Innovatsion menejmentning metodologiyasi - Iqtisodiyot - Referatlar

Innovatsion menejmentning metodologiyasi

Yuklangan vaqt:

01.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

89 KB

Ko'chirib olish

Innovatsion menejmentning metodologiyasi Reja: 1. Davlat innovatsion siyosatining maqsadi va vazifalari 2. Korxona (firma)da innovatsion siyosatni boshqarish 3. Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsion jarayonni rivojlantirishning o‘ziga xos xususiyatlari

Davlat innovatsion siyosatining maqsadi va vazifalari Davlat innovatsion siyosati – bu davlat iqtisodiy siyosatining ajralmas qismi hisoblanib, davlatning innovatsion siyosatiga munosabati maqsadi, yo‘nalishi hokimiyat organlari faoliyati shakllarini aniqlaydi va ularning ilmiy-texnik yutuqlari natijasini tatbiq yetilishini ifodalaydi. Mustaqillik yillarida Respublikamizda ilmiy-texnika taraqqiyoti kompleks konsepsiyasini ishlab chiqishga alohida ye’tibor qaratilgan. Uning mazmuni: - ilmiy tadqiqotlarni qo‘llab quvvatlashga qaratilishi; - ilmiy-texnik taraqqiyot yo‘nalishlarini tartibga solinishi; - mahalliy ishlab chiqarishni himoyalash va uning raqobatbardoshligini oshirishga qaratilganligi; - ilmiy-texnik taraqqiyotni rag‘batlantirish tizimini takomillashtirishga ye’tibor berilishi; - litsenziya va patent huquqi; - tartibga solishni qo‘llab-quvvatlash (huquqiy, moliyaviy texnik va hokazo); - innovatsion faoliyat natijalarini baholashning mezonlarini ishlab chiqish va uni baholashning mavjudligi; - -ilmiy-texnik taraqqiyotni boshqarish metodlarini doimiy takomillashtirilib borilishi; - O‘zbekiston ilmiy-texnik taraqqiyotini ta’minlash va mustahkamlash kabi vazifalarni hal etish bilan belgilanadi. Yuqoridagi vazifalarni hal etishda innovatsion siyosatining ustuvor yo‘nalishlari yetib quyidagilar belgilangan: - mamlakat iqtisodiyotida keskin burilishini ta’minlaydigan yangi texnika va texnologiyalarni yaratish va uni amaliyotga joriy qilish; - yirik tarmoq ilmiy-texnik loyihalari ustida ish olib borish (korxonalar imkoniyatlari doirasida bajarib bo‘lmaydigan manbalarni jamlashuvini ta’minlash);

- ijtimoiy maqsadlarni amalga oshirishda, ilmiy-texnik tadbirlardan keng foydalanishga yerishish; - ilmiy-texnik ishlarni davlat tashqi iqtisodiy siyosati, halqaro mehnat taqsimoti maqsadlariga qaratish zarur. Bunday yangi investitsion siyosatning amalga oshirilishi materiallarni tejash borasida yangi sifat darajasiga, mehnat unumdorligini o‘sishiga, fond qaytimining ortishiga, material sig‘imi, yenergiya sig‘imi, mahsulot kapital sig‘imining kamayishiga, aholini yangi turmush madaniyatini shakllantirishga, davlatni texnik va texnologik qoloqligidan chiqarishga, ilmiytexnik taraqqiyotda yuksak natijalarga yerishishga olib keladi. Innovatsion faoliyat sohasidagi siyosatning asosiy mohiyati: - maqsadni aniq belgilanishi; - boshqaruv organlari, amalga oshirish funksiyasi; - axborot tizimi; - tartibga solish mexanizmi va qo‘llab-quvvatlash. - Innovatsion siyosatning tartibga solish yelementlari: - ilmiy-texnika taraqqiyoti va Tajriba Konstruktorlik Ishlari (ITTTKI)ni to‘g‘ridan to‘g‘ri rag‘batlantirish; - ITTTKIni iqtisodiyot tarmoq (soha)larida yondashma rag‘batlantirish; - innovatsion faoliyatga har xil turdagi imtiyozlarni berish; - innovatsion muhit va infratuzilmani shakllantirish kabilardan iboratdir. Respublikamizda innovatsion faoliyatni amalga oshirishda ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Uning yaqqol ko‘rinishi sifatida Davlat tomonidan keng qo‘llab quvvatlanayotganligini keltirish mumkin. Bu quyidagi ko‘rinishlarda namoyon bo‘lmoqda: - investitsiya dasturi va loyihalarni moliyalashtirish; - Ilmiy Texnika Taraqqiyoti va Tajriba Konstruktorlik Ishlari (ITTTKI)ni moliyalashtirish;

