Меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқариш - Iqtisodiyot - Referatlar

Меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқариш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

67 KB

Ko'chirib olish

Меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқариш Режа: 1. Фан-техника тараққиёти ва унинг меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқаришга таъсири 2. Ходимнинг маданий-техник савияси ва меҳнат сафарбарлиги ўртасидаги ўзаро боғлиқлик

Фан-техника тараққиёти ва унинг меҳнат ресурслари сафарбарлигини бошқаришга таъсири Фан-техника тараққиёти ва меҳнат ресурслари сафарбарлиги бир-бири билан боғлиқ жараёнлар бўлиб, улар ўзаро сабаб ва оқибат кўринишида боғлангандир. Айнан фан-техника тараққиёти оқибатида доимий равишда ишчи кучининг техник базасидаги ўзгаришлар меҳнат сафарбарлигини юзага келтиради ва ушбу ҳолат ишлаб чиқариш жараёнининг ривожланишини келтириб чиқаради. Техник асос қанчалик такомиллашиб борган сайин шахсий ва моддий омиллар ўртасидаги мутаносиблик ҳам шунчалар мустаҳкамланиб боради. Фан-техника тараққиётига эришиш инсонларнинг моддий ва маънавий эҳтиёжларини қондириш учун юқори даражада хизмат кўрсатувчи фан, техника ва ишлаб чиқаришни бўйинсундириш демакдир. Замонавий ишлаб чиқаришни ривожлантиришда фаннинг ўрни тобора ошиб бормоқда. Яқин келажакда илмий изланишлар самарадорлигини ошириш, фан ва техника янгиликларини ишлаб чиқаришга янада тезроқ жалб этиш, ишлаб чиқариш ва илмий изланишлар ўртасидаги алоқаларни янада мустаҳкамлашга қаратилган бир қатор ишлар режалаштирилмоқда. Ягона техник сиёсат олиб бориш орқали ишлаб чиқаришнинг моддий техник базасини яхшилаш ва бунинг натижасида меҳнат сафарбарлигини бир текис ривожлантиришга эришиш кўзда тутилган. Фан-техника тараққиёти шароитида меҳнат жараёнларининг мураккаблашуви кузатилиб ишлаб чиқариш жараёнларининг кўлами кенгаяди, бу эса ходимларнинг касбий сафарбарлик ҳаракатларининг ортишига олиб келади. Шунинг учун ишлаб чиқаришни комплекс равишда автоматлаштириш орқали ишлаб чиқариш жамоасининг вертикал йўналишдаги сафарбарлик самарадорлигига эришилиб, ходимларнинг ўз касбларига оид ва унга тегишли бўлмаган турли хил ишлаб чиқариш ускуналарида ишлаш имкониятларини кенгайтиради.

