Инновацион лойиҳалар корхона (фирма)нинг ривожланиши манбаи ва услублари сифатида - Iqtisodiyot - Referatlar

Инновацион лойиҳалар корхона (фирма)нинг ривожланиши манбаи ва услублари сифатида

Yuklangan vaqt:

30.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

561 KB

Ko'chirib olish

Инновацион лойиҳалар корхона ( фирма ) нинг ривожланиши манбаи ва услублари сифатида Режа: 1. Стратегиянинг маҳсулот борасидаги йўналишлари 2. Инновацион стратегиянинг шаклланиш имкониятлари 3. Инновацион стратегия функцияси

Капитал қийматини оширишдан иборат пировард мақсадга эга бўлган ҳар қандай фирманинг хўжалик фаолияти муайян режа ёки стратегияга бўйсундирилиши керак . Стратегия деганда , фирманинг асосий узоқ муддатли мақсад ва вазифаларини ифодалаш , фаолият ҳамда қўйилган мақсадларга эришиш учун зарур бўлган ресурслар тақсимотининг кетма - кетлигини келишиб олиш тушунилади . Стратегиянинг маҳсулот борасидаги йўналишларида етакчи ролни инновация фаолиятининг мақсадларини , уларга эришиш воситалари ва ушбу воситаларни олиш манбаларини танлашни ифодаловчи инновацион , ёки технологик стратегия бажаради . Инновацион стратегия технологик имкониятлар ( ташқи ва ички ), бозор мақсадлари , шунингдек фирма рақобатли позицияларининг функциялари ҳисобланади . Умумташкилий стратегияни ифодалашда фирма раҳбарияти у фаолият кўрсатадиган муайян иқтисодий шароитларни имкон қадар ҳисобга олишга интилади . Барча илмий - техникавий дастурларни шартли равишда ўзлаштирилган маҳсулот номлари ( номенклатураси ) ҳамда жорий этилган технологик жараёнлар , шунингдек янги маҳсулот ва жараёнлар бўйича дастурларга ажратиш мумкин . ИТТКИнинг моддий - молиявий ва инсон ресурсларининг кўпроқ қисмини жалб этувчи маҳсулот номлари ( номенклатураси ) бўйича дастурлар маҳсулотларнинг сифат хусусиятларини ( албатта , иқтисодий мақсадга мувофиқлик талаб этаётган доирада ) такомиллаштиришга , ишлаб чиқариш технологияларини яхшилаш ва харажатларни камайтириш имкониятларини қидиришга , ишлаб чиқилган техник янгиликларни қўллашнинг янги соҳаларини қидириб топишга қаратилган бўлади . Одатда улар ўзига хос мудофаа инновацион стратегияларини амалга оширади . Жорий этилган технологик жараёнлар бўйича дастурларнинг вазифаси — бизнес соҳасида янги маҳсулотлар яратиш , ё ўзлаштирилган , ё компания учун янгиларини яратиш ( бу ҳол корпорацияни ривожлантиришнинг истиқболли , ва

