Божхона ишида халқаро ҳамкорлик - Iqtisodiyot - Referatlar

Божхона ишида халқаро ҳамкорлик

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

138.5 KB

Ko'chirib olish

Божхона ишида халқаро ҳамкорлик Режа 1. Ташқи иқтисодий фаолиятни божхона бошқаруви орқали тартибга солишда халқаро ташкилотларнинг ўрни . 2. МДҲ мамлакатларининг иқтисодий ва божхона ҳам корлиги. 3. Ўзбекистон Республикаси Божхона қўмитасининг халқаро ҳамкорликни ривожлантиришдаги фаолияти.

Таянч иборалар. Халқаро ҳамкорлик, ГАТТ, Европа иттифоқи, Жаҳон савдо ташкилоти, Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги, Жаҳон божхона ташкилоти. 1. Ташқи иқтисодий фаолиятни божхона бошқаруви орқали тартибга солишда қатнашувчи асосий халқаро ташкилотлар Мамлакатлар ўртасидаги ўзаро иқтисодий муносабат ларнинг ривожланиши уларнинг турли халқаро ташкилот ларда фаол иштирок этишларини тақозо этади. Ўз навбатида, халқаро ташкилотлар ташқи иқтисодий фаолиятнинг муайян соҳасини у ёки бу даражада тартибга солади. Бутунжаҳон божхона ташкилоти ва Евробожхона фаолияти дунёнинг бир қатор мамлакатларида божхона фаолиятини бошқаришнинг компьютер тизимини ташкил этишга имкон туғдирди. Киото конвенцияси божхона мақсадларида компьютерни қўллаш борасида махсус илова жорий этди. Ушбу илова божхона расмийлаштируви билан боғлиқ бюрократик тўсиқларни бартараф этиш орқали божхона расмийлаштирувини тез - лаштириш учун замонавий электрон техникадан фойдала ниш бўйича тавсиялардан иборат. Конвенцияда божхона қийматини ҳисоблаш усуллари аниқланган, божхона рас миятчилигини енгиллаштириш ва муддатларини қисқартириш масалалари кўриб чиқилган ҳамда ташқи сав дони ривожлантиришга кўмаклашадиган бир қатор усуллар расмий қайд этилган. Дунё мамлакатлари ўртасида эркин савдо ва божхона иттифоқи тўғрисидаги келишувлар кенг тарқалмоқда. Мамлакатлар халқаро иқтисодий муносабатлар тизими дои расидаги кучли рақобат шароитида бошқа мамлакатлар билан товар, капитал ва хизматларнинг эркин ҳаракатига имкон яратадиган келишувлар тузиш орқали ўз иқтисодий ҳолатини мустаҳкамлашга интиладилар. Бундай келишув ларнинг кўпчилиги халқаро ва регионал хусусиятга эга бў лади. Уларга Европа Иттифоқи (ЕИ), Жаҳон савдо ташкилоти (ГАТТ/ЖСТ), Умумжаҳон божхона ташкилоти (СТС/УБТ), Европа эркин савдо