Алоҳида ходимлар учун ўз хизмат кўрсатиш даражасини орттирилиши, унинг меҳнатини самарасига, шу билан бирга, иш ҳақининг ортишига олиб келади ва ушбу ҳолат унинг корхона ташқарисига йўналтирилувчи сафарбарлик ҳаракатларини чеклайди. Ушбу жараёнда корхона ичида ходимлар ҳаракатини бошқариш муҳим аҳамиятга эга. Ушбу бошқарувни тўғри ташкил этиш ишлаб чиқариш жамоаларини ривожлантириш бўйича тузилган ижтимоий режалар дастурига боғлиқ бўлиб, унда ходимлар ҳаракати кўрсаткичлари ишлаб чиқаришни техник ривожланиши билан қандай боғланганлиги акс этади. Касбий малакавий даражада вужудга келувчи ишчи кучи баланси эса нафақат ишлаб чиқариш эҳтиёжларини, балки персоналнинг сафарбарлик лаёқатини ҳам эътиборга олади. Бироқ, фан-техника тараққиёти ва ишлаб чиқариш жараёнининг такомиллашуви ходимларнинг ўз меҳнат фаолиятларидан озод қилиш масаласини қўяди, ушбу жараёнлар жадаллашган сайин ходимларни корхона ичида қайта тақсимлаш жараёни ўрнига, ходимларни бошқа корхоналарга ўтказиш, уларни мутлоқ ишдан бўшатиш ҳолатлари кузатилади. Ушбу чоралар демографик ҳолатнинг кескинлашуви даврида муҳим аҳамиятга эга бўлади. Ходимлар ҳаракатини бошқариш бир томондан янги техникани жалб этиш, технологик жараёнларни такомиллаштириш орқали меҳнат фаолиятларидан озод этилувчи ходимлар сонини режалаштириш, иккинчи томондан эса ходимларнинг меҳнат қилишлари учун ҳар томонлама қулай шароит яратиб, ишчи кучи қайта тақсимотини режалаштириш орқали унинг ҳаракат оқимини қисқартиришдан иборатдир. Ходимлар сафарбарлик ҳаракатлари оқимининг камайтирилиши фан- техника тараққиёти оқибатида юзага келган ишлаб чиқариш жараёнини бир маромда ушлаб туриш имкониятини беради. Турли хил ишлаб чиқариш бирлашмаларини ташкил этиш ходимлар эҳтиёжларини тўлақонли қондириш

орқали уларнинг ўз хоҳишларига кўра бошқа иш жойларига ўтиш ҳаракатларини камайтиради. Ходимлар сафарбарлик ҳаракатларини бошқариш муамоларидан бири – бу мамлакатнинг турли ҳудуд ва иқтисодий тармоқларида фан-техника тараққиёти даврида бир маромдаги ҳаёт тарзини ушлаб туришдан иборатдир. Бироқ, турли ҳудудларда ишчи кучини сарф қилиш учун бир хил шароитларнинг яратилиши ҳам меҳнат ресурсларини жамият учун лозим бўлган йўналиш бўйича сафарбар этиш муаммосини ҳал этмайди. Бизнингча, янги ўзлаштирилган ишлаб чиқариш ҳудудларидаги турмуш тарзи одатий турмуш тарзидан бирмунча юқори бўлиши лозим. Ҳозирда мамлакат ҳудудлари бўйича меҳнат тақсимоти ва худудлардаги турмуш тарзи бир- бирига мос эмас. Кўпгина ҳолатларда меҳнат ресурлари етарли бўлган худудларга ахоли ҳаракатини кузатишимиз мумкин. Ходимларни янги ўзлаштирилган худудларга бўлувчи ҳаракатлари миграция билан чамбарчас боғлиқдир. Сўнгги йиллардаги маълумотлар таҳлили натижаларига кўра, вилоятлар ўртасидаги миграция жараёнлари секинлашиб, вилоят ичидаги миграция ҳолатлари ўсиб бормоқда. Бунга сабаб қилиб: меҳнатга лаёқатли аҳолининг бандлик даражасини ортиши, қўшимча ишчи кучи оқимининг ва унга бўлган эҳтиёжнинг камайиши орқали унча катта бўлмаган худудларда иш танлаш имкониятининг ортиши, жамият томонидан ички ишлаб чиқариш захирасидан тўла фойдаланиш ва ходимлар томонидан ўз яшаш жойини ўзгартириш орқали турмуш тарзини яхшилашга бўлган интилишларини камайтириш каби омилларни келтиришимиз мумкин. Миграция интенсивлигининг сусайишига аҳолининг қариши, унинг таркибида худудий сафарбарлик ҳаракатларида кам қатнашувчи катта ёшдагилар сонининг ортиши билан ҳам изоҳланади. Буларнинг барчаси муайян бир ҳудуд бўйича ходимларни тақсимлаш ишларини осонлаштириб, зарурий чоралар дастурини ишлаб чиқишга ёрдам беради. Бироқ, фан-техника тараққиёти ва иқтисодиётнинг барча тармоқларини техник қайта қуроллантириш вилоят ва катта иқтисодий ҳудудлар аро

