Меҳмонхона ва ресторанлар хўжалик фаолиятини ривожлантиришда инвестицияларнинг роли - Iqtisodiyot - Referatlar

Меҳмонхона ва ресторанлар хўжалик фаолиятини ривожлантиришда инвестицияларнинг роли

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

57.5 KB

Ko'chirib olish

Меҳмонхона ва ресторанлар хўжалик фаолиятини ривожлантиришда инвестицияларнинг роли Режа: 1. Меҳмонхона ва ресторан тадбиркорлигини ривожлантиришга ажратиладиган инвестициялар ва уларнинг манбалари. 2. Инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш услублари. 3. Меҳмонхона ва ресторанларни ривожлантиришга инвестиция ажратишдаги таваккал омилини баҳолаш.

1. Меҳмонхона ва ресторан тадбиркорлигини ривожлантиришга ажратиладиган инвестициялар ва уларнинг манбалари. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1999-йил 20-августда қабул қилинган "Туризм тўғрисида"ги қонуннинг 9-моддаси “Туристик фаолиятни молиялаш манбалари” тўғрисида бўлиб, унга кўра туристик фаолият: - туристик фаолият субъектларининг ўз мабла ғ лари; - юридик ва жисмоний шахсларнинг пул бадаллари; - заём мабла ғ лари (облигация заёмлари ва бош қ а заёмлар, банк кредитлари ва бош қ а кредитлар); - чет эл инвестициялари; - қ онун ҳ ужжатларида та қ и қ ланмаган бош қ а манбалар ҳ исобидан амалга оширилади. Ўзбекистонда туризм соҳасини янги босқичга кўтаришда Республика Президентининг 1999-йил 15-апрелдаги "2005 - йилгача бўлган даврда Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш Давлат дастури тўғрисида"ги Фармоннинг 2-бўлими "Ўзбектуризм" МКнинг 1999-2005 йиллардаги инвестиция сиёсати",-деб номланиб, ушбу бўлимда белгилаб берилган вазифалардан асосийлари амалга оширилди. Шунингдек, бошқа вилоятлардаги вазифалар ҳам амалга оширилмоқда. Меҳмонхона ва ресторанлар хўжалик фаолиятларининг энг муҳим томонларидан бири – ўзининг ишлаб чиқариш салохиятини саклаб қолиш ва ривожлантиришдир. Бундай йўналишда иш юритиш инвестицион фаолият деб аталади. Инвестициялар – капиталларни саклаб қолиш ва кўпайтириш мақсадида уларнинг иқтисодиётнинг турли соҳаларига қилинадиган узоқ муддатли қўйилмаларидир. Реал (капитал хосил қилувчи) инвестициялар – мавжуд корхона, ишлаб чиқаришларни қайта куриш ёки қайта куроллантириш учун, янгиларини ташкил этишга қилинадиган қўйилмалар, давлатнинг, хусусий

корхоналарнинг, инвестиция фондларинг акциялари ва қимматбаҳо когозларини сотиб олишга қилинган молиявий (портфел) қўйилмаларидир. Биринчи ҳолатда – восита киритаётган инвестор-корхона ўзининг асосий ишлаб чиқариш фондлари ва зарур бўлган айланма воситаларини ёки ишлаб чиқариш капиталини кўпайтиради. Иккинчи ҳолатда инвестор-корхона қимматбаҳо қоғозлардан фойда, девидендлар олиб ўзининг молиявий капиталини кўпайтиради. Ишлаб чиқаришга пул маблағларини жалб қилишнинг бу ҳолатида инвестицион лойиҳаларни амалга оширишга қаратилган молиявий воситаларни жалб қилишга акциялар чиқарган ташкилот ва корхоналар амалга оширади. Инвестициялар жалб қилишнинг бошқа шакллари қуйидагилар: ер участкаларини, саноат мол-мулкидан фойдаланиш ҳуқуқини, патент, лицензия, ноу-хаулар, товар белгилари, савдо белгилари, маҳсулот ва ишлаб чиқариш технологиялари, ердан узоқ муддат фойдаланиш ҳуқуқлари, сертификатлар кабиларни сотиб олиш киради. Инвестицион лойиха – капитални кўпайтириш мақсадида иқтисодиётнинг турли соҳалари ва тармоқларига капитални қўйиш бўйича режалаштирилаётган ва амалга ошириладиган тадбирлар мажмуасидир. Барча инвестициялар ички ва ташқи манбалар ҳисобига амалга оширилади. Ички инвестиция манбаларига қуйидагилар киради 1 : - ишлаб турган асосий капиталга амортизация ҳисоби натижасида хусусий молиявий воситалар, инвестиция эҳтиёжига фойдадан ажратилган, суғурта компаниялари ва корхона томонидан турли табиат офатларидан келган зарарни коплаш ҳисобига тўланган маблагдан шаклланган ички молиявий воситалар; - турли активлар (асосий фондлар, ер участкалари, патентлар, дастурий маҳсулотлар, савдо марказлари ва ҳ оказолар); 1 Индустрия туризма: менежмент организации. Жукова М.А. М; Финансы и статистика 2003 г

