига кучли таъсир ўтказади. Ўз-ўзидан иш ҳақининг сафарбарлик ҳаракатларига таъсири камаяди ва ходимлар сафарбарлиги паст даражада бўлади. Бундан ташқари, тармоқлар аро иш ҳақининг ўзгартирилиши ҳар доим ҳам бандлик кўрсаткичларини ўзгаришига олиб

келмайди. Шу туфайли иш ҳақини қайта тақсимлаш жараёнидаги муҳим, аммо доимо ҳам ҳал қилувчи омил эмаслигини айтиб ўтишимиз мумкин. Тармоқлар аро сафарбарлик ҳаракатлари ишлаб чиқариш жамоасининг меҳнат ҳаракатлари билан боғланган бўлиб, ишлаб чиқариш жамоасида фаолият юритувчи ишчи кучининг қисқартирилиши ва уни ташқи тарафга йўналтирилиши билан изоҳланади. Айнан ушбу йўналтириш тармоқлар ичидаги ва тармоқлар аро бўлувчи қайта тақсимлаш объектига айланади. Ўзбекистонда иш билан банд бўлган аҳолининг иқтисодиёт тармоқларида бандлигида ҳам ўзгаришлар юз бермоқда (6-жадвал). 6 -жадвал Ўзбекистонда иш билан банд бўлган аҳолини иқтисодиёт тармоқлари бўйича тақсимланиши,минг киши Кўрсаткичлар Й и л л а р 200 6 200 7 2008 2009 Саноат 1347 1402 1446 1513,1 Қишлоқ ва ўрмон хўжаликлари 2969 2963 2998 3029,7 Қурилиш 849 877 910 1008,6 Транспорт ва алоқа тизимлари 488 506 528 579,5 Савдо, умумий овқатланиш,МТТ, тайёрлов соҳалари 903 977 1055 1185,5 Уй – жой ва коммунал хўжалигида ҳамда аҳолига маиший хизмат кўрсатиш соҳаси 316 331 346 381,9 Соғлиқни сақлаш, жисмоний тарбия ва ижтимоий таъминот тизимлари 735 768 801 865,9 Таълим, маданият, санъат, фан ва илмий таъминот тизимлари 1381 1434 1482 1572,8 Молия ва кредит тизими 54 54 58 59,2

Бошқа соҳалар 1146 1152 1111 1190,8 Манба: Меҳнат ва аҳолини муҳофаза қилиш вазирлиги маълумотлари Юқорида келтирилган 6-жадвал маълумотлари таҳлилидан кўриниб турибдики, иқтисодиётда банд бўлган аҳолининг салмоқли қисми қишлоқ ва ўрмон хўжалиги тармоғида банд. Бу тармоқда 2006 йилда жами иқтисодиётда бандларнинг 30,7 фоизи ёки 3043 минг киши банд бўлган. Аммо, бозор иқтисодиёти иқтисодиётнинг кўп тармоқли бўлишини тақозо этади. Шу сабабли ҳам юртимизда олиб борилаётган ислоҳотлар анъанавий тармоқ бўлган қишлоқ хўжалиги билан бир қаторда бошқа тармоқларни, хусусан саноатни ривожлантиришга қаратилган. Айнан шу сабабли қишлоқ ва ўрмон хўжалигида бандлар сони 2009 йилга келиб 3029,7 минг кишини ташкил қилди. Мазкур тармоқда бандлар сонининг қисқаришига яна бир сабаб – бу тармоқни замонавий техника-технологиялар билан таъминланилаётган- лигидир. Мамлакатимизда меҳнат ресурсларини ташкил этиш бўйича амалга оширилувчи чора-тадбирлар тизими тармоқлар аро ишчи кучи ҳаракатининг кучайишига олиб келмоқда. Шуни эътибордан четда қолдирмаслик лозимки қайсидир тармоқ соҳаларида иш билан бандлар сонининг ўзгариши ишлаб чиқариш жараёнида қисқартирилган ва қайта тақсимланган ходимлар миқдорининг якуний сони билан изоҳланади. Ҳақиқатда ходимларнинг тармоқлар аро ҳаракати уларнинг алоҳида тармоқлардаги сонидан ҳам кўпроқни ташкил этади. Тармоқларда банд ходимлар динамикаси ундаги ходимларнинг касбий-малакавий ҳаракати даражаси билан мос келмайди. Бундан ташқари, ходимлар контингентининг тармоқлар аро ҳаракати қарши ҳаракатлар оқими жамланмасини ҳам ўз ичига олиб, ушбу сафарбарлик ҳаракатида вужудга келган бандлар сонидан кўпчиликни ташкил этади. Шундай бўлса ҳам ходимларнинг тармоқлар аро сафарбарлик ҳаракати

