Ishlab chiqarish zahiralarining hisobi - Iqtisodiyot - Referatlar

Ishlab chiqarish zahiralarining hisobi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

80.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Ishlab chiqarish zahiralarining turkumlanishi ularning sintetik va analitik hisobini tashkil qilish. 2. Ishlab chiqarish zahiralarining kelib tushishini hujjatlashtirish. 3. Ishlab chiqarish zahiralari sarfini hujjatlarda rasmiylashtirish.

www.arxiv.uz Ishlab chiqarish zahiralarining turkumlanishi ularning sintetik va analitik hisobini tashkil qilish Korxonalarning ishlab chiqarish zahiralariga ishlab chiqarish jarayonida mexnat predmetlari kiradi. Ular xar bir ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladi va uz qiymatini tula ravishda yangi ishlab chiqarilayotgan mahsulotga utkazadi. Ishlab chiqarish zahiralarining buxgalteriya hisobi oldiga kuyidagi asosiy vazifalar quyilgan:  ishlab chiqarish zahiralarini saklanishi ustidan nazorat urnatish;  ombordagi mavjud ishlab chiqarish zahiralarining belgilangan me`yoridan oshmayotganligini nazorat qilish;  ishlab chiqarish zahiralarining kelib tushishi, saklanishi va sarflanishi bilan boglik bo`lgan xujalik jarayonlarini hujjatlarda to`g`ri rasmiylashtirish;  ishlab chiqarishga sarflanayetgan zahiralarning belgilangan me`yorlariga amal qilishini va kalkulyatsiya obyektlari buyicha to`g`ri taksimlashni nazorat qilish. Ishlab chiqarish zahiralari hisobini to`g`ri tashkil qilishda ularni ilmiy asosda turkumlash muxim axamiyatga ega. Ishlab chiqarish zahiralarining ishlab chiqarish jarayonida bajaradigan roliga karab kuyidagi guruxlarga bo`linadi: xom-ashyo va asosiy materiallar; yordamchi materiallar, sotib olingan yarim fabrikatlar, chikindilar (qaytarilgan), yokilgi, tara va tara materiallari, ehtiyot kismlari, kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar. Xom-ashyo va asosiy materiallar ishlab chiqarilayotgan mahsulot-larning moddiy asosini tashkil kiluvchi mexnat predmetlaridir. Xom-ashyolarga kishlok xujaligi va kazilma sanoatining mahsulot-lari (don, paxta, sut, gusht, sabzavot mahsulotlari va boshkalar) kiradi. Materiallarga qayta ishlash sanoati mahsulotlari, - un, yog, yokilgi moylash materiallari, kand va boshkalar kiradi. Yordamchi materiallar xom-ashyo va asosiy materiallarga qo`shimcha ravishda foydalaniladi va ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarga ma`lum darajada

www.arxiv.uz iste`mol xususiyatlarini beradi, shuningdek, mexnat vositalarini ta`mirlashda va ishlab chiqarish jarayonini yengillashtirish uchun foydalaniladi. Shuni e`tiborga olish zarurki, materiallarni asosiy va yordamchi materiallarga bo`lish shartli xarakterga ega bo`lib bir tarmoqda asosiy hisoblangan materiallar boshka tarmoqlar uchun yordamchi material bo`lishi mumkin. Sotib olingan yarim fabrikatlar- qayta ishlashning ma`lum bosqichini utgan, lekin tayyor mahsulot xolatiga yetmagan xom-ashyo va materiallardir. Mahsulot ishlab chikraish jarayonida ular xam asosiy materiallar rolini bajaradi va ularning moddiy asosini tashkil qiladi. Ishlab chiqarishdan qaytarilgan chikindilar- tayyor mahsulot ishlab chiqarish jarayoniga sarflangan xom-ashyo va materiallar, yarim fabrikatlar qayta ishlash jarayonidagi koldiklari. Yokilgilarni uchga bo`lish mumkin, - texnologik yokilgilar, dvigatel va xujalik yokilgilari. Texnologik yokilgilar texnologik maksadlar uchun foydalaniladi. Dvigatel yokilgilari esa dvigatelni yurgizish uchun ishlatiladi. Xujalik yokilgilari isitish uchun foydalaniladi. Tara va tara materiallari (korobkalar, koplar va boshkalar) tayyor mahsulotlar, yarim fabrikatlar, materiallar va boshka narsalarni kadoklash, transportirovka qilish va saklash uchun foydalaniladi. Ehtiyot kismlar- mashina, asbob-uskuna va boshka mexnat vositalarini ta`mirlash uchun ishlatiladi. Bundan tashkari ishlab chiqarish zahiralari xar bir turkumning ichida xam ma`lum belgilari va sifat kursatkichlariga karab guruxlanadi. Masalan:Ishlab chiqarish zahiralarining yukoridagi turkumlanishi ularning sintetik va analitik hisobini tashkil qilish uchun foydalaniladi. Ishlab chiqarish zahiralarini hisobga olish uchun buxgalteriya hisobining schetlar rejasida kuyidagi schetlar tayinlangan: 10 "Materiallar"; 11 "Parvarishdagi va bokuvdagi mollar"; 14 "Moddiy qiymatliklarni qayta baholash"; 15 "Materiallarni tayyorlash va sotib olish"; 16 "Materiallraning qiymatidan chetlanishi".