аввало диверсификация режалари билан боғлиқ бўлади ). Янгиликларни фаол ишлаб чиқиш ҳужумкор инновацион стратегия доирасида амалга оширилади . Синфлар ичида стратегияларнинг бир қанча типлари ( вариантлари ) ажратилади : мудофаа стратегиялари — бевосита ҳимоя , имитация , кутиш , чора кўриш ; ҳужумкор стратегиялар — фаол ИТТКИлар стратегиялари , қўшилишлар ва эгаллашлар маркетингига мўлжал олиш . У ёки бу стратегияни амалда қўллаш кўплаб ички ва ташқи ҳолатларга , фирманинг муайян маҳсулотлар ва бозорлар , маҳсулот ҳаётий циклининг босқичлари , рақобатчиларнинг ҳаракатлари кабилар хусусидаги мақсадларга боғлиқ . Мудофаа стратегияларининг барча типлари — ( истеъмолчиларнинг сўровларига бевосита жавоб бериш бундан мустасно ) — бу аслида рақобатчиларнинг ҳаракатларига жавоб реакцияси бўлиб , билвосита , яъни ушбу ҳаракатлар орқалигина истеъмолчиларнинг эҳтиёжлари ва хатти - ҳаракатларига нисбатан жавобдир . Ҳужумкор стратегиялар бир қатор умумий жиҳатларга эга : ИТТКИга йирик инвестициялар киритишни талаб қиладилар ва шу боис уларни асосан молиявий аҳволи кучли бўлган , юксак малакали бошқарув ва илмий - техник ходимларга эга бўлган етакчи монополист бирлашмаларгина қўллай оладилар . Ҳужумкор стратегия нафақат ички ИТТКИ эвазига , балки бошқа фирмалар билан қўшилиш ҳамда уларни сотиб олиш орқали ҳам амалга оширилиши мумкин . Энди инновацион стратегиянинг шаклланиш имкониятларини кўриб чиқамиз . Ҳар қандай фирманинг инновацион стратегияси икки таркибий қисм билан , яъни фирма эга бўлган ресурсларнинг ҳажми ва хусусияти билан , шунингдек бозордаги мавқелари ва ижтимоий стратегияси билан белгиланади . Артур Д . Литтлнинг маслаҳат компанияси инновацион стратегия методикасини ишлаб чиқди (6- расм ). Ушбу методикага кўра инновацион фаолиятнинг мақсадларини , уларга эришиш воситаларининг ва ушбу воситаларни олиш манбаларининг танланишини

белгиловчи инновацион ёки технологик стратегия фирманинг технологик имкониятлари ( ташқи ва ички ), бозордан кўзлаган мақсадлари ва рақобатчи позицияларининг функцияларидир . Биринчи ўзгарувчи ички параметрлар — фирма тўплаган илмийтехникавий салоҳият ( ноу - хау , патентлар портфели , инсон ресурслари , тадқиқот ускуналари ) ҳамда ташқи кўрсаткичлар — лицензия олишда қийинчиликларнинг йўқлиги , тадқиқот ўтказувчи ташкилотлар , мижозлар , хомашё етказиб берувчилар билан муносабатлар , шунингдек фан ютуқлари ишлатиладиган таркибий қисмлардан келиб чиқади . 6- расм . Инновацион стратегияни танлаш усули Фирманинг технологик позициясини аниқлашга имкон берувчи методика сифатида И . Ансофф таклиф қилган тартибдан фойдаланиш мумкин . Фирма ишларни юритиш стратегиясига таъсир этувчи олтита асосий технологик омилларни ажратиш мумкин . 1. ИТТКИга инвестициялар : Рақобатли позиция Технологик позиция Кучли Кучли Қулай Ожиз Қулай Ожиз Интенсив НИОКР , технологик етакчилик Технологиялар ни қўллашнинг фойдали соҳаларини излаш Венчур корхонани ташкил қилиш Етакчи ортидан эргашиш стратегияси Рационализация Бошқа фирмани сотиб олиш Рационализация Бизнесни тугатиш

ИТТКИга харажатларнинг фойдадаги ҳиссаси (%); тадқиқотларга харажатларнинг фойдадаги ҳиссаси (%); ишланмаларга харажатларнинг фойдадаги ҳиссаси (%). 2. Рақобатли курашдаги позиция : тадқиқотлардаги етакчилик ; маҳсулот ишлаб чиқаришдаги етакчилик ; технология ишлаб чиқаришдаги етакчилик . 3. Маҳсулот динамикаси : янги маҳсулот пайдо бўлишининг частотаси ; ҳаётий циклнинг давомийлиги ; маҳсулотнинг технологик жиҳатдан янгилиги . 4. Технология динамикаси : ҳаётий циклнинг давомийлиги ; янги технологиялар пайдо бўлишининг частотаси ; рақобат қилувчи технологиялар сони . 5. Рақобатбардошлик динамикаси : маҳсулотнинг технологик фарқлари ; технология рақобат қуроли сифатида ; рақобатнинг интенсивлиги . маҳсулотнинг мажбурий эскириши ; технологиянинг давлат томонидан тартибга солинишга таъсирчанлиги ; технологиянинг истеъмолчилар босимига таъсирчанлиги . 6. Умумий баҳо : технологиянинг ўзгарувчанлиги ; фирма стратегиясининг агрессивлиги . Технологик омилларнинг умумий стратегия шаклланишига киришиш жараёни 7- расмда ифодаланган . Биринчи қадам жамиятда мавжуд технологик имкониятларни келишиб олишдан иборат . Ўз фаолиятида технологик ютуқларга асосланадиган фирмаларда янги технологик асосланган стратегиялар муаммолар ечимини излаш жараёнида етказилган ИТТКИлар натижаси сифатида юзага келиши мумкин . Бунда янги ишланмалар доимо сотиш бозорини топишидан келиб чиқилади . Бунда хавф имконияти мавжуд . Шу боис технологик асосланган стратегиялар ҳам технологик имкониятларга , ҳам эҳтиёжларни таҳлил қилишга асосланиши керак .