меҳнатга лаёқатли аҳоли миграция кўрсаткичларини ошириб юбориши мумкин, чунки ушбу ҳудудлар ўртасидаги меҳнат ресурслари нотекис жойлашгандир. Халқнинг турмуш даражасини оширишга йўналтирилган дастурлар эса (меҳнатга тўланувчи хақнинг оширилиши, турли аҳоли қатламларининг турмуш даражасини тенглаштирилиши, яхши ривожланмаган ҳудудларга алоҳида эътибор қаратиш ва ҳ.к.) ушбу ҳаракат жараёнларнинг ортиб кетмаслигини таъминлайди. Демак, биз келажакда аҳолининг турмуш тарзи ва ижтимоий- иқтисодий номутаносиблик оқибатида юз берувчи ишчи кучининг катта миқдордаги ҳаракатлари ўрнини техник тараққиёт, ишлаб чиқариш тизимининг такомиллашуви натижасидаги ишчи кучи ҳаракати эгаллашини кўришимиз мумкин. Ушбу ҳолатларда корхона ва ташкилотлар томонидан ходимлар сонини белгилашга қаратилган чоралар муҳим аҳамият касб этади. Ходимларни ишлаб чиқаришлар аро қайта тақсимлаш баланслашган меҳнат тизимини ташкиллаштиришни, турли даражадаги меҳнат ресурслари балансини ва уларнинг ўзаро боғлиқлигини, яъни корхона ва ташкилотлардаги ишчи кучи миқдорини баланслашган ҳисоби ва ҳудудий меҳнат ресурслари баланси билан ўзаро алоқада бўлишини тақозо этади. Бунинг учун, шаҳар, туман, вилоят ва умуман мамлакат миқёсида ягона баланс тизимига ишчи кучи ҳаракати ва унинг режалаштирилган тармоқлар бўйича тақсимотини акс эттирувчи бўлим киритилиши лозим. Бундай баланслар у ёки бу ҳудудлар бўйича меҳнат салоҳияти, эркак ва аёллар меҳнат ресурсларидан фойдаланиш ўртасидаги фарқлар, уларнинг бандлиги ва тармоқлар бўйича тақсимоти ҳақида маълумот беради, шунингдек ходимларнинг қайта тақсимот ишларини аниқлашда қулайлик яратади. Ишчи кучини бошқариш бир қатор ташкилий тизимларни барқарорлаштиришни тақозо этади. Ишлаб чиқариш жараёни ичидаги ходимлар сафарбарлиги ҳаракатлари корхона ва ташкилотлар томонидан тузилган ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш дастури асосида амалга оширилади. Ишлаб чиқариш жараёнлари аро сафарбарлик ҳарактлари эса