ассоциацияси (ЕЭСА), Эркин савдо бўйича Шимолий Америка Ассоциацияси (НАФТА), Жану бий Шарқий Осиё мамлакатлари ассациацияси (АСЕАН), Марказий Европа эркин савдо ассоциацияси, Шарқий ва Жанубий Африка умумий бозори (КОМЕСА), Мустақил мамлакатлар ҳамдўстлиги (МДҲ) каби келишувларни кири тиш мумкин. МДҲ доирасида божхона иттифоқини барпо этиш кўп жиҳатдан муаммолар ва тўсиқларга учрамоқда. Бу эса мамлакатларни МДҲ доирасида алоҳида божхона ит тифоқларини тузишга ундаяпти. Масалан, Россия-Бело руссия- қозоғистон; Ўзбекистон-Украина-Грузия-Молдавия. Жаҳон савдосининг 40%и бевосита Европа ва Шимолий Америка ассоциациялари доирасида амалга оширилмоқда. Жаҳонда амалга оширилаётган савдо операцияларининг де ярли ярми Европа ҳиссасига, 1/6 қисми эса Шимолий Аме рика ҳиссасига тўғри келмоқда. Шу тариқа, ҳалқаро савдо операциялари умумий хажмининг 2/3 қисми ўзининг йирик савдо ҳамкорлари билан мумкин қадар қулай савдо режи мини яратиш тўғрисидаги савдо келишувларига эга мамла катлар томонидан амалга оширилмоқда. Интеграцион жараёнларнинг ривожланиши миқдорий ва сифатий кўрсаткичлар орқали ифодаланувчи бир қанча босқичларни босиб ўтади:  Эркин савдо ҳудуди;  Божхона иттифоқи;  Умумий бозор;  Иқтисодий ва валюта иттифоқи. Ўзбекистоннинг келгусида Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиб кириши ташқи иқтисодий алоқаларнинг истиқболдаги ривожланишида муҳим аҳамиятга эга. ГАТТ - бу қатнашчи мамлакатларнинг ўзаро савдо муносабатларини давлат томонидан тартибга солишнинг асосий тамойиллари, меъёр ва қоидалари тўғрисидаги кўптомонлама халқаро келишувдир. Шунингдек, у йирик халқаро ташкилотлардан бири бўлиб, унинг фаолияти ташқи савдо сиёсатини келишилган тарзда олиб бориш бўйича маслаҳатлар, расмий ва

норасмий келишувларни ҳам қамраб олади. Бир вақтнинг ўзида у турли мамлакатларнинг ташқи савдо ва божхона ишлари соҳасини тартибга солувчи халқаро-хуқуқий келишув ҳисобланади . ГАТТ доирасида савдо-иқтисодий муносабатларни тартибга солувчи қоидаларни аниқлаб берадиган турли-туман келишувлар тузилган. Унда мамлакатларнинг божхона иши, божхона сиёсати ва божхона қонунчилиги соҳалари даги ҳамкорлик тажрибалари тўпланган. ГАТТнинг асосий қоидалари (низомлари) деярли 50 йил мобайнида аъзо мамлакатлар ўртасидаги муносабатларда дискриминацияни ман этади: аъзо мамлакатлар бир-бирига имкон қадар қулайлик туғдирувчи режимни қўллашлари, дискриминацион чоралар тарзидаги божхона режимларидан фойдаланмасликлари, бозорларга кириш учун кенг йўл очишлари, ҳалол рақобатни қўллаб-қувватлашлари, ички бозорни божхона божлари орқали ҳимоялашлари ва иқтисодий ислоҳотларни рағбатлантиришлари лозим. Халқаро иқтисодий ташкилотлар ўртасида Ўзбекистон учун ҳамкорлик қилиш муҳим аҳамият касб этадиган таш килотлардан бири Умумжаҳон божхона ташкилотидир (УБТ). Ташкилотнинг штаб квартираси Брюсселда (Бельгия) жойлашган. Ташкилот бюджети аъзо мамлакатлар тўлай диган йиллик бадаллардан шаклланади. Аъзолик бадалининг ҳажми мамлакат миллий даромади ва унинг БМТ харажат ларидаги улушига боғлиқ ҳолда аниқланади. Божхона ҳам корлиги кенгаши божхона иши ва божхона қонунчилигини такомиллаштириш, божхона тизимларини бирхиллаштириш ва мувофиқлаштириш мақсадида барпо этилган. УБТ ўз фаолиятининг қирқ йиллик даври мобайнида божхона ишининг ҳуқуқий асосини ташкил этувчи 17 та халқаро Конвенция ҳамда 50 дан ортиқ тавсияномаларни ишлаб чиқди ва амалга киритди. Ҳозирги вақтда УБТ миллий бож хона хизматларини янги асрнинг замонавий иш шароитла рида ишлашга тайёрлаш ва такомиллаштириш мақсадида услубий ва консультатив ишларни олиб бормоқда.