Таҳлилдаги кейинги қадам иқтисодий жиҳатдан асосланган стратегияларни ишлаб чиқиш , яъни фирманинг рақобат ва бошқа чекловлар бўлмаган шароитда янгиликни жорий этишдан фойда олиш имкониятини аниқлаш билан боғлиқ . 7- расмда ифодаланган таомиллар фирма сотувлар зарар кўришга олиб келадиган вазиятлардан қочишга интилган тақдирда бажарилиши керак . 7- расмнинг биринчи қисмидаги пунктир чизиқ ўз фаолиятида технологик омилларга асосланадиган компаниялар , жумладан маркетинг соҳасида тажриба ва билимларга эга бўлмаган майда венчур фирмалар риоя этадиган таомилга тегишли . Агар технологик ўзгарувчаналик таҳлили фирма технологиялари кескин ўзгариши мумкинлигини ва унинг келажагида муҳим ўрин тутишини , ИТТКИга қўшилган инвестициялар катта бўлишини кўрсатса , у ҳолда стратегик жиҳатдан муҳим кўрсаткичларни фирманинг технологик стратегияси ҳақидаги маъруза шаклида бирлаштириш мақсадга мувофиқ бўлади . Бунинг учун қуйидаги шартлар бажарилиши керак : 1. Стратегик технологиялар зоналари ( СТЗ ) ажратилган , уларнинг ўзгарувчанлиги ва келажакдаги истиқболлари баҳоланган бўлиши лозим . 2. Ҳар бир СТЗ учун келажакдаги муваффақиятнинг технологик омиллари баҳоланиши . Ушбу фирмага тааллуқли стратегиялар , миқёслар ва имкониятларнинг технологик омиллари белгиланиши керак . 3. Фирма амал қиладиган технологиялар портфели шаклланган бўлиши зарур . Юқорида баён этилган методикани амалга ошириш учун S- симон эгри чизиқ концепциясидан фойдаланиш мумкин . Инновацион стратегия маҳсулотнинг ҳаётий цикли назариясига асосланади . Унга кўра инновацион жараён « харажатлар — натижа » муносабати нуқтаи назаридан S симон эгри чизиқ кўринишига эга (8- расм ). S- симон эгри чизиқ қанчалик кескин бўлса , жараён шунчалик натижали бўлади . Бинобарин , эгри чизиқда натижалар ва ҳаракатларнинг жойлашишини ифодалаб , техник ҳаракатларнинг самарадорлиги ҳақида гапириш қулай . 2.8- расмда қуйидагилар кўрсатилган :

А ва В — харажатларнинг ўсиш суръатлари натижаларнинг ўсиш суръатларидан ортиқ ; Б — натижа харажатларга қараганда тезроқ ўсмоқда . Инновацион жараён иқтисодий самарадорлигининг умумий чизмаси Фирманинг стратегияси S- симон эгри чизиқни оптималлаштиришдан иборат . Энг мақбул S- симон эгри чизиқ А даври иложи борича қисқартирилган ва Б даври иложи борича узайтирилган тақдирда ҳосил бўлади . Фирманинг стратегияси В давр бошланишини башорат қилишдан иборат . Мақсад — шу пайтга келиб бозорга янги маҳсулот чиқариш . S- симон эгри чизиқлар чекловлар билан , хусусан кўпчилиги илгаридан маълум бўлмаган мутлақ ёки амалий чегаралар таъсирида ўсишни ифодалайди ( бу эса илмийтехникавий ўсиш тамойилларининг таҳлилини таваккалли қилади ). Эгри чизиқ букилган жой нуқтасидан ўтади , сўнгра ўсиш секинлашади . Бу ҳол техник имкониятлар масаласида , кўпинча эса тижорат ёки бошқа турдаги Б А В Савдо- сотиқ натижалари ( ҳажми , ) янгиликнинг ўзига хос истеъмол хусусиятлари ва ш . к . Харажатлар ( вақт , молиявий маблағлар ва ш . к