бандликка кўмаклашиш ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш марказлари томонидан амалга оширилиб, улар орқали ходимларни бир текис қайта тақсимлаш ва ривожланиш бўйича ортда бораётган худудлар бўйича меҳнат ресурсларини бир текис жойлаштиришда қўл келиши мумкин. Шундай қилиб, фан-техника тараққиёти даврида ходимлар сафарбарлик ҳаракатларини бошқариш турли функцияларни бажариш асосида амалга ошади. Уларни бошқаришда ишчи кучининг табиати, унинг шакллари ва ижтимоий-иқтисодий қийинчиликларни эътиборга олган ҳолда билвосита усуллардан фойдаланиш лозим бўлади. Ходимларнинг сафарбарлик ҳаракатларини вужудга келтирувчи иқтисодий қонунлардан фойдаланишда сўнгги пайтда корхона, ташкилотларнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланиш дастури таркибига кирувчи ишлаб чиқариш жамоасининг ижтимоий ривожлантириш дастури муҳим ўрингга эга бўлмоқда. Ижтимоий ривожлантириш дастури ўзиги хос ёндашувни талаб этади, чунки унинг айрим кўрсаткичларини миқдор жиҳатидан баҳолаш қийин. Масалан, ишлаб чиқариш жамоаси ичида ижобий муҳит яратиш, ходимнинг сиёсий қарашлари ва фикр доирасини кенгайтириш, бўш вақтдан унумли фойдаланиш ва ҳ.к. Шундай бўлсада иқтисодий ва ижтимоий кўрсаткичлар ўзаро алоқалар тизими ижтимоий дастурларнинг иқтисодий самараси ҳақида маълумотга эга бўлиш имкониятини беради. Ижтимоий режалаштириш асосида ишлаб чиқариш жамоасининг барча томонларига таъсир кўрсатувчи шахсий ва моддий ишлаб чиқариш омилларидаги ўзгаришлар намоён бўлади. Ижтимоий ривожлантириш дастурлари ходимларнинг меҳнатга бўлган лаёқатини оширишга хизмат қилади. Ҳозирги кунда ижтимоий ривожланиш дастурларини ишлаб чиқишда ходимларнинг ишлаб чиқариш жараёнлари ичидаги ҳаракатларига ҳам алоҳида эътибор қаратилмоқда. Уларнинг корхона ичидаги ҳаракати бевосита ишлаб чиқаришнинг техник базасидаги ўзгаришлар ва ишлаб

чиқаришнинг такомиллашуви билан боғлиқ. Агар ўзгаришлар фан нуқтаи назаридан илмий асосланганлигини эътиборга олсак, у ҳолда ижтимоий ривожлантириш дастури ишлаб чиқариш ичидаги ҳаракатлар ва ходимлар сафарбарлик ҳаракатини қисқартиришни тартибга солувчи восита сифатида намоён бўлади. Ижтимоий ривожлантириш дастурларини тузишда, аввало, техника, технология ва ишлаб чиқариш жараёнларини такомиллаштириш, иш жойлари ва ишлаб чиқариш персоналига таъсирини ўрганиш, ушбу ҳолатнинг ишчи кучи ривожи ва ҳарактига қандай таъсир ўтказишини аниқлаш лозим бўлади. Шу билан бирга ушбу ижтимоий дастурларни қўллаш давомида ишчи кучидаги ўзгаришларни аниқлаб, ушбу дастурларни меҳнат сафарбарлигига қандай таъсир ўтказишини билиш лозим бўлади. Бундай изланишлар ушбу корхонада сафарбарлик ҳаракатини вужудга келиш омиллари ва сабабларини аниқлашда ёрдам беради. Ходимнинг маданий-техник савияси ва меҳнат сафарбарлиги ўртасидаги ўзаро боғлиқлик Фан-техника тараққиёти даврида, гарчи унинг имкониятлари ҳали- ҳануз тўлиқ намоён этилмаган бўлсада ишлаб чиқариш кучлари таркибида бир қатор ўзгаришлар қилиш, хусусан, индивидуал ишчи кучининг бир қатор кўрсаткичларини яхшилаш даркор. Фан-техника тараққиёти меҳнатга, инсонинг меҳнат қилиш жараёнига бўлган тайёргарлигига ўзгача кўриниш беради. Агар ўтган давр мобайнида ишчи кучининг бош омили бўлиб унинг жисмоний ҳолати хисобланган бўлса, ҳозирги даврга келиб ишчи кучининг бош омили сифатида малака, умумий ва техник маълумот, янги билимларни эгаллашга бўлган лаёқат орқали ўз касб ва малакавий ҳолатини юқори самара келтирувчи даражада ушлаб туриш каби омиллар биринчи ўринга чиқди. Баъзи-бир хисоб-китобларга қараганда, умумий ва ўрта махсус таълим орқали олинган билимлар ҳар йили ўзининг ўртача 10 фоиз самарасини