www.arxiv.uz Shuningdek balansdan tashkari schetlar 002 "Moddiy saklash uchun qabul kilingan tovar-moddiy qiymatliklari", va 003 "Qayta ishlash uchun qabul kilingan materiallar". 10 "Materiallar" schetiga kuyidagi subschetlar ochilishi mumkin: 1 "Xom-ashyo va materiallar"; 2 "Sotib olingan yarim fabrikatlar, komplektlovchi materiallar, konsturksiya va detallar"; 3 "Yokilgi"; 4 "Tara va tara materiallari"; 5 "Ehtiyot kismlar"; 6 "Boshka materiallar"; 7 "Chetga qayta ishlash uchun berilgan materiallar"; 8 "Kurilish materiallari". Yukoridagi materiallarning xar biri uz guruxi ichida turlari, ulchamlari, sortlari, markalari va boshka kursatkichlari buyicha guruxlarga ajratiladi. Materiallarning xar biriga nomenklatura nomerlari beriladi va ularni mahsus reyestrlarga yozib quyiladi. Ushbu reyestrlar nomenklatura baholari deyiladi va unda xar bir materiallarning kat`iy hisob bahosi kursatiladi. Materiallarni baholash. Moddiy qiymatliklar sintetik schetlarda ikki bahoda kursatilishi mumkin: 1) xakikiy sotib olish tannarxida yoki 2) hisob bahosida. Moddiy qiymatliklarning xakikiy tannraxi kuyidagilardan tashkil topadi: sotib olish harajatlari; ta`minot tashkilotiga tulangan qo`shimchalar; bojxona to`lovlari; ortish, tashish, tushirish, saklash harajatlari; xom-ashyo birjalarining xizmatlari qiymati va boshkalar. Ishlab chiqarish zahiralarining xakikiy tannarxini hisoblash anchagina hisob- kitoblarni talab qiladi va buxgalteriya hodimlarining anchagina vaktini oladi. shuning uchun xam korxonalarda faqat asosiy xom-ashyo va materiallarning xakikiy tannarxi aniklanadi va kolgan ishlab chiqarish zahiralari ishlab chiqarish jarayoniga berilayetganda kat`iy hisob baholarida beriladi. Kat`iy hisob baholari

www.arxiv.uz uchun ushbu materiallarning reja tannarxi, urtacha sotib olish baholari va boshkalar asos kilib olinadi. Ishlab chiqarish zahiralarining xakikiy tannarxining kat`iy hisob baholaridan farki aloxida 16 "Materiallar qiymatining chetlanishi" sintetik schetida hisobga olib boriladi. Korxonalar buxgalteriyalarida kompyuterlarning keng kullanilishi materiallarning xakikiy tannarxini hisoblashni ancha yengillashtirdi va kat`iy hisob baholarini kullashga extiyoj koldirmayapti. Moddiy qiymatliklarni ishlab chiqarish jarayoniga berilganda ularni kuyidagi usullarda baholab hisobdan uchirishga ruxsat etilgan: urtacha tannarxi buyicha; birinchi sotib olingan ishlab chiqarish zahiralarining tannraxi buyicha (fifo usullari); oxirgi sotib olingan ishlab chiqarish zahiralarining tannraxi buyicha (lifo usullari). Moddiy qiymatliklarni baholashning birinchi usuli jumxuriyatimizda va sobik ittifokning barcha davlatlari hisob amaliyetida keng kullanilgan. Oy mobaynida moddiy qiymatliklar ishlab chiqarishga belgilangan baholarda hisobdan uchiriladi, oy oxirida esa moddiy qiymatliklarning belgilangan baholari (reja baholari, xarid narxlari va boshkalar) bilan xakikiy urtacha tannraxi urtasidagi farki aniklanadi va tegishli schetlar olib boriladi. Fifo usulida esa kuyidagi xolda kullaniladi: birinchi partiya kirim-birinchi partiya chikim. YA`ni, ishlab chiqarish jarayoniga borilayetgan moddiy qiymatliklar kaysi partiyadan bo`lishidan kat`iy nazar birinchi kelib tushgan partiyadagi moddiy qiymatliklarning baholari buyicha hisobdan uchiriladi. Keyin esa ikkinchi partiyaga kelib tushgan va bu ketma-ketlik davom etaveradi. Lifo usulida boshka xolda kullaniladi. Oxirgi partiya kirim kilinadi va birinchisi sarflanadi, ya`ni dastlab moddiy qiymatliklar kaysi partiyadan ishlab chiqarishga berilishidan kat`iy nazar oxirgi partiyaning bahosida baholanib