фойдалилик масаласида кейинги ҳаракатлардан фойда камайишини билдиради (9- расм ). Шундай қилиб , инновацион стратегияни танлаш методикасининг асосида ётган фирманинг технологик позицияларини аниқлаш технологик ўзгарувчанликни таҳлил қилишга асосланган . Ушбу таҳлил қуйидагиларни ўз ичига олади : 1) технологик омилларни аниқлаш ; 2) технологик омилларнинг фирма стратегиясини шакллантиришга қўшилиш тартибини ; 3) S- симон эгри чизиқлар концепциясини . Таъкидлаш зарурки , фирма технологик имкониятларининг методикаси фирманинг рақобатли позициясини аниқлашга ҳам дахлдордир . Масалан , рақобатдаги позиция ва рақобатбардошлик динамикаси каби омиллар ( фирма рақобатбардошлиги омилларига ҳам тааллуқлидир ). S- симон эгри чизиқ Инновацион стратегия функциясининг иккинчи ўзгарувчиси ( фирманинг рақобатчи позицияси ) қуйидагилар билан белгиланади : бозорнинг назорат Техник имконият Вақт Букилиш нуқтаси “ Интенсив ” ўсиш “ Экстенсив ” ўсиш Мантиқий ўсиш

қилинадиган ҳиссасига нисбатан , унинг ривожланиш динамикаси ва компаниянинг тегишли мақсадлари билан ; хомашё манбаларидан фойдалана олиши билан ; энергетика ва меҳнат ресурслари билан ; молиялаштириш манбаи билан ; тақсимот каналларининг назорати билан ; корпорациянинг обрўси билан . Фирма рақобатбардошлигининг таҳлили — унинг стратегиясини ишлаб чиқиш ўзаги . Баҳолаш фирманинг бозордаги нисбий улушини акс эттирувчи кўрсаткич ёрдамида амалга оширилади : Х = фирманинг сотув ҳажми / рақобатчиларнинг сотув ҳажми . Бунда асосий эътибор одатда қуйидаги масалаларга қаратилади : ушбу тармоқдаги ( ёхуд фирма кириб боришни мўлжаллаётган тармоқдаги ) рақобатнинг асосида қайси ҳодисалар ётади ; рақобатчилар қандай ҳаракатлар қилишлари мумкин ва уларга нисбатан чора кўришнинг энг яхши йўллари нималардан иборат ; рақобатли курашда узоқ муддатли муваффақиятни таъминлаш истиқболлари қандай . Фирманинг рақобатдаги мавқеини аниқлаш усулларидан бири киритилган янгилик рақобатбардошлигининг баҳосини белгилашдир . Ушбу усул харидорларнинг истиқболдаги эҳтиёжларига қараганда кўпроқ бозордаги ҳозирги вазиятга қаратилган. « Рақобатбардошлик » тушунчасининг ўзига қисқача тўхталсак . Уни « янгиликнинг техникавий ва илмий - техникавий даражаси » тушунчасидан фарқлаш лозим . Янгилик юксак илмий - техникавий даражада бўлиши ва айни вақтда рақобатга бардош бера олмаслиги мумкин , чунки кўпчилик харидорларга эришилган кўрсаткичлар даражаси айни вақтда кераксиз туюлиши мумкин . Рақобатбардошликни баҳолашнинг асосини муайян бозорда англанган эҳтиёж ташкил қилади . Илмийтехникавий даража ва рақобатбардошликни баҳолашда қўлланиладиган кўрсаткичларнинг тузилиши ҳам фарқланади . Рақобатбардошлик мазкур методикада янгиликни муайян бозорда режалаштирилган келгуси вақт давомида иқтисодий жиҳатдан фойдали равишда

