Turbo-Paskal muhitini o`rnatish va muhitda ishlash - Informatika va AT - Referatlar

Turbo-Paskal muhitini o`rnatish va muhitda ishlash

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

120.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Turbo-Paskal muhitini o`rnatish 2. Turbo-Paskal muhitining asosiy fayllari 3. Turbo-Paskal muhitida ishlash

www.arxiv.uz T u r b o - P a s k a l m u h i t i n i o ` r n a t i s h ; Turbo-Paskalning professional programmalash - 5.5 versiyasi (Turbo paskal`rofessional) Borland International Inc firmasining bir nechta disketalarida beriladi. SHu disketalarning biri «INSTALL  COM`ILER» deb nomlanadi va bu disketada INSTALL.EXE programmasi mavjud. Turbo Paskalni o`rnatish nomi uchun yuqorida tahkidlangan disketani diskovodga qo`yib, programmani ishga tushiriladi. Programma Sizdan bir necha savollarga javob berishni taklif qiladi:  qaysi diskovoddan Turbo Paskalni ishga tushirmoqchisiz?  Turbo Paskalni vinchesterga o`rnatasizmi?  qaysi kataloglarda Turbo Paskalning ishchi fayllarini joylashtirish lozim? Agar Sizda yetarli asos bo`lmasa, taklif qilingan katalog ismlari bilan chegaralangan mahqul. Bu holda sizdan faqatgina, disk ismini o`zgartirish talab etiladi. SHundan so`ng, INSTALL.EXE programmasi o`zining ishini davom ettiradi va uning so`rovi bo`yicha navbat bilan, ko`rsatilgan nomli disketalarni diskovodga qo`yiladi. Natijada Turbo Paskal ishga tayyor holga keladi. Faraz qilaylik, Turbo-Paskalni o`rnatishda odatdagi «S» diskning o`rniga «D» diskni tanladingiz, bu holda sistema quyidagi kataloglarda joylashdi: D : ғ T ` , D : ғ T ` ғ B G I , D : ғ T ` ғ D E M O S , D : ғ T ` ғ D O C , D : ғ T ` ғ D O C D E M O S , D : ғ T ` ғ T U R B O 3 , D : ғ T ` ғ T V D E M O S , D : ғ T ` ғ T V I S I O N , D : ғ T ` ғ U T I L S T u r b o - P a s k a l m u h i t i n i n g a s o s i y f a y l l a r i Turbo Paskalning asosiy fayllari D :ғ T` ғ katalogida joylashgan bo`lib, ular quytdagilardir: Turbo.exe – programmani yaratish uchun lozim bo`lgan integrallashgan muhit (Turbo paskalIntegrated Develo`ment Environment) fayli; Turbo.hl` – tezkor yordam ma`lumotlarini saqlovchi fayl;

www.arxiv.uz Turbo.t` – Turbo.exe programmasi foydalanadigan sistema konfiguratsiyasining fayli; Turbo.t`l – Turbo Paskalning rezident modullari ( Resident units ); T`tour . exe – integrallashgan muhitda ishlashni tanishtiruvchi programma. Bulardan tashqari, D:ғT`ғ BGI katalogida Turbo Paskalning grafik rejim ishini tahminlovchi fayllar mavjud: Gra`h . t`u – Turbo Paskalning barcha grafik programmalarini ishlashi uchun zarur fayl; BGI kengaytmali bir nechta fayl – videosistemalarning turli tiplari bilan ishlashni tahminlovchi drayverlar; CHR kengaytmali bir nechta fayl – vektorli shriftlarni o`z ichiga oluvchi fayllar. T u r b o - P a s k a l m u h i t i d a i s h l a s h Bugungi kunda kasb-hunar kollejlarida va oliy tahlim muassasalarida Turbo Paskalning 5.5 – versiyasi keng tarqalganligini va undan foydalanish qulayligini hisobga olingan holda, quyida Turbo Paskalning 5.5 – versiyasi muhitida ishlash o`rgatiladi. Turbo Paskal muhiti Turbo . exe faylidan ishga yuklanib, uning asosiy vazifasi Paskal tilidagi programmani taxrirlash va mashina kodiga o`tkazishdan iboratdir. Turbo Paskal muhitini yuklash natijasida yuqori menyu hosil bo`lib, uni aktivlashtirish uchun, F 10 tugmachasidan foydalaniladi. Yuqori menyu quyidagi bo`limlarni o`z ichiga oladi:  File – *. `as kengaytmali fayllari va Turbo Paskalga tegishli bo`lgan kataloglar ustida turli amallar bajaradi;  Edit – yuqori menyudan matnlarni tahrirlash oynasiga qaytish;  Run – programmani turli ko`rinishda ishga yuklaydi va natijalar oynasiga o`tishni tahminlaydi;  Com`ile – programmani kompilyatsiya qilish va uni tekshirishni

www.arxiv.uz tahminlaydi;  O`tions – Turbo Paskal muhitini va undagi programmalarga tegishli xususiyatlarni taxrirlaydi;  Debug – programmadagi protseduralarni izlash, hisoblash jarayonlari va o`zgaruvchilarni tekshirish, chaqirilgan stekni ko`rish va shunga o`xshash amallarni bajaradi;  Break Ғ Watc h – agarda Debug Ғ Integrated Debugging ustanovkasi On xolatda bo ` lsa , u holda Break Ғ Watch maenyusi Watch window ( tekshirish oynasi ) punktini oynaga o ` rnatadi yoki olib tashlaydi ; Q uyida yuqori menyuning mos ostki menyulariga qisqacha ta`riflar berilgan: Files bo`limi : Load (F3) – fayl yoki dasturni chaqirish uchun hizmat qiladi; `ick (ALTҚF3) – tanlashni belgilaydi; New – yangi dastur uchun oynani tozalaydi; Save ( F 2) – ekrandagi dasturni tashqi xotiraga joylaydi; Write to – ishchi faylni yangi nom bilan yozadi; Change dir – faol katalogni almashtiradi; Os shell – vaqtincha OS ga chiqishni tashkillaydi; Quit (AltҚX) – TURBO paskal muhitidan chi q ish . Run bo`limi : Run (CtrlҚF9) – yuklangan dasturni bajartiradi (ishga tushiradi); `rogram reset (CtrlҚF2) – oldindagi parametrlarni taxrirlash; Goto cursor (F4) – kursor turgan joyga qaytishni amalga oshirada; Trace into (F7) – dasturni qadamlab bajarish imkoniyatini hosil qiladi; Setu` over (F8) – protseduraga kirishni tahminlaydi; User screen (Alt-F5) – natijalar oynasiga o`tish. Com`ile bo`limi :

www.arxiv.uz Com`ile (AltҚF9) – dasturni kompilyatsiya qiladi; Make ( F 9) – dasturni kompilyatsiya qilishga tayyorlaydi; Build – dasturni kompilyatsiya qilishga tayyorlaydi ( Make dan farqi, dasturga tegishli barcha fayllarni tekshiradi); Destination – dasturni tezkor yoki tashqi xotiraga kompilyatsiya bo`lishini tahminlaydi; Find error – dastur xatoligini izlaydi; `rimary files – qaysi *.` as fayl kompilyatsiya qilinishini aniqlaydi; Get info – ishchi oynadagi *.`as fayli haqidagi ma`lumotlarni beradi. O`tions bo`limi : Com`tler – dastur xususiyatlarini o`zgartiradi; Linker – *. exe fayldagi ishlamaydigan kodlarni o`chiradi; Environment – dasturchi uchun ishchi maydon xosil qiladi; Directories – turli tipdagi fayllarni qaysi katalogda ishlatish lozimligini o`zida saqlaydi; `arameters – buyruqlar satrida kiritiladigan parametrlarni o`zida saqlaydi; Save o`tions – muhit xususiyatini tashqi xotiraga saqlab qo`yish; Retrieve o`tions – muhit xususiyatini tiklash. Debug bo`limi : Evaluate – h ar qanday o` zgaruvchining qiymatini k o` rish imkoniyatini yaratadi; Call stack – Dastur bajarilish vaqtida joriy chaqiruvchi stekni ko`rsatadi; Find `rocedure – protsedurani izlash ; Integrated debugging – dasturni qadamlab bajarilishi uchun yo`l ochib beradi ;

www.arxiv.uz Standalone debugging – dasturni *.exe faylga aylantirish uchun yo`l ochib beradi ; Dis`lay swa``ing – ekran xususiyatini o`rnatadi; Refresh dis`lay – ekran xususiyatini aktivlashtiradi. BreakҒWatch bo`limi : Add watch (CtrlҚF7) – ko ` rish oynasiga zarur ma ` lumotlarni qo ` shish imkoniyatini hosil qiladi ; Delete watch – ko`rish oynasidagi belgilangan punktni o`chiradi; Edit watch – ko`rish oynasini taxrirlaydi; Remove all watchs – ko`rish oynasidagi barcha punktlarni o`chiradi; Toggle breack`oint – tekshiriluvchi nuqtalarni o`rnatish; Clear all breack`oint – barcha tekshiriluvchi nuqtalarni o`chirish; View next breack`oint – keyingi tekshiriluvchi nuqtaga o`tish. Yuqoridagilarga qo`shimcha qilgan holda dastur matnini taxrirlash uchun funktsional tugmachalardan ham foydalanish imkoniyati mavjud bo`lib, ular quyidagilardan iboratdir:  CtrlҚKҚB – blok boshini belgilash;  CtrlҚKҚK – blok ohirini belgilash;  CtrlҚKҚC – kursor turgan joyga blokdan nusxa olish;  CtrlҚKҚV – kursor turgan joyga blokni ko`chirish;  CtrlҚKҚY – Bloka olingan matnni o`chirish;  Ctrl Қ Y – kursor turgan satrni o`chirish;  CtrlҚKҚH – Blokni olib tashlash yoki qo`yish.

www.arxiv.uz F o y d a l a n i l g a n a d a b i y o t l a r r o ` y x a t i : 1. Virt N. Algoritmi strukturi dannix programmi. - M.: Mir, 1985 g. 2. Abramov V., Trifonov N., Trifonova G. Vvedenie v yazik Paskal. - M.: Nauka, 1988 g. 3. Faysman A. Professionalnoe programmirovanie na Turbo Paskale. - T.: "Infomeks Korporeyshn", 1992 g. 4. Findlay W., Watt D.A., Paskal. An introduction to methodical programmin. Third edition. – London: pitman, 1985 g . 5. Polyakov D. B., Kruglov I. Yu. Programmirovanie v srede Turbo-Paskal (versiya 5.5): Sprav.-metod. posobie. – M.: Izd-vo MAI. 1992 g. 6. Epaneshnikov A., Yepaneshnikov V. Programmirovanie v srede Turbo Paskal 7.0 M., Dialog-nauka, 1993 g. 7. Epaneshnikov A., Yepaneshnikov V. Delhi 5. Yazik Object Pascal. – M .: Dialog - MIFI , 2000 g . 8. Kultin N. Programmirovanie v Turbo Paskal 7.0 i Delhi , 2-e izdanie, S. Peterburg, BXV-S. Peterburg, 1999 g. 9. Milliy istiqlol g`oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar, T. – Yangi asr avlodi, 2001 y. 10. Oxunov M.X., Fozilov I.R. “Informatira” fanidan ma`ruza matnlari.- F.:Texnika, 2005.

www.arxiv.uz 11. www.dialog@bitex.ru , www.frolov.ru 12. www.ziyonet.uz 13. www.tuit.uz 14. www.uzedu.uz

O'xshashlar

Turbo-Paskal muhitida ishlash asoslari

Turbo Paskal tilning alfaviti va tilning asosiy tushunchalari

Matnga jadvallarni o`rnatish va taxrirlash

Matnga jadvallarni o`rnatish va taxrirlash

Bеysik (paskal) tili Dasturni xotiraga yozish va undan o`qish. Bеysik (paskal) tilining buyruqlari