2. МДҲ мамлакатларининг иқтисодий ва божхона ҳамкорлиги Дастлабки йилларда валюта-молия муносабатларини тартибга солиш билан боғлиқ кўплаб масалалар ҳал этилмаган эди. Аммо мамлакатларда ўзаро савдо муносабатларини ривожланти ришга кўмаклашиш муаммоси вужудга келди. Мамлакатлар ўртасидаги савдо муаммоларини ҳал этишга бўлган ури нишлар МДҲ мамлакатларининг қўшма савдо ташкилотла рини ва умумий божхона иттифоқини барпо этиш зарурия тини келтириб чиқарди. Аммо бу уринишлар бугунги кунга қадар муваффаққиятсизликка учрамоқда. МДҲ мамлакатлари икки ва кўптомонлама савдо музокораларини олиб бордилар. Ҳозир бу музокоралар ягона божхона маконини барпо этиш ва ўзаро савдони тартибга солишда нотариф усуллардан (квоталаш, лицензиялаш, сер тификатларни тан олиш ва бошқа маъмурий усуллар) фой - даланиш масалалари бўйича олиб борилмоқда. 1992 йилда имзоланган МДҲ Низоми бир нечта бў лимлардан иборат: мақсад ва принциплар; аъзолик; умумий хавсизлик ва ҳарбий-сиёсий ҳамкорлик; низоларнинг ол дини олиш ва келишмовчиликларни тинч йўл билан ҳал этиш; иқтисодий ҳамкорлик; молиявий масалалар. Ушбу давлатлараро ҳамдўстлик мақсадлари қуйидагилардан иборат: умимиқтисодий ҳудуд доирасида аъзо мамлакатларнинг ҳар томонлама ва мувозанатлашган ижтимоий-иқтисодий ривожланишига, шунингдек, дав - латлараро ҳамкорлик ва интеграциялашувга кўмаклашиш. Ўзбекистон МДҲ фаолиятида қатнашар экан, собиқ совет республикалари бозорларига чиқиши ва товарларнинг бож сиз ҳаракатланишини таъминлаши мумкин. Бу эса Респуб-ликанинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишини тезлаш-тиради. Ҳар бир мамлакат божхона иттифоқи доирасида қўлланиши мумкин бўлган дискриминацион ички солиқлар, божхона йиғимлари, техник тўсиқлардан ҳимояланиши ва бошқа савдо воситаларининг дискриминацион қўллани-лишига қарши муайян кафолатлар олиши мумкин.

1994 йилда МДҲ мамлакатларининг давлат бошлиқлари божхона иттифоқи сари яна бир қадам сифатида Эркин савдо ҳудудини яратиш тўғрисида шартномага имзо чекди лар. У МДҲ доирасида божхона ва бошқа йиғимларни босқичма-босқич қисқартириш ва келажакда Давлатлараро Иқтисодий Кенгаш яратишни назарда тутади. Аммо, бу ҳам натижасиз ҳаракат бўлиб чиқди. Шундай бўлса-да, мамла катлар бунинг бутун регионга салбий таъсир кўрсатаёт-ганлигини ҳис эта бошлашди. Шунинг учун ҳам божхона иттифоқини кўп томонлама бўлмаса-да, жуда бўлмаганда икки томонлама асосда тузишга интилиш тасодифий эмас. Масалан, 1997 йил 2 апрелда Белоруссия ва Россия божхона Иттифоқи тўғрисидаги шартнома имзоланди. Ҳар бир мамлакат ўзининг божхона сиёсатини муайян мақсадлардан келиб чиқиб белгилайди. Россия, Украина ва Белоруссия бюджетга маблағлар тушишини таъминлашга урунмоқда, Марказий Осиё ва Кавказорти мамлакатлари эса хорижий инвестицияларни жалб этишга ҳаракат қилиб, божхона чекловларини камайтиришга интилмоқда. Ривож - ланишига қараб божхона чора-тадбирлари ўртасидаги фарқ чуқурлашиб бормоқда ва бугун уларнинг ўн уч хил варианти мавжуд. Бундан ташқари, баъзи бир мамлакатларнинг ўзида божхона қоидаларини шархлаш борасида фарқлар мавжуд. Божхона иттифоқи тўғрисидаги умумий келишув савдо йўлидаги кўплаб тариф ва миқдорий чеклашларни олиб ташлаш, мамлакат чегарасида товарларни божхона назорати ва божхона расмийлаштирувидан ўтказишни бекор қилиш ва кўплаб ўтказиш пунктларини тугатишни тақозо этади. Уни амалга ошириш барча мамлакатлар учун ҳаётий муҳим аҳа миятга эга. Бу кенг постсовет бозорининг тўлиқ очилишини, россия энергия тизимига киришнинг енгиллашувини, ка питал миграциясининг сезиларли ўсишини билдиради. Ҳо зирча МДҲ субрегионал иқтисодий гуруҳлар қаторига ки ради. Кўпчилик янги давлатлар қазиб чиқариш соҳаларига шошилинч тарзда ғарб инвестицияларини жалб этиш, давлат мулкларини ва фойдали қазилма