- chet yel patent va ta’minotlari asosida ishlab chiqarishni moliyalashtirish; - innovatsion faoliyatni informatsion bazasini shakllantirishni moliyalashtirish; - innovatsion faoliyatni Davlat budjeti hisobidan qo‘llab- quvvatlash; - taraqqiyotning ustuvor yo‘nalishlarini aniqlash; - hududlar ilmiy va texnik dasturlarini shakllantirish va amaliyotga tatbiq etish; - mahalliy budjet hisobidan ilmiy va ilmiy-texnik faoliyatni moliyalashtirishga keng imkoniyatlar yaratib berish; - O‘zbekiston Respublikasi subyektlari orasidagi innovatsion faoliyat, ilmiy va ilmiy-texnik taraqqiyotga hayrixohlik qilish; - Davlat ilmiy-texnik muassasalari boshqaruvini takomillashtirish; - intellektual mulk huquqlarini muhofaza qilish; - standartlash va sertifikatlashning yagona tizimini shakllantirish; - ilmiy-texnik xodimlarni Davlat tomonidan attestatsiya qilish tartibini o‘rnatish. Davlat innovatsion siyosatining asosiy maqsadi: - innovatsion faoliyat yuzasidan iqtisodiy huquqiy va tashkiliy sharoit yaratish; - ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar raqobatbardoshligini va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish; - innovatsion faoliyatni jadallashuviga hayrixohlik qilish. Shu jumladan, innovatsion sohada tadbirkorlikni rivojlantirish; - innovatsion faoliyatni Davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash, innovatsion faoliyatiga yo‘naltirilgan Davlat resurslari samaradorligini oshirish; - - mahalliy mahsulotlarni chetga chiqarilishi zaruriy tadbirlarini ishlab chiqish va ularga ko‘maklashish kabilardan iborat bo‘lib, quyidagi tamoyillar asosida shakllanadi:

- ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligi, mahsulot raqobatbardoshligini ortishida, aholi turmush madaniyati va yekologik xavfsizlikni yaxshilanishida innovatsion faoliyatga ustuvor vazifa sifatida qarash; - innovatsion faoliyatni Davlat tomonidan tartibga solinishini ta’minlash; - iqtisodiyotda keskin tarkibiy o‘zgarishlarni amalga oshirish maqsadida, innovatsiyani keng hajmda bir joyga jamlash; - innovatsion sohada bozor iqtisodi munosabatlarini rivojlanishiga sharoitlar yaratish; - innovatsion faoliyatni amalga oshirishda qulay investitsiya muhitini yaratish; - innovatsion faoliyat bilanga shug‘ullanuvchi subyektlar, intellektual mulk manfaatlari va huquqlarini Davlat tomonidan himoyalash; - innovatsion faoliyat orqali Davlatni mudofaa va maxsus ehtiyojlari xavfsizligini ta’minlash. Innovatsiyani o‘zlashtirilishi bozorga, avvalo, bu bir tadbir ko‘rinishida kirib keladi. Marketing siyosati bilan bog‘liq har qanday yangi mahsulot ikki nuqtayi nazardan qaraladi: 1 ahamiyati va unda texnik yangiliklarning mavjudligi; 2 yangi mahsulotning bozorga ta’siri. Avvalo, mahsulot o‘zida ko‘plab texnik yangiliklarni ifoda yetib, an’anaviy ehtiyojlarni ta’minlaydigan bozorda yangilik bo‘lishi mumkin. Bu yyerda baho sezilarli darajada o‘zgarmaydi. Mahsulotning bozorga yangiligi qo‘shimcha ilmiy- texnik qarorlarsiz (tashqi ko‘rinishi, o‘lchamlari, shakli va rangi o‘zgarishi hisobiga) ham bo‘lishi mumkin. Har qanday yangidan yuzaga kelayotgan g‘oya ma’lum bir tajribaning natijasi hisoblanadi. Birinchidan, yangi ehtiyojni paydo bo‘lishi yangi mahsulot ishlab chiqarish g‘oyasi yoki yangi texnologik jarayonni qo‘llanishi bilan bog‘liq bo‘ladi. Ikkinchidan, usulni paydo bo‘lishi, uning ta’sirida ma’lum bir zaruriy ehtiyojni ta’minlanishiga olib keladi. Innovatsion imkoniyatli foydalanuvchiga ta’sir yetuvchi asosiy omil bu yangilikni ochilishigacha bo‘lgan davrning iloji boricha qisqa bo‘lishidir.