сотишнинг истеъмолчилик ва қиймат хусусиятлари билан ифодаланадиган имконияти сифатида талқин этилади . Методикада ифодаланган асосий принципларни санаб ўтамиз : • рақобатбардошлик ишланмага техник топшириқни шакллантириш босқичидаёқ баҳоланиши керак ; • янгиликнинг рақобатбардошлигини баҳолаш асосида бозорнинг муайян қисмида истиқболдаги эҳтиёжларни 100% қаноатлантирувчи идеал истеъмол модели ётади ; • ишлаб чиқиш таклиф этилаётган янгиликнинг техник - иқтисодий кўрсаткичлари даражаси баҳоланаётган модель чиқариладиган йил бошида энг эҳтимолли рақобатчилар маҳсулотининг башорат қилинаётган техникэксплуатацион кўрсаткичларига нисбатан баҳоланиши керак ; • рақобатбардошлигини баҳолаш учун танлаб олинган кўрсаткичларни муҳимлиги бўйича баҳолаш керак . Биринчи босқичда , методикага кўра , истиқболдаги эҳтиёжларни 100% қаноатлантирувчи идеал истеъмолчилик модели шакллантирилади . Ушбу модель асосида бозорни тадқиқ этиш жараёнида тўпланган ахборот ётади : истеъмолчи учун бозорнинг мазкур қисмида муҳим бўлган техник - иқтисоди й кўрсаткичлар рўйхати ; истеъмолчининг ҳар бир параметрнинг муҳимлиги бўйича берган баҳоси ; ҳар бир техник - иқтисодий кўрсаткичнинг истеъмолчи учун идеал аҳамияти . Истеъмолчиларни қизиқтирадиган барча кўрсаткичларга оид маълумотлар маркетинг тадқиқоти жараёнида тўпланади . Кўрсаткичларнинг муҳимлик коэффициенти ва истеъмолчилар учун идеал аҳамияти бозорнинг мазкур қисми учун имкониятдаги харидорлар ўртасида сўров ўтказиш натижасида олинган тегишли баҳоларнинг ишончли ўртача миқдори сифатида таърифланади ( ишончли ўртача миқдорни олиш учун вариация коэффициентига доир ҳисоб - китоблардан фойдаланиш тавсия этилади ). Кўрсаткичларнинг муҳимлик коэффициентлари ва идеал қийматларини экспертлар ёрдамида аниқлаш ҳам мумкин .

Инновацион стратегия танлаш методикасининг зарурий таркибий қисмларидан бири — таваккални баҳолаш . Кўплаб мамлакатлар ривожланишининг тажрибаси иқтисодий сиёсат , аниқ қарорлар қабул қилиш тактикаси ва стратегиясини ишлаб чиқиш чоғида иқтисодий хавфларни ( таваккални ) инобатга олмаслик ёки етарли баҳоламаслик жамият ривожланишини , фан - техника тараққиётини муқаррар равишда тўхтатиб қўяди , иқтисодий тизимни турғунликка солади . Хўш , бу ҳодиса нима экан ? Оммавий онгда , бунинг устига бир қатор илмий нашрларда таваккалнинг моҳиятига икки хил қарама - қарши қараш устунлик қилади . Бир томондан таваккал имкониятдаги омадсизлик , хавф , моддий ва танланган қарорни ҳаётга жорий этиш натижасида келиб чиқиши мумкин бўлган бошқа йўқотишлар сифатида намоён бўлади ; бошқа томондан — таваккал тахмин қилинаётган муваффақият , яхши натижа билан айнанлаштирилади (1- жадвал ). 1- жадвал Буюмларнинг идеал истеъмол моделига нисбатан рақобатбардошлиги ҳисоб - китоби Ku = Σ Yie x K jue. e = 1 Янгил иклар парам етрла ринин г номи Парамет рларнинг муҳимл ик коэффи циенти , K jue Параметрлар аҳамияти ( маъноси ) Биринчи параметр бўйича кўрсаткич , Yie Муҳимли коэффициенти ни инобатга олган ҳолдаги даража , Yie x K jue Идеал модель бўйича Баҳол анаётг ан янгил ик бўйич а Анал оглар бўйи ча , 1,2 ... n Баҳолан аётган янгилик бўйича Аналог лар бўйича , 1,2 ... n Баҳола наётган янгили к бўйича Анало глар бўйич а , 1,2 ... n

