Индикатив режалаштиришда ижтимоий-иқтисодий ривожланишнинг сценарий шартларини аниқлаш - Iqtisodiyot - Referatlar

Индикатив режалаштиришда ижтимоий-иқтисодий ривожланишнинг сценарий шартларини аниқлаш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

52.5 KB

Ko'chirib olish

Индикатив режалаштиришда ижтимоий-иқтисодий ривожланишнинг сценарий шартларини аниқлаш Режа: 1.Сиёсий қарорлар вариантларининг ижтимоий-иқтисодий тизимнинг ривожланишига таъсири. 2.Малакат ижтимоий-иқтисодий ривожланиш концепциясининг тузилиши. 3.Иқтисодиётга хорижий инвестицияларни жалб қилиш йўллари. 4.Ўзбекистонда инвестициялар манбаларининг таҳлили ва инновацион иқлим.

1.Сиёсий қарорлар вариантларининг ижтимоий-иқтисодий тизимнинг ривожланишига таъсири. Сценарий шартларини ишлаб чиқиш, одатда, иккита вариантда амалга оширилади: 1-вариант – базовий – прогноз қилинаётган даврда иқтисодиётни ривожлантириш тенденциялари ҳамда ташқи ва ички шартларини сақлаб қолган ҳолда инерцион ривожланиш варианти. 2-вариант – асосий – прогноз қилинаётган даврда минтақавий даражада бошқарувчи таъсирлар тизимини қўллаш варианти. Сценарийларнинг ушбу вариантлари бўйича прогноз қилинаётган давр учун ҳисоб-китобларни таққослаш амалга оширилиши кўзда тутилаётган давлат ҳокимияти органлари сиёсатининг самарадорлигини кўрсатади. Сценарий шартларини ишлаб чиқишда қуйидаги вазифаларни ҳал этишга эътиборни қаратиш зарур: - аҳолининг турмуш даражасини оширишга йўналтирилган давлат таъсири чора-тадбирларининг мажмуини ишлаб чиқиш ва асослаш; - давлат бюджети ва минтақавий бюджетларнинг барқарор тўлдирилишини таъминлаш мақсадида иқтисодиётнинг реал секторини ривожлантириш учун шарт-шароитларни яратиш; - ишлаб чиқариш ва инфратузилмани янгилаш мақсадида инвестиция фаолиятини рағбатлантириш; - кичик ва ўрта тадбиркорликни ривожлантириш;

- корхоналарнинг молиявий аҳволини барқарорлаштириш, кредиторлик қарзларининг миқдорини пасайтириш, корхоналарнинг асосий ва айланма сармоясини молиялашга жалб этиладиган кредит ресурсларининг ҳажмини ошириш чора-тадбирлари мажмуини амалга ошириш; - реал бюджетларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш, давлат маблағларини тежаган ҳолда солиқ ва солиқдан ташқари тўловларни тўлиқ сафарбар этиш, бюджет тақчиллигини қисқартириш; - аҳолининг кам таъминланган қисмига ёрдам кўрсатишни такомиллаштирган ҳолда уй-жой коммунал хўжалигини молиялаш тизимини ва уни бошқариш тузилмасини ислоҳ қилиш; - ижтимоий дастурларни амалга ошириш; - маҳсулот сотиш жаҳон ва миллий бозорларининг аҳволини ва ривожланиш истиқболларини баҳолаш. 2.Малакат ижтимоий-иқтисодий ривожланиш концепциясининг тузилиши. Ижтимоий-иқтисодий ривожланиш концепциясини ишлаб чиқиш босқичлари. Давлат иқтисодий сиёсати концепциясини ишлаб чиқиш қуйидаги унсурларга асосланади: 1. Иқтисодиётда ишларнинг аҳволини таҳлил қилиш. Давлатнинг оқилона иқтисодий сиёсати шундан бошланади. Таҳлил муайян хўжалик даражасида амалга оширилади, мамлакат, тармоқ, минтақа, соҳа иқтисодиётидаги “оғриқли нуқталар” ажратилади, муаммоларни ҳал этишнинг муддатлилиги, салбий ҳолатларга барҳам бериш ёки бермасликнинг муқобил оқибатлари баҳоланади. 2. Мақсадларни ишлаб чиқиш ва асослаш. У умуман барча мумкин бўлган мақсадларни аниқлашдан бошланади. Сўнгра ҳар бир мақсаднинг хусусияти аниқланади; у дастлабки, оралиқ ёки якуний, миқдорий ёки сифат, қисқа муддатли ёки ўрта муддатли мақсадларга тааллуқли. Айрим мақсадлар бир вақтнинг ўзида турли хусусиятларга эга бўлиши мумкин, ушбу ҳолатда улар ичидан ҳозирги вазият нуқтаи назаридан энг асосийларини ажратиш лозим. Мақсадлар уларни бажаришнинг халқ хўжалигига таъсири кўламлари ва харажатларнинг миқдорий параметрлари, институционал, молиявий ва