Yangilikni yashirin ehtiyojini to‘rt darajasi mavjud. Qaysiki bu darajalar ilmiy-texnik siyosatni shakllantirishda kerak bo‘ladi: 1. Iinovatsiya paydo bo‘lgunga qadar yuzaga kelgan ehtiyoj. 2. Yangilikni kashf yetilgandan so‘ng paydo bo‘lgan ehtiyoj. 3. Kashfiyot ochilgandan so‘ng uzoq vaqt paydo bo‘lmagan ehtiyoj. 4. Negativ ehtiyoj yoki voz kechilgan ehtiyoj. Demak, barcha innovatsion korxona tomonidan ishlab chiqarilayotgan tadbirlar mijoz(iste’molchi) korxonalarning tadbirlari bilan muvofiqlashtirib borilishi lozim. Korxona (firma)da innovatsion siyosatni boshqarish Innovatsion boshqarish – bu korxona innovatsion faoliyatini turli tomonlarini o‘zgartirish maqsadida yangi turdagi qurilma, jarayonlarni joriy etish va boshqarishdir. Ilg‘or korxonalar tajribasi shuni ko‘rsatadiki, innovatsiyani boshqarish hayotiy zaruriyat hisoblanib, u ishlab chiqarishda yuqori samaraning kalitidir. Innovatsiyani shartli ravishda ikki darajaga bo‘lish mumkin: Birinchi, ilk bor ishlab chiqarishga tatbiq yetilayotgan yangilik, kashfiyot, g‘oya hisoblanib, ular tashabbuslarni tatbiq etish yevaziga birlamchi ustunlikka yega bo‘ladi. Ikkinchidan, qayta tatbiq yetilayotgan kashfiyot, nou-xau, g‘oya va yangilik bo‘lib, ular jahonda yangilik hisoblanmaydi. Birinchi darajali innovatsiya barcha korxonalarda tatbiq yetilmasada, lekin ikkinchi darajali innovatsiyalar raqobatda saqlanib qolishni xohlagan barcha korxonalarga tatbiq yetilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shu boisdan ham barcha korxona va tashkilotlarda innovatsiyani boshqarish muammolari dolzarb hisoblanadi. Ushbu muammolar korxona ichida o‘z-o‘zidan yuzaga kelmaganligi