www.arxiv.uz hisobdan uchiriladi. Keyin esa oldingisining bahosi bilan baholanib hisobdan uchiriladi. Jadvalda ishlab chiqarishga sarflangan moddiy qiymatliklarning Fifo va Lifo usullarida hisobdan uchirilishi aks ettirilgan. Baholashni Fifo va Lifo usullarini kullaydigan korxonalarda moddiy qiymatliklarning analitik hisobi xar bir partiya buyicha yuritilishi zarur. Ishlab chiqarish zahiralarining kelib tushishi va sarflanishini hujjatlashtirish . Korxonaga kelib tushadigan va ishlab chiqarishga sarflanadigan ishlab chiqarish zahiralari tegishli dastlabki hujjatlarga asosan rasmiylashtiriladi. Ishlab chiqarish zahiralarining kelib tushishi va sarflanishini aks ettiruvchi dastlabki hujjatlarning to`g`ri rasmiylashtirilishi moddiy qiymatliklarning hisobini asosini tashkil qiladi. Chunki dastlabki hujjatlar asosida ishlab chiqarish zahiralarining kelib tushishi ichidagi xarakati va ishlab chiqarishga sarflanishi ustidan nazorat amalga oshiriladi. Ishlab chiqarish zahiralarining xarakatini aks ettiruvchi hujjatlarni rasmiylashtirishda ular xar tomonlama chukur tekshirilishi zarur. Bunda asosiy e`tibor xujalik jarayonini sodir kilgan shaxslar imzosining mavjudligi va ularning xakikiyligini tekshirish zarur. Moddiy qiymatliklarning xarakati bilan boglik bo`lgan xujalik jarayonlarini tegishli hujjatlarda aks ettirishni nazorat qilish vazifasi korxonaning bosh buxgalteriya va ishlab chiqarish bo`linmalarning raxbarlariga yuklatilgan. Moddiy qiymatliklarni FIFO va LIFO usullarida baholash Kursatgichlar Mikdori, dona Bir birlik-ning bahosi, sumda Summa, sumda 1. Materiallarning koldigi 01.01.97 y. 40 25 1000  Materiallarning kelib tushishi  birinchi partiya 60 25 1500

www.arxiv.uz Kursatgichlar Mikdori, dona Bir birlik-ning bahosi, sumda Summa, sumda  ikkinchi partiya  uchinchi partiya 50 30 30 35 1500 1050  Oy buyicha jami  Oy mobaynida materiallarning sarflanishi:  a) fifo usuli buyicha  birinchi partiya  ikkinchi partiya  uchinchi partiya 140 100 50 10 25 30 35 4050 2500 1500 350  Oy buyicha jami  b) Lifo usuli buyicha  birinchi partiya  ikkinchi partiya  uchinchi partiya 160 30 50 80 35 30 25 4350 1050 1500 2000 Oy buyicha jami Materiallarning koldigi 01.02.97 yilga a) fifo usuli buyicha b) lifo usuli buyicha 160 20 20 35 25 4550 700 500 Ishlab chiqarish zahiralari asoaan kuyidagilardan kelib tushadi:  mol yetkazib beruvchilardan;  moddiy javobgar shaxslar orkali nakd pulga sotib olinadi;  uzining ishlab chiqarilishidan;  asosiy vositalar va arzon baholi va tez tuzuvchi buyumlarni junatishdan;  inventarizatsiya natijasida ilgari hisobga olinmagan ishlab chiqarish zahiralari aniklanishi.