- корхона томонидан чиқарилган акциялар ва сотиш натижасида жалб қилинган воситалар; - қайтарилмаслик шарти асосида саноат молия бўлимлари ва юқори ҳолдинг компаниялар томонидан ажратиладиган воситалар; - кўнгилли равишдаги ва бошқа бадаллар. Инвестицияларнинг ташқи манбалари қаторига қуйидагилар киради: - федерал, регионал ва маҳаллий бюджетдан, турли фондлардан, тадбиркорликни қ увватлашдан қайтармаслик шарти билан қ илинадиган ассегнациялар; - хорижий жисмоний шахслар, халқаро ташкилотлар ва молиявий институтлар, ташкилотлар ва давлат органларининг бевосита пуллик қўйилмалари; - давлат, банклар, фондлардан қайтариш шарти билан олинадиган кредитлар, векселлар ва бошқалар киради. Ички воситалар таркибида инвестициялашнинг асосий манбайи амортизациядир. Унинг улуши 70%ни ташкил этади. Меҳмонхона ва ресторанларни инвестициянинг жалб қилиш фаоллигини оширувчи восита тезлаштирилган амортизациядир. Молиявий воситалар тан қ ис шароитида инвестиция мақсадига йўналтирилган инвестицион фаолиятнинг фаоллигини оширувчи воситалардан бири лизингдир. 2. Инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш услублари. Инвестицион лойиҳаларнинг самарадорлиги натижалари учун жавобгарлик масъулиятини ўз бўйнига олувчи инвесторлар (ёки уларнинг топшириқларига биноан махсус консалтинг фирмалари, марказлари) томонидан амалга оширилади. Ўзбекистонда инвестицион лойиҳаларни баҳолаш услубиёти . Молия вазирлиги томонидан берилган тавсиялар асосида амалга оширилади. Инвестицион лойиҳалар самарадорлигини баҳолашда: молиявий самарадорлик (лойиханинг молиявий натижалари), бюджет самарадорлиги

(давлат бюджети учун келтирадиган наф), иқтисодий самарадорлик (лойиханинг молиявий манфаатларидан бошқа келтирадиган қиймат) кабилар ҳисобланади. Уларнинг барчасининг асосида – қилинган харажатларнинг қопланиши ётади. 3. Меҳмонхона ва ресторанларни ривожлантиришга инвестиция ажратишдаги таваккал омилини баҳолаш. Ҳар бир инвестицион лойиханинг амалга оширилишида кутилаётган натижаларга эриша олишнинг ноаниқлиги ва эриша олмаслик хавфи ётади. Бу ҳисобга олинаётган маълумотларнинг етишмаслиги, нотўғрилиги, инвестиция амалга ошириш жараёнида бозор конъюнктурасининг тезлик билан ўзгариб кетиши ва бошқаларга боғлиқ бўлади. Инвестицион лойиҳаларни амалга оширишдаги ноаниқлик ва таваккалчиликнинг энг муҳим сабаблари ва турлари қуйидагилар бўлиши мумкин 2 : - иқтисодий қонунчиликнинг беқарорлиги, - жорий иқтисодий вазиятнинг беқарорлиги, - савдо операцияларига турли чегараларнинг қўйилиши, чегараларнинг ёпилиши, - худуддаги, мамлакатдаги, минтақадаги сиёсий беқарорлик, - нарх динамикаси ва техника ва технология тў Ғ рисидаги маълумотларнинг нотўлиқлиги ёки нотў ғ рилиги, - валюта курсларининг ўзгариши, - кредит бериш шартларинг ўзгариши, - ишлаб чиқариш – технологик таваккал (ускуналарнинг ишдан чиқиши, авариялар, ишлаб чиқариш браклари), - табиий офатлар эҳтимоли, - иштироқчиларнинг мақсадларининг ноаниқлиги, - иштироқчи корхоналарнинг молиявий ҳолати, обрўйи тў ғ рисидаги маълумотларнинг нотўлиқлиги ва нотў Ғ рилиги. 2 Дурович А.П. Маркетинг в туризме. Учебное пособие, 2004 г.

Инвестицион лойихани амалга ошириш жараёнида таваккални камайтириш чораларини кўриш керак. Бунинг учун моддий ва молиявий захиралар яратиб қўйиш, технологияни такомиллаштириш ёки ўзгартириш кабиларни қилиш мумкин. Инвестицион лойихада иш қоидаларининг сценарийсининг ўзгариши кабиларни ҳам инобатга олиш мақсадга мувофиқ бўлади. [29]