sababli u, o‘z navbatida, korxonalarda innovatsiyani boshqarish tizimini shaklantirilishini talab qiladi. Inqiroz holatlarida yuzaga keladigan muammolar davriy ravishda yangilanib turishi mumkin. Faqat innovator – korxonalardagina doimo istiqbolli faoliyat bo‘lishi mumkin, chunki ular tashqi va ichki muhitning har qanday o‘zgarishlarga tez moslasha oladi. Yeski usul bilan ishlayotgan korxonalar faoliyatida doimiy ravishda o‘zgarishlarga o‘rin yo‘q. Inqiroz, jumladan, tez o‘zgaruvchan har qanday sharoit zudlik bilan tadbirlarni amalga oshirishni, ya’ni yangi operativ sxemalarni ishlab chiqishni taqozo etadi. Shu sababli inqiroz davrida innovatsiyaga talabni ortishi ham bejiz emas. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida ishlab chiqarishga innovatsiyani joriy qilish moslashuvchanlikni oshishini ta’minlaydi. Yangi tashkil yetilayotgan, ko‘p ilm talab qiluvchi korxonalar, odatdagilardan farq qilib, ular IT (ilmiy–tadqiqot) va TKI (tajriba konstruktorlik ishlari) bosqichidan tortib, yangi turdagi mahsulotlarini ishlab chiqarishga tatbiq yetilgungacha bo‘lgan to‘la siklga ye’tiborni qaratishlari kerak. Shuning uchun ular o‘z faoliyatida istiqbolli tadqiqot guruhlarini tashkil yetib, oxirgi bosqichda sotish va sotishdan keyingi xizmatlarni faol rivojlantirishni ko‘zda tutadilar. Innovatsiyaga yyetarli ye’tibor bermaslik, nafaqat sotish hajmini pasayib ketishi, balki hozirgi global tanglikni kelgusida chuqurlashuviga ham olib keladi. Zamonaviy ishlab chiqarish korxonani innovatsiyaga, yangi texnika va texnologiyani amaliyotga joriy etishga, yangi mahsulot va xizmatlardan foydalanishga undaydi. Hozirgi kunda korxonalarda innovatsiyani boshqarishning quyidagi muammolari mavjud: - innovatsiya uchun harajatlarning yetishmasligi; - amaldagi fan va texnika taraqqiyotining sifat o‘lchamlarini o‘rnatilgan halqaro darajadan ortda qolishini kuzatilishi;

- ilmiy-texnik guruhlarda xodimlar sonini keskin kamayishi, mavjud moddiy texnika ta’minoti, iqtisodiy ishlab chiqarish va ijtimoiy tashkiliy tuzilishda mavjud bog‘liqlikni yo‘qligi; - o‘z davrida innovatsion jarayonlar muddati davomiyligining yuqoriligi; - inovatsiyaning tarqalishini cheklanganligi; - umumiy hajmda innovatsiya ulushining o‘ta pastligi; - innovatsiyaga qiziqishning yo‘qligi; - oxirgi 10 yil ichida ishlab chiqarishni texnik qayta qurollantirish va modernizatsiyalash dasturida investitsiya harakatini amalda to‘la to‘xtatilganligi. Yuqori darajada rivojlangan davlatlarda yaxshi yo‘lga qo‘yilgan bozor mexanizmi mavjud bo‘lib, u ishlab chiqarishni yiriklashuviga, sotishni monopollashuviga nisbatan kurashish, moslashuvchan amortizatsiya siyosatini amalga oshirish, fan-texnika taraqqiyoti yutuqlarini tez anglay oluvchi kichik korxonalarni rag‘batlantirish va boshqalarga keng imkoniyat yaratadi. Innovatsion jarayon – bu korxona ilmiy-texnika va ishlab chiqarish faoliyatidagi dinamik o‘suvchi jarayondir. Bu yyerda innovator, birinchi navbatda, yangilik va ajralib turishni me’zon qilib oladi. Korxonalarda innovatsiyalarni quyidagi yetaplarga bo‘lish mumkin: • innovatsiya maqsadini shakllantirish; • mavjud holat tahlili; • alohida turdagi innovatsiyalarni maqsadga muvofiqligi yuzasidan qaror qabul qilish; • innovatsion loyihani ishlab chiqish; • innovatsion loyihani muhokama qilish va tasdiqlash; • innovatsiya obyyektini tayyorlash; • innovatsiyani amaliyotga tatbiq etish; • innovatsiya samaradorligini baholash.