бойликлари мавжуд кон ларни сотиш орқали ижтимоий-иқтисодий инқирозни енгиш учун ҳаракат қилмоқда. Аммо миллий иқтисодиётни қайта қуриш тизимида ўйланмай қилинган ҳаракатлар, бозор механизмларини босқичма- босқич шакллантириш ва иқтисодий ҳамкорликдан ажралиш мамлакатларни жаҳон бозорининг хом ашё базасига, арзон ишчи кучи манбаига айланиб қолишига олиб келиши аниқ бўлиб қолмоқда. Бу иқтисодий мустақилликнинг кейинчалик эса сиёсий мустақилликнинг йўқолишига олиб келиши мумкин. Ҳамкорлик барқарор ва мунтазам иқтисодий ривожла ниш учун катта имкониятдир. Ягона божхона иттифоқини тузиш масалаларини тезроқ ҳал этиш муҳимдир. Кўпчилик ҳолларда ўзаро низолар, миллатчилик, тушунмовчиликлар бунга ҳалақит беради. Божхона иттифоқини тузишдан мақсад мамлакатларнинг ижтимоий-иқтисодий ривож-ланишини биргаликдаги ҳаракатлар билан таъминлаш, улар ўртасида хўжалик субъектларининг ўзаро эркин иқтисодий ҳаракати учун тўсиқларни бартараф этиш ҳисобланади. Ит тифоқ эса иқтисодиётнинг барқарор ривожланишини, эркин товар айирбошлаш ва ҳалол рақобатни йўлга қўйиш, қатнашчи мамлакатларнинг иқтисодий сиёсатини му вофиқлаштиради ва миллий иқтисодиётнинг ҳар томонлама ривожланишини таъминлашни кафолатлайди. Битим тузаётган мамлакатлар ҳудуддаги барча мамла катларнинг манфаатларини рўёбга чиқариш учун хўжалик нинг бозор қоидаларига ва унификация қилинган қонунчиликка асосланган иқтисодиётни тартибга солиш ме ханизми ҳамда божхона иттифоқига кирувчи мамлакатлар учун ягона божхона ҳудудининг мавжудлиги тамойилига асосланган иқтисодий бирлашмани белгилайдилар. Божхона Иттифоқини шакллантириш фақат босқичма-босқич амалга оширилиши мумкин:  божхона чора-тадбирларини соддалаштириш ва бирхил лаштириш;

 мамлакатлар ўртасидаги савдода бир хил таъсирга эга божхона божлари, солиқлар ва йиғимларни, шунингдек, миқдорий чеклашларни бекор қилиш;  божхона қонунчилигини бир хил шарҳлашни таъминловчи автоматлаштирилган божхона тизимини жорий этиш;  учинчи мамлакатларга нисбатан бир хил савдо режими, умумий божхона тарифлари ва ташқи савдони тартибга солишнинг нотариф чораларини ўрнатиш ва қўллаш. Божхона иттифоқини тузиш тўғрисидаги келишувда ташқи савдо, божхона, валюта, молия, солиқ ва бошқа қонунчиликларни унификация қилиш, битим тузаётган то монларнинг хўжалик субъектлари фаолияти, шунингдек, нарх сиёсати, валютали тартибга солиш ва назорат қилиш, экспорт назорати, ҳалол рақобат ва интеллектуал мулк учун бир хил имкониятлар ва кафолатларни таъминлайдиган бо зор принципларини жорий этиш зарур. Шундан кейингина битим тузаётган томонларнинг божхона ҳудудлари ягона божхона ҳудудига бирлашиши ва божхона иттифоқининг халқаро ҳуқуқларга эгалиги ва амал қилаётган халқаро келишувлар тақдири тўғрисидаги маса лалар ҳал этилиши мумкин. Божхона Иттифоқига аъзо мамлакатлар божхона ит тифоқини умумий бошқариш, божхона статистикасининг умумий услуби ва товарларнинг келиб чиқиш мамлакатини аниқлаш бўйича ягона қоидаларини яратиш ҳақида келишиб олишлари лозим. Россия ва Белоруссия аллақачон икки томонлама кели шувни тузиб бўлишди. Бу келишувнинг якунида келишув Низомини тан олган МДҲнинг ҳар қандай аъзоси учун унинг очиқлиги эътироф этилди. Ҳозирда ушбу божхона ит тифоқига Арманистон, Молдавия ва бир қатор бошқа дав латлар қўшилиш истагини билдиришмоқда. 1996 йил 29 мартда уч мамлакатнинг божхона ит тифоқига қирғизистон ҳам қўшилди. У 1995 йилнинг 6 ва 20 январидаги Келишув ва Божхона иттифоқига қўшилганлиги тўғрисидаги шартномани имзолади. қирғизистон