Хулоса Туризмнинг асосий негизи бўлган Меҳмонхона хўжалигини республикамизда ривожлантириш жуда муҳим аҳамиятга эгадир. Чунки туристларнинг асосий талабини Меҳмонхоналар қондиради. Республикамизда ушбу хўжаликни ривожлантиришга катта эътибор берилмоқда. Кўпинча чет эл сармояси ҳисобига янги Меҳмонхоналар қурилмоқда, мавжудлари эса қайтадан таъмирланмоқда. Шундай бўлса ҳам кўпчилик Меҳмонхоналарда хизмат кўрсатиш даражаси пастроқ, нархлар юқори, туристларнинг дам олишлари учун шароитлар кам. Шунинг учун давлат тасарруфидаги Меҳмонхоналар акционерлик жамиятларига айлантирилса бизнингча мақсадга мувофиқ бўларди. Чунки Меҳмонхоналарга менежер-кадрларни танлашда ва туристларни ўзларига жалб қилишда кўпроқ нарсаларга эътибор қаратган бўлардилар. Ҳозирда мамлакатимизга ташриф буюраётган туристлар сони йилдан йилга ошмоқда. Бу янада Меҳмонхона хўжалигига бўлган эхтиёжни кўпайтиради. Тадбиркорлик соҳасида муваффақиятга эришиш учун ҳар бир корхона маркетинг ва сотувлар борасида фикр юритиш керак. Маркетингни Меҳмонхона ва ресторанлар тадбиркорлиги соҳасида Ўзбекистонга келаётган туристларни эхтиёжларини тўғри аниқлаб юқори сифатли жозибадор туристик маҳсулот яратиш ва потенциал туристларга ўзига мос келадиган туристик маҳсулот билан таништирди. Албатта шуни таъкидлаш лозимки, бугунги бозор иқтисодиёти шароитида бозорни тадқиқ этиб, бозор имкониятларини ўрганиб натижада корхона мақсадларига эришишга олиб келувчи маркетинг фаолиятларини режалаштириш ва амалга ошириш лозим. Шуни айтиш мумкинки, бугунги кунда туризм тармоғи корхоналари ҳаваскорлар бошқарадиган даврлар ўтди. Энди ва яқин келажакда фақат профессионаллар Ушбу соҳада ишлаб кетиши мақсадга мувофиқдир.

Фойдаланилган адабиётлар. 1.«Ўзбекистонда туризмни ривожлантиришнинг 2005 йилгача бўлган давлат дастури», Ўзбекистон Республикаси Президенти И. А. Каримовнинг 15.04.1999 йилдаги УП-№2286 фармони. 2. Ў збекистон Республикасининг «Туризм тў ғ рисидаги қонуни». Халқ сўзи газетаси 14.09.1999. 3. « Ў збекистонда туризм соҳаси учун малакали кадрлар тайёрлаш тў ғ рисида», Ў збекистон Республикаси Президенти И. Каримовнинг 30 июн 1999 йилда ПФ-№2332 фармони. 4. Постановление Кабинета Министров Республики Узбекистан №346 от 8 августа 1998 года «О совершенствовании организации деятельности туристических организаций». 5 . Постановление Кабинета Министров Республики Узбекистан от 3.06. 1995 г. за №210 «О мерах по созданию современной инфраструктуры международного туризма в Республике Узбекистан». 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг ”Буюк Ипак йўли” ини қайта тиклашда Ўзбекистон Республикасининг иштирокини авж олдириш ва республикада халқаро туризмни ривожлантириш борасидаги чора –тадбирлар тўҒрисидаги” Фармони. 7. Указ Президента Республики Узбекистан “Об образовании Национальной компании Узбектуризм”” за № УП-447 от 27 июля 1992года. 8. Закон Республики Узбекистан “О туризме”. 1999г. 9. Нарчаев. “Испанияда халқаро туризмнинг ривожланиши” номзодлик диссертацияси. 2004. 1 0. Александров А.Ю. Международный туризм. Уч.пособие для вузов.- М.: Аспект Пресс, 2004. 1 1. Большой Глосарий терминов международного туризма - Биржаков М.Б., Никифров В.И 2002 год. 1 2. Биржаков.Б. Никифроф В.И. Индустрия туризма: 2003 г 1 3. Биржаков М.Б. Введение в туризм. С.Пб.: Издательский Торговый Дом «Герда», 2004 14. Введиние в гостипремство Учеб пособе - Уокер Д.Р 2002. 15. География международного туризма: Страну СНГ и Балтики. Учеб пособе Гайдукевич Л.М Хомич С.А., Аношко Я.И. 2004. 16. География туризм. Романов А.А. Саакянц Р.Г. Романов А.А. 2003 г. 17. Гостинечное и ресторанное дело туризм: Сборник нормативных документов 2004 г. 18. Интернет сайтлари. www . peugeotufa . ru – цены услуг www.bashexpo.ru – выставки, конференции www.interunion.ru – туристские ассоциации www . world - tourism . org – Всемирная туристская организация

www . wttc . org – Всемирный Совет по путешествиям и туризму www . tag - group . com – Консультативная группа по вопросам туризма ( TAG )

O'xshashlar

Меҳмонхона ва ресторанлар бозорининг мустақил хўжалик субъектлари

Меҳмонхона ва ресторанлар мулки

Меҳмонхона ва ресторанлар фаолияти маркетинги

Меҳмонхона ва ресторан фаолиятини режалаштириш

Миллий иқтисодиётни ривожлантиришда инвестиция фаолиятини жадаллаштириш