Innovatsiyani amaliyotga tatbiq etishni boshqarishning ta’sirchan vositasi uning bir bosqichdan ikkinchi bosqichga o‘tishni nazorat qilish hisoblanadi. Tatbiq etishning muvaffaqiyati loyihani bosqichlardan to‘siqsiz o‘tishidir. Korxonaning innovatsion siyosati – bu ustuvor innovatsion loyiha va dasturlarni qo‘llab-quvvatlash mexanizmi, korxona va uning ilmiy-texnik bo‘limlariga rahbarlik, innovatsion dastur va loyihalarning ustuvor yo‘nalishlarini aniqlash mexanizmi va strategiyasini ishlab chiqish jarayonlari majmuidir. Korxonalarda innovatsiya jarayoni va ilmiy – texnik siyosatni tatbiq etish va amalga oshirishning ikki xil yondashuvi mavjud. Birinchidan, jarayonni harakatlantiruvchi kuchi innovator firma hisoblanadi, u birinchi bo‘lib o‘z korxonasida innovatsiyani joriy etadi. Ularning harakati vaqtincha yuqori foyda olish bilan rag‘batlantiriladi. Ikkinchidan, innovatsiyani joriy etish jarayoni va kelgusida tarqalishi boshlang‘ich ta’minotga, 7 uncha katta bo‘lmagan segmentga bog‘liq bo‘lib, uning asosida minimal darajada foyda olinadi. Bu siyosatning kelajakdagi maqsadi, marketing siyosati bilan birgalikda foydani oshirish va bozorni yyetarli qismiga yegalik qilishdir. Hozirgi kunda amaliyotda innovatsiyani boshqarishda ilmiy- texnik siyosatni ishlab chiqishning 4 ta funksional sohasi ajratib ko‘rsatiladi. 1. Tadqiqot va ishlab chiqarish. 2. Davlat andozalari talablari doirasida sertifikatlash va sifatni boshqarish. 3. Ishlab chiqarish bazasini yangilashni tashkil etish. 4. Bozorga innovatsiyani joriy etish. Ilmiy – texnik siyosatning tadqiqot va ishlab chiqarish bo‘limida quyidagilar ajratib ko‘rsatiladi. - qidiruv va fundamental tadqiqot; - amaliy tadqiqot; - texnik ishlab chiqarish;

- ilk bor innovatsiyani joriy etish; - innovatsiyani tarqatish. Ishlab chiqarishning bazasini yangilashni tashkil etish – moliyalashtirish buyurtmasi asosida texnik qayta qurollantirishning o‘ziga xos rejasini ishlab chiqish va innovatsion loyihalarni qoplanishini nazorat qiluvchi biznes rejalar ko‘rinishida amalga oshiriladi. Innovatsiyani o‘zlashtirilishi bozorga bir tadbir ko‘rinishida kirib keladi. Marketing siyosati holati bilan bog‘liq har qanday yangi mahsulot ikki nuqtayi nazardan qaraladi: 1. Ahamiyati va unda texnik yangiliklarning mavjudligi; 2. Yangi mahsulotning bozorga ta’siri. Mahsulot o‘zida ko‘plab texnik yangiliklarni ifoda yetib, qaysiki an’anaviy ehtiyojlarni ta’minlaydigan bozorda yangilik bo‘lishi mumkin. Bu yyerda baho sezilarli darajada o‘zgarmaydi. Mahsulotning bozorga yangiligi qo‘shimcha ilmiy- texnik qarorlarsiz tashqi ko‘rinishi, o‘lchamlari, shakli va rangi o‘zgarishi hisobiga ham bo‘lishi mumkin. Har qanday yangidan yuzaga kelayotgan g‘oya tajribaning natijasi hisoblanadi: 1. Yangi ehtiyojning paydo bo‘lishi; Masalan: yangi mahsulot ishlab chiqarish g‘oyasi yoki yangi texnologik jarayonni qo‘llanishi bilan bog‘liq. 2. Usulning paydo bo‘lishi, uning ta’sirida mashhur (taniqli) zarur ehtiyojni ta’minlanishga olib keladi. 3. Innovatsion imkoniyatli foydalanuvchiga ta’sir yetuvchi asosiy omil bu yangilikni ochilishigacha bo‘lgan davrning iloji boricha qisqa bo‘lishidir. 4. Yangilikni yashirin ehtiyojini to‘rt darajasi mavjud. Qaysiki bu darajada ilmiy-texnik siyosatni shakllantirishda kerak bo‘ladi? 5. Innovatsiya paydo bo‘lgunga qadar yuzaga kelgan ehtiyoj; 6. Yangilikni qashf yetilgandan so‘ng paydo bo‘lgan ehtiyoj;