Бошқа муаллифлар таваккалга кенгроқ таъриф бериб , « бу ноаниқ , номаълум шароитдаги ҳаракат тарзи », деб ҳисоблайдилар . Ёки « бу фаолиятнинг натижаси номаълумлиги ва муваффақият қозонилган тақдирда нохуш оқибатлар бўлиши мумкинлигидан иборат вазият билан боғлиқ хусусияти ». Ҳар хил даражадаги таваккаллар товарларни сотиш ( уларга талаб бўладими ) ва ишлаб чиқариш ( корхона муайян муддатда керакли моддий ресурсларга эга бўладими ) муносабати билан юзага келади . Таваккал мутлақо янги турдаги буюмлар ишлаб чиқиш билан боғлиқ илмий тадқиқотларни молиялаштириш ҳақида қарорлар қабул қилинаётганида кўпайиши мумкин . Бозор принципларига асосланган хўжалик юритиш шароитида таваккалнинг даражаси ва ташкилот эга бўлган молиявий имкониятлар ўртасидаги боғлиқлик кучаяди . Жаҳон тажрибасининг кўрсатишича , кичик ва ўртача фирмаларда талаб ўзгаришига мослашиш , янги турдаги маҳсулотлар чиқариш имконияти катталарникига қараганда юқорироқ . Аммо уларда таваккал ( хавф - хатар ) даражаси юқорироқ бўлади , чунки уларнинг ресурслари катта корхоналарникидан камроқдир . Америкалик иқтисодчилар техника соҳасидаги янгиликларни баҳолашда таклиф қилган ёндашув иқтисодий таваккал даражасини ( техникавий ва иқтисодий муваффақият эҳтимоллиги сифатида ) аниқлаш учун муайян қизиқиш уйғотади . Ундаги муҳим жиҳат ноаниқлик шароитида кутилаётган натижанинг эҳтимоллик хусусиятини , барча харажатлар ва кутилаётган барча самараларни ҳисобга олишга интилишдир . Бу ўринда гап янгиликларни амалга оширишни баҳолаш учун АҚШ компаниялари фойдаланадиган формула ҳақида бормоқда . Э =( П х С х Т х Рт х Рк ) / Ез Бу ерда Э — янгиликларни амалга ошириш самарадорлиги , П — янги маҳсулот сотишнинг йиллик ҳажми ; С — буюмнинг сотилиш нархи , Т — янгиликнинг ҳаётий цикли ( янги буюмни ишлаб чиқаришнинг режалаштирилаётган муддати ёки ўзлаштиришдан то ишлаб чиқаришгача бўлган давр ); Рт — техникавий муваффақият эҳтимоллиги ( тадқиқот ғояларини янги