йўқотади. Шунинг учун ходимнинг маълумот даражасини ошириш нафақат фан-техника тараққиёти оқибатида юз берган талаб, балки ушбу даврнинг муҳим шарти ҳамдир. Ходимнинг юқори малакаси ишлаб чиқариш самарасининг юқори бўлишига муҳим асос бўлади. Ишчи кучини ривожлантиришга бўлган талаб ҳар бир ходимнинг меҳнатга бўлган лаёқатини ошириш орқали унинг барча талабларини мукаммалроқ қондиришга бўлган ҳаракатларида акс этади. Олиб борилган кузатишлар ўз маълумот даражасини оширишга ходимлар учун қуйидаги омиллар туртки бўлишини намоён этди. Биринчи ўринда, ўз малакасини ошириб мутахассислигини ўзгартиришга бўлган интилиш. Иккинчи ўринда, ўз дунёқарашини кенгайтириш орқали ўзи учун хаётни янада мазмунлироқ қилиб яшаб ўтиш. Учинчи ўринда, ўз моддий ҳолатини яхшилаш ва сўнгги ўринда, раҳбарият талабини бажариш. Бир касб бўйича юқори малакага эришиш учун 22,8 фоизи касбий тажриба орттириш, 13,6 фоизи умумий маълумот даражасини ошириш, 7,9 фоизи юқори малака талаб этувчи иш жойига ўтиб ишлаш, 5,4 фоизи эса ўзининг касбий техник маълумотини ошириш зарурлигини айтиб ўтишган. Шу тариқа, маълумот даражаси ва касбий маҳорат ҳолатини ошириш ходимнинг бошқа эҳтиёжларини қондиришига ёрдам берувчи ишчи кучини ривожлантириш шарти бўлиб хизмат қилади. Ходимнинг сафарбарлиги даражасига таъсир қилувчи ишчи кучини сифатли ривожлантириш босқичида, ходимнинг малакасини ошириб бориш асосий бўғинлар қаторига киради. Масалан, ички ишлаб чиқариш жараёни ичидаги юз берган сафарбарлик ҳаракатларида ўз мутахассислигини ўзгартириш орқали малакасини оширган 38,7 фоиз ва ўз мутахассисликларини ўзгартирмаган 27,4 фоиз ходим қатнашган. Мазкур ҳолатда ўз мутахассислигини ўзгартириб малакасини ошириш ҳолатлари фақатгина аввалги мутахассислик бўйича малакасини ошириш имконияти бўлмаган ҳолатдагина амалга оширилган. Ўз мутахассислиги бўйича ишини

давом эттирганларнинг 8,3 фоизигина ўз малакасини оширган бўлса, 90 фоиз малакасини оширган ходимлар ўз мутахассисликларини ўзгартиришган. Шунингдек, ўз малакасини ошириш ҳолатлари ўзлари ишловчи корхоналардан бошқа корхоналарга ўтган ходимлар орасида кўп учраши аниқланган бўлиб, бу кўрсаткич ўз корхонасини ўзгартирган ходимларда 33,5%, ўз иш жойларида қолганлар ўртасида эса 29,5% кузатилганлиги маълум бўлган. Ходимларнинг касблар аро ва ишлаб чиқаришлар аро сафарбарлик ҳолатларида малака даражаси асосий омиллар қаторига киради. Шунинг учун, ишчи кучи сифатини ошириш, ходимлар малакасининг ошиши, меҳнат сафарбарлигига билвосита таъсир қилувчи кўрсаткичлар қаторига киради. Умумий ва махсус таълим ҳамда малака даражасини ошириш, охир оқибатда ходимнинг потенциал сафарбарлигини кучайтиради, аммо ушбу ҳолатга эришиш учун маълум даражадаги турғунлик, яъни бир касб бўйича бир иш жойидаги узоқ муддат олиб борилган меҳнат фаолияти лозим бўлади. Шу билан бирга, малаканинг ошиши даражаси касбий сафарбарлик ҳолатларига тўсқинлик ҳам қилиши мумкин. Чунки, маълум бир тузилишга эга машиналар тизими устидан бошқарув, кузатув каби меҳнат функцияларидан иборат кўп йиллик меҳнат жараёнини ўзгартириб янги иш жойига ўтиш бироз мушкулроқдир. Малаканинг тезкор равишда ортиб бориши ўз иш жойи ва касбини ўзгартирмасдан узоқ муддат иш фаолиятини олиб борилиши мобайнида акс этади ва малака, касблар аро ва ишлаб чиқаришлар аро алоқаларни намоён этади. Лекин, қайсидир босқичга келиб, ходимнинг ўзи эгаллаган мутахассислик бўйича малакасини ошириб бориш имконияти жуда мураккаб давом этади ёки буткул тўхтайди, айнан шу ҳолатда ходимлар ўртасида ўз мутахассисликларини ўзгартиришга бўлган ҳаракатлар кузатилади. Шу билан бирга, эгалланган маълумот даражаси иқтисодиётнинг ўзгарувчан талаблари даражасидан юқори бўла олмаслигини унутмаслик лозим. Ушбу муносабат ўзида ишчи кучи сарфини қоплаш, унинг сафарбарлиги ҳамда меҳнат жараёнларидаги ўзгарувчанлик қонунларини