миқёсини ушбу тармоқлардаги бандлар сонидан ҳам аниқлаб топиш мумкин бўлади. Ходимларнинг тармоқлар аро сафарбарлик ҳаракатларига қулай шароитларнинг мавжуд бўлиши тармоқларнинг технологик жиҳатдан бир- бирига яқинлашишига олиб келади. Бундан ташқари, технологик мутахассисликларга бўлган эътиборни ортиши, меҳнат жараёнларининг кўпгина тармоқларда унификациялашувига олиб келиб, ходимлар учун ўз иш жойларини фақатгина битта ишлаб чиқариш тармоғида эмас, балки бир қанча ишлаб чиқариш тармоқлари орасида алмаштиришларига имконият яратиб берди. Ишчи кучининг иқтисодиёт тармоқларидаги сафарбарлик ҳаракатлари қайсидир маънода тармоқнинг алоҳида хусусиятларидан ҳам келиб чиқади. Шу ўринда, баъзи тармоқлардаги мунтазам ривожланиш жараёнларини эслаб ўтиш лозим. Тармоқ ходимлари контингенти қайсидир маънода тармоқ ичидаги ходимлар ҳаракати билан, яъни айни шу тармоқда фаолият кўрсатувчи корхона ичидаги ҳаракат билан шаклланади. Баъзи маълумотларга кўра, умумий сафарбарлик ҳаракатларида тармоқ ичида кузатилувчи сафарбарлик ҳаракатлари 3 фоиздан 45 фоизгача бўлиши мумкин экан. Шундай ҳолатларда, тармоқлар аро сафарбарлик ҳаракатлари даражасининг ортиб бориши, ходимларнинг касбий тайёргарлик даражасининг ҳам юқорилигидан далолат беради: мисол учун, қишлоқ хўжалигида банд ходимлар гуруҳида касбларни эътиборга олмаслик натижасида тармоқ ичидаги сафарбарлик ҳаракатининг 2,9 фоизини ташкил этса, металлургия соҳасида металшунос ходимлар гуруҳида 38,9 фоизни ташкил этади. Тармоқ ичидаги ходимлар сафарбарлик ҳаракатининг бундай афзалликлари, биринчи навбатда, тармоқ ичида бир иш жойидан бошқа, яъни меҳнат қилиш шароитлари қулай бўлган иш жойига ўтиб ўз касбини сақлаб қолиш имкониятларининг мавжуд бўлишида намоён бўлади.

Ходимларнинг тармоқ ичидаги сафарбарлик ҳаракати миқёсининг кенглиги мавжуд ҳудудда у ёки бу тармоқда фаолият кўрсатувчи корхоналарнинг жойлашуви, ушбу корхоналарда банд ходимлар сони, тармоқда зарур бўлган меҳнат фаолиятининг шартлари ва ҳарактери, меҳнат интенсивлиги даражаси ўртасидаги фарқлар, ишчи кучини сарф этишга яратилган афзалликларга қараб белгиланади. Тармоқлар аро ходимлар сафарбарлик ҳаракатлари тармоқ ичидаги ходимлар сафарбарлик ҳаракатлари каби қайсидир маънода индивидуал ташкилий ҳарактерни талаб қилади. Индувидуал равишда қайта тақсимланувчи ходимлар улуши ишлаб чиқаришнинг турли тармоқ корхоналарида ишга қабул қилинганларнинг 86,3 фоизни, иш фаолияти давомида қисқартирилганларнинг 74,5 фоизни ташкил этади. Ушбу ҳолатнинг тармоқ жиҳатини кўриб чиқар эканмиз, шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, ходимларнинг ҳаракати кўп жиҳатдан тармоқдаги ишлаб чиқариш жараёнининг жамланганлиги даражаси билан боғлиқ. Кичик корхоналарнинг кўпайиши билан бирга сафарбарлик ҳаракатлари даражаси ҳам ортиб боради. Шунинг учун ходимларнинг оммавий сафарбарлик ҳаракатини қисқартириш учун барча тармоқлардаги, айниқса, таркибида кичик корхоналар сони кўп бўлган иқтисодиёт тармоқларида ишлаб чиқариш жараёнининг жамланганлиги даражасини ошириш даркор. Ишчи кучининг тармоқ ичидаги сафарбарлик ҳаракатининг муҳим жиҳати сифатида унинг сафарбарлик ҳаракати йўналиши ҳисобланади. Олиб борилган кузатиш натижаларига кўра, ишчи кучи қисқартирилишига учраган соҳалардан ўз хоҳиш-истаклари билан кетган ходимларнинг 27-37 фоизи машинасозлик ва кимё саноати соҳаларига ишлаш учун кетганлар. Агар кимё ва машинасозлик соҳаларида ишлаган ходимларнинг 70 фоизи ўз иш жойларини ўзгартирганларидан сўнг ҳам айнан шу соҳаларга тегишли бўлган тармоқларда иш фаолиятларини олиб борсалар, озиқ-овқат ва қурилиш саноатида ушбу кўрсаткич 20 фоизни ташкил этади. Ушбу ҳолатлар