ушбу Ке лишувнинг барча шартларига риоя этиш тўғрисидаги йўриқномаларни қабул қилди ва барча меъёрий ҳамда маъмурий ҳужжатларни ишлаб чиқиш шартларини бажарди. Ушбу тўрт мамлакатнинг божхона иттифоқини тузиш лари МДҲ доирасида божхона соҳасидаги илк халқаро ин теграциялашув қадамлари ҳисобланади. Собиқ Иттифоқ ҳу дудида давлатлар ўртасида жаҳон меъёрлари ва талабларига жавоб берадиган янги ўзаро муносабатлар юзага келмоқда. Аммо, 1997 йилги молиявий инқироздан сўнг қозоғистон Россия, Ўзбекистон ва қирғизистондан узоқлаша бошлади. 1998 йилда Россиядан олиб келинадиган бир қатор озиқ-овқат маҳсулотларига таъқиқлашлар жорий этилди, Ўзбекистон ва қирғизистондан олиб келинадиган бир қатор товарларга эса 200 фоизли божхона божлари ўрнатилди. қозоғистон ҳукумати ҳамкорлар олдида божхона ҳамкорлиги тўғрисидаги келишувга мувофиқ қабул қилган мажбурият ларини бузди. Бошқа томондан қирғизистон ҳукумати ҳам ўз ҳамкорлари билан республикадаги пул-кредит соҳасидаги ҳолатни тузатиши керак бўлган чора-тадбирлар борасида келишмасдан иш юрита бошлади. Давлатлар муаммоларни ҳал этишда бирлашиш ўрнига уларни алоҳида ҳал этишга ҳаракат қилдилар. Бу эса молиявий инқироз оқибатларини қисқа муддат ичида бартараф этиш имконини бермади. Ҳозирча МДҲ доирасида ягона иқтисодий макон, бож хона иттифоқини яратиш тўғрисида гапиришга эрта, аммо бир-бирларининг манфаатларига зид келмайдиган ташқи савдо ва божхона сиёсатини ишлаб чиқиш ва амалга оши риш зарур. Бошқа томондан, мамлакатлар ўртасида тузилган божхона ва ташқи савдо сиёсатидаги келишувларни бузган лик учун реал жазо чораларини жорий этиш лозим. 3. Ўзбекистон Республикаси Божхона қўмитасининг халқаро ҳамкорликни ривожлантиришдаги фаолияти

Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришгач, фаол ташқи иқтисодий сиёсат юрита бошлади. Ўзбекистон Умумжаҳон божхона ташкилотининг аъзоси ҳисобланади. Эндиликдаги муҳим масала Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлишдир. Ўзбекистон Халқаро ташкилотлар ва хорижий мамлакатларнинг божхона хизматлари билан фаол ҳамкор лик алоқаларини ўрнатмоқда. Ўзбекистон УБТнинг фаол аъзоси ҳисобланади ва бож хона сиёсатини жаҳонда қабул қилинган амалиёт билан мос равишда олиб боради. Ўзбекистоннинг УБТ билан ҳамкор лиги 1992 йилдан бошланган. Ўзбекистон 1992 йилда Божхона ҳамкорлиги Кегашини таъсис этиш Конвенциясига қўшилди. Хорижий мамлакат ларнинг шунга ўхшаш хизматлари билан биргаликда халқаро конвенцияларнинг ҳужжатларини, ҳуқуқий ҳужжатларни, услубий ва ахборот материалларини, шунингдек, хорижий ҳамкасбларинининг амалий ишларини ўрганиш Ўзбекистон божхона хизмати фаолияти даражасини оширишга ёрдам беради. Ўзбекистон Европа Ҳамжамияти Комиссияси билан ҳам фаол ҳамкорлик олиб бормоқда. У божхона хизмати мута хассислари учун қатор ўқув семинарлар ўтказди, Ўқув Маркази, божхона лабораторияларига асбоб-ускуналар ва наркотикларни аниқлаш учун тестлар етказиб берди. Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти (ОЭСР) аъзоси ҳисобланади. 1999 йилнинг кузида Иқтисодий ҳамкорлик ташкилотига аъзо мамлакатлар божхона хизмати бошлиқларининг ол тинчи учрашуви Тошкентда ўтказилди. Унда транзит сав доси, контрабанда ва божхона қонунчилигининг бузилиш ҳолларига қарши курашда ўзаро ҳамкорлик масалалари му ҳокама этилди. Йиғилишда, шунингдек аъзо мамлакатлар ўртасида иқтисодий алоқалар ва савдо муносабатларини кенгайтириш ва божхона ҳамкорлиги масалалари ҳам кўриб чиқилди. Ўзбекистон божхонаси бир қатор мамлакатларнинг божхона хизматлари билан ҳамкорлик олиб бормоқда (ма салан, ГФР, АқШ, Россия ва б.).

Ўзбекистон божхона хиз мати вакиллари АқШ, Англия, Франция, Германияга ташриф буюриб, божхона ишини, хусусан, божхона постларини ташкил этишни ўргандилар. Бу эса Республика божхона хизматини такомиллаштириш таклифини тайёрлаш имко нини берди. Ўзбекистон божхона хизмати БМТ, хусусан, БМТнинг савдо ва ривожланиш Конвенцияси (ЮНКТАД), Европа иқтисодиёт комиссияси ва БМТнинг МДПни қўллаш маса лалари бўйича Конвенциси, БМТнинг Наркотикларни назо рат этиш бўйича Комиссияси ва унинг бошқа бўлинмалари билан яқин алоқа ўрнатган. Жаҳонда наркотик моддалар оборотининг кенгайиши хавфининг ортиши ва Ўрта Осиё орқали наркотик моддалар транзитининг ўсиши ЮНДКП билан ҳамкорлик қилишни ўта долзарб вазифага айлантирди. Бу Конвенция 1997 йилда ис лоҳ этилди ва БМТнинг Наркотикларни назорат қилиш ва жиноятчиликнинг олдини олиш бошқармаси (УКНПП), деб атала бошланди. Бошқарма қароргоҳи Венада жойлашган. Бундан ташқари, унинг жойларда 22 та бўлимлари, шунин гдек, Нью-Йорк ва Брюсселда алоқа бўйича бўлимлари бор. У БМТнинг Наркотиклар устидан назорат қилиш халқаро дастурини (ЮНКД) ва Жиноятчиликнинг олдини олиш бўйича халқаро марказ (ЦМПП)ни ўз таркибига олади. Бошқарма фаолиятининг асосий мақсадлари қуйидагилар: * наркотикларни суиистеъмол қилишнинг хавфлилиги бо расида маърифий фаолиятни таъминлаш; * наркотикларни тайёрлаш, уларни ноқонуний айлантириш ва наркотиклар билан боғлиқ бўлган жиноятчиликка қарши курашда халқаро ҳамкорликни қўллаб-қувватлаш; * наркотикларни суиистеъмол қилишни камайтиришга қаратилган ҳаракатларга ёрдам бериш; * маҳаллий, миллий ва халқаро даражада наркотикларга қарши кураш масалалари бўйича ҳамкорлик ўрнатиш;