кадрлар билан таъминлаш имкониятлари бўйича ҳам фарқ қилади. Сўнгра мақсадлар ўртасидаги ўзаро муносабатлар аниқланади: улар уйғунлашган, бетараф ёки низоли бўлиши мумкин. 3. Мақсадларни тартибга келтириш, мақсадлар дарахтини шакллантириш – бу ижтимоий-иқтисодий ривожланиш мақсадларининг динамик тизимини шакллантириш, уларни вақт оралиқлари бўйича тақсимлаш вазифасидир.

Мақсадлар дарахти - ижтимоий-иқтисодий ривожланиш мақсадларининг тизимлаштирилган тўплами. Иқтисодиётни давлат йўли билан тартибга солишнинг асосий мақсади мавжуд ижтимоий-иқтисодий тузумни мустаҳкамлаш ва такомиллаштиришдан иборат. Қуйидагилар биринчи даражали мақсадлар сифатида иштирок этади: а. Мамлакат аҳолисининг турмуш даражасини ошириш. б. Жамиятда ижтимоий барқарорликни сақлаб туриш. в. Келгусида мамлакат иқтисодиётининг ривожланишини таъминлаш.

г. Мамлакатнинг экологик хавфсизлиги. Иқтисодий циклни тенглаштириш шартларини тавсифловчи

кўрсаткичлар, миллий иқтисодиёт таркибини такомиллаштириш иккинчи даражали мақсадлар ҳисобланади. Бача ушбу мақсадлар бош мақсад билан биргаликда мақсадлар дарахтини ҳосил қилади. Давлат йўли билан тартибга солиш мақсадларини ишлаб чиқиш тамойиллари: - Мавжуд тизимга мослик. Давлат фаолиятининг асосий мақсади – мавжуд тузумни сақлаш, мустаҳкамлаш ва такомиллаштириш, халқнинг турмуш даражасини ошириш вазифаларини ҳал этиш мақсадларига мос келиш. - Илмий жиҳатдан асосланганлик. Умуман иқтисодиётда, унинг алоҳида секторида ёки хўжалик объектидаги ҳолатни яхшиловчи ҳар қандай мақсадни белгилаш ва амалга ошириш оқланган. Агар ушбу мақсадга эришиш бошқа объектларга зарар етишига олиб келса, у ҳолда мазкур зарар тўлиқ қопланиши лозим . - Мақсадлар тўпламининг ўзаро боғлиқлиги. Давлат йўли билан тартибга солишнинг ҳар қандай мақсади фақат барча қолган мақсадлар билан ўзаро боғлиқликда, унинг мақсадларнинг устувор йўналишлари тизимидаги ўрнига мувофиқ белгиланиши ва амалга оширилиши мумкин. - Мақсадларнинг реаллиги. Олдинга қўйилган мақсадлар нафақат мавжуд ҳуқуқий нормалар доирасида, балки реал чегаралар доирасида бўлиши керак. - Мақсадларнинг ҳамжамият аъзолари учун қулайлиги. Олдинга қўйилган мақсадлар сайловчиларнинг кенг оммаси, иқтисодий манфаатлар бўйича уюшмалар учун аниқ, тушунарли ва кўнгилли бўлиши зарур. Давлат йўли билан тартибга солиш воситаларининг қўлланилиш даражасини таҳлил қилиш. Бунга алоҳида тартибга солувчи воситаларни қўллаш шартларини, уларнинг мақсадларга мос келишини, алоҳида воситаларнинг биргаликда мавжуд бўлиши даражасини, уларни қўллашнинг қўшимча таъсирларини, тартибга солиш воситаларининг самарадорлигини ва уларни қўллаш заруратини асослашнинг етарлилигини аниқлаш киради.