мужассамлаштиради. Ходимнинг маълумот даражаси ишлаб чиқариш талабларидан қанчалик юқори бўлса, ходимнинг сафарбарлик ҳаракатлари ҳам шунчалик жадаллашади ва эгалланган маълумот даражасида ишчи кучи сарфини қоплаш имкониятлари мураккаблашади. Иқтисодиётнинг ходимларга бўлган эҳтиёжи таълим олаётганлар сонини шакллантириши лозим. Ишлаб чиқариш жараёнига етук кадрларни тайёрлаш жараёни мамлакатимизда камида 12 йилни талаб этади, бу давр мобайнида эса иқтисодиёт тизимида ёки унинг алоҳида тармоқ соҳаларида турли ўзгаришлар содир бўлади, шунинг учун таълим соҳасининг қайси тармоқларига кўпроқ эътибор бериш зарурлигини аниқлашнинг имкони бўлмайди, натижада ноаниқлик унсури вужудга келади. Бундан ташқари, иқтисодиёт тармоқларига зарур ходимлар тайёрлаш, умумий таълим тизимига таъсир этиб, таълим йўналишларини кенгайтириш ёки аксинча қисқартиришга олиб келади. Юқоридагиларнинг барчаси бир қатор номутаносибликларни вужудга келтиради, бир томондан иш ўринлари маълумот даражаси зарур бўлган меъёрларига жавоб бермайдиган ходимлар томонидан эгалланса, бошқа томондан маълумот даражаси етарли ходимларни мутахассисликлари бўйича мос иш билан таъминлашда қийинчиликлар вужудга келади. Саноат ва қурилиш корхоналарида олиб борилган кузатишлар маълумот даражаси ва мавжуд тариф разрядлари ўртасидаги номутаносибликни намоён этади. 25%дан ортиқ ўрта махсус маълумотга эга ходимлар юқори разрядлар бўйича меҳнат фаолиятларини олиб боришган бўлса, 14% ўрта махсус маълумот эгалари ўз меҳнат фаолиятларини қуйи разрядларда олиб боришган. Мухандис мутахассислигига эга 2% ва 21% ўрта махсус маълумотли ходимлар маълум бир лавозим эгалари сифатида ўз меҳнат фаолиятларини олиб борганлар. Мавжуд номутаносибликларнинг вужудга келишига сабаб қилиб ишлаб чиқариш жараёнларига тайёрланган ходимларнинг иқтисодиёт талабларига доимо ҳам мос келавермаслигида, деб ҳисоблаш мумкин. Ишчи-