www.arxiv.uz Xar bir korxonada ishlab chiqarish rejasini bajarish uchun yil boshida ishlab chiqarish zahiralariga bo`lgan talab aniklanadi va tegishli ta`minot tashkilotlari bilan shartnomalar tuziladi. Ishlab chiqarish zahiralari kelib tushishini hujjatlashtirish Korxonalarda moddiy resurslar bilan ta`minlash bilan moddiy texnika ta`minoti bo`limi shugullanadi. Ushbu bo`lim moddiy texnika ta`minoti buyicha tuzilgan shartnomalarning bajarilishi, ishlab chiqarish jarayoni uchun zarur bo`lgan moddiy qiymatliklarning uz vaktida kelib tushishi va kirimga olinishi ustidan nazorat olib boradi. Shuning uchun xam ushbu bo`limda shartnomalarning bajarilishi buyicha vedomostlar mashinogrammalarda operativ hisob yuritiladi. Ushbu vedomostlar mashinogrammalarda shartnomalarning kay darajada bajarilishi baholardagi va assortimentlardagi va mikdor uzgarishlari aks ettiriladi. Buxgalteriya esa operativ hisobning to`g`ri va uz vaktida yuritilishi xamda hisobotlarning belgilangan vaktlarda tuzilishi ustidan nazorat olib boradi. Mol yetkazib beruvchilar moddiy qiymatliklarni junatish bilan birga, uzaro hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun asos bo`luvchi tegishli hujjatlarni to`lov talabnomalari, tovar-transport yuk xatlari, temir yul yuk xatlari va unga ilova kilinadigan kvitansiyalarni junatadilar. Moddiy qiymatliklarning kelib tushishini aks ettiruvchi va hisob-kitob hujjatlar buxgalteriyaga kelib tushgandan sung ularning to`g`riligi va asosliligi tekshiriladi va ta`minot buyicha mas`ul shaxslarga beriladi. Ta`minot bo`limi hodimlari moddiy-qiymatliklarni hujjatlardagi kursatkichlarga va shartnoma talablariga mos kelishi nukta-nazaridan tekshirib kuradilar. Tekshirishdan sung hisob-kitob va boshka to`lov hujjatlariga tulash uchun roziligini bildirib belgi kuyadilar. Ta`minot bo`limida korxonaga kelib tushayetgan moddiy qiymatliklarni hisobga olish mahsus "Kelib tushayotgan yuklarni hisobga olish jurnali" yuritiladi. Unda mol yetkazib beruvchilarning manzili, shartnoma nomeri va sanasi va boshka kursatkichlar ilova kismida tulanganligi xakidagi belgilar quyiladi.

www.arxiv.uz To`lov talabnomalari tax`minot bo`limida tekshirib kurilgandan sung buxgalteriyaga, transport tashkilotining kvitansiyasi esa ekspeditorga beriladi. Ekspeditor transport xaydovchisidan yoki tashkilotidan materiallarni qabul kilib olishi zarur. Ekspeditor stansiyada yukni qabul kilib olish jarayonida sinchiklab tekshirishi zarur. Agar hujjatdagi kursatkichlardan fark kilsa yoki undagi materiallar buzilgan bo`lsa kommersiya dalolatnoma tuzilishi zarur. Ushbu dalolatnoma transport tashkiloti yoki mol yetkazib beruvchilarga da`vo qilish uchun asos bo`ladi. Boshka shaxarlardan moddiy qiymatliklarni shartnomaga asosan korxonaning uzi olib kelishi lozim bo`lsa ekspeditorga naryad va ishonch kogozi beriladi. Unda mol yetkazib beruvchidan olish zarur bo`lgan moddiy qiymatliklar ruyxati kursatiladi. Ekspeditor olib kelgan moddiy qiymatliklarni korxona ombor mudiriga kirim orderiga yoki yuk xatiga asosan topshiradi. Ushbu hujjatlarning tegishli joylariga qabul kilib olganligi to`g`risida ombor mudiri, topshirganligi to`g`risida ekspeditor imzo chekadilar. Mol yetkazib beruvchilar junatgan moddiy qiymatliklarni omborga qabul qilish jarayonida komissiya tarkibida mol yetkazib beruvchi tomonidan vakil katnashmasa unda manfaatdor bo`lmagan tashkilotdan vakil katnashishi shart. Komissiya materiallarni qabul qilish xakida dalolatnoma tuzadi. Mabodo dalolatnomadagi mikdor va sifat kursatkichlari mol yetkazib beruvchilar moddiy qiymatliklarga ilova kilib junatgan hujjatlardagi kursatkichlarga mos kelmagan takdirda komissiya tuzgan dalolatnoma transport tashkiloti va mol yetkazib beruvchiga da`vo qilish uchun asos bo`ladi. Materiallarni tashish avtotransport bilan amalga oshirilsa dastlabki hujjat sifatida tovar-transport yuk xati kullaniladi va yuk junatuvchi tomonidan turt nusxada tuziladi. Birinchi nusxasi materiallarni hisobdan uchirish uchun asos bo`ladi, ikkinchi nusxasi mol oluvchi tashkilot materiallarni kirimga olish uchun asos bo`ladi, uchinchisi transport tashkilotiga xizmati uchun quyiladigan schetga ilova kilinadi. Turtinchi nusxasi transport xaydovchisiningyul varakasiga ilova kilinadi va mexnat xaki tulash uchun asos bo`ladi. Mol oluvchi korxona tovar-