ходимларнинг умумий ишлаб чиқариш жараёнидаги, ривожланиб борувчи соҳаларга ишлашга ўтиш хоҳишларининг юқорилиги билан изоҳланиб, ишчи кучи ҳаракати қонуниятларида, ўзлари учун иш фаолиятларини давом эттириш мақсадида қулай иш жойи қидиришга бўлган қизиқишларида акс этади. Ҳозирги пайтда фан-техника тараққиётининг меҳнатга лаёқатли аҳоли бандлик кўрсаткичига бўлган таъсирига оид муаммолар жиддий эътибор талаб қилмоқда. Баъзи иқтисодчиларнинг фикрича, яқин 20 йил ичида техника тараққиёти оқибатида баъзи тармоқларда ишчи кучини тежаш билан бирга, бир вақтнинг ўзида уни қисқаришига эмас, балки янги тармоқлар ва ишлаб чиқариш турларининг ҳамда янгидан-янги ноишлаб чиқариш, яъни сервис соҳаларининг вужудга келиши билан боғлиқ жараёнлар иқтисодиётнинг ишчи кучига бўлган талабини ортишига олиб келади. Фақатгина сўнгги йилларнинг ўзида атом энергетикаси, пластик ва кимё толаларини қайта ишлаш, электрон ишлаб чиқариш, микробиология каби янгидан-янги тармоқ ва ишлаб чиқариш соҳалари пайдо бўлмоқда. Ҳар йили мамлакатда кўплаб корхоналар, айниқса кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик соҳасидаги корхоналар ўз фаолиятини бошламоқда, уларга ишчи-ходимлар зарур бўлиб, уларнинг аксарияти юқори малакага эга ходимлар бўлиши талаб этилмоқда. Бундай шароитда ишчи кучи заҳирасини топиш муаммоси ҳам долзарб тус олади. Ушбу заҳирага техника тараққиёти даврида ишчи кучининг мутлоқ қисқартирилиши ва уни иқтисодиётда тез ривожланувчи тармоқ ва соҳаларга ҳамда янги ташкил этилган корхона ва ташкилотларга қайта тақсимлаш орқали эришиш мумкин. Самарага эришиш учун юқори босим бериш стратегиясидан фойдаланган ҳолда меҳнат ресурслари муаммосини ҳал этиш зарурлиги янги ходимларни жалб этмай туриб, меҳнат самарадорлигини ошириш кераклиги ҳақида ҳам баъзи иқтисодчилар томонидан фикрлар билдирилган. Шундай ҳолатларда шу нарсани унутмаслик лозимки, фан-техника тараққиёти турли

тармоқ ва соҳалардаги меҳнат жараёнларини тенглаштириб, биринчи ўринга меҳнат жараёнининг ходим қизиқишларига тўғри келиши, ходимларнинг ижодий ёндошувини талаб этадиган жараёнларнинг шаклланиши, ходимларнинг турмуш тарзини яхшиланиши ва бошқа омилларни олиб келиши мумкин. Иқтисодиётнинг турли соҳа ва тармоқларидаги меҳнат шартларининг яқинлаштирилиши, тармоқлар аро меҳнат сафарбарлиги жараёнларининг кучайишига ва умумий ишлаб чиқариш динамикасининг ошишига олиб келишади.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 1.Ўзбекистон Республикаси Конституцияси.-Т.:Ўзбекистон, 2010. 2. Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида” ги қонунига шарҳлар. -Тошкент.: “Шарқ”, 2000. –384 б. 3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ-1717-сонли «Мустаҳкам оила йили” Давлат дастури. 2012 йил 27 февраль. 4. 2011-2015 йилларда Ўзбекистон Республикаси саноатини ривожлантиришнинг устувор йўналишлари тўғрисида. Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори ПҚ-1442., 15.12.2010 й. 5. “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик” Давлат дастури. Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори. 07.02.2011 й. № ПҚ- 1474. 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 24 августдаги “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни янада ривожлантириш учун қулай ишбилармонлик муҳитини шакллантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ги ПФ-4354-сонли Фармон и. 7. “Баркамол авлод йили” давлат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш бўйича ташкилий чора-тадбирлари тўғрисида: ЎзР Президентининг Фармойиши. 2009 йил 9 декабрь //Халқ сўзи. -2009. - № 238. – декабрь.-1 б. 8. Ўзбекистoн Республикaси Президентининг “Аҳолини иш билан бандлигини ошириш ҳамда меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомиллаштириш чора- тадбирлари тўғрисида”ги қарори. –Тошкент: 2007. 6 апрель, ПК-616- сон.

O'xshashlar

Меҳнат ресурсларининг касбий сафарбарлиги

Меҳнат ресурсларининг касбий сафарбарлиги

Меҳнат жамоасининг сафарбарлиги

Меҳнат ресурсларининг табиий ҳаракати

Ишчи кучининг шахсий меҳнат сафарбарлиги