ходимларнинг касбий-малака тизими ва ишлаб чиқариш жараёни ўртасидаги номутаносибликнинг вужудга келишига яна бир сабаб қилиб, ходимлардаги мавжуд ва талаб этилаётган касбий тайёргарлик ҳолати даражаси ўртасидаги мувозанатнинг бўлмаслигини ҳам келтириш мумкин. Бу ҳолат бажарилаётган ишга талаб этилувчи мутахассисларнинг етишмаганлиги ёки аксинча ортиб кетиши, меҳнат жараёнининг мураккаблиги ва ундан ходимларда қониқмаслик ҳиссини вужудга келиши оқибатида кузатилувчи турли сафарбарлик ҳаракатларини мисол қилишимиз мумкин. Ушбу номутаносибликларни бартараф этиш, иш жойи талаблари ҳамда ходимларнинг касбий-малакавий имкониятлари ўртасидаги мувозанатга эришиш учун касбий-малака талабларининг реал ҳолати, корхоналарнинг техник базасини такомилаштириш имкониятларидан келиб чиқиб, қўшимча ходимлар баланс ҳисобини тузиш зарур бўлиб, ушбу жараён корхонанинг иқтисодий-ижтимоий ривожланиш дастури ишлаб чиқилаётган вақтда инобатга олиниши зарурдир. Ҳозирда умумий ўрта таълим ривожи ва такомиллашуви йўлида олиб борилаётган ишлар давом эттирилиб, фан-техника тараққиётига мос равишда ходимларни ишлаб чиқариш жараёнларига тайёрлаш, малакасини ошириш каби ишларга алоҳида эътибор берилмоқда. Шу билан бирга, ўрта махсус маълумот берувчи ўқув муассасаларига ўқишга қабул қилиш жадаллаштирилди. Корхоналар ичида жамоавий касб эгалари малакасини ошириш ва уларнинг тайёргарлигини яхшилаш бўйича бир қатор ишлар амалга оширилди. Натижада умумий ва касбий таълим даражасини оширилишига эришилиб, келажакда кутилиши мумкин бўлган сафарбарлик ҳолатлари режалаштирилади ва ходимларда ўз фаолиятларини олиб бориш учун қулай иш жойларини танлаш имкониятлари вужудга келади.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 1.Ўзбекистон Республикаси Конституцияси.-Т.:Ўзбекистон, 2010. 2. Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида” ги қонунига шарҳлар. -Тошкент.: “Шарқ”, 2000. –384 б. 3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ-1717-сонли «Мустаҳкам оила йили” Давлат дастури. 2012 йил 27 февраль. 4. 2011-2015 йилларда Ўзбекистон Республикаси саноатини ривожлантиришнинг устувор йўналишлари тўғрисида. Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори ПҚ-1442., 15.12.2010 й. 5. “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик” Давлат дастури. Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори. 07.02.2011 й. № ПҚ- 1474. 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 24 августдаги “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни янада ривожлантириш учун қулай ишбилармонлик муҳитини шакллантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ги ПФ-4354-сонли Фармон и. 7. “Баркамол авлод йили” давлат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш бўйича ташкилий чора-тадбирлари тўғрисида: ЎзР Президентининг Фармойиши. 2009 йил 9 декабрь //Халқ сўзи. -2009. - № 238. – декабрь.-1 б. 8. Ўзбекистoн Республикaси Президентининг “Аҳолини иш билан бандлигини ошириш ҳамда меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш органлари фаолиятини такомиллаштириш чора- тадбирлари тўғрисида”ги қарори. –Тошкент: 2007. 6 апрель, ПК-616- сон.

O'xshashlar

Меҳнат ресурслари сафарбарлигини ўрганиш услублари

Савдода меҳнат ресурслари

Меҳнат ресурслари сафарбарлигининг иқтисодий механизми

Меҳнат жамоалари ходимларини бошқариш

Меҳнат жамоаларини режалаштириш ва бошқариш