7. Qaysiki kashfiyot ochilgandan so‘ng uzoq vaqt paydo bo‘lmagan ehtiyoj; 8. Negativ ehtiyoj yoki voz kechilgan ehtiyoj; Demak, barcha innovatsion korxona tomonidan ishlab chiqarilayotgan tadbirlar mijoz (iste’molchi) korxonalarning tadbirlari bilan muvofiqlashtirib borilishi lozim. Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsion jarayonni rivojlantirishning o‘ziga xos xususiyatlari Bugungi iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida innovatsion menejmentni o‘rganish birinchi darajali ahamiyat kasb etadi. Xo‘jalik yuritishning bozor mexanizmlari konsepsiyasi ko‘plab innovatsion qiyinchiliklar asosida shakllanadi. Bozor sharoitida innovatsion firmani shakllantirish o‘ta murakkab vaziyatlarda amalga oshiriladi. Innovatsion menejmentning imkoniyat(salohiyat)laridan samarali foydalanish, bu korxona ilmiy-texnik jamoasining ishlab chiqarishda faol qatnashishiga bevosita bog‘liqdir. Xodimlar faoliyatini boshqarish menejerdan yuqori malakani, boshqaruvning ko‘plab usullardan keng foydalanishni talab etadi. Innovatsion menejmentni fan sifatida shakllanishi ijtimoiy- iqtisodiy taraqqiyotda ijobiy siljishlarga olib keladi. Ilmiy – texnik taraqqiyotga yondashish tubdan o‘zgaradi va insonlarning ilmiy faolligi ortadi. So‘nggi paytlarda innovatsion menejment ijtimoiy muammolarni hal etishning bosh omillaridan biriga aylandi. Shu boisdan respublikamizda innovatsion menejmentga qiziqish yanada kuchayib bormoqda. Innovatsion jarayonni rivojlanish shartlari ikkita asosiy omil ta’sirida shakllanadi: - yangiliklarni yaratuvchilar faoliyatiga bozorning ta’siri; - yuqori texnologiya bilan bog‘liq bo‘lgan innovatsion jarayonlarni Davlat tomonidan tartibga solib turilishi.

Hozirgi kunda innovatsion faoliyat maqsad va vazifalarini belgilovchi ko‘plab Davlat dasturlari ishlab chiqilgan: Innovatsion faoliyatni rivojlanishi uchun normativ shartlarni belgilovchi 3 ta bosqich mavjud bo‘lib: Birinchi bosqich: strukturaviy o‘zgarish (siljish)lar bilan bog‘liq. Bu yyerda Davlatning asosiy vazifasi yangi samarali ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlash, aholining ijtimoiy ahvolini turg‘unlashtirish, asosiy tizimni hayotiyligini saqlash, yangi samarali ishlab chiqarishni tashkil etishdan; Ikkinchi bosqich: iqtisodiy yuksalish – mamlakatda ishlab chiqarishni o‘sish sur’atlarini oshirish bosqichi. Bu yyerda iqtisodiy samara beruvchi innovatsion loyihalarni amalga oshirish. Uchinchi bosqich: takomillashgan yangi ishlanmalar, ularni amalga oshirishdagi manfaat dastaklari yekspertiza natijalari asosida ko‘rsatilganligi bilan ajralib turadi. Hozirda innovatsion faoliyatni rivojlanishining quyidagi uchta asosiy tendensiyasi hukmronlik qilib, ular innovatsion jarayonni rivojlanishiga kuchli ta’sir etadi va bir – biri bilan doimo uzviy aloqada bo‘ladi: - yangi texnologiyani rivojlantirish; - talab va taklifni globallashuvi; - haridorlar xatti - harakatlarining o‘zgarishi. O‘zbekistonda ilmiy-texnika taraqqiyotining ustuvor yo‘nalishlari sifatida avvalo informatsion texnologiya va yelektronika, ishlab chiqarish texnologiyasini modernizatsiya qilish, kimyo mahsulotlarini ishlab chiqarish, yoqilg‘i-yenergetika kompleksini rivojlantirish, yekologiya va tabiatdan foydalanishni tartibga solishni o‘z ichiga oladi. Innovatsion jarayonning bosh qoidasi “Texnologiyani rivojlantirish – iqtisodiy o‘sishni harakatlantiruvchi kuchi”. Shu boisdan bugungi kunda innovatsion faoliyat quyidagilarni hisobga olmog‘i lozim:

- yangi texnologiya yakka holda kelmaydi u boshqalar bilan bevosita bog‘liqdir; - har bir butun bir qator bir-birini to‘ldiruvchi bazis texnologiya bilan bog‘liq; - har bir bazis texnologiya bir qator tayanch texnologiyalarni negizi hisoblanadi; - bazis texnologiya – yangi sanoat tarmoqlari asosi; - tayanch texnologiyalardan tarmoqni modernizatsiya qilishda foydalaniladi. O‘z ish faoliyatida yangi innovatsion texnologiyalardan foydalanishni maqsad qilgan tadbirkor bu «oltin» qoidaga so‘zsiz amal qilishi lozim, aks holda, salbiy holat yuzaga kelishi muqarrar. Innovatsion korxonalar tarkibiy tuzilishini takomillashtirish tajribasi innovatsion jarayonlarni quyidagi bosqichlarga bo‘linishini isbotladi: - har bir tatbiq yetilgan innovatsiya o‘zining afzalliklari bilan ajralib turishi; - atrof - muhitdan muhofazalangan innovatsiya mavjud emas; - bitta innovatsiya kelgusida ko‘plab innovatsiyalarni yuzaga keltiradi; - innovatsiya korxonalarning o‘z-o‘zini tashkil etishi va aktiv rivojlanishining zaruriy yelementi hisoblanadi; - har qanday innovatsiya katta intellektual salohiyat va kuchni talab etadi. - talabga yega innovatsiya, ma’muriy joriy etishga nisbatan tez amaliyotga tatbiq yetiladi; - innovatsiyaning muvaffaqiyatli harajati uchun yangi g‘oya zarur; - innovatsiyani tatbiq etishni iqtisodiy samara darajasi, tavakkalchilik darajasi bilan bog‘liq; - innovatsiyada tartib qanchalik yuqori bo‘lsa, innovatsion jarayonni boshqarishga ham talab shunchalik yuqoridir; - innovatsiyani muvaffaqiyatli tatbiq etishga bir qator omillar (ya’ni yangilikka intiluvchi inson, taklif, g‘oya kashfiyot va hokazolar) zarur.

Adabiyotlar: 1. O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan tasdiqlangan. 1995 - yil 21 - dekabr № 163-1 va 1996-yil 29-avgust №256-1 [ko‘chirma] –T.: «Iqtisodi ѐ t va huquq dun ѐ si» 1999- yil. 2. O‘zbekiston Respublikasi «Ixtirolar modellar va sanoat namunalari haqida»gi Qonuni 1994-yil 6- may, – Toshkent.: «Iqtisodi ѐ t va huquq dun ѐ si» 1999 yil. 3. O‘zbekiston Respublikasining «Ma’suliyatlar va xizmatlarni sertifikatlash to‘g‘risida»gi Qonuni 1993-yil 28-dekabr №1006-xi,Toshkent.: «Iqtisodi ѐ t va huquq dun ѐ si» 1999-yil. 4. O‘zbekiston Respublikasining «Standartlashtirish to‘g‘risida»gi Qonuni 1993-yil 28-dekabr №1002-xi,-Toshkent.: «Iqtisodi ѐ t va huquq dun ѐ si» 1999- yil. 5. I.A.Karimov. Istiqlol imkoniyatlari va islohotlar samaralari. Xalq so‘zi. 2009-yil. 6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoyishi “Barkamol avlod yili” davlat dasturini ishlab chiqish va amalga oshirish bo‘yicha tashkiliy chora tadbirlar to‘g‘risida. Toshkent 2009yil 9-dekabr. 7. A.Abdullayev, Q.Muftaydinov, X.Aybeshov “Kichik biznesni boshqarish” darslik. Toshkent Moliya 2003y.

O'xshashlar

Innovatsion menejmentning asosiy tushunchalari, maqsadlari va vazifalari

Menejmentning nazariy asoslari

Menejmentning tashkiliy tuzilishi

Menejmentning tashkiliy strukturalari.

Moliyaviy menejmentning instrumentlari