3.Иқтисодиётга хорижий инвестицияларни жалб қилиш йўллари. Ривожланган мамлакатлар тажрибаси уларнинг иқтисодий юксалишида фаол инвестиция сиёсати марказий ўринни эгаллашини тасдиқлайди. Шу боис Ўзбекистоннинг ижтимоий -иктисодий ривожланиш мақсадлари унинг инвестиция сиёсатида тўлиқ акс эттирилишини тақозо этади. Ўзбекистонда хорижий инвестицияларни жалб қилиш ва тартибга солишда Ўзбекистон Республикасининг "Чет эл инвестициялари тўғрисида", "Чет эллик инвесторлар хуқуқларининг кафолатлари ва уларни ҳимоя қилиш чоралари тўгрисида", "Инвестиция фаолияти тўгрисида"ги Қонунлар ва бошқа қонун ҳужжатлари унинг ҳуқуқий асоси бўлиб хизмат қилади. Мулкчиликнинг турли шакллари таркиб топиши инвестицияларнинг ривожланишига катта туртки бўлди. Мулкчиликнинг турли шаклларининг вужудга келиши муносабати билан капиталнинг соҳалардаги ўзгарувчанлиги, унинг оқими, худудларга тақсимланиши тезлашди. 4.Ўзбекистонда инвестициялар манбаларининг таҳлили ва инновацион иқлим. Ижтимоий-иқтисодий ривожланиш концепциясини ишлаб чиқишда мамлакат аҳолисининг фаровонлигини ошириш, ҳаёт кечириш ва меҳнат фаолиятини юритиш учун қулай муҳитни шакллантириш асосий вазифа

ҳисобланади. Айрим мақсадлар бир вақтнинг ўзида турли хусусиятларга эга бўлиши мумкин, ушбу ҳолатда улар ичидан ҳозирги вазият нуқтаи назаридан энг асосийларини ажратиш лозим. Мақсадлар уларни бажаришнинг халқ хўжалигига таъсири кўламлари ва харажатларнинг миқдорий параметрлари, институционал, молиявий ва кадрлар билан таъминлаш имкониятлари бўйича ҳам фарқ қилади. Иқтисодий циклни тенглаштириш шартларини тавсифловчи кўрсаткичлар, миллий иқтисодиёт таркибини такомиллаштириш иккинчи даражали мақсадлар ҳисобланади.

O'xshashlar

Индикатив режалаштиришда ижтимоий - иқтисодий ривожланишнинг сценарий шартларини аниқлаш

Иқтисодий ривожланишнинг цикллилик характери

Минтақаларнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишида индикатив режалаштириш мақсади ва вазифалари

Ўзбекистон Республикасида ижтимоий-иқтисодий ривожланишини индикатив режалаштиришнинг ҳозирги ҳолати

Минтақаларнинг ижтимоий - иқтисодий ривожланишида индикатив режалаштиришнинг мақсади ва вазифалари