* наркотиклар билан боғлиқ барча масалалар бўйича ахбо рот, таҳлил ва мутахассислар билан таъминлаш. Ўрта Осиё учун наркотиклар транзити ва гиёҳвандлик нинг асосий хавфи жанубдан келмоқда. Бир қатор ҳисоб ларга қараганда умумий наркотиклар ҳажмининг ярми (таҳминан 140 тонналик героин эквивалентида) Европа ва бошқа ҳудудларга контрабанда йўли билан етиб боради. Ноқонуний наркотиклар оборотининг 65 %га яқини Ўрта Осиё орқали ўтади. Афғонистон билан умумий чегараларнинг мавжудлиги, ички чегараларнинг очиқлиги, наркотикларни ноқонуний айлантиришга қарши курашувчи ҳуқуқий органларнинг етарлича тажрибага эга эмаслиги, кўпчилик божхона по стларининг тўлиқ техник жиҳозланмаганлиги сабабли халқаро ташкилотлар ва хорижий давлатларнинг миллий божхона хизматлари Ўзбекистон божхонасига турли-туман ёрдам кўрсатмоқда. Масалан, ЮНДКП божхона ходимла рининг Буюк Британияга бориб малака ошириб келишла рини ташкил қилди ва Ўзбекистон Республикаси ФА ўсим - ликлар генетикаси ва экспериментал биологияси Институ тига асбоб- ускуналар ва химикатлар етказиб берди. Ўзбекистоннинг УКНПП билан ҳамкорлиги наркомания, қурол-яроғ контрабандаси, коррупция, «ҳаром» пулларни тозалаб олиш, терроризм ва одам савдосига қарши кураш соҳаларида давом этмоқда. Турли халқаро ташкилотлар билан ҳамкорлик ўзининг самарасини бермоқда. Ҳамкорлик бошқа мамлакатларда тў планган бой тажрибани ўрганиш, ахборот олиш имконият ларини кенгайтириш, божхона ишини халқаро ва регионал даражада мувофиқлаштириш имконини яратмоқда.

А д а б и ё т л а р: 1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, Т.1992 й. 2. Ўзбекистон Республикасининг Божхона Кодекси. «Иқтисодиёт ва ҳуқуқ дунёси». Т.: 1998 й 3. Ўзбекистон Республикасининг қонуни «Бож тарифи тўғрисида» 1997 йил 29 август. 4. Ўзбекистон Республикасининг қонуни «Давлат божхона хизмати тўғрисида» 1997 йил 29 август. 5. Божхона қонун ҳужжатларидаги янгиликлар 1. New documents and provisions in the customs law-1. Бухгалтер кутубхонаси. «Иқтисодиёт ва ҳуқуқ дунёси». Т.: 2004 й. 6. Божхона қонун ҳужжатларидаги янгиликлар -2. New documents and provisions in the customs law-2. Бухгалтер кутубхонаси. «Иқтисодиет ва ҳуқуқ дунёси». Т.: 2004 й. 7. Каримов И.А. «Ўзбекистон буюк келажак сари» Тошкент. «Ўзбекистон». 1998 йил. 8. Каримов И.А. «Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида». Тошкент. «Ўзбекистон», 1995 йил 9. Каримов И.А. «Ўзбекистон XXI аср бусағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари». Тошкент. «Ўзбекистон»1998 йил. 10. Ҳамидов К. «Ташқи иқтисодий фаолият асослари». Т. 2002 й. 11. Шермуҳамедов А.Т. ва бошк. «Ташқи савдони давлат томонидан бошқариш», Т.: 2002 й. 12. Камилов У. И др. «Основû таможенного дела», Т. 1999 г. 13. Додабоев А. «Таможенная статистика», Ф. 2002 г. 14. Додабоев А. «Международное таможенное право» Ф. 2001 г.

15. Экспорт-импорт юкларини расмийлаштиришда божхона органларига тақдим этиладиган ҳужжатлар руйхати. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигидан 1998 йил 8 апрелда 428-сон билан руйхатдан ўтган. 16. Ўзбекистон Республикаси Давлат Божхона кумитасининг 05/8 - 373-сонли «Божхона қиймати декларациясини тўлдириш бўйича йўриқнома» Т.: 1998 й. 17. "Солик ва божхона хабарлари" газетаси. 2006 йил сонлари 18. www. customs . uz . 19. www. soliq .uz . 20. www . ziyonet . uz 21. www.nur.uz

O'xshashlar

Божхона статистикаси

Божхона қиймати

Божхона режимлари

Божхона назорати

Божхона тўловлари