www.arxiv.uz transport yuk xatida kursatilgan materiallarni omborga kirimga olish jarayonida fark aniklansa bu materiallarni qabul qilish dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi. Korxonalar uzlari ishlab chiqargan materiallrani va koldiklarni yoki arzon baholi va tez eskiruvchi buyumlarni va asosiy vositalarni hisobdan chiqarish jarayonida olingan materiallrani va ehtiyot kismlarni va boshkalarni ikki nusxada tuziladigan yuk xatlarga asosan kirimga olinadi. Hisobdor shaxslar tomonidan nakd pulga sotib olinadigan materiallar tovar schetlari yoki dalolatnomaga asosan kirimga olinadi. Hisobdor shaxslar materiallrani savdo korxonalaridan, kooperativlardan, kolxoz bozorlaridan yoki axolidan nakd pulga sotib oladi. Hisobdor shaxs avans tarikasida olgan pulni sarflaganligi to`g`risida avans hisobotini takdim kilganda yukorida nomlari zikr etilgan hujjatlarni uz hisobotiga ilova tarikasida kushib topshiradi. Ishlab chiqarish zahiralari sarfini hujjatlarda rasmiylashtirish Ishlab chiqarish zahiralari korxona ishlab chiqarish zaruriyati xujalik extiyojlari uchun va ortikcha va keraksiz bo`lganlarini esa chetga sotishi mumkin. Shuningdek, korxonalar ayrim materiallrani chetga qayta ishlash uchun berishi mumkin. Korxonada ishlab chiqarish zahiralarining to`g`ri sarflanishini nazorat qilish va rasmiylashtirish uchun tegishli tashkiliy tadbirlar ishlab chiqiladi. Moddiy qiymatliklarning tejamli sarflanishining zaruriy shartlaridan biri reja-iktisod bo`limi tomonidan xar bir mahsulot (xizmat) va bajariladigan ishlar birligiga sarflanadigan normalar va ular asosida belgilanadigan limit katta axamiyatga egadir. Barcha korxonalarga moddiy qiymatliklarning sarflanishi va chetga berilishiga ruxsat beruvchi shaxslarning ruyxati tuzilishi va ularning imzolarining nusxasi buxgalteriyada bo`lishi shart. Berilayetgan materiallar anik ulchangan, sanalgan va tortilgan bo`lishi zarur. Ishlab chiqarish zahiralarining omborlardan berilishi eng avvalo korxonada ishlab chiqarish va mexnatning kanday tashkil kilinganligi, va kaysi soxaga