такомиллашган маҳсулотда жорий этиш имконияти ); Рк — тижорат соҳасидаги муваффақият эҳтимоллиги ( янги маҳсулотни бозорда ўтказиш имконияти ва кутилаётган фойдани олиш ); Ез — сотиш учун харажатлар суммаси , жумладан ишлаб чиқиш , ишлаб чиқаришни ўзлаштириш харажатлари ҳамда жорий ишлаб чиқариш харажатлари . Техникавий ва тижорат муваффақияти эҳтимоллиги , яъни таваккални ва унинг даражасини ҳисобга олиш , амалга ошириш натижасида олиниши режалаштирилаётган маҳсулотнинг хусусияти ( характери ) ва бошқа омилларга кўра белгиланади . Шундай қилиб , юқорида кўрсатганимиздек , инновацион стратегияни шакллантиришнинг асосий элементи саноат корхонасининг бозордаги , рақобатдаги позицияси билан боғлиқ омиллар ҳисобланади . Шу боис янгиликларни баҳолаш ва танлаш инновация сиёсатининг таркибий элементи , муҳим қисмига айланмоқда . Ушбу параграф материалларини умумлаштириб , асосий жиҳатларини ажратиб кўрсатамиз . 1. Бозор иқтисодиёти ишлаб чиқаришни ривожлантиришнинг самарали манбаи бўлган инновация фаолиятини бошқаришга катта эътибор қаратишни талаб этади . 2. Бозор шароитида инновация фаолиятининг асосий фарқи ишлаб чиқарувчининг имкониятига эмас , истеъмолчининг талабига қараб иш юритишдир . Асосий фаолият « ишланмани тадқиқ этиш — истеъмол » цикли ҳисобланади . 3. Бозор шароитлари инновация жараёнларининг автоматизмини таъминламайди . Уларни давлат сиёсати доирасида ҳам , корхона сиёсати доирасида ҳам бошқариш зарур . Мазкур тадқиқотимиз предметини корхонанинг инновация сиёсати ташкил қилади . 4. Инновация сиёсати ишланмаларининг назарий асосини Ғарб ва мамлакатимиз фанида ишлаб чиқарилаётган янгиликлар киритиш концепцияси ташкил қилади . Концепциянинг асосий қоидалари янгиликларни бошқариш механизмини ишлаб чиқиш учун асос қилиб олиниши мумкин . Биз ушбу

механизмнинг иккита етакчи йўналишини ажратдик : янгиликларни бошқаришнинг ташкилий шаклларини ишлаб чиқиш ҳамда корхонанинг инновацион стратегиясини шакллантириш . 5. Янгиликларни бошқаришнинг энг муҳим вазифаси — корхонанинг инновацион стратегиясини ишлаб чиқиш . 6. Биз корхонанинг инновацион стратегиясини шакллантиришга бўлган умумий ёндашувни кўриб чиқдик . Унга кўра , янгиликларни танлашнинг барча омиллари икки тоифага бўлинади — фирма технологик позицияси ( мавқеи ) нинг омиллари ва унинг рақобат позициясининг омиллари . Унинг технологик ва рақобат позицияларини қиёслаш асосида янгиликлар киритиш стратегиясининг муайян типи тавсия этилиши мумкин . Юқорида фирманинг технологик позициясини ифодаловчи асосий омиллар рўйхати ва бу позицияни баҳолаш усуллари келтирилди . Бироқ , юқорида таъкидланганидек , фирманинг бозордаги , рақобатчилар орасидаги мавқеи алоҳида аҳамиятга эга .

Фойдаланилган адабиётлар : 1. В. А. Чжен – “Пул ва молия бозорлари” Тошкент иқтисодиёт ва ҳуқуқ нашриёти 1997 й. 2. В. А. Чжен – “Бозор очиқ иқтисодиёт” Тошкент иқтисодиёт ва ҳуқуқ нашриёти 1997 й. 3. В. А. Чжен – “Бозор қонунлари асослари” Тошкент иқтисодиёт ва ҳуқуқ нашриёти 1997 й. 4. Ё . Абдуллаев, Т. Бобоқулов – Кредит. Тошкент меҳнат нашриёти 1997 й. 5. Ўзбекистон Республикаси – Қонунлар ва фармонлар Тошкент адолат нашриёти 1993 й. 6. Ўзбекистон Республикаси Маразий банки фаолиятига доир меъ ё рий хужжатлар Тошкент 1996 й. 7. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамасининг банк тизимини такомиллаштириш ва пул кредит муносабатларини барқарорлаштириш чоралари тўғрисидаги 1994 йил 18 март 146 сонли қарори.

O'xshashlar

Корхона бозор шароитларида асосий хўжалик субъекти сифатида

Туризм соҳасидаги миллий, минтақавий ва фирма ичидаги режалаштиришнинг моҳияти ва услубий асослари

Тадбиркорлик фаолияти ва унинг шакллари. Корхона (фирма) сарф харажатлари ва фойдаси. Тадбиркорлик капитали ва унинг айланиши

Таваккалчилик, уни иқтисодий асослари ва чегаралари

Билимга асосланган инновацион иқтисодиёт Ўзбекистон инновацион иқтисодиётининг ривожланиш асослари