www.arxiv.uz tegishli ekanligiga boglikdir. Ushbu xususiyatlardan kelib chikkan xolda moddiy qiymatliklarni kay tarzda berish va rasmiylashtirishning tartiblari belgilanadi. Ishlab chiqarishga va boshka extiyojlar uchun xar kundagi sarflanadigan materiallar limit-zabor kartalari rasmiylashtiriladi. Ularni reja-iktisod yoki ta`minot bo`limi bir yoki bir necha nusxada bir oy muddatga yozib beradi. Ularda xujalik jarayonining turi, ombor nomeri, ulchov birligi, harajat ishlari va oylik sarfning limiti kursatiladi. Limit-zabor kartasining bir nusxasi oluvchiga, ikkinchisi esa ombor mudiriga beriladi va materiallar limtda belgilangan mikdorda beriladi. Limit-zabor kartalarining kullanishi xar kuni ombordan ishlab chiqarish va boshka maksadlar uchun beriladigan materiallar hisob-kitobini yengillashtiradi va bir martalik hujjatlarni kiskartiradi. Agar ishlab chiqarish zahiralari ombordan muntazam berilmasa yuk xati- talabnomalarga asosan beriladi. Bunda yuk xati talabnoma ikki nusxada yoziladi va bir nusxasi omborchida ikkinchisi esa materialni olgan shaxsga beriladi. Boshka korxonalarga materiallrani berish uchun (shartnoma yoki naryadlar asosida) ikki nusxada "Chetga materiallarni berish" yuk xati talabnomasi yoziladi. Birinchi nusxasi omborchida koldiriladi va u materiallarni hisobdan uchirish, shuningdek, hisob-to`lov operatsiyalari uchun asos bo`ladi, ikkinchi nusxasi esa materiallarni qabul kilgan shaxsga beriladi. Materiallar boshka korxonalarga avtotransport orkali junatilsa yuk xati urniga tovar-transport yuk xati yoziladi. Korxonalarda materiallar sarfini dastlabki hujjatlarda aks ettirmasdan ombor hisob kartochkasida yuritish xam mumkin. Bunda ishlab chiqarish bo`limlarining materiallarni olish xukukiga ega bo`lgan vakillari bevosita ombor hisob kartochkasiga imzo chekadilar. Ishlab chiqarish xajmi katta bo`lmagan va materiallarning xarakati bilan boglik bo`lgan xujalik jarayonlari unga kup bo`lmagan korxonalarda materiallraning sarfi mahsus dastlabki hujjatlarni rasmiylashtirmasdan amalga oshiriladi. Bunday korxonalarda xakikatda sarflangan materiallar mahsulotlarni

www.arxiv.uz ishlab chiqarish va sotish to`g`risidagi hisobot yoki dalolatnomalarda aks ettiriladi. Dalolatnoma yoki hisobotlar xar un kunda mas`ul shaxs tomonidan tuziladi va korxona raxbari tasdiklagandan sung ular moddiy javobgar shaxslardan tegishli materiallarni hisobdan uchirish uchun asos bo`ladi. Korxonada beligilangan kunlarda materiallarning kirimi va chikimi to`g`risidagi barcha hujjatlarni qabul qilish-topshirish reyestrining birinchi nusxasi bilan birga buxgalteriyaga topshiriladi, reyestrning ikkinchi nusxasiga buxgalter dastlabki hujjatlarni qabul kilganligi to`g`risida imzo chekib moddiy javobgar shaxsga qaytarib beriladi. Xulosa: Ishlab chiqarish zahiralari - bu korxona faoliyati uchun zarur bo`lgan va mahsulot asosini tashkil qiladigan xujalik mablaglaridir. Ularning asosiy xususiyatlari - xujalik operatsiyalari ta`sirida uzining tashki kurinishini uzgartirib, qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxiga utkazishidir. Ishlab chiqarish zahiralarining bir turi hisoblangan arzon baholi va tez eskiruvchi buyumlarga eskirish summalari hisoblanadi. Ularni ishlab chiqarishga sarflashda baholashning FIFO, LIFO va urtacha qiymat usullari mavjud.

www.arxiv.uz Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Karimov I.A. O`zbekiston iktisodiy isloxotlarni chukurlashtirish yulida. - T. O`zbekiston, 1995. 2. Kodirxonov S.B. Sanoat korxonalarida buxgalteriya hisobi T.: Ukituvchi1993yil. 3. Umarova M. Eshboyev U. Axmadjonov K. Buxgalteriya hisobi 1999yil 4. Kondrakov N.P. Buxgalterskiy uchet. M.: "INFRA M". 1998. 5. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Tovar (ish, xizmat) lar ishlab chiqarish xarajatlari hisobi

Ishlab chiqarish, texnologiya va ishlab chiqarish funksiyasi

Ishlab chiqarish jarayoni va ishlab chiqarish оpеratsiyalari

Ishlab chiqarish xarajatlari

Byudjet tashkilotlarida tovar (ish, xizmat) lar ishlab chiqarish